Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
Εδώ και καιρό «υποβόσκει» μια συζήτηση, αλλά και αρθρογραφία ( δείτε το άρθρο «Λογιστικός και φορολογικός χειρισμός της απομείωσης αποθεμάτων» της 21-1-2016, του εξαίρετου συναδέλφου Βαγγέλη Μιχελινάκη, Λογιστή Φοροτεχνικού, Σύμβουλου επιχειρήσεων ( * ) ), σχετικά με την φορολογική ή όχι αναγνώριση της (τυχόν) «ζημιάς» που προκύπτει από την εφαρμογή του λογιστικού κανόνα αποτίμησης των αποθεμάτων στην «είδος χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας».
Ας δούμε τις σχετικές διατάξεις της Νομοθεσίας.
1) Η Φορολογία σχετικά με την αποτίμηση των Αποθεμάτων και Ημικατεργασμενών , συντάχθηκε με την Λογιστική Νομοθεσία και συγκεκριμένα, στο άρθρο 25 του Ν. 4172 /2013 « Αποτίμηση αποθεμάτων και ημικατεργασμένων προϊόντων», ορίζονται τα εξής : « Τα αποθέματα και τα ημικατεργασμένα προϊόντα αποτιμώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες λογιστικής. Ωστόσο, ο φορολογούμενος δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει διαφορετική μέθοδο αποτίμησης κατά τα τέσσερα (4) έτη μετά το φορολογικό έτος κατά το οποίο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η μέθοδος αποτίμησης που εφάρμοσε η επιχείρηση ».
Άρα υπάρχει «ειδική
διάταξη» και δεν μπορεί ( κατά την γνώμη μου ), να έχει εφαρμογή η γενική
διάταξη, (Αρθρο 22 (περ. β). Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες), του ίδιου
Νόμου που ορίζει ότι : «Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική
δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των
διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες: α) … β) αντιστοιχούν σε
πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή
ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
γ) …. ». Και η οποία περίπτωση στην
ΠΟΛ.1113/2.6.2015
, αναλύθηκε ως
εξής : « Άρθρο 22 Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
1. Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τίθεται ο γενικός κανόνας για
την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι κατά τον
προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα των φυσικών προσώπων
που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και των νομικών
προσώπων και νομικών οντοτήτων, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι
οποίες πληρούν αθροιστικά τα ακόλουθα κριτήρια, με την επιφύλαξη των διατάξεων
του
άρθρου 23
και της
παραγράφου 4 του άρθρου 48,
αναφορικά με τις δαπάνες που κατά ρητή διατύπωση του νόμου δεν εκπίπτουν από τα
ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. 2. Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που:
α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις
εμπορικές συναλλαγές της….β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή, η αξία της
οποίας δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που
διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση. Ως προς την έννοια της πραγματικής συναλλαγής,
διευκρινίζεται ότι οι δαπάνες δεν πρέπει να είναι εικονικές ή μερικώς εικονικές
ή ανύπαρκτες, όπως ενδεικτικά είναι η δαπάνη που δεν έχει πραγματοποιηθεί άλλα
έχει καταχωρηθεί στα τηρούμενα βιβλία ή αφορά σε συναλλαγές που δεν είναι
πραγματικές ως προς το είδος ή το πρόσωπο ή την αξία αυτών. Ως προς το ζήτημα
της εικονικότητας ως προς το πρόσωπο του εκδότη φορολογικού στοιχείου,
επισημαίνεται η προσφάτως εκδοθείσα
ΠΟΛ.1071/31.3.2015
εγκύκλιος, με την οποία κοινοποιήθηκε η αριθ.
170/2014
γνωμοδότηση ΝΣΚ, σύμφωνα με την οποία ο καλόπιστος λήπτης φορολογικού στοιχείου
εικονικού ως προς το πρόσωπο του εκδότη δύναται να εκπέσει τη σχετική δαπάνη από
τα ακαθάριστα έσοδά του. Επίσης, σημειώνεται ότι η ζημία που προκύπτει από
την αποτίμηση τίτλων, χρεογράφων, υποχρεώσεων, κ.λπ. δεν είναι δαπάνη που
αντιστοιχεί σε πραγματική συναλλαγή, αλλά η όποια δαπάνη θα προκύψει κατά τη
μεταβίβαση των υπόψη τίτλων, κ.λπ. ή εξόφληση της σχετικής υποχρέωσης. Το αν
η αξία της συναλλαγής είναι ανώτερη ή κατώτερη της αγοραίας (αρχή των ίσων
αποστάσεων) είναι θέμα πραγματικό. Διευκρινίζεται ότι αυτή εφαρμόζεται μόνο στην
περίπτωση των ενδοομιλικών συναλλαγών, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο
άρθρο 50
του Κ.Φ.Ε.»
2) Σύμφωνα με το άρθρο 23. Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες, ισχύουν τα εξής : « Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:………………
δ)
προβλέψεις εκτός των οριζομένων στο άρθρο 26,..»
και το
οποίο στην
ΠΟΛ.1113/2.6.2015,
αναλύθηκε ως εξής : «
δ) Οι κάθε είδους προβλέψεις, με εξαίρεση τις οριζόμενες στο
άρθρο 26
του ίδιου νόμου, αναφορικά με την πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων. Για το άρθρο
αυτό έχουν δοθεί από την υπηρεσία μας διευκρινίσεις με την
ΠΟΛ.1056/2.3.2015
[ αναφέρεται στο θέμα
« Φορολογική μεταχείριση των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων μετά
την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013)»
] εγκύκλιό μας ».
Στο
σημείο αυτό είναι χρήσιμο να παραθέσουμε τους επίσημους ορισμούς της Νομοθεσίας
( Ν. 4308/214 - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α:. ΟΡΙΣΜΟΙ), σχετικά με μερικές σχετικές έννοιες :
« Πρόβλεψη (provision): Μια υποχρέωση σαφώς καθορισμένης φύσης η οποία κατά την ημερομηνία του ισολογισμού είναι περισσότερο πιθανό να συμβεί από το να μη συμβεί ή βέβαιο ότι θα προκύψει, αλλά είναι αβέβαιη ως προς το ποσό ή/και το χρόνο που θα προκύψει. Η πρόβλεψη αντιπροσωπεύει την βέλτιστη εκτίμηση του ποσού που θα απαιτηθεί για την κάλυψη της σχετικής υποχρέωσης.
Απομείωση (Impairment): Το ποσό κατά το οποίο η λογιστική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του.
Επιμέτρηση (measurement): Η διαδικασία προσδιορισμού της χρηματικής αξίας ενός στοιχείου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων κατά την αρχική του αναγνώριση ή μεταγενέστερα
Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία (net realizable value): Η εκτιμώμενη τιμή διάθεσης ενός περιουσιακού στοιχείου κατά την κανονική πορεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, μειωμένη κατά το τυχόν κόστος που απαιτείται για την ολοκλήρωσή του και για την πραγματοποίηση της διάθεσης.» .
Επίσης στη απόφαση : «Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Β 1027291 ΕΞ 2016/17.2.2016
Φορολογική μεταχείριση των
συναλλαγματικών διαφορών που προκύπτουν από την αποτίμηση και τον διακανονισμό
απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα, μετά την έναρξη ισχύος του ν.
4172/2013 », ορίζονται, μεταξύ άλλων και τα εξής : «… 3. Επίσης, με τις διατάξεις του
άρθρου 22
του ίδιου νόμου ορίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από
επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την
επιφύλαξη των διατάξεων του
άρθρου 23
του Κ.Φ.Ε., οι οποίες: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρηση ή
κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, β) αντιστοιχούν σε πραγματική αξία
και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση
των στοιχείων που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, γ) εγγράφονται στα τηρούμενα
βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται
και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά, ενώ με τις διατάξεις της περ. δ'
του
άρθρου 23
του ν.
4172/2013
ορίζεται ότι δεν εκπίπτουν οι προβλέψεις εκτός των οριζομένων στο
άρθρο 26
(προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις)….5.
Επίσης, με την
ΠΟΛ.1113/2.6.2015
εγκύκλιό μας διευκρινίστηκε ότι η ζημία που προκύπτει από την αποτίμηση τίτλων,
χρεογράφων, υποχρεώσεων, κ.λπ. δεν είναι δαπάνη που αντιστοιχεί σε πραγματική
συναλλαγή, αλλά η όποια δαπάνη θα προκύψει κατά τη μεταβίβαση των υπόψη τίτλων,
κ.λπ. ή εξόφληση της σχετικής υποχρέωσης….. »
3) Ο Ν. 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα», σχετικά με το θέμα της αποτίμησης ( επιμέτρησης ), των αποθεμάτων, ορίζει τα εξής :
« Άρθρο 20. Επιμέτρηση αποθεμάτων και υπηρεσιών
1. Τα
αποθέματα αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος κτήσης.
2. Το κόστος κτήσης των αποθεμάτων περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών
που απαιτούνται για να φθάσουν αυτά στην παρούσα θέση και κατάστασή τους.
3. Το κόστος παραγωγής προϊόντος ή υπηρεσίας προσδιορίζεται με μία από
τις γενικά αποδεκτές μεθόδους κοστολόγησης και περιλαμβάνει: α) Το κόστος πρώτων
υλών, αναλώσιμων υλικών, εργασίας και άλλο κόστος που σχετίζεται άμεσα με το εν
λόγω στοιχείο και β) μία εύλογη αναλογία σταθερών και μεταβλητών εξόδων που
σχετίζονται έμμεσα με το εν λόγω στοιχείο, στο βαθμό που τα έξοδα αυτά
αναφέρονται στην περίοδο παραγωγής.
4. Τα κόστη διανομής και διοίκησης δεν επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής.
5. Όταν απαιτείται σημαντική περίοδος χρόνου για να καταστούν τα
αποθέματα έτοιμα για την προοριζόμενη χρήση ή πώλησή τους, το κόστος των
αποθεμάτων μπορεί να επιβαρύνεται με τόκους εντόκων υποχρεώσεων, κατά το μέρος
που οι τόκοι αυτοί αναλογούν στα εν λόγω αποθέματα και για την προαναφερθείσα
περίοδο.
6. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα αποθέματα επιμετρώνται στην κατ’ είδος
χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας.
7. Το κόστος κτήσης του τελικού αποθέματος: α)
Προσδιορίζεται, σύμφωνα με τη μέθοδο «Πρώτο Εισαχθέν – Πρώτο Εξαχθέν» (FIFO) ή
τη μέθοδο του μέσου σταθμικού όρου ή άλλη τεκμηριωμένα γενικά αποδεκτή μέθοδο. Η
χρήση της μεθόδου «Τελευταίο Εισαχθέν – Πρώτο Εξαχθέν» (LIFO) δεν επιτρέπεται.
β) Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται για όλα τα αποθέματα που έχουν παρόμοια
φύση και χρήση από την οντότητα. Για αποθέματα με διαφορετική φύση ή χρήση
διαφορετικές μέθοδοι μπορεί να δικαιολογούνται. γ) Το κόστος αποθεμάτων
που δεν είναι συνήθως αντικαταστατά, καθώς και των αγαθών ή υπηρεσιών που
παράγονται και προορίζονται για ειδικά έργα, προσδιορίζεται με τη μέθοδο του
εξατομικευμένου κόστους.
8. Οι αγορές αναλώσιμων υλικών που δεν είναι σημαντικές για το μέγεθος
της οντότητας μπορούν να αντιμετωπίζονται ως έξοδα της περιόδου » .
Το ανωτέρω άρθρο αναλύεται στην «Λογιστική Οδηγία εφαρμογής του νόμου 4308/2014», ως εξής :
« Άρθρο 20: Επιμέτρηση αποθεμάτων
20.1.1 Τα αποθέματα περιλαμβάνουν τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται για πώληση στη συνήθη εμπορική δραστηριότητα της οντότητας (εμπορεύματα ή προϊόντα) ή βρίσκονται υπό επεξεργασία για τη μετατροπή τους σε προϊόντα. Περιλαμβάνουν επίσης τα πάσης φύσεως υλικά που προορίζονται να αναλωθούν στην παραγωγική διαδικασία, για την παραγωγή προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών.
20.1.2 Συνήθεις τύποι αποθεμάτων είναι τα εμπορεύματα, τα υλικά παραγωγής, οι πρώτες ύλες, η παραγωγή σε εξέλιξη και τα έτοιμα προϊόντα.
20.2.1 Το κόστος κτήσης των αποθεμάτων περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών που απαιτούνται για να φθάσουν αυτά στην παρούσα θέση και κατάστασή τους. Ο όρος «παρούσα θέση» αναφέρεται στη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκονται (π.χ. σε αποθήκη στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη). Ο όρος «κατάσταση» αναφέρεται στο στάδιο επεξεργασίας για παραγόμενα προϊόντα.
20.2.2 Το κόστος αγοράς για εμπορεύματα και υλικά περιλαμβάνει την τιμή αγοράς, τους εισαγωγικούς δασμούς και άλλους φόρους (εκτός εκείνων που η οντότητα μπορεί στη συνέχεια να ανακτήσει από την φορολογική αρχή, όπως ο ΦΠΑ), μεταφορικά, κόστη παράδοσης και άλλα κόστη άμεσα επιρριπτέα στην απόκτηση των ετοίμων αγαθών, υλικών και υπηρεσιών. Εμπορικές εκπτώσεις, μειώσεις τιμών και άλλα παρόμοια στοιχεία αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό του κόστους κτήσης των αποθεμάτων.
20.3.1 Όταν υπάρχει παραγωγική ή μεταποιητική διαδικασία για προϊόντα ή υπηρεσίες, το κόστος κτήσης αυτών προσδιορίζεται με μία από τις γενικά αποδεκτές μεθόδους κοστολόγησης.
20.3.2 Το έμμεσο κόστος παραγωγής (σταθερό ή μεταβλητό) της περιόδου κατανέμεται με μια εύλογη αναλογία στο κόστος παραγωγής των επιμέρους προϊόντων ή υπηρεσιών.
20.3.3 Ιδιαίτερα, το σταθερό κόστος παραγωγής (αποσβέσεις, συντήρηση, κλπ.) επιμερίζεται με μια εύλογη αναλογία στα επιμέρους παραγόμενα προϊόντα, λαμβάνοντας υπόψη την κανονική παραγωγική δυναμικότητα των παγίων σε πραγματικές συνθήκες λειτουργίας. Το μέγεθος αυτό μπορεί να προκύπτει και απολογιστικά, ως μέσος όρος ενός αριθμού περιόδων.
20.3.4 Η απαίτηση για εύλογη κατανομή συνεπάγεται ότι το σταθερό κόστος που αναλογεί σε μειωμένη παραγωγή (κόστος αδράνειας ή κόστος υποαπασχόλησης) αναγνωρίζεται κατευθείαν στην κατάσταση αποτελεσμάτων προσαυξάνοντας το κόστος πωληθέντων, χωρίς να επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των αποθεμάτων. Ωστόσο, όταν το κόστος αδράνειας είναι σημαντικό, για την εύλογη παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, το ποσό αυτό μπορεί να μην επιβαρύνει το κόστος πωλήσεων αλλά να ενσωματώνεται στο κονδύλι «Λοιπά έξοδα και ζημιές», με κατάλληλη γνωστοποίηση στο προσάρτημα.
20.5.1 Όταν απαιτείται σημαντική περίοδος χρόνου για να καταστούν τα αποθέματα έτοιμα για την προοριζόμενη χρήση ή πώλησή τους, το κόστος των αποθεμάτων μπορεί να επιβαρύνεται με τόκους εντόκων υποχρεώσεων, κατά το μέρος που οι τόκοι αυτοί αναλογούν στα εν λόγω αποθέματα και για την προαναφερθείσα περίοδο. Η ρητή αναφορά του νόμου σε «σημαντική περίοδο χρόνου για να καταστούν τα αποθέματα έτοιμα για την προοριζόμενη χρήση ή πώλησή τους» θέτει ένα όριο σημαντικότητας κατά την κρίση της οντότητας.
20.5.2 Συνήθεις περιπτώσεις αποθεμάτων, το κόστος των οποίων μπορεί να επιβαρύνεται με τόκους, είναι η κατασκευή ακινήτων, η παραγωγή βιολογικών προϊόντων (π.χ. ιχθυοκαλλιέργεια), τα προϊόντα που απαιτούν σημαντικό χρόνο ωρίμανσης (π.χ. τυρί ή κρασί), καθώς και τα επί παραγγελία παραγόμενα αποθέματα που απαιτούν σημαντική κατασκευαστική περίοδο.
20.5.3
Διευκρινίζεται ότι η απαίτηση του άρθρου 17 για συνέπεια στην εφαρμογή των
λογιστικών πολιτικών σημαίνει ότι η δυνατότητα επίρριψης τόκων στην παραγωγή
παρέχεται για το σύνολο των παραγόμενων ειδών, παγίων ή αποθεμάτων. Δηλαδή, δεν
γίνεται αποδεκτή η επίρριψη τόκων μόνο στα αποθέματα και όχι στα ιδιοπαραγόμενα
πάγια εφόσον υπάρχουν.
Πολλώ δε μάλλον, δεν είναι αποδεκτή η επίρριψη αναλογίας τόκων σε επιλεγμένα
μόνο στοιχεία των αποθεμάτων ή των ιδιοπαραγόμενων παγίων.
20.5.4 Η δυνατότητα επίρριψης τόκων παρέχεται και για συμβόλαια παροχής υπηρεσιών που λογιστικοποιούνται με τη μέθοδο του ποσοστού ολοκλήρωσης.
20.6.1 Μετά την αρχική αναγνώριση, τα αποθέματα επιμετρούνται στην κατ’ είδος χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα αποθέματα παρουσιάζονται πάντοτε σε ποσό που είναι ανακτήσιμο.
20.6.2 Όταν η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία είναι μικρότερη του κόστους κτήσης των αποθεμάτων, η διαφορά (ζημιά) επιβαρύνει το κόστος πωληθέντων στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Ωστόσο, όταν η ζημία απομείωσης είναι σημαντική, για την εύλογη παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, η ζημιά αυτή μπορεί να μην επιβαρύνει το κόστος πωλήσεων αλλά να ενσωματώνεται στο κονδύλι «Απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων», με κατάλληλη γνωστοποίηση στο προσάρτημα.
Παράδειγμα
Την 31η Δεκεμβρίου του 20Χ1 η επιχείρηση είχε στην κατοχή της αποθέματα για τα
οποία δίνονται οι παρακάτω πληροφορίες.
|
Σενάριο Α |
Σενάριο Β |
||
|
Αξία κτήσης αρχικού αποθέματος |
100 |
|
|
|
Αγορές περιόδου |
1200 |
1200 |
|
|
Αξία κτήσης τελικού αποθέματος (ΤΑ) |
150 |
150 |
|
|
Απαιτούμενο κόστος για την πώληση ΤΑ |
20 |
20 |
|
|
Εκτιμώμενη αξία πώλησης ΤΑ |
190 |
160 |
Ζητείται να προσδιοριστεί η αξία επιμέτρησης για τα σενάρια Α και Β και το ποσό της σχετικής ζημιάς, εάν υπάρχει.
Ανάλυση - απάντηση
|
Σενάριο Α |
Σενάριο Β |
|
|
Εκτιμώμενη αξία πώλησης |
190 |
160 |
|
Απαιτούμενο κόστος για την πώληση |
20 |
20 |
|
Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία |
170 |
140 |
|
Αξία επιμέτρησης (κόστος κτήσης / ΚΡΑ) |
150 |
140 |
|
Ζημιά επιμέτρησης (0 / 140-150) |
- |
10 |
|
Κόστος πωληθέντων |
1150 |
1160 |
|
|
Χρέωση |
Πίστωση |
|
|
Απομείωση εμπορευμάτων (ζημιά) |
10 |
||
|
Σωρευμένη απομείωση εμπορευμάτων (αντίθετος) |
10 |
20.6.3 Η επιβάρυνση του κόστους πωληθέντων μπορεί να γίνεται
συγκεντρωτικά. Δηλαδή, με το ποσό της συνολικής ζημίας επιμέτρησης (για όσα είδη
αποθεμάτων συντρέχει περίπτωση) γίνεται συγκεντρωτική εγγραφή (με κίνηση
αντίθετου λογαριασμού των αποθεμάτων), χωρίς να απαιτείται ενημέρωση του
αναλυτικού αρχείου που μπορεί να τηρεί η επιχείρηση κατ’ είδος αποθέματος.
20.6.4 Ο αντίθετος λογαριασμός παρακολούθησης της σωρευμένης απομείωσης-υποτίμησης των αποθεμάτων του τέλους της περιόδου συνεκτιμάται κατά την επιμέτρηση στο τέλος της επόμενης περιόδου.
20.6.5 Η «καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία» ορίζεται ως η εκτιμώμενη τιμή διάθεσης του αποθέματος στην κανονική πορεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, μειωμένη κατά το τυχόν κόστος που απαιτείται για την ολοκλήρωσή του και για την πραγματοποίηση της διάθεσης. Το κόστος που απαιτείται για την πώληση είναι συνήθως οι προμήθειες πώλησης, τα έξοδα συσκευασίας και τα μεταφορικά.
20.6.6 Για τις περιπτώσεις των υλικών που προορίζονται για μεταποίηση, το θέμα του προσδιορισμού της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας τους είναι πιο σύνθετο. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόστος παραγωγής και το καθαρό τίμημα πώλησης του έτοιμου προϊόντος.
20.7.1 Το κόστος κτήσης προσδιορίζεται με μία γενικά αποδεκτή μέθοδο, όπως η FIFO, η μέθοδος του σταθμικού μέσου όρου σε όλες τις αποδεκτές εκδοχές της, ή και η μέθοδος της λιανικής (βλέπε παρ. 4.4.4 της εγκυκλίου ΠΟΛ.1003/31.12.2014). Η LIFO δεν είναι αποδεκτή μέθοδος.
20.7.2 Η μέθοδος του εξατομικευμένου κόστους εφαρμόζεται για τον προσδιορισμό του κόστους κτήσης αποθεμάτων που δεν είναι συνήθως αντικαταστατά, όπως τα επί παραγγελία (π.χ. ειδικών προδιαγραφών) αποθέματα.
20.7.3 Ο προσδιορισμός του κόστους κτήσης για αποθέματα που έχουν
την ίδια φύση ή χρήση γίνεται με την ίδια μέθοδο. Ο προσδιορισμός του κόστους
κτήσης για αποθέματα που δεν έχουν την ίδια φύση ή χρήση μπορεί να γίνει με
διαφορετικές μεθόδους. Για παράδειγμα μπορεί από την ίδια οντότητα, να
χρησιμοποιείται η μέθοδος FIFO για τα υλικά προς βιομηχανοποίηση και η μέθοδος
του μέσου σταθμικού όρου για τα εμπορεύματα » .
4) Συμπερασματικά επισημαίνουμε τα εξής :
α) Σύμφωνα με την φορολογική Νομοθεσία « Τα αποθέματα και τα ημικατεργασμένα προϊόντα αποτιμώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες λογιστικής… » ( άρθρο 25 του Ν. 4172/13 ).
β) Σύμφωνα με την λογιστική Νομοθεσία, η αποτίμηση των αποθεμάτων γίνεται ως εξής : «Μετά την αρχική αναγνώριση, τα αποθέματα επιμετρώνται στην κατ’ είδος χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας» ( άρθρο 20 παρ. 6, του Ν. 4308/14 ).
γ) Ο έννοια της «Πρόβλεψης», δεν έχει σχέση με την επιμέτρηση ( αποτίμηση ), των αποθεμάτων.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι : Η φορολογική Νομοθεσία επιτάσσει με ειδική διάταξη, τα αποθέματα να αποτιμώνται σύμφωνα με τους «κανόνες λογιστικής», οι οποίοι αναλύονται με σαφήνεια στον Ν. 4308/14. Δηλαδή με ρητή φορολογική διάταξη, η «φορολογική βάση» ταυτίζεται με την «λογιστική βάση».
Κατά την άποψή μου λοιπόν, δεν χρήζει φορολογικής αναμορφώσεως, η «ζημία» που τυχόν προκύπτει, από την εφαρμογή του λογιστικού κανόνα αποτίμησης των αποθεμάτων στην «είδος χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσης και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας», αφού εκτός των ανωτέρω, η «ζημία» αυτή δεν είναι μια «αυτοτελής ζημιά» , αλλά αναπόσπαστο και κύριο μέρος της διαδικασίας προσδιορισμού της αξίας του αποθέματος, το οποίο με ρητή φορολογική διάταξη λαμβάνεται υπόψη «αυτούσιο» και για τις ανάγκες της φορολογίας.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η ( έγκαιρη ) θέση της Φορολογικής Διοίκησης στο θέμα αυτό, επ΄ ευκαιρία της εφαρμογής για πρώτη φορά των Ε.Λ.Π ( δηλ. των νέων λογιστικών κανόνων ), θα ήταν αφενός χρήσιμη και αφετέρου άκρως απαραίτητη σε ενδεχομένη διαφορετική θέση της, επί του θέματος αυτού.
Πηγή: Taxheaven