Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής – Φοροτέχνης

Στην παράγραφο 1 του άρθρου 16 του Ν.4177/2013, αναφέρεται ότι:

«Επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές:
α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των χρονικών περιόδων της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή.
β) Τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων.
γ) Την Κυριακή των Βαΐων
δ)  Την τελευταία Κυριακή κάθε έτους.»

Επίσης, με το άρθρο 25 του Ν.4208/2013, με το οποίο προστίθεται η παράγραφος 4 στο άρθρο 16 του Ν.4177/2013, αναφέρονται τα εξής:  
«α) Επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις αυτές είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές.
Στους εργαζόμενους που θα απασχοληθούν κατά τις Κυριακές της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 δύναται να χορηγηθεί η αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που προηγείται των Κυριακών αυτών. (Iσχύει μόνο για τις Κυριακές των εκπτώσεων-παράγραφος 4α του άρθρου 16 του Ν.4177/2013 όπως προστέθηκε με το άρθρο 25 του Νόμου 4208/2013)
β) Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από την ψήφισή της από την Βουλή των Ελλήνων».

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, παρέχεται η δυνατότητα προαιρετικής λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων ορισμένες Κυριακές, στις οποίες περιλαμβάνονται και  οι  δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων.

Στην περίπτωση αυτή για τους εργαζόμενους που θα απασχοληθούν κατά τις δύο ανωτέρω Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα, ισχύουν τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 2 του Ν.435/1976 και των αποφάσεων  με  αριθμ. 8900/46 και 25825/51 των Υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών:

«Μισθωτοί απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας κατωτέρω αναφερομένας εορτάς δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, της υπό της υπ. αριθμ. 8900/1946 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη διά της υπ. αριθ. 25825/1951 τοιαύτης, προβλεπομένης προσαυξήσεως εξ 75% κατά τα υπό των εν λόγω αποφάσεων, ως αύται ισχύουν σήμερον, οριζόμενα».

Συνεπώς θα έχουν πρόσθετη αμοιβή 75% επί του νομίμου ωρομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν.

Για τους εργαζόμενους  που θα απασχοληθούν, κατά τις Κυριακές που προβλέπονται στο άρθρο 16 του Ν.4177/2013, περισσότερες από πέντε ώρες (5), ισχύουν τα όσα αναφέρονται  στην  παράγραφο 1 του άρθρου 10 του ΒΔ 748/1966,:
«Μισθωτοί εκ των υπαγομένων εις τας διατάξεις του παρόντος απασχολούμενοι κατά Κυριακήν, εξαιρέσει της περιπτώσεως της παρ. 1 του άρθρο 6 του παρόντος άνω των πέντε ωρών, δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, αναπληρωματικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως διαρκείας 24 συνεχών ωρών κατ΄ άλλην εργάσιμον ημέραν της αρξαμένης την Κυριακήν εβδομάδος, αρχομένων από της ώρας λήξεως της εργασίας».

Οι ανωτέρω εργαζόμενοι δικαιούνται αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης κατά την εβδομάδα που ακολουθεί την Κυριακή της απασχολήσεως και όχι την μεθεπόμενη εβδομάδα ή σε άλλο απομακρυσμένο χρονικό σημείο την οποία την ορίζει ο εργοδότης σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 του ΒΔ 748/1966.  («Η ημέρα της αναπληρωτικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως καθορίζεται υπό του εργοδότου, αναγραφομένη εις τους πίνακας ωρών εργασίας και εβδομαδιαίας αναπαύσεως. Τα της συμπληρώσεως των πινάκων ωρών εργασίας δια στήλης εβδομαδιαίας αναπαύσεως, της διαρκείας ισχύος, θεωρήσεως και αναρτήσεως τούτων ως και πάσα αναγκαία λεπτομέρεια δια την εφαρμογήν της παρούσης παραγράφου ορίζονται δι΄ αποφάσεων του Υπουργού Εργασίας»)

Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν λιγότερες από πέντε ώρες (5) , σύμφωνα με την παράγραφο 5 του ιδίου άρθρου του ΒΔ 748/1966, δεν θεμελιώνουν δικαίωμα  ισόχρονης αναπληρωματικής ημέρας ανάπαυσις, ωστόσο δύναται  να την αξιώσουν.
(«Μισθωτός εκ των υπαγομένων εις τας διατάξεις του παρόντος απασχολούμενος κατά Κυριακήν μέχρι πέντε ώρας δύναται ν΄ αξιώση ισόχρονον αναπληρωματικήν εβδομαδιαίαν ανάπαυσιν εκ του εργασίμου χρόνου άλλης ημέρας της αρξαμένης την Κυριακήν εβδομάδος»)

Τι ίσχυε:
Οι εργαζόμενοι αυτοί που θα απασχοληθούν την Κυριακή, που εμπίπτει μεταξύ της 18 και της 24 Δεκεμβρίου όπως αναφέρει το άρθρο 1 του ΠΔ 750/71:
«Επιτρέπεται ή λειτουργία των επιχειρήσεων και των παντός είδους καταστημάτων, κατά το κεκανονισμένον ωράριον λειτουργίας τούτων:
α) κατά την Κυριακήν την συμπίπτουσαν εις το μεταξύ της 18ης μέχρι και της 24ης Δεκεμβρίου εκάστου έτους διάστημα, και
β) κατά την τελευταίαν Κυριακήν εκάστου έτους εφ΄ όσον αύτη συμπίπτει με την 31ην Δεκεμβρίου», θα δικαιούνται αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης σύμφωνα με τα οριζόμενα της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του ΠΔ 750/71:
«2. Οι αυτοί μισθωτοί εφ΄ όσον ήθελον απασχοληθή κατά την υπό της περιπτώσεως α΄ του προηγουμένου άρθρου προβλεπομένην Κυριακήν άνω των πέντε ωρών, δικαιούνται αναπληρωματικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως διαρκείας 24 συνεχών ωρών, αρχομένων από της λήξεως της εργασίας κατ΄ άλλην εργάσιμον ημέραν- του επομένου μηνός Ιανουαρίου», δηλαδή σε εργάσιμη ημέρα μέσα στον μήνα Ιανουάριο .

Από 23/12/2014 σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 108 του Νόμου 4314/2014 καταργούνται:
α) το άρθρο 6 του Β.Δ 748/1966
β) το άρθρο 1 του Β.Δ 750/71

«Σημειώνεται ότι η κατάργηση του άρθρου 1 του Β.Δ 750/71 συμπαρασύρει σε κατάργηση και το άρθρο 2 του Β.Δ 750/71 (ΔΕΝ τεύχος 1661/2015)»

-Συνεπώς, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν περισσότερες από πέντε (5) ώρες την Κυριακή 11/12/2016, δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης σε εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδας που ακολουθεί την Κυριακή της απασχολήσεως.

-Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν πάνω από πέντε (5) ώρες την Κυριακή 18/12/2016, δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και αναπληρωματική  ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδας που ακολουθεί την Κυριακή της απασχολήσεως.

-Σε περίπτωση που δεν τύχουν αναπληρωματική ημέρα αναπαύσεως δικαιούνται να λάβουν και το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους, το οποίο δεν αποτελεί αμοιβή για την απασχόληση την Κυριακή, αλλά αποζημίωση για την στέρηση της αναπληρωματικής αναπαύσεως (ΑΠ 32/2013-ΑΠ 1568/1999-ΑΠ 289/1994).

Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν πέντε (5) ή λιγότερες ώρες  δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν και  δύναται να ζητήσουν ισόχρονη  αναπληρωματική ανάπαυση, μια ημέρα μέσα στην εβδομάδα που ακολουθεί τις Κυριακές .Τμήμα ίσο με 15 τουλάχιστον λεπτά θεωρείται ως πλήρη ώρα (εδ. γ της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Β.Δ 748/1966 ).

ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

α) Χωρίς αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης δικαιούται:

i) Το νόμιμο ή συμβατικό ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, ανάλογα με τις ώρες απασχόλησης.

ii) Προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νομίμου μισθού, ανάλογα με τις ώρες απασχόληση.

β) Με αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης δικαιούται:

i) Μόνο προσαύξηση 75% υπολογιζόμενη επί του νομίμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νομίμου μισθού.

Επιχειρήσεις που απασχολούν ένα μόνο μισθωτό ορισμένης ειδικότητας δύναται να χορηγούν την αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση, με άδεια της αρμόδιας Επιθεώρησης Εργασίας, ανά περίοδο τεσσάρων μηνών, σε συνεχές ημέρες ίσες προς τον αριθμό των Κυριακών που ο μισθωτός απασχολήθηκε (παράγραφος 4 του άρθρου 10 του Β.Δ 748/1966)

Η ημέρα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης καθορίζεται από τον εργοδότη με την υποχρέωση όπως, στο έντυπο Ε4 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΩΡΑΡΙΟΥ  το οποίο  υποβάλλεται το αργότερο ως και την ίδια ημέρα της ημέρας αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, περίπ. Α παράγραφος 1 του άρθρου 55 του Ν.4310/2014, Αρ. πρωτ.: 46755/847/11.12.2014 ,στις παρατηρήσεις να αναγράφεται η ημέρα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης (Απόφ. Υπ. Εργασίας 3762/67).

Η Κυριακή δεν περιλαμβάνεται στην εβδομαδιαία εργασία, οπότε οι ώρες απασχόλησης κατά την Κυριακή δεν προστίθενται στις ώρες των ημερών της εβδομάδας για να υπολογιστεί εάν υπάρχει υπερεργασία ή υπερωρία (ΑΠ 1481/2006-ΑΠ 2125/2007-ΑΠ 1223/2013-ΑΠ 893/2015). Συνεπώς οι ώρες απασχόλησης την Κυριακή μέχρι του ανώτατου ορίου ημερήσιας εργασίας δεν θεωρούνται υπερωριακή απασχόληση, οπότε δεν γράφονται στο βιβλίο υπερωριών.

Τέλος η απαίτηση του μισθωτού για αμοιβή σε Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές καθώς και για την προσαύξηση 75% αυτής,  όταν αυτή είναι νόμιμη παραγράφεται σε 5 χρόνια και όταν η απασχόληση αυτή είναι παράνομη (χωρίς δηλαδή τις νόμιμες διατυπώσεις) παραγράφεται σε 20 χρόνια, μετρούμενα μετά από την λήξη του έτους που γεννήθηκε η απαίτηση (Αρ.Π. 1184/1974).