των Θεοδώρας Λαζαρέτου,
Δ.Ν., DEA de Droit, εφοριακής υπαλλήλου, μόνιμης εκπαιδεύτριας ΓΓΔΕ

Βασιλείου Κρινή,
MSc Economics, εφοριακού υπαλλήλου¹

Προκλήσεις για τις φορολογικές διοικήσεις στον 21ο αιώνα

Διάγραμμα ύλης
Α. Παράγοντες και τεχνολογικές πρακτικές
Β. Επαγγελματική εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού

Οι ταχύτατες εξελίξεις σε τεχνολογικό και οικονομικό επίπεδο, οι ιστορικού χαρακτήρα αλλαγές στην διεθνή φορολογική τάξη με την εισαγωγή από τον ΟΟΣΑ των BEPS², καθώς και η πρόσφατη οικονομική κρίση που άσκησε μεγάλη πίεση στους προϋπολογισμούς των κρατών, δημιούργησε ένα νέο πολύπλοκο περιβάλλον. Σε αυτό, οι φορολογικές διοικήσεις των κρατών χρειάζεται να δράσουν με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, προκειμένου να ανταποκριθούν στις πρωτόγνωρες προκλήσεις της αρχής του 21ου αιώνα.

Η προβληματική για το νέο τρόπο λειτουργίας των φορολογικών διοικήσεων δεν αφορά μόνο αυτές των αναπτυσσόμενων χωρών αλλά επεκτείνεται πλέον και στους κόλπους των φορολογικών διοικήσεων των αναπτυγμένων χωρών. Διακρίνεται μάλιστα για τα εξής δύο χαρακτηριστικά πρώτον, η λειτουργία της φορολογικής διοίκησης αποτελεί αντικείμενο μελετών και ερευνητικών προγραμμάτων και όχι αποκύημα γραφειοκρατικών διαδικασιών και δεύτερον, η καινοτομία και η διεθνής συνεργασία αποτελούν (εμφατικά πια) τομείς δράσης των φορολογικών διοικήσεων. Ακόμη, στο πλαίσιο αυτής της προβληματικής, η φορολογική διοίκηση γίνεται αντιληπτή σαν ένα σύστημα εισρoών και εκροών και όχι διεκπεραίωσης διαδικασιών. Όπου, εισροές είναι το ανθρώπινο δυναμικό, η τεχνολογική υποδομή και η πληροφόρηση για την έκταση της φορολογικής παραβατικότητας και εκροές είναι τα φορολογικά έσοδα και η φορολογική δικαιοσύνη. Και, κατά αυτήν την προβληματική, το νέο λειτουργικό περιβάλλον διαμορφώνεται κατ' εξοχήν, από τους παράγοντες που επιδρούν στη λειτουργία της φορολογικής διοίκησης, τις τεχνολογικές πρακτικές που αυτή ακολουθεί (Α) και την επαγγελματική εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού που την στελεχώνει (Β).

- Α. Παράγοντες και τεχνολογικές πρακτικές

Οι παράγοντες

Κεντρικός παράγοντας είναι η ασκούμενη κάθε φορά φορολογική πολιτική. Η φορολογική πολιτική δεν συγκροτείται πλέον ως απόφαση της πολιτικής ηγεσίας που εκτελείται από τη διοίκηση κατά τρόπο κάθετο. Είναι αποτέλεσμα της διάδρασης των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας και της πρακτικής όπως αυτή κομίζεται από τη φορολογική διοίκηση. Σε αυτή τη διάδραση, η φορολογική διοίκηση επιδρά διάμεσου πρώτον, των εισηγήσεων που υποβάλλει προς την πολιτική ηγεσία και κατά δεύτερον με τις ερμηνευτικές εγκύκλιους που εκδίδει για την εφαρμογή των φορολογικών νόμων.

Η κατά αυτό τον τρόπο διαμορφούμενη φορολογική πολιτική, στη συνέχεια, καθορίζει τη δράση της φορολογικής διοίκησης, διατυπώνοντας της σε επιχειρησιακά σχέδια ετήσια ή πολύχρονα. Έτσι αν π.χ., το μείγμα της φορολογικής πολιτικής προκρίνει την άντληση εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων και φυσικών προσώπων μεγάλου πλούτου, τότε η φορολογική διοίκηση δίδει προτεραιότητα στη δράση της στους φορολογικούς ελέγχους αυτών των προσώπων, κατανέμοντας πόρους και ανθρώπινο δυναμικό στις αντίστοιχες ελεγκτικές υπηρεσίες που υπάγονται σε αυτήν³.

Οι τεχνολογικές πρακτικές

Η ανάπτυξη της πληροφορικής και της στατιστικής γέννησε μια νέα επιστήμη, αυτή της ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων και πληροφοριών «bigdataanalytics». Ο όρος εξόρυξη δεδομένων «datamining» αναφέρεται στην εξόρυξη ή την ανακάλυψη νέων πληροφοριών με την μορφή κανόνων ή προτύπων από πηγές δεδομένων. O Ε. Κύρκος (2015) περιγράφει τις σύγχρονες εξελίξεις στην εξόρυξη δεδομένων θεωρώντας ότι «Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ταχύτατη αύξηση του όγκου των αποθηκευμένων δεδομένων. Η τάση αυτή οφείλεται στην αύξηση των δυνατοτήτων του λογισμικού και του υλικού, στη μείωση του κόστους διαχείρισης, στη διείσδυση της πληροφορικής σε κάθε δραστηριότητα της σύγχρονης κοινωνίας, στην ευρύτατη εξάπλωση του διαδικτύου και σε μεγάλο βαθμό στο Web 2.0, το οποίο καθιστά τους χρήστες πρωταγωνιστικούς παράγοντες παραγωγής πληροφοριών».

Η ανάλυση όλων των παραπάνω δεδομένων και η ανάκτηση χρήσιμης πληροφορίας χωρίς τη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών είναι αδύνατη. Για αυτό, οι φορολογικές διοικήσεις έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τεχνικές επεξεργασίας δεδομένων - όπως είναι η εξόρυξη δεδομένων και η ανάλυση των μεγάλων δεδομένων -, σε πολλούς τομείς δράσης της φορολογικής διοίκησης: επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο, διεξαγωγή ελέγχων, ανακάλυψη περιπτώσεων φορολογικής άπατης ειδικά στο τομέα του ΦΠΑ, διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς του φορολογουμένους, κ.ά. Επίσης, η δυνατότητα των φορολογικών αρχών να έχουν συνεχή ροή μεγάλου όγκου πληροφοριών από πολλές πηγές αξιοποιείται σήμερα με την βοήθεια της τεχνολογίας των μεγάλων δεδομένων με στόχο βέβαια πάντα τα βέλτιστα δυνατά αποτελέσματα στη φορολογική συμμόρφωση.

Στην προσπάθεια αυτή, η αξιοποίηση πληροφοριών από τρίτες πηγές έχει σημαντικό ρόλο. Τέτοιες τρίτες πηγές είναι το διαδίκτυο (Internet) και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης που αυτό επιτρέπει, οι τεχνολογίες κινητής τηλεφωνίας (video, εικόνες, κείμενα) οι δραστηριότητες χρηστών στο διαδίκτυο και οι βάσεις δεδομένων άλλων δημόσιων οργανισμών ή ιδιωτικών. Οι φορολογικές διοικήσεις μπορούν πλέον με την χρήση των τεχνικών επεξεργασίας να αναλύουν την πολυπλοκότητα των επιχειρηματικών σχέσεων και των δομών ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων καθώς και τα δίκτυα επαφών μεταξύ των φορολογουμένων⁴. Η περαιτέρω αξιοποίηση των πληροφοριών απαιτεί τη χρησιμοποίηση ισχυρών στατιστικών μοντέλων και αλγόριθμων, την ύπαρξη σύγχρονων υπολογιστικών δομών που επεξεργάζονται και αποθηκεύουν τις πληροφορίες και ένα ανθρώπινο δυναμικό που έχει αποκτήσει κουλτούρα αξιοποίησης και ανάλυσης μεγάλου όγκου πληροφοριών.

Άξιου λόγου είναι επίσης το γεγονός ότι, η ανάπτυξη των τεχνικών αξιοποίησης μεγάλου όγκου πληροφοριών επιτρέπει στη φορολογική διοίκηση να κατηγοριοποιεί τους φορολογούμενους (φυσικά και νομικά πρόσωπα) ανάλογα με το εύρος των δραστηριοτήτων τους, των εισοδημάτων που παράγουν καθώς και με το είδος των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που αυτοί αναπτύσσουν.

Ο διαχωρισμός των φορολογούμενων κατά τον τρόπο που διευκολύνουν οι πιο πάνω τεχνικές επιδρά καθοριστικά στη δομή της φορολογικής διοίκησης. Δημιουργούνται δηλαδή εξειδικευμένες Δ.Ο.Υ. και ελεγκτικά κέντρα σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση των φορολογούμενων. Η ίδρυση Δ.Ο.Υ. φορολογουμένων μεγάλου πλούτου και μεγάλων επιχειρήσεων συναντάται στις φορολογικές διοικήσεις περισσοτέρων κρατών. Η πρακτική αυτή βασίζεται στην λογική ότι, μπορεί να υπάρξει στενότερη συνεργασία και έλεγχος των φορολογούμενων αφού πραγματοποιείται διαχωρισμός των επιχειρήσεων σε μεγάλες, μεσαίες και μικρές και των φυσικών προσώπων ανάλογα με τον πλούτο που έχουν.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Μεγάλη Βρετανία έχει πραγματοποιηθεί διαχωρισμός των επιχειρήσεων και συνακόλουθα ανάπτυξη διοικητικών δομών ανάλογα με την δραστηριότητα που αυτές ασκούν⁵. Η πρακτική αυτή βασίζεται στην λογική ότι, μπορεί να υπάρξει στενότερη συνεργασία και έλεγχος των φορολογούμενων αφού οι εφοριακοί υπάλληλοι αυτών των διοικητικών δομών που ελέγχουν ειδικές κατηγορίες φορολογούμενων μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα (χάρις στην ειδική εμπειρία που αποκτούν σταδιακά) τον τρόπο λειτουργίας αυτών των κατηγοριών φορολογουμένων (και το νομικό/φορολογικό καθεστώς). Έτσι δημιουργούνται ουσιαστικά οικονομίες κλίμακας στη φορολογική διοίκηση αφού εξοικονομούνται χρόνος και πόροι ενώ, το ανθρώπινο δυναμικό γίνεται όλο και πιο αποτελεσματικό με το πέρασμα του χρόνου.

Ένα ακόμη αποτέλεσμα του διαχωρισμού των φορολογούμενων σε κατηγορίες είναι η ανάπτυξη της συνεργατικής φορολογικής συμμόρφωσης αφού, οι φορολογικές διοικήσεις μπορούν να ενημερώνουν σε εξειδικευμένο αντικείμενο και να συμβουλεύουν αποτελεσματικά την αντίστοιχη κατηγορία φορολογούμενων, κάτι που επιτρέπει την ανάπτυξη μεγαλύτερου βαθμού φορολογικής συμμόρφωσης⁶. Τέλος, ένα άλλο αποτέλεσμα του διαχωρισμού είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένων και διακριτών στρατηγικών, από τη μεριά της φορολογικής διοίκησης, για κάθε ξεχωριστή κατηγορία φορολογούμενων. Η συγγραφή ξεχωριστού φορολογικού οδηγού για κάθε μια ομάδα φορολογούμενων αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα στρατηγικής.

- Β. Επαγγελματική εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού

Η σχετική εμπειρία που έχει συσσωρευθεί στις φορολογικές διοικήσεις -που πρωτοπόρησαν στον εκμοντερνισμό των δομών τους και ενέταξαν την εκπαιδευτική διαδικασία στις βασικές δράσεις τους⁷-, επιτρέπει τη βασική επισκόπηση των ήδη διαμορφωθέντων μέχρι σήμερα απόψεων σχετικά με το σχεδιασμό, την εκτέλεση και την αξιολόγηση της φορολογικής εκπαίδευσης.

Απόψεις ως προς το σχεδιασμό της εκπαίδευσης

Βασικός στόχος της επαγγελματικής εκπαίδευσης των εφοριακών υπαλλήλων είναι η εμπέδωση κλίματος διαφάνειας, κάτι που υλοποιείται με το να γίνεται κατανοητό στον εκπαιδευόμενο υπάλληλο τι κάνει η φορολογική διοίκηση και για ποιο λόγο γίνεται το κάθε τι. Γίνεται κατανοητή και άρα φανερή τόσο η διαδικασία λήψης αποφάσεων, όσο και η σκοπιμότητα λήψης των. Ένας δεύτερος στόχος είναι η ανάπτυξη εκ μέρους των υπαλλήλων δεξιοτήτων που επιτρέπουν την αποτελεσματική επικοινωνία με τους φορολογούμενους πολίτες, τη δημιουργία κλίματος παρακίνησης στο χώρο της εργασίας και την αποδοχή των αλλαγών.

Τα ζητούμενα του σχεδιασμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι δύο: ποιο είναι ακριβώς το αντικείμενο της εκπαίδευσης και πως αυτό διδάσκεται και μάλιστα σε ένα εργασιακό περιβάλλον όπου ο διαθέσιμος χρόνος για μελέτη είναι περιορισμένος. Αυτός ο προβληματισμός οδηγεί στην περαιτέρω ερώτηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων εκπαιδευτικών εργαλείων, δηλαδή των διαλέξεων και συζητήσεων εντός της αίθουσας, της μελέτης υποθέσεων και προβλημάτων, της παροχής πληροφοριών και οδηγιών. Όποιες και να είναι οι αναθεωρήσεις των παραδοσιακών μεθόδων και εργαλείων, είναι αποδεκτό στη διεθνή βιβλιογραφία ότι ο σχεδιασμός της εκπαίδευσης των δημοσίων υπαλλήλων πληροί τα εξής βασικά χαρακτηριστικά.

Ένα πρώτο είναι, η παροχή στον εκπαιδευόμενο του βασικού θεωρητικού υπόβαθρου για την ορθή εκτέλεση των επαγγελματικών καθηκόντων και για την ανάπτυξη δεξιοτήτων που επιτρέπουν στον εφοριακό υπάλληλο να διαχειρίζεται το σύνθετο μαζί με το περίπλοκο. Επίσης, η παροχή οδηγιών για τις δυνατότητες απόκτησης περαιτέρω πληροφοριών και γνώσεων καθώς και η ανάπτυξη από μέρους του εκπαιδευόμενου ικανοτήτων προσαρμογής στη διαρκή εξέλιξη της δημόσιας διοίκησης. Ένα ακόμη είναι, η διαμόρφωση ηθικών αξιωμάτων και επαγγελματικών στερεοτύπων που διέπουν την εκτέλεση των επαγγελματικών καθηκόντων.

Ένα άλλο επίσης χαρακτηριστικό, είναι η διάρθρωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης σε δύο τύπους: σε εκείνη που εξελίσσεται καθ' όλη τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου των υπαλλήλων και σε εκείνη που απευθύνεται στους νεοεισερχόμενους υπαλλήλους. Η συμπληρωματικότητα των δύο αυτών τύπων της εκπαίδευσης είναι δεδομένη, από τη στιγμή μάλιστα που και οι δύο στοχεύουν α) στη γνώση με επάρκεια και β) στην ορθή διαχείριση των εργασιακών θεμάτων.

Απόψεις ως προς την εκτέλεση της εκπαίδευσης

Αποτελεί διεθνής παραδοχή ότι η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος εκπαίδευσης γενικά των δημοσίων υπαλλήλων είναι αυτή που καλλιεργεί την κριτική σκέψη αλλά και τις ιδιαίτερες ικανότητες μάθησης που διαθέτει ο κάθε υπάλληλος⁸. Ένας πρώτος λόγος που η επιλογή αυτής της μεθόδου προκρίνεται έναντι της κάθετης μάθησης προεπιλεγμένης γνώσης είναι - πέραν των όποιων άλλων λόγων - η μαζική ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακής πληροφόρησης. Τα μέσα αυτά παρέχουν εύκολα σε όλους πλήθος πληροφοριών και πηγών γνώσης. Κάτι που θέτει σε αμφισβήτηση και εν τέλει αναποτελεσματική την παραδοσιακή διαδικασία, όπου η μια γνώση που υπάρχει διαχέεται από την κορυφή προς τα κάτω.

Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι οι εφοριακοί υπάλληλοι (όπως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι) καλούνται κατά κύριο λόγο να παράγουν δημόσιο αγαθό, δηλαδή ένα συλλογικό αγαθό. Η παραγωγή του προϋποθέτει στάθμιση και επιλογή μεταξύ περισσοτέρων λύσεων, καθώς και διαχείριση της αβεβαιότητας. Η απόκτηση αυτών των δεξιοτήτων έχει αποδειχθεί ότι αποκτάται με τη μεταφορά εμπειρίας, κάτι που δίνει η προκρινόμενη εκπαιδευτική διαδικασία. Η ανάπτυξη κύκλου συζητήσεων, η εκτέλεση εργασιών για επίλυση υποθέσεων - βασικές τεχνικές σε αυτή την εκπαιδευτική προσέγγιση - ενθαρρύνουν την πρόκληση για αναζήτηση εμπειριών ενώ παράλληλα κινητοποιούν την περιέργεια για τη γνώση της ήδη συσσωρευμένης στην υπηρεσία εμπειρίας. Π.χ. μια συζήτηση διαρθρωμένη σε επίπεδα, - όπου στο πρώτο επίπεδο οι ερωτήσεις στοχεύουν στη διατύπωση του θέματος, στο δεύτερο στην ανάλυσή του, στο τρίτο στον εντοπισμό των σημαντικότερων πτυχών του, στο τέταρτο στο αντικείμενο της υποχρεωτικής μάθησης και στο τελευταίο στη διατύπωση των βασικών αρχών διαχείρισης στο εργασιακό περιβάλλον -, είναι κατά τη διεθνή βιβλιογραφία πολύ πιο αποτελεσματική ως εκπαιδευτική τεχνική από ότι η διάλεξη, έστω συνοδευόμενη με οπτικά μέσα.

Πλεονέκτημα επίσης στην προκρινόμενη εκπαιδευτική διαδικασία είναι το ότι σε αυτήν, η μάθηση λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου. Η ανάπτυξη ικανοτήτων για συλλογή γνώσης και πληροφορίας είναι όπως προαναφέρθηκε κεντρικός άξονας. Επιπλέον, η υιοθέτηση αυτής της εκπαιδευτικής προσέγγισης προϋποθέτει από την πλευρά του εκπαιδευτή την ανίχνευση του επιπέδου γνώσεων κάθε εκπαιδευόμενου. Μια καθόλα απαιτητική εργασία, που έχει όμως ως θετικό αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της όποιας διάστασης μεταξύ της «ακαδημίας», ατμόσφαιρα που αναπτύσσεται στην αίθουσα διδασκαλίας και του «πεδίου δουλειάς». Κατά αυτόν τρόπο, η εκπαίδευση μοιραία σπρώχνεται προς τον «πραγματικό κόσμο» και άρα ο ζητούμενος στόχος της αύξησης της αποδοτικότητάς του υπαλλήλου επιτυγχάνεται.

Απόψεις ως προς την αξιολόγηση της εκπαίδευσης

Ο ρόλος των ερωτηματολογίων είναι ο εντοπισμός της αποτελεσματικότητας της τρέχουσας εκπαιδευτικής διαδικασίας και η συλλογή πληροφοριών για περαιτέρω σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Το κλασσικό ερώτημα που συνήθως γίνεται, «αν σας άρεσε η εκπαίδευση και αν σας ήταν χρήσιμη», δίνει μια πρώτη μόνο απάντηση για τη γενική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προγράμματος. Μια πιο προσεχτική προσέγγιση επιτυγχάνεται με την ύπαρξη ενός ερωτηματολογίου στην αρχή του εκπαιδευτικού προγράμματος και ενός άλλου στην λήξη. Έτσι καταδεικνύεται ποιες γνώσεις αποκτήθηκαν αλλά και ποιες αλλαγές στάσεων έγιναν σε σχέση με τη διαχείριση των εργασιακών καθηκόντων. Επίσης, η ανάλυση των πληροφοριών που συλλέγονται από αυτού του τύπου τα ερωτηματολόγια επιτρέπουν την περαιτέρω ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ακόμη περισσότερο, η τυχόν επανάληψη των ερωτηματολογίων στους εκπαιδευόμενους μετά την πάροδο έξι έως δέκα μηνών μετά την λήξη του εκπαιδευτικού προγράμματος επιτρέπει να ανιχνευθεί η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης στην εν γένει απόδοση της φορολογικής διοίκησης. Ενδιαφέρουσες επίσης είναι και οι πληροφορίες που αυτά παρέχουν σχετικά με την απόδοση των εκπαιδευτών εφοριακών υπαλλήλων⁹.

ΤΕΛΕΙΩΝΟΝΤΑΣ

Ο ραγδαία αυξημένος όγκος των υπερεθνικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, οι τεχνολογικές εξελίξεις που διευκολύνουν τη μετακίνηση κεφαλαίων, η ανάπτυξη μια παγκόσμιας αγοράς υπηρεσιών και προϊόντων ωθούν τις φορολογικές διοικήσεις να συνεργάζονται μεταξύ τους στο πεδίο ανταλλαγής πληροφοριών και να υιοθετεί το ένα κράτος από το άλλο βέλτιστες πρακτικές που αφορούν την λειτουργία της φορολογικής διοίκησης του καθενός. Οι φορολογικές διοικήσεις πλέον αναζητούν πληροφορίες για περιουσιακά στοιχεία και δραστηριότητες που κατέχουν οι φορολογούμενοι σε άλλες χώρες¹⁰. Η επιθετική στρατηγική που ακολουθούν πολλά ανεπτυγμένα κράτη στον τομέα αυτόν έχει οδηγήσει στην εμφάνιση των πρώτων κοινών διακρατικών φορολογικών ελέγχων. Η ανάπτυξη της διακρατικής φορολογικής συνεργασίας περιβάλλεται από ένα νέο διεθνές θεσμικό περιβάλλον στο τομέα της διεθνούς φορολογικής διακυβέρνησης. Ο ΟΟΣΑ, το ΔΝΤ, η ΕΕ καθώς και οι διεθνείς οργανισμοί φορολογικών διοικήσεων όπως οι ΙΟΤΑ, CIAT αποτελούν πυλώνες του διαλόγου ανταλλαγής πληροφοριών μέσα από τους οποίους προωθούνται νομοθετικές πρωτοβουλίες σε υπερεθνικό επίπεδο.

Σε αυτές τις προκλήσεις της αρχής του 21ου αιώνα καλούνται να ανταποκριθούν οι φορολογικές διοικήσεις. Η προβληματική που εκθέσαμε πιο πάνω σκιαγραφεί τις νέες κατευθύνσεις στον τρόπο λειτουργίας τους. Η υιοθέτηση και υλοποίηση της αποτελεί σε κάθε περίπτωση κοινωνικο-πολιτική επιλογή με μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Μεσοπρόθεσμο όταν αποσκοπεί στην ύπαρξη αποδοτικής φορολογικής διοίκησης και μακροπρόθεσμο όταν αποσκοπεί στην ύπαρξη διοίκησης με όραμα και εμπεδωμένο σύστημα αξιών. Η επιλογή ανάμεσα στις δύο προοπτικές αποτελεί μείζονος σημασία επιλογή της κάθε οργανωμένης σε Πολιτεία κοινωνίας.


- Βιβλιογραφία

Tuck, P. (2010) The Emergence of the Tax Official into a T shaped knowledge expert, Critical Perspectives on Accounting, 21: 584-596.

OECD (2016), Technologies for Better Tax Administration: A Practical Guide for Revenue Bodies, OECD Publishing, Paris.

Κύρκος, Ε., 2015. Επιχειρηματική ευφυΐα και εξόρυξη δεδομένων. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.

Dirk Bethmann and Michael Kvasnicka, Discussion Paper Series No.1603 Feb. 2016, International Tax Evasion, State Purchases of Confidential Bank Data and Voluntary Disclosures, The Institute of Economic Research - Korea University.

Robert A Peters, Anchored learning and the development of creative, critical thinking and life-long learning skills, Teaching Public Administration, 2015, Vol. 33(3) 221240.

Katalin Pallai, Aniko Gregor, Assessment of effectiveness of public integrity training workshops for civil servants - A case study Teaching Public Administration, 1-23 The Author(s) 2016.

Fabrice Larat, Developing an integrated and comprehensive training strategy for public sector leaders: The French experience, Teaching Public Administration1-17, The Author(s) 2016.

Jonathan Brock, John Alford, Interactive education in public administration (2): Strategies for teachers, Teaching Public Administration 2015, Vol. 33(1) 6-21.

_____________________
¹Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν κείμενο είναι προσωπικές και δεν αποτελούν απόψεις του Υπουργείου Οικονομικών.

²Βλ. Αντί άλλων, Manal S. Corwin, Sense and Sensibility: the policy and politics of BEPS, TAX NOTES, October 6, 2014, p. 133-140.

³Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, στη σημερινή εποχή παρατηρούμε μια μεταστροφή της φορολογικής πολιτικής πολλών κρατών, κυρίως αναπτυσσόμενων, προς την συλλογή έμμεσων φόρων. Οι έμμεσοι φόροι κατέχουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην «συνολική πίτα» των φορών.

⁴OECD, 2016.

⁵Tuck, P. (2010) The Emergence of the Tax Official into a T shaped knowledge expert, Critical Perspectives on Accounting, 21: 584-596.

⁶Η παρακολούθηση από πλευράς της διοίκησης του βαθμού φορολογικής συμμόρφωσης επιτρέπει ένα ακόμη διαχωρισμό των φορολογουμένων με βάση τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου. Η αναγκαιότητα τώρα, η φορολογική διοίκηση να ελέγχει συχνά αυτούς που έχουν υψηλό κίνδυνο στο να φοροδιαφύγουν έχει ως συνεπεία, η διοίκηση να σχεδιάζει και να κατανέμει δομές και πόρους για την αποτελεσματικότερη φορολογική συμμόρφωση αυτών των ομάδων.

⁷Συνήθως με τη μορφή εκπαιδευτικών κέντρων που διοικούνται από το Υπουργείο Οικονομικών και έχουν ποικίλη ονοματολογία: φορολογική ακαδημία, φορολογικό πανεπιστήμιο, φορολογική σχολή.

⁸Βλ. σχ., Robert A Peters, Anchored learning and the development of creative, critical thinking and lifelong learning skiiis, Teaching Public Administration, 2015, Voi. 33(3) p.221, 226.

⁹Η μέχρι τώρα διεθνής εμπειρία από τις φορολογικές διοικήσεις είναι ότι, η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων σε σχέση με την απόδοση των εκπαιδευτών προϋποθέτει παρόμοιο προφίλ εκπαιδευτών, ενιαίο εκπαιδευτικό υλικό και ίδια ακολουθούμενη εκπαιδευτική διαδικασία, βλ. σχ., Katalin Pallai, Aniko Gregor, Assessment of effectiveness of public integrity training workshops for civil servants - A case study, Teaching Public Administration, 1-23 The Author(s) 2016, p.15.

¹⁰Η απόκτηση αυτών και η αξιοποίηση αυτών των στοιχείων όπως είναι τα CD που περιέχουν ποσά και κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών των φορολογούμενων σε ξένες τράπεζες έχουν επιφέρει σημαντικά έσοδα για τις φορολογικές διοικήσεις αφού αναγκάζουν τους φορολογουμένους να δηλώνουν εθελοντικά εισοδήματα που έχουν αποκρύψει (Dirk Bethmann and Michael Kvasnicka 2016). Μάλιστα, η σχετική δράση που έχει αναπτύξει το κρατίδιο της Ρηνανίας-Βεστφαλίας της Γερμανίας μπορεί να θεωρηθεί βέλτιστη πρακτική στο τομέα αυτό.
Πηγή: Taxheaven