Αθήνα, 29.12.2015
Αρ. πρ.: Φ.1500/οικ.51523/2199

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Γενική Δ/νση Κοινωνικής Ασφάλισης
Δ/νση Δ16 - Διαδοχικής Κοινωνικής Ασφάλισης
Τμήμα Α - Συντονισμού και Εφαρμογής Διαδοχικής Ασφάλισης

Πληροφ: Σ. Παπαϊωάννου
(για θέματα διαδοχικής ασφάλισης)
Τηλέφωνο: 210 - 3368151
Fax: 210 - 3368167
e-mail: diad@ypakp.gr

Πληροφ:Ε. Σπύρου
Τμήμα Εφάπαξ Παροχών Δ/νση Πρόσθετης Ασφάλισης (για θέματα εφάπαξ)
Τηλέφωνο:210 3368159
Διεύθυνση:Σταδίου 29
Ταχ. Κωδ.:101 10 Αθήνα

ΘΕΜΑ: Εφαρμογή των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης από τους Φορείς Πρόνοιας.

ΣΧΕΤ: Τα υπ' αριθμ. Β2/61/2641/20.12.1983 και Φ.61/662/08.09.1992 έγγραφα εγκυκλίων
οδηγιών μας.

Η Υπηρεσία μας είναι αποδέκτης αιτημάτων και παραπόνων ασφαλισμένων οι οποίοι ήταν ασφαλισμένοι σε δύο ή περισσότερους φορείς πρόνοιας και ζητούν εφάπαξ βοήθημα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.

Εφόσον θεμελιώνουν αυτοτελές δικαίωμα λήψης εφάπαξ παροχής σύμφωνα με τη νομοθεσία του απονέμοντος φορέα πρόνοιας, οι λοιποί φορείς πρόνοιας δεν εφαρμόζουν τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης και δεν συνυπολογίζουν το χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε σε όλους τους φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του απονέμοντος, για να καταβάλλουν στο δικαιούχο το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος που αναλογεί στο χρόνο που είχε στην ασφάλισή τους.

Επ' αυτών, σημειώνουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.δ. 4202/1961 όπως ισχύουν, τα πρόσωπα που ασφαλίστηκαν διαδοχικά σε περισσότερα από ένα ταμεία, κλάδους ή λογαριασμούς που χορηγούν εφάπαξ παροχές ανεξάρτητα με την ονομασία τους και τη νομική μορφή τους, δύνανται να ζητήσουν από καθένα από τους οργανισμούς αυτούς ξεχωριστά, την προσμέτρηση του χρόνου ασφάλισης στους άλλους οργανισμούς για τη θεμελίωση του δικαιώματος χορήγησης εφάπαξ παροχής. 

Ο κάθε οργανισμός υπολογίζει το χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε στους άλλους οργανισμούς, θεωρεί ότι ο χρόνος αυτός διανύθηκε στην ασφάλισή του και εφαρμόζει τη νομοθεσία του, υπολογίζοντας το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος με βάση το σύνολο του χρόνου ασφάλισης που διανύθηκε στους άλλους οργανισμούς και καταβάλλει στο δικαιούχο το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος που βαρύνει αυτόν ανάλογα με το χρόνο που είχε στην ασφάλισή του.

Απαραίτητη δε και μοναδική προϋπόθεση για να ενεργοποιηθεί το δικαίωμα που παρέχεται από τις ανωτέρω διατάξεις είναι η επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, δηλαδή να τύχει ο ασφαλισμένος κύριας σύνταξης λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας από οποιονδήποτε φορέα και να πληροί τις λοιπές προϋποθέσεις του οικείου ταμείου (άρθρα 38 και 56 του ν. 2084/1992).

Η επιλογή της εφαρμογής της διαδοχικής ασφάλισης στους φορείς πρόνοιας έγκειται στην ευχέρεια του ασφαλισμένου, όπως συμβαίνει κατά την εφαρμογή της διαδοχικής ασφάλισης στους φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Ωστόσο, στην περίπτωση των φορέων πρόνοιας, πέραν της υποχρέωσης του ασφαλισμένου να υποβάλει αίτηση σε όλους τους οργανισμούς ξεχωριστά, εν αντιθέσει με τους φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης όπου ο ασφαλισμένος υποχρεούται να υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης μόνο στον τελευταίο φορέα ασφάλισής του, δεν απαιτούνται ειδικότεροι όροι ή άλλες προϋποθέσεις.

2. Σύμφωνα με σχετική νομολογία (ΣτΕ 1066/2010), αν ο ασφαλισμένος που ασφαλίστηκε διαδοχικά σε περισσότερους από έναν οργανισμούς θεμελιώνει αυτοτελώς δικαίωμα χορήγησης εφάπαξ χρηματικής παροχής σύμφωνα με τη νομοθεσία του απονέμοντος οργανισμού, το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος του οργανισμού αυτού δεν υπολογίζεται με βάση το σύνολο του χρόνου ασφάλισης που διανύθηκε σε όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, αλλά με βάση το χρόνο που είχε ο δικαιούχος στην ασφάλιση του απονέμοντος οργανισμού.

Από τα ανωτέρω τεκμαίρεται ότι αυτό ισχύει μόνο για τον απονέμοντα οργανισμό στον οποίο θεμελιώνεται αυτοτελές δικαίωμα λήψης της παροχής. Οι υπόλοιποι οργανισμοί οφείλουν να εφαρμόζουν τις κείμενες διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, να συνυπολογίζουν το χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε σε όλους τους φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του ανωτέρω απονέμοντος και να καταβάλλουν στο δικαιούχο το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος που αναλογεί στο χρόνο που είχε στην ασφάλισή τους.

Η Απόφαση ΣτΕ 20/2001 που επικαλούνται ορισμένοι φορείς πρόνοιας, αφορά περίπτωση που ο ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα χορήγησης εφάπαξ παροχής και στους δύο οργανισμούς στους οποίος ήταν ασφαλισμένος. Επομένως, εύλογα το Σ.τ.Ε. έκρινε ότι σε αυτή την περίπτωση το ποσό του εφάπαξ υπολογίζεται μόνο με το χρόνο που είχε ο δικαιούχος στην ασφάλιση του απονέμοντα οργανισμού και όχι με βάση το σύνολο του χρόνου ασφάλισης που διανύθηκε διαδοχικά.

Η Απόφαση ΣτΕ 3775/2008 που επίσης επικαλούνται ορισμένοι φορείς πρόνοιας κρίνει το ομοειδές των ασφαλιστικών οργανισμών και παροχών για την εφαρμογή των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης και δεν αφορά στην συγκεκριμένη περίπτωση.

Τόσο από την ανωτέρω νομολογία όσο και από τις προαναφερόμενες διατάξεις, συνάγεται ότι ο ασφαλισμένος δύναται να δικαιωθεί εφάπαξ παροχής συνυπολογίζοντας το χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε σε όλους τους φορείς Πρόνοιας, σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, ακόμη και αν έχει θεμελιώσει αυτοτελές δικαίωμα εφάπαξ βοηθήματος σε κάποιον από αυτούς.

3. Έχει παρατηρηθεί ότι οι διαδοχικά ασφαλισμένοι ενημερώνονται από τις Υπηρεσίες ορισμένων φορέων πρόνοιας ότι σε κάθε περίπτωση, όταν δεν έχουν τις ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις στην ασφάλισή τους για την καταβολή του εφάπαξ βοηθήματος σύμφωνα με το καταστατικό των εν λόγω φορέων (π.χ. 5 ή 15 έτη στην ασφάλισή τους), δεν δικαιούνται λήψης εφάπαξ βοηθήματος από τον φορέα αυτόν, ακόμη και αν έχουν χρόνο ασφάλισης σε άλλους φορείς πρόνοιας.

Επισημαίνουμε ότι, δοθέντος ότι ο κάθε οργανισμός, σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, θεωρεί ότι ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης των υπολοίπων οργανισμών διανύθηκε στην ασφάλισή του, οι ελάχιστες αυτές χρονικές προϋποθέσεις πληρούνται από το συνολικό χρόνο διαδοχικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένου και του οργανισμού στον οποίο τυχόν θεμελιώνεται αυτοτελές δικαίωμα, και όχι μόνο από το χρόνο που διηνύθη αποκλειστικά στην ασφάλιση του κάθε οργανισμού ξεχωριστά.

4. Ο πρώτιστος σκοπός του θεσμού της διαδοχικής ασφάλισης είναι να μην χάνει ο κάθε ασφαλισμένος, εξαιτίας της αλλαγής της εργασιακής του σχέσης ή του επαγγέλματός του, ασφαλιστικό χρόνο που διένυσε σε διάφορα, ανεξάρτητα μεταξύ τους ασφαλιστικά ταμεία κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου, δηλαδή χρόνο ο οποίος από μόνος του δεν είναι αρκετός για να θεμελιώσει δικαίωμα σε ασφαλιστική παροχή.

Οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν.δ. 4202/1961, όπως ισχύουν, ορίζουν ρητά ότι ο χρόνος που συνυπολογίζεται προκειμένου για το εφάπαξ βοήθημα είναι εκείνος για τον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές.

Εφόσον λοιπόν έχουν καταβληθεί οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, ο διαδραμών χρόνος δεν καταλύεται. Διαφορετική αντιμετώπιση αντίκειται στη βασική αρχή της διαδοχικής ασφάλισης ότι κανένας χρόνος ασφάλισης δεν απόλλυται.

Ενόψει όλων των ανωτέρω, παρακαλούμε να προβείτε άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες και να διεκπεραιώσετε τυχόν υποθέσεις που εκκρεμούν σύμφωνα με τα ανωτέρω.



Ο Υφυπουργός
Αναστάσιος ΠετρόπουλοςΠηγή: Taxheaven