ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδοτήσεως 223/2019

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Β' ΤΜΗΜΑ

Συνεδρίαση της 12-11-2019

Σύνθεση:
Πρόεδρος: Στέφανος Δέτσης, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.
Μέλη: Θεόδωρος Ψυχογυιός, Δημήτριος Χανής, Αλέξανδρος Ροϊλός, Αδαμαντία Καπετανάκη, Ελένη Πασαμιχάλη, Χριστίνα Διβάνη, Πέτρος Κωνσταντινόπουλος, Διονύσιος Χειμώνας, Ελευθερία-Παναγιώτα Δασκαλέα-Ασημακοπούλου, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.
Εισηγητής: Αλέξανδρος Ροϊλός, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους.
Αριθμός Ερωτήματος: Το υπ' αριθμ. πρωτ. 106640/21-10-2019 έγγραφο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων/Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή/Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς/Διεύθυνσης Εταιρειών/ Τμήματος Εποπτείας Εισηγμένων Α.Ε. και Αθλητικών Α.Ε.
Περίληψη Ερωτήματος: Εάν, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 του ν. 3419/2005 και 9 του ν. 4548/2018, πρέπει να καταχωρισθούν ή όχι στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) πρακτικά της τακτικής γενικής συνέλευσης μετόχων ανώνυμης εταιρείας, τα οποία υποβλήθηκαν προς καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. από το ίδιο όργανο δηλαδή την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της με αντικρουόμενο νομικό και ουσιαστικό περιεχόμενο προκαλώντας πρόδηλη σύγχυση ως προς τα καταχωριστέα στοιχεία.

Επί του ανωτέρω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Β' Τμήμα) γνωμοδότησε ως εξής:

Ιστορικό

1. Από το έγγραφο του ερωτήματος καθώς και το φάκελο που το συνοδεύει, προκύπτει ότι υποβλήθηκαν από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «..... ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και τον διακριτικό τίτλο «..... Α.Β.Ε.Ε.» πέντε συνολικά πρακτικά της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων της και ένα πρακτικό συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) της εν λόγω εταιρείας προς καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ , σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 του ν. 3419/2005 και 9 του ν, 4548/2018. Αναλυτικότερα υποβλήθηκαν στο Γ.Ε.ΜΗ. τα εξής:
α. πρακτικό συνεδρίασης της 4-9-2019. Από το πρακτικό αυτό προκύπτει ότι η συνέλευση των μετόχων ασχολήθηκε κυρίως με ενστάσεις σχετικώς με τις εξουσιοδοτήσεις εκπροσώπησης μετόχων. Ακολούθως ορίσθηκε οριστικός πρόεδρος της γενικής συνέλευσης ο ...... και η συνεδρίαση διεκόπη και αποφασίσθηκε να επαναληφθεί στις 23-9-2019.
β πρακτικό συνεδρίασης της 23-9-2019. Σ' αυτό γίνεται, μεταξύ άλλων, αναφορά σε ενστάσεις σχετικώς με την αντιπροσώπευση μετόχων της εταιρείας Η συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης διεκόπη και αποφασίσθηκε η συνέχειά της για τις 26-9-2019
γ. πρακτικό συνεδρίασης της 26-9-2019. Από το πρακτικό αυτό προκύπτει ότι ο Πρόεδρος του Δ Σ. της εταιρείας ....... ανακοινώνει στη γενική συνέλευση το ανυπέρβλητο κώλυμα του προέδρου της γενικής συνέλευσης Π. Ν. να παραστεί στη συνεδρίαση και για το λόγο αυτό αποφασίζεται η διακοπή της συνεδρίασης και η συνέχιση της για τις 3-10-2019.
δ. πρακτικό συνεδρίασης της 3-10-2019. Κατά τη συνεδρίαση αυτή εγκρίθηκαν οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και οι ενοποιημένες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της εταιρικής χρήσης από 1-1-2018 έως 31-12-2018, εγκρίθηκε η διάθεση αποτελεσμάτων της εταιρικής χρήσης από 1-1-2018 έως 31-12-2018, απηλλάγησαν τα μέλη του Δ.Σ. καθώς και ο νόμιμος ελεγκτής από κάθε ευθύνη αποζημίωσης για τα πεπραγμένα της εταιρικής χρήσης 2018, εκλέχθηκαν νόμιμοι ελεγκτές για τη διενέργεια του τακτικού ελέγχου των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων της χρήσης από 1-1-2019 έως 31-12-2019, εγκρίθηκε η αμοιβή των νόμιμων ελεγκτών, εγκρίθηκε η αμοιβή των μελών του Δ.Σ. για την εταιρική χρήση 2018, παρασχέθηκε άδεια για κατάρτιση και έγκριση ήδη καταρτισμένων συμβάσεων, χορηγήθηκε άδεια στα μέλη του Δ.Σ. συμμετοχής σε Δ.Σ. εταιρειών του ομίλου της εταιρείας, εγκρίθηκαν συναλλαγές με συνδεδεμένες εταιρείες, αποφασίσθηκε ομοφώνως η μη ανάκληση του Δ.Σ. και πραγματοποιήθηκαν αναγκαίες τροποποιήσεις του καταστατικού της εταιρείας στις διατάξεις του ν. 4548/2018.
ε. πρακτικό συνεδρίασης της 23-9-2019 που διακόπηκε και συνεχίσθηκε στις 26-9-2019. Στη συνεδρίαση αυτή, μεταξύ άλλων, αποφασίσθηκε η ανάκληση των μελών του Δ.Σ. της εταιρείας και εκλέχθηκε νέο Δ.Σ.
στ. πρακτικό συνεδρίασης της 26-9-2019 του Δ.Σ. της εταιρείας με το οποίο συγκροτείται σε σώμα το νεοεκλεγέν Δ.Σ. της εταιρείας και ορίζεται Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος αυτής ο .......
Τα ανωτέρω πρακτικά υποβλήθηκαν στην αρμόδια υπηρεσία του Γ.Ε.ΜΗ. από το ίδιο όργανο δηλαδή την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων. Τα υπ' αριθμ. α-δ πρακτικά υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά τα δε άλλα υποβλήθηκαν έγχαρτα. Από την επισκόπηση των πρακτικών αυτών φαίνεται ότι πρόκειται για δυο "ομάδες" πρακτικών που βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση μεταξύ τους, αφού η μεν μία αναφέρεται σε απόφαση διακοπής της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων, συνέχιση και ολοκλήρωσή της σε μεταγενέστερη ημερομηνία συνεδρίασης (3-10-2019), η δε άλλη, σε μη διακοπή, ολοκλήρωσή την ίδια ημερομηνία συνεδρίασης (26-9-2019) και λήψη κρίσιμων αποφάσεων, μεταξύ των οποίων η εκλογή και συγκρότηση νέου Δ.Σ. της εταιρείας, προκαλώντας πρόδηλη σύγχυση στην υπηρεσία καταχώρισης, ως προς τα καταχωριστέα στοιχεία.
Για το λόγο αυτό η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης με το ΑΠ 99017/2-10-2019 έγγραφο προσκάλεσε την εταιρεία να προβεί στις αναγκαίες διευκρινήσεις επί των υποβληθέντων προς καταχώριση εγγράφων. Εν συνεχεία η εταιρεία δια του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου ...... απέστειλε τα από 4-10-2019 και 9-10-2019 έγγραφα. Με τα έγγραφα αυτά ο πρόεδρος της εταιρείας ισχυρίζεται ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις συνεδριάσεις της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων (4-9-2019,23-9-2019,26-9-2019 και 3-10-2019) είναι σύμφωνες με το νόμο. Επιπροσθέτως ζήτησε να απορριφθεί από το Γ.Ε.ΜΗ. η καταχώριση εγγράφων με τίτλους «πρακτικό τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων στις 23-9-2019 που διακόπηκε και συνεχίσθηκε στις 26-9-2019» και «πρακτικό Δ.Σ. της 26-9-2019».

2. Η αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. με το Α Π. 99364/3-10-2019 έγγραφο απαντά σε έγγραφο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Α Π. 3492/1-10-2019) σχετικώς με την ανωτέρω εταιρεία επισημαίνοντας ότι στο ν. 4548/2018 προβλέπεται η επίλυση ζητημάτων στα οποία πιθανολογούνται πράξεις που παραβιάζουν διατάξεις νόμου ή του καταστατικού της εταιρείας ή αποφάσεις της γενικής συνέλευσης από τα δικαστήρια, ύστερα από υποβολή αίτησης εκτάκτου ελέγχου ή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κατά το άρθρο 142 του ν. 4548/2018.

3. Με την από 26-9-2019 επιστολή του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της εταιρείας ..... αναφέρονται αξιόποινες πράξεις που φαίνονται ότι έλαβαν χώρα κατά τη συνεδρίαση της 26-9-2019. Η υπηρεσία με το ΑΠ 99518/9-10-2019 έγγραφο απέστειλε τη σχετική επιστολή στη Δικαιοσύνη.

4. Με την από 3-10-2019 Εξώδικη Γνωστοποίηση-Πρόσκληση της εταιρείας δια του υπογράφοντος ......, ως εκπροσώπου, ζητείται, μεταξύ των άλλων, από το Γ.Ε.ΜΗ η απενεργοποίηση των κωδικών ανάρτησης δημοσίευσης της εταιρείας, η μη δημοσίευση στοιχείων στο Γ.Ε.ΜΗ. από τους ανωτέρω κωδικούς. Η αρμόδια υπηρεσία με το ΑΠ 101339/8-10-2019 έγγραφο απάντησε ότι βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας των υποβληθέντων δύο "ομάδων" πρακτικών της τακτικής γενικής συνέλευσης με αντικρουόμενο νομικό και ουσιαστικό περιεχόμενο και των παρασχεθεισών εξηγήσεων από τον Πρόεδρο της εταιρείας ...... και μέχρι την ολοκλήρωσή της δεν μπορεί να λάβει χώρα καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. Ακολούθως η ως άνω Γνωστοποίηση διαβιβάσθηκε με το ΑΠ 101346/8-10-2019 έγγραφο της υπηρεσίας στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών, καθόσον σ' αυτήν αναφέρονταν αξιόποινες πράξεις.

5. Με την από 8-10-2019 Εξώδικη πρόσκληση προς την υπηρεσία η εταιρεία δια του υπογράφοντος ...... αναφέρει ότι ο βασικός μέτοχος και πρώην Πρόεδρος του ΔΣ ...... έχει τεχνηέντως αποκρύψει ότι στις 27-9-2019 έχει υπογράψει και με τις τέσσερις (4) συστημικές τράπεζες συμβάσεις σύστασης ενεχύρου των μετοχών και εκχώρησης των δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από αυτές, (όπως άλλωστε και ο ίδιος).

Κατόπιν τούτων η ερωτώσα υπηρεσία έθεσε το ερώτημα σχετικώς με το «ποια "ομάδα" υποβληθέντων πρακτικών της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας πρέπει να καταχωρίσει η Υπηρεσία ώστε η καταχώριση να είναι σύννομη και να ανταποκρίνεται στις προβλέψεις του ν. 3419/2005 και του ν. 4548/2018, όπως ισχύουν».

6. Ακολούθως το Γραφείο Νομικού Συμβούλου της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Καταναλωτή, με το ΑΠ 212-705/23-10-2019 έγγραφο ζήτησε από την ερωτώσα υπηρεσία σαφή προσδιορισμό των προβληματισμών της για την έννοια και το περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, των οποίων ζητείται η ερμηνεία, προκειμένου να τις εφαρμόσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Επίσης ζητήθηκε από την αρμόδια υπηρεσία να μας γνωρίσει εάν εκκρεμεί δίκη σχετική με έννομες καταστάσεις και σχέσεις της εταιρείας που επηρεάζουν τα καταχωριστέα στοιχεία.
Η αρμόδια υπηρεσία με το ΑΠ 109456/29-10-2019 έγγραφο μας διευκρίνισε τα εξής: Ως προς τη θεμελιωτική νομική βάση της αρμοδιότητας της υπηρεσίας μας, προκειμένου να καταχωρίσει ή μη στο Γ.Ε.ΜΗ. και στο βαθμό που συντρέχουν οι τυπικές προϋποθέσεις του νόμου, τα υποβληθέντα προς τούτο στοιχεία, διευκρινίζεται ότι αυτά εδράζονται στα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 9 του ν. 4548/2018 και στις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 7 του ν. 3419/2005, καθότι με βάση τα υποβληθέντα προς καταχώριση στοιχεία και από τις δύο αντικρουόμενες πλευρές της εταιρείας προκαλείται σύγχυση ,έλλειψη σαφήνειας και νομιμότητας σε βαθμό τέτοιο που δημιουργείται κλίμα αμφισβήτησης και κίνδυνος σύγχυσης περί του αληθούς ή μη και του ορθού ή μη των πραγματικών γεγονότων. Επίσης μας γνωστοποιήθηκε ότι υποβλήθηκε προς καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. η από 14-10-2019 (ΜΕ/163/2019) αίτηση ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρεθύμνου (εκούσια δικαιοδοσία) για το διορισμό προσωρινής διοίκησης στην εταιρεία. Επ' αυτής χορηγήθηκε προσωρινή διαταγή, διορίσθηκε προσωρινό Δ.Σ. προς εκτέλεση των οριζομένων στη διαταγή αυτή και ορίσθηκε δικάσιμος για τη συζήτηση της παραπάνω αίτησης η 15-11-2019. Με το διευκρινιστικό έγγραφο της υπηρεσίας υποβλήθηκε το από 21-10-2019 πρακτικό συνεδρίασης του Δ.Σ. της εταιρείας από το οποίο προκύπτουν τα εξής:
α. Συγκροτήθηκε σε σώμα το Δ.Σ. που διορίσθηκε προσωρινώς κατά τα ανωτέρω
β. Ανατέθηκαν, διαχειριστικές και εκπροσωπευτικές αρμοδιότητες και
γ. Αποφασίσθηκε ομοφώνως η υπαγωγή της εταιρείας στο άρθρο 106α του Πτωχευτικού Κώδικα.
Επίσης με το από 21-10-2019 έγγραφο της εταιρείας, δια του υπογράφοντος Διευθύνοντος Συμβούλου Δ.Τ. ζητήθηκε να γίνει καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. του πρακτικού της συνεδρίασης της 3-10-2019, ως σύνολο, έτσι ώστε η προσωρινή Διοίκηση να προχωρήσει στην διεκπεραίωση του έργου που της ανατέθηκε από το Δικαστήριο.

Νομοθετικό Πλαίσιο

7. Στα άρθρα 7, 12 του ν. 3419/2005 «Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) και εκσυγχρονισμός της Επιμελητηριακής Νομοθεσίας» (Α 297), όπως ισχύει, ορίζονται τα εξής:
Άρθρο 7- Διαδικασία καταχώρισης
«1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 11, η εγγραφή και κάθε περαιτέρω καταχώριση στο Γ. Ε. ΜΗ. πραγματοποιείται, ύστερα από αίτηση που υποβάλλεται στις υπηρεσίες ΓΕ.ΜΗ. από τον υπόχρεο ή οποιονδήποτε έχει ειδικό έννομο συμφέρον, καθώς και από τις Υπηρεσίες μιας Στάσης, όπως προβλέπεται στην
κείμενη νομοθεσία. Ειδικότερα, ...
2. Η αίτηση καταχώρισης αναφέρει τα στοιχεία που καταχωρίζονται στη Μερίδα, ...
3. Η αίτηση του υπόχρεου και τα έγγραφα που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο όπως και κάθε έγγραφο και στοιχείο που υποβάλλει προς καταχώριση ή δημοσιεύει με επιμέλειά του ο υπόχρεος στο Γ.Ε.ΜΗ. υποβάλλεται κατ' επιλογή του υπόχρεου σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή Στην τελευταία περίπτωση, ...
4. Η αρμόδια υπηρεσία ΓΕ.ΜΗ. του Επιμελητηρίου, με την παραλαβή της αίτησης, των δικαιολογητικών και των συνοδευτικών εγγράφων, προβαίνει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση ... και ελέγχει τα δικαιολογητικά και νομιμοποιητικά έγγραφα ως προς την πληρότητα, την ακρίβεια, τη σαφήνεια και τη νομιμότητα τους. Ο έλεγχος, ... Εφόσον από τον έλεγχο δεν προκύψει κώλυμα καταχώρισης, η αρμόδια υπηρεσία ΓΕ.ΜΗ προβαίνει στις καταχωρίσεις. ...
5. Οι υπηρεσίες καταχώρισης στο ΓΕ.ΜΗ, σε περίπτωση που η αίτηση, τα προσκομισθέντα έγγραφα και τα λοιπά δικαιολογητικά, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου και δεν είναι ακριβή και πλήρη, προσκαλούν τον υπόχρεο είτε εγγράφως είτε ..., να προβεί στις αναγκαίες διευκρινίσεις, διορθώσεις ή συμπληρώσεις της αίτησης, των δικαιολογητικών και των συνοδευτικών εγγράφων,... Αν η προθεσμία των πέντε (5) ημερών ή η προθεσμία που παρατείνεται παρέλθουν άπρακτες ή ο υπόχρεος υποβάλει τα στοιχεία, πλην όμως αυτά κριθούν ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου και δεν είναι ακριβή και πλήρη, η αίτηση καταχώρισης απορρίπτεται με αιτιολογημένη απόφαση των υπηρεσιών καταχώρισης στο ΓΕ.ΜΗ. και ...
6. Οι υπηρεσίες καταχώρισης στο ΓΕ.ΜΗ. οφείλουν να συμμορφώνονται με διοικητικές πράξεις και εκτελεστές αποφάσεις και διατάξεις των δικαστηρίων ή των δικαστικών λειτουργών που αφορούν την υποβολή αίτησης καταχώρισης, έννομες καταστάσεις και σχέσεις του υπόχρεου οι οποίες υπόκεινται σε καταχώριση ή επηρεάζουν τα καταχωρητέα στοιχεία. Αν εκκρεμεί δίκη σχετική με έννομες καταστάσεις και σχέσεις του υπόχρεου, που επηρεάζουν τα καταχωρητέα στοιχεία, η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης στο ΓΕ.ΜΗ. μπορεί, αυτεπαγγέλτως, μετά από στάθμιση των εκατέρωθεν συμφερόντων, να αναστείλει την καταχώρηση μέχρι την έκδοση οριστικής ή τελεσίδικης απόφασης. 7....»

Άρθρο 12- Έννομη προστασία
«1. Αν η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης στο ΓΕ.ΜΗ. αρνείται να προβεί στην αιτούμενη καταχώριση, μεταβολή ή Διαγραφή, όποιος έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να διατάξει την εγγραφή, μεταβολή, Διαγραφή ή άλλη καταχώριση στο ΓΕ.ΜΗ. Αρμόδιο ... 2... 3. Η απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου καθορίζει επακριβώς το περιεχόμενο της εγγραφής, καταχώρισης ή μεταβολής, καθώς και το αντικείμενο της Διαγραφής. Με επιμέλεια ... 4...»

8. Στα άρθρα 9, 12 του ν. 4548/2018 «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών» (Α 104), όπως ισχύει, ορίζονται τα εξής:

Άρθρο 9-Έλεγχος που διενεργείται κατά την ίδρυση της ανώνυμης εταιρείας και τις εταιρικές μεταβολές.
«1 ...2. Η τροποποίηση του καταστατικού, η λύση της ανώνυμης εταιρείας ύστερα από απόφαση της γενικής συνέλευσης και η αναβίωσή της εγκρίνονται, ύστερα από τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας από την αρμόδια υπηρεσία της Περιφερειακής ενότητας της έδρας της εταιρείας, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και του ν. 3419/2005 (Α 297). Ο έλεγχος νομιμότητας περιορίζεται στην τήρηση των διατάξεων του παρόντος, του καταστατικού και των διατάξεων του ν. 3419/2005 και αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη διενέργεια της καταχώρισης και την πραγματοποίηση της δημοσιότητας από την αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. Σε περίπτωση μεταβολών των καταχωρίσεων της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ., που δεν εμπίπτουν στο πρώτο εδάφιο, όπως μεταβολών στην εκπροσώπηση της εταιρείας ή δηλώσεων προσαρμογής του καταστατικού, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 4, η αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. προβαίνει σε τυπικό έλεγχο (έλεγχο πληρότητας) του άρθρου 7 του ν. 3419/2005 των υποβληθέντων εγγράφων. Τυπικός έλεγχος (έλεγχος πληρότητας) νοείται η διαπίστωση ότι τα υποβαλλόμενα έγγραφα είναι πλήρη και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του νόμου, χωρίς έλεγχο του περιεχομένου τους. 3...5...Σε καμιά περίπτωση ο έλεγχος που γίνεται κατά την καταχώριση αποφάσεων των εταιρικών οργάνων δεν επεκτείνεται σε λόγους που επιφέρουν ακυρωσία των αποφάσεων των οργάνων αυτών.»
Άρθρο 12 - Πράξεις και στοιχεία που υποβάλλονται σε δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ. «1. Σε δημοσιότητα υποβάλλονται οι εξής πράξεις και στοιχεία: α) ... β) οι αποφάσεις για τροποποίηση του καταστατικού με την εγκριτική απόφαση της Διοίκησης, όπου τυχόν απαιτείται, ... γ) ο διορισμός και η για οποιοδήποτε λόγω παύση, με τα στοιχεία ταυτότητας των προσώπων που: αα) ασκούν τη διαχείριση της εταιρείας, ββ) έχουν την εξουσία να την εκπροσωπούν από κοινού ή μεμονωμένα, γγ) είναι αρμόδια να ασκούν τον τακτικό της έλεγχο, δ)......στ) οι εγκεκριμένες ετήσιες και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις και οι σχετικές εκθέσεις του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών της ανώνυμης εταιρείας. Οι ετήσιες .... ζ) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 162 για τη διανομή προσωρινού μερίσματος η)...... ιγ) Κάθε άλλη πράξη ή στοιχείο του οποίου η δημοσιότητα επιβάλλεται από κατ' ιδίαν διατάξεις. 2......».

Ερμηνεία και εφαρμογή διατάξεων

Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, ενόψει και του όλου νομικού πλαισίου στο οποίο εντάσσονται και του σκοπού που υπηρετούν, συνάγονται τα ακόλουθα:

9. Με το πρώτο μέρος του ν.3419/2005 εισάγεται για πρώτη φορά στη χώρα ο θεσμός του Γενικού Εμπορικού Μητρώου. Με την καθιέρωση και τήρηση του Γ.Ε.ΜΗ εμπεδώνεται η ασφάλεια του δικαίου, η ασφάλεια των συναλλαγών και εξυπηρετείται η δημοσιότητα κατά την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας. Περαιτέρω με την διάταξη του άρθρου 7 (παρ.5) του ν.3419/2005 παρέχεται η δυνατότητα στις αρμόδιες υπηρεσίες καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ., εάν διαπιστώσουν κατά τον έλεγχο νομιμότητας ότι η αίτηση και τα υποβληθέντα έγγραφα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, ως προς την ακρίβεια, τη σαφήνεια και τη νομιμότητά τους, να ζητήσουν από τον υπόχρεο τη συμπλήρωση ή διόρθωση αυτών. Εφόσον τα στοιχεία αυτά δεν είναι ακριβή και πλήρη ή δεν συμπληρωθούν καταλλήλως, η αίτηση καταχώρισης απορρίπτεται με αιτιολογημένη απόφαση των υπηρεσιών αυτών. Πάντως, τυχόν αναφυόμενες διαφορές σχετικώς, με την αιτούμενη καταχώριση ή διαγραφή επιλύονται από το αρμόδιο Μονομελές Πρωτοδικείο κατά το άρθρο 12 του ν.3419/2005 (ΝΣΚ 259/2017). Επομένως, σκοπός του κοινού νομοθέτη είναι, αφενός να διασφαλισθεί η ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχώρισης των δημοσιευτέων πράξεων στο Γ.Ε.ΜΗ., ειδικώς στις περιπτώσεις που η αρμόδια αρχή περιορίζεται σε τυπικό έλεγχο της εξωτερικής νομιμότητας, αφετέρου, να διαμορφωθεί ένα ασφαλές πλαίσιο δημοσιότητας, και ελέγχου νομιμότητας τω δημοσιευτέων πράξεων, χάριν της διαφάνειας της εμπορικής δημοσιότητας της ασφάλειας δικαίου και των εν γένει συναλλαγών.¹ Στο προηγούμενο πλαίσιο εντάσσονται και οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 6 του άρθρου 7 του ν.3419/2005, που υποχρεώνουν τις αρμόδιες υπηρεσίες καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. να συμμορφώνονται με διοικητικές πράξεις και εκτελεστές αποφάσεις και διατάξεις των δικαστηρίων ή των δικαστικών λειτουργών που αφορούν έννομες σχέσεις και καταστάσεις του υπόχρεου, οι οποίες υπόκεινται σε καταχώριση ή επηρεάζουν τα καταχωριστέα στοιχεία. Επομένως, στην περίπτωση αυτή, καθιερώνεται δέσμια αρμοδιότητα προς συμμόρφωση της αρμόδιας υπηρεσίας καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. (ΝΣΚ 37/2016). Εάν υπάρχει εκκρεμής δίκη σχετική με έννομες καταστάσεις και σχέσεις του υπόχρεου που επηρεάζουν τα καταχωριστέα στοιχεία, η υπηρεσία καταχώρισης μπορεί, αυτεπαγγέλτως, μετά από στάθμιση των εκατέρωθεν συμφερόντων , να αναστείλει την καταχώριση μέχρι την έκδοση οριστικής ή τελεσίδικης απόφασης. Είναι προφανές ότι η πραγμάτωση της προβλεπόμενης στο ως άνω άρθρο 7 (παρ.6) αναστολής καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ., κατ' ενάσκηση της παρεχομένης από τις προπαρατεθείσες διατάξεις νόμιμης διακριτικής ευχέρειας της αρμόδιας υπηρεσίας καταχώρισης, είναι εντελώς διάφορος της άρνησης καταχώρισης αυτών τούτων των καταχωριστέων πράξεων, καθόσον η αναστολή δεν συναρτάται με τον έλεγχο νομιμότητας και την καταχώριση αυτών αλλά με έννομες σχέσεις και καταστάσεις του υπόχρεου που επηρεάζουν τα καταχωριστέα στοιχεία, για τις οποίες υφίσταται δικαστική εκκρεμότητα.

10. Ο έλεγχος επί των ανωνύμων εταιρειών πραγματοποιείται μέσω του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας των πράξεων και στοιχείων τους που υποβάλλονται στην αρμόδια αρχή προς γνώση, έγκριση, δημοσίευση ή καταχώριση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.4548/2018. Ο έλεγχος αυτός είναι έλεγχος νομιμότητας και ουχί σκοπιμότητας, ασκείται από τη Διοίκηση κατά δέσμια αρμοδιότητα, υπό την έννοια ότι οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να εγκρίνουν την εταιρική δράση, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου. Ο έλεγχος διακρίνεται σε έλεγχο τυπικής και σε έλεγχο ουσιαστικής νομιμότητας των καταχωριστέων πράξεων. Ειδικότερα, σε περίπτωση μεταβολών των καταχωρίσεων της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ., που δεν εμπίπτουν στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του ν.4548/2018, όπως μεταβολών στην εκπροσώπηση της εταιρείας ή δηλώσεων προσαρμογής του καταστατικού, ο έλεγχος τυπικής νομιμότητας αφορά μόνο στην πληρότητα και την εξωτερική νομιμότητα της αίτησης καταχώρισης και των δικαιολογητικών που συνοδεύουν τις δημοσιευτέες πράξεις και στοιχεία των ανωνύμων εταιρειών, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 7 του ν.3419/2005 (ΝΣΚ 37/2016). Με την διάταξη του άρθρου 12 του ν. 4548/2018 στις δημοσιευτέες πράξεις, πλην άλλων, εντάσσονται και τα στοιχεία των προσώπων που ασκούν τη διαχείριση της εταιρείας ή έχουν την εξουσία να την εκπροσωπούν.

11. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υφίστανται μεταβολές που αφορούν κυρίως στην εκπροσώπηση της ανώνυμης εταιρείας. Από τα υποβληθέντα στοιχεία και τις παρασχεθείσες διευκρινήσεις του εκπροσώπου της ανώνυμης εταιρείας ....... προκύπτει κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε από την αρμόδια υπηρεσία, ότι πρόκειται περί δικαιολογητικών που συνοδεύουν τις αιτήσεις καταχώρισης, με αντικρουόμενο νομικό και ουσιαστικό περιεχόμενο με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση κυρίως ως προς την εκπροσώπηση της ανώνυμης εταιρείας. Το αποτέλεσμα αυτό δημιουργεί περαιτέρω ζήτημα χρηστής εταιρικής διοίκησης, ευρυθμίας της συναλλακτικής δραστηριότητας της ανώνυμης εταιρείας καθώς και διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος ως προς την προστασία των συναλλασσομένων τρίτων και των εργαζομένων στην εταιρεία. Επομένως, στην περίπτωση αυτή, η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης οφείλει να αρνηθεί αιτιολογημένως την καταχώριση των υποβληθέντων στοιχείων, λόγω σύγχυσης, ως προς το τι θα πρέπει να καταχωρίσει.
Περαιτέρω η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης μπορεί να αναστείλει την καταχώριση των υποβληθέντων στοιχείων έως ότου εκδοθεί η οριστική απόφαση επί της από 14-10-2019 αίτησης, σχετικώς με έννομες καταστάσεις και σχέσεις της εταιρείας που επηρεάζουν τα καταχωριστέα στοιχεία, όπως αυτά που αφορούν στην εκπροσώπηση της ανώνυμης εταιρείας.
 
12. Ζητήματα που αφορούν σε παραβάσεις διατάξεων νόμου ή του καταστατικού της ανώνυμης εταιρείας ή αποφάσεις γενικής συνέλευσης ανώνυμης εταιρείας, επιλύονται από τα δικαστήρια κατά τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα (σκέψη 2).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

13. Ενόψει όλων των ανωτέρω επί του τεθέντος ερωτήματος το Β' Τμήμα ομοφώνως γνωμοδοτεί ότι η αρμόδια υπηρεσία καταχώρισης του Γ.Ε.ΜΗ. οφείλει να αρνηθεί αιτιολογημένως την καταχώριση των υποβληθέντων στοιχείων, ήτοι των πρακτικών γενικής συνέλευσης της ανώνυμης εταιρείας με το αντικρουόμενο νομικό και ουσιαστικό περιεχόμενο, λόγω έλλειψης σαφήνειας και νομιμότητας.

ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ

Αθήνα, 15/11/2019

Ο Πρόεδρος του Τμήματος
Στέφανος Δέτσης
Αντιπρόεδρος του Ν.Σ.Κ.

Ο Εισηγητής
Αλέξανδρος Π. Ροϊλός
Νομικός Σύμβουλος Ν.Σ.Κ.



 

¹Βλ. σχετ. και την αιτιολογική έκθεση του ν.3419/2005 Γεν. Μέρος