Αθήνα, 21 Νοεμβρίου 2019.
Αριθ. πρωτ.: 2/ 84327/0026

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ
Δ/ΝΣΗ: ΣΥΝΤ/ΣΜΟΥ και ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Κηφισίας 124 και Ιατρίδου 2
Ταχ. Κώδ.: 115 26 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: 210 69 87 704, 705
FAX: 210 69 87 730

ΘΕΜΑ: «Ανατροπές - αναλήψεις υποχρεώσεων και απορρόφηση πιστώσεων τρέχοντος οικονομικού έτους».

Ενόψει λήξης του τρέχοντος οικονομικού έτους και έναρξης του νέου, κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε τα ακόλουθα:

Α. Δεσμεύσεις πιστώσεων:

1. Ανατροπή ανάληψης υποχρεώσεων

α. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 του Π.Δ.80/2016 (Α.145), ορίζεται ότι αναλήψεις υποχρεώσεων φορέων Γενικής Κυβέρνησης που δεν έχουν εκτελεστεί εν όλω ή εν μέρει, για οποιοδήποτε λόγο (ματαίωση πραγματοποίησης της δαπάνης, δέσμευση πίστωσης μεγαλύτερου ύψους από την τελικώς πληρωθείσα δαπάνη κ.λπ.), ανατρέπονται μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού έτους, με σχετική ανακλητική απόφαση του Κύριου ή Δευτερεύοντα Διατάκτη (εκδίδεται έως 31.12 οικείου έτους). Στη συνέχεια, με αρνητικές εγγραφές τόσο στο Μητρώο Δεσμεύσεων του Φορέα, όσο και στο Βιβλίο Εγκρίσεων και Εντολών Πληρωμής, διαγράφονται τα αντίστοιχα ποσά και αποδεσμεύονται οι σχετικές πιστώσεις. Η ανωτέρω διαδικασία αναλύεται στην σχετική με τις αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης εγκύκλιο μας αριθ. 2/100018/0026/30.12.2016 (ΑΔΑ: ΨΒΞΒΗ-ΔΤΗ).

β. Ειδικά για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι τηρούν τον προϋπολογισμό τους σε δεδουλευμένη βάση, ισχύει ότι διενεργούν ανατροπές αναλήψεων στο τέλος της χρήσης μόνο στην περίπτωση που υπάρχει ανεκτέλεστο μέρος συμβατικών υποχρεώσεων και μόνο για το μέρος αυτό, ήτοι μόνο για τις προβλεπόμενες συμβατικές δαπάνες οι οποίες έχουν αναληφθεί αλλά δεν έχουν λογιστικοποιηθεί.

γ. i) Οι εν λόγω ανακλητικές αποφάσεις δύναται να εκδίδονται είτε ξεχωριστά για κάθε μία ανάληψη υποχρέωσης που ανατρέπεται είτε συγκεντρωτικά ανά Αριθμό Λογαριασμού Εξόδου (ΑΛΕ)/ Κωδικό Αριθμό Εξόδου (ΚΑΕ) για το συνολικό ποσό της ανειλημμένης υποχρέωσης που πρέπει να ανατραπεί στον εν λόγω ΑΛΕ/ΚΑΕ, ανάλογα με το σύστημα τήρησης των λογιστικών στοιχείων κάθε Φορέα. Σημειώνεται δε, ότι οι ανακλητικές αποφάσεις λαμβάνουν μοναδικό αριθμό καταχώρισης, είτε εκδίδονται ξεχωριστά για κάθε μία ανάληψη υποχρέωσης που ανατρέπεται είτε συγκεντρωτικά ανά ΑΛΕ/ΚΑΕ.

ii) Στη δεύτερη περίπτωση, η ανακλητική απόφαση ανά ΑΛΕ/ΚΑΕ, θα πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα από Κατάσταση/Πίνακα, στην/στον οποία/ο θα αναγράφονται διακεκριμένα όλα τα στοιχεία ταυτότητας (Αριθ. Πρωτ., ημερομηνία, ΑΔΑ) των σχετικών αποφάσεων ανάληψης υποχρεώσεων που ανακαλούνται με την εν λόγω απόφαση, τα στοιχεία καταχώρισής τους στο πληροφοριακό σύστημα που χρησιμοποιεί κάθε φορέας (Ο.Π.Σ.Δ.Π για τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης) και το ποσό της ανατρεπόμενης ανάληψης υποχρέωσης.

iii) Περαιτέρω, οι προϊστάμενοι οικονομικών υπηρεσιών των Υπουργείων, οι εξομοιούμενοι με αυτούς κατά την παρ. 3 του άρθρου 24 και οι προϊστάμενοι οικονομικών υπηρεσιών των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης καταχωρίζουν, όπως προαναφέρεται, τις εν λόγω ανακλητικές αποφάσεις στα τηρούμενα βιβλία με αρνητικές λογιστικές εγγραφές (αντιλογισμός). Σημειώνεται ότι και οι αποφάσεις αυτές λαμβάνουν μοναδικό αριθμό καταχώρισης.

γ. Οι αποφάσεις για την ανατροπή ανειλημμένης υποχρέωσης δύνανται να εκδίδονται με ημερομηνία 31/12/2019, με την οποία πρέπει να καταχωριστούν έως 20.1.2020 στο ΟΠΣΔΠ, για το Δημόσιο ή στο πληροφοριακό σύστημα του οικείου φορέα. Πράξεις ανατροπής ανάληψης υποχρέωσης που εκδίδονται με ημερομηνία 31.12.2019 ισχύουν από την ημερομηνία αυτή και αναρτώνται στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» το αργότερο έως 31.1.2020 [άρθρο 31, ν. 4325/2015 (Α.47)].

δ. Ειδικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 85 του ν.4623/2019 (Α.134), οι αναλήψεις υποχρεώσεων για δαπάνες υπηρεσιών που μεταφέρονται ή υπάγονται σε άλλα Υπουργεία βάσει του Π.Δ.81/2019 (Α.119) και Π.Δ.84/2019 (Α.123) και δεν έχουν εκτελεστεί εν όλω ή εν μέρει, ανατρέπονται μέχρι το τέλος του τρέχοντος οικονομικού έτους από τις ΓΔΟΥ στις οποίες ανήκαν οι υπηρεσίες αυτές πριν τη μεταφορά τους, κατόπιν έκδοσης σχετικής ανακλητικής απόφασης του Κύριου ή Δευτερεύοντα Διατάκτη του νέου φορέα, ενημερώνοντας αμελλητί τις νέες ΓΔΟΥ στις οποίες ανήκουν οι μεταφερόμενες υπηρεσίες,

ε. Επιπλέον, όσον αφορά στις αναλήψεις υποχρεώσεων για δαπάνες που δεν έχουν εκτελεστεί εν όλω ή εν μέρει, των υπηρεσιών στις οποίες, σύμφωνα με το άρθρο 6 της αριθ. 2/53983/0026/27-06-2019 κ.υ.α. (Β.2726) «Ηλεκτρονική διακίνηση δικαιολογητικών δαπανών», θα εφαρμοστεί η ηλεκτρονική διακίνηση δικαιολογητικών από 01.01.2020, ανατρέπονται μέχρι το τέλος του οικείου οικονομικού έτους από την Δ.Υ.Ε.Ε. στην τέως Νομαρχία Αθηνών, κατόπιν σχετικής ανακλητικής απόφασης του Κύριου ή Δευτερεύοντα Διατάκτη.

2. Ανάληψη υποτρεώσεων σε βάρος των πιστώσεων του επόμενου οικονομικού έτους

α. i) Με την έναρξη του οικονομικού έτους 2020, πρέπει να εκδοθούν και να καταχωριστούν αμέσως και κατ' απόλυτη προτεραιότητα, οι αποφάσεις ανάληψης των πολυετών υποχρεώσεων, κατά το μέρος που αφορούν στη δαπάνη που θα πραγματοποιηθεί εντός του έτους 2020.

ii) Στη συνέχεια πρέπει να εκδοθούν αποφάσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τη δέσμευση πιστώσεων ισόποσων με τις απλήρωτες υποχρεώσεις (κατά την έννοια της παρ. 5β. του άρθρου 8 του Π.Δ.80/2016) τόσο του τρέχοντος έτους όσο και παρελθόντων ετών, των οποίων οι αναλήψεις ανατράπηκαν κατά τα ανωτέρω.

iii) Περαιτέρω, θα πρέπει να εκδοθούν και οι αποφάσεις για την ανάληψη ολόκληρου του ποσού των εγγεγραμμένων πιστώσεων για τις σταθερές δαπάνες, τις δαπάνες πάγιου χαρακτήρα και τις δαπάνες για μισθώματα ακινήτων που χρησιμοποιούνται από το Δημόσιο, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Π.Δ.80/2016.

β. i) Τονίζεται ιδιαίτερα ότι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εντός του τρέχοντος έτους, αλλά δεν κατέστη δυνατό να πληρωθούν εντός αυτού, δύναται να επιβαρύνουν το επόμενο οικονομικό έτος, με την έκδοση αντίστοιχων αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, μόνο στην περίπτωση που έχουν αναληφθεί νόμιμα εντός του 2019.

ii) Για τον έλεγχο συνδρομής της ανωτέρω προϋπόθεσης, πρέπει οι οικονομικές υπηρεσίες των φορέων να μεριμνούν ώστε στα δικαιολογητικά των δαπανών που εκκαθαρίζονται από αυτές, εκτός από τη νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του έτους 2020, να επισυνάπτεται και η απόφαση της αντίστοιχης ανάληψης και ανατροπής του έτους 2019. Η πρακτική αυτή πρέπει να ακολουθηθεί και στις περιπτώσεις των ανωτέρω Α.Ι.δ & Α.Ι.ε παραγράφων της παρούσας εγκυκλίου.

iii) Ειδικά για τις δαπάνες των μεταφερόμενων υπηρεσιών για τις οποίες εφαρμόστηκαν από 08-07-2019 οι διατάξεις του άρθρου 85 του ν.4623/2019, οι νέες ΓΔΟΥ αναλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις ανεκτέλεστες υποχρεώσεις, για τις οποίες έχει εκδοθεί σχετική ανακλητική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης από τις ΓΔΟΥ στις οποίες ανήκαν οι υπηρεσίες αυτές πριν τη μεταφορά ή ένταξή τους.

3. Επισημαίνεται και πάλι η υποχρέωση πιστής και αυστηρής τήρησης των περί αναλήψεως υποχρεώσεων διατάξεων, προς αποφυγή της ακυρότητας των σχετικών πράξεων και ενόψει των ευθυνών των αρμοδίων οργάνων, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 24 και 25 του ν. 4270/2014 (Α.143) και των άρθρων 11 και 12 του Π.Δ.80/2016.

4. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι για δαπάνες που διενεργούνται μέχρι 31.12.2019 από τις υπηρεσίες των περιπτώσεων (i), (ii) και (iii) του άρθρου 24, παρ. 3γ του ν.4270/2014, όπως ισχύει και για τις οποίες εφαρμόζονται από 01.01.2020 οι διατάξεις της αριθ. 2/53983/0026/27-06-2019 κ.υ.α, «Ηλεκτρονική διακίνηση δικαιολογητικών δαπανών», οι σχετικές με την άσκηση καθηκόντων ΓΔΟΥ αρμοδιότητες δεν δύναται να ασκούνται από την ανωτέρω ημερομηνία και εξής από την κατά τόπο αρμόδια Δ.Υ.Ε.Ε. (στην τέως Νομαρχία Αθηνών), λόγω του ρητού μεταβατικού χαρακτήρα της προαναφερόμενης διάταξης. Συνεπώς, στις περιπτώσεις αυτές οι εν λόγω αρμοδιότητες περιέρχονται αυτοδικαίως στις ΓΔΟΥ των οικείων Υπουργείων.

Β. Απορρόφηση πιστώσεων

1. Προκειμένου να επιτευχθεί η πληρωμή του κατά το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους των υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί σε βάρος των πιστώσεων του εκτελούμενου προϋπολογισμού, είναι απαραίτητο οι Οικονομικές Υπηρεσίες να προβούν στην ενημέρωση των επιμέρους κεντρικών και περιφερειακών Υπηρεσιών του φορέα τους, για την άμεση αποστολή των δικαιολογητικών δαπανών σε αυτές ή στις Δ.Υ.Ε.Ε. στις οποίες έχουν ανατεθεί καθήκοντα οικονομικών υπηρεσιών, για την πληρωμή των σχετικών δαπανών τους.

2. Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι:
α) δικαιολογητικά δαπανών που θα αποσταλούν μετά το πρώτο 10ήμερο του Δεκεμβρίου ενδεχομένως να μην καταστεί δυνατό να ενταλματοποιηθούν λόγω έλλειψης χρόνου για την ολοκλήρωση των σχετικών ελεγκτικών κ.λπ. διαδικασιών, με συνέπεια τη μη απορρόφηση πιστώσεων με ευθύνη των εμπλεκόμενων υπηρεσιών,
β) απλήρωτες υποχρεώσεις του τρέχοντος οικονομικού έτους:
αα) αναλαμβάνονται εκ νέου και κατά προτεραιότητα σε βάρος των πιστώσεων του επόμενου οικονομικού έτους δεσμεύοντας ισόποσα τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του Φορέα (άρθρα 66, παρ. 7, ν. 4270/2014, όπως ισχύει και 4, παρ. 3, Π.Δ.80/2016) και
ββ) καθίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές μετά την πάροδο ενενήντα (90) ημερών από την ημερομηνία που ορίζεται στη σύμβαση ή την ημερομηνία λήψης του παραστατικού που αποδεικνύει την ύπαρξη της οφειλής (άρθρο 8, παρ.5.γ., Π.Δ.80/2016),
γ) η μεταβολή των απλήρωτων υποχρεώσεων στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του Κρατικού Προϋπολογισμού,
δ) η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών αποτελεί προτεραιότητα,
ε) για τις δαπάνες που δεν έχει δεσμευθεί, κατά τις κείμενες διατάξεις και οδηγίες - εγκυκλίους, η αναγκαία πίστωση, δεν είναι δυνατή σε καμία περίπτωση η εκκαθάριση και ενταλματοποίησή τους,
στ) με τις διατάξεις της παρ. Ζ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α.107) προβλέπονται:
αα) συγκεκριμένες προθεσμίες για την πληρωμή των πιστωτών του Δημοσίου κατά τις εμπορικές συναλλαγές,
ββ) υποχρέωση καταβολής τόκων υπερημερίας και εφάπαξ αποζημίωση σε περίπτωση υπέρβασης των προθεσμιών αυτών, και
ζ) με την παράγραφο 1 του άρθρου 69Ζ του ν.4270/2014 καθορίζονται:
i) η προθεσμία αποστολής δικαιολογητικών από την υπηρεσία του διατάκτη στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία,
ii) η προθεσμία για την έκδοση του σχετικού χρηματικού εντάλματος και
iii) η προθεσμία για την πληρωμή αυτού.

Τονίζεται, επίσης, ότι δεν δικαιολογείται σε καμιά περίπτωση η αποστολή σωρευτικά των δικαιολογητικών πληρωμής δαπανών του Φορέα στο τέλος του οικονομικού έτους, καθόσον έχει, πέραν των άλλων, ως συνέπεια τη σημαντική επιβάρυνση του Κρατικού Προϋπολογισμού, λόγω ακριβώς της καταβολής των ανωτέρω αποζημιώσεων, τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων στον πραγματοποιούμενο έλεγχο, αλλά και στους διενεργούμενους από τις Δ.Ο.Υ. συμψηφισμούς και γενικότερα στη διεκπεραίωση του έργου των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών (Γ.Δ.Ο.Υ., Π.Ο.Υ., Δ.Υ.Ε.Ε.], στις οποίες έχουν ανατεθεί καθήκοντα οικονομικών υπηρεσιών.

3. α. Ειδικά, για τις δαπάνες που πληρώνονται με χρηματικά εντάλματα μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμής (Ε.Α.Π.), η τελευταία πληρωμή θα διενεργηθεί την Δευτέρα, 30.12.2019. Προς τούτο η εφαρμογή της Ε.Α.Π. θα παραμείνει ανοικτή και θα δέχεται αρχεία από τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες και τις Δ.Υ.Ε.Ε.:
α) μέχρι το Σάββατο 30.11.2019, για πληρωμή που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 16.12.2019 και
β) από Τετάρτη 4.12.2019 έως και Σάββατο 14.12.2019 για πληρωμή που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 30.12.2019.

β. Ιδιαίτερα επισημαίνεται η ανάγκη επίσπευσης στην πληρωμή δαπανών για μισθώματα κτιρίων όπου στεγάζονται δημόσιες υπηρεσίες.

4. α. Αναφορικά με τα αιτήματα συμψηφισμών των οικονομικών υπηρεσιών των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης και για την αποφυγή ακυρώσεων χρηματικών ενταλμάτων για τα οποία έχει προηγηθεί έκδοση γραμματίου είσπραξης από τις ΔΟΥ, θα πρέπει όλα τα σχετικά αιτήματα συμψηφισμών να αποσταλούν προς τις αρμόδιες ΔΟΥ με καταληκτική ημερομηνία την 20η.12.2019, δεδομένου ότι ο υπολειπόμενος χρόνος για την υλοποίησή τους είναι ιδιαίτερα περιορισμένος.

β. Εφιστούμε την προσοχή για την άμεση εξόφληση των ΧΕ μετά τη λήψη απάντησης περί διενέργειας σχετικού συμψηφισμού, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις η έκδοση γραμματίων είσπραξης από τις ΔΟΥ συνεπάγεται τη δυνατότητα έκδοσης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας.

5. Καθίσταται αυτονόητο ότι οι αρμόδιες Διευθύνσεις Οικονομικού των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης πρέπει να προβαίνουν στην άμεση εξόφληση των δαπανών του φορέα τους. Παρατηρήθηκε ότι εκκρεμότητες που υφίστανται σε ορισμένες κατηγορίες δαπανών, οφείλονται σε καθυστερήσεις των οργάνων των Γ.Δ.Ο.Υ. /Π.Ο.Υ. για την αναζήτηση επιμέρους στοιχείων ή/και δικαιολογητικών εξόφλησης των δαπανών (ΙΒΑΝ, Α.Φ.Μ. κ.λπ), με αποτέλεσμα την άνευ λόγου αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου με δυσμενείς συνέπειες στον δημοσιονομικό σχεδιασμό και στη ρευστότητα της αγοράς.



Ο Υφυπουργός
Θεόδωρος Σκυλακάκης