Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής – Φοροτέχνης
Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.Δ.3755/57, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ΝΔ 147/73,άρθρο 4 παρ.1 του ΒΔ 748/66 ως υποχρεωτικές εξαιρέσιμες εορτές νοούνται:
α) Η 25 Μαρτίου
β) Η Δευτέρα του Πάσχα
γ) Η 15 Αυγούστου
δ) Η 25 Δεκεμβρίου
ε) Η 26η Δεκεμβρίου. «Προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 42 του ν. 4554/2018 & με την απόφαση 59635/1063/13-12-2017 η οποία προηγείτο»
Ως προαιρετικές αργίες σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.2 του Β.Δ. 748/66 νοούνται :
α) Η 1 Μαΐου
β) Η 28 Οκτωβρίου
Συνεπώς η εορτή του Αγίου Πνεύματος για τον ιδιωτικό τομέα γενικότερα θεωρείται εργάσιμη ημέρα και όχι εξαιρέσιμη εορτή( αργία), εκτός αν έχει καθιερωθεί ως αργία με Διάταγμα, Υπ. Απόφαση, Κανονισμό, ΣΣΕ, Διαιτητικών Αποφάσεων η κατ έθιμον.
Κατά συνέπεια, η απασχόληση των μισθωτών την ημέρα αυτή είναι νόμιμη και επιπλέον δεν δημιουργεί αξίωση για πρόσθετη αμοιβή τους. Επομένως, οι μισθωτοί γενικά οφείλουν να εργαστούν κανονικά.
Όσοι από αυτούς αμείβονται με ημερομίσθιο, θα λάβουν το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους χωρίς καμία προσαύξηση.
Όσοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται να λάβουν πρόσθετη αμοιβή, γιατί ο μισθός τους περιλαμβάνει και την αμοιβή για την εργασία της ανωτέρω ημέρας.
Σε περίπτωση όμως που σε συλλογική σύμβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση ορίζεται ως αργία και όρος για την καταβολή της προσαύξηση 75%, ο όρος αυτός υπερισχύει επειδή είναι ευνοϊκότερος. Π.χ η ΔΑ 49/2005 Βιβλιοπωλείων, Βιβλιοχαρτοπωλείων, Εκδοτικών Οίκων στην παράγραφο Β του άρθρου 4 αναφέρει ότι , : « Ως ημέρα αργίας καθορίζεται και η εορτή του Αγίου Πνεύματος . Οι μισθωτοί που θα εργασθούν την ημέρα αυτή δικαιούται προσαύξηση του 1/25 του μηνιαίου μισθού τους ή του ημερομίσθιου τους κατά 75%.», οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι δικαιούνται την ημέρα αυτή να μην προσέλθουν στην εργασία τους, λαμβάνοντας οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο, το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής , χωρίς να εργασθούν, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, τον μηναίο μισθό τους ολόκληρο, παρότι δεν θα έχουν εργασθεί την ημέρα αυτή.
Αντίθετα όσοι από τους εργαζόμενους εργασθούν κατά την ημέρα αυτή, δικαιούνται εκτός του ημερήσιου μισθού τους και προσαύξηση 75%.
Προσοχή!!
Επειδή οι περισσότερες ΣΣΕ-ΔΑ έχουν παύσει να ισχύουν πρέπει να γίνουν οι εξής διακρίσεις :
1. Συλλογικές Συμβάσεις ή Διαιτητικές Αποφάσεις που είναι σε ισχύει, πρέπει να εξετάζεται αν δεσμεύονται και τα δύο μέρη ( πρέπει και ο εργοδότης και ο μισθωτός να είναι μέλη των Οργανώσεων που αναφέρονται στο κείμενο κάθε ΣΣΕ-ΔΑ ), τότε η διάταξη περί αργίας είναι υποχρεωτική.
Με την παράγραφο 6 του άρθρου 37 του Νόμου 4024/2011 δεν κηρύσσονται υποχρεωτικές και συνεπώς δεν δεσμεύουν τους εργοδότες και τους μισθωτούς που δεν ανήκουν στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. «6. Η εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 11 του ν.1876/1990 αναστέλλεται όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής».
Αν δεν δεσμεύονται και τα δύο μέρη τότε δεν υπάρχει υποχρέωση εφαρμογής της διάταξης περί αργίας.
2. Συλλογικές Συμβάσεις ή Διαιτητικές Αποφάσεις που έχουν λήξει ή καταγγελθεί και έχουν εισέλθει στο στάδιο της μετενέργειας, μόνο στους παλαιούς μισθωτούς εξακολουθεί να ισχύει ως θεσμικός όρος περί αργίας της εορτής του Αγίου Πνεύματος, εκτός και υπάρχει κάποια αντίθετη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού. Για δε τους νέους μισθωτούς που θα προσληφθούν μετά την πάροδο του τριμήνου από της λήξεως ή της καταγγελίας, δεν τίθεται θέμα μετενέργειας και ο εργοδότης δικαιούται να τους επιβάλει μονομερώς την απασχόληση κατά την ημέρα του Αγίου Πνεύματος δίχως την προσαύξηση του 75%.
Υπ. Εργασίας και Κοιν. Ασφάλ. Έγγρ.1076/2012 & Έγγρ. 10274/2012
Έγγρ.1076/2012: Από όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι : Εργασιακές σχέσεις που υπάγονται σε κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική ή επιχειρησιακή σύμβαση μπορούν να προσαρμόζονται στα ως άνω προβλεπόμενα ( βασικός μισθός της λήξασας ή καταγγελθείσας ΣΣΕ ΚΑΙ 4 επιδόματα εφόσον προβλέπονταν από τις οικίες ΣΣΕ) μονομερώς με απόφαση του εργοδότη, ενώ άλλα προβλεπόμενα επιδόματα καταργούνται. Λοιπές αποδοχές ή όροι εργασίας δεν θίγονται εκτός και αν συμφωνήσουν τα μέρη.
Έγγρ. 10274/2012: «Λήξη τρίμηνης παρατάσεως ΣΣΕ-ΔΑ . Περικοπή επιδομάτων. Δεν θίγονται οι θεσμικοί όροι» : 3) Κατά συνέπεια η άποψη του Υπουργείου Εργασίας και Κοιν. Ασφάλισης ή οποία διατυπώνεται δια της παραπάνω εγκυκλίου είναι ότι παύουν να ισχύουν όλα τα επιδόματα εκτός αυτών που αναφέρονται στην παρ.4 του άρθρου 2 της αριθμ. 6/2012 ΠΥΣ ενώ δεν θίγονται θεσμικοί όροι ΣΣΕ ή ΔΑ.
Εριστέο και αμφισβητούμενο είναι το θέμα (απόφαση 2307/2014 Ολομ. του Συμβ. Επικρατείας): Περαιτέρω η σημασία της απόφασης 2307/2014 διαφαίνεται και στο ότι αποσαφηνίζει ότι με τη νέα ρύθμιση που εισήγαγε η ΠΥΣ οι μη μισθολογικοί όροι εργασίας ( π.χ. ωράρια, άδειες, οργάνωση εργασίας)της ΣΣΕ δεν μετενεργούν μετά τη λήξη της τρίμηνης παράτασης και άρα παύουν να ισχύουν.
Κάποιες από τις σημαντικότερες ΣΣΕ και ΔΑ που έχουν όρο για την ημέρα του Αγίου Πνεύματος είναι οι ακόλουθες:
Τεχνικών Ραδιοφώνου (Ηλεκτρονικών και Ηχοληπτών) ΣΣΕ 19/02/2016
Ναυτικών Πρακτορείων και Ναυτιλιακών επίχ/σεων προσωπικό (ΣΣΕ 29/07/2004 & ΣΣΕ 22/04/2005)
Κλινικές ( ΣΣΕ 17/05/2005)
Θυρωροί (ΔΑ 41/89)
Διαγνωστικών Κέντρων ( ΔΑ 21/2005)
Ηλεκτροτεχνίτες ( ΣΣΕ 31/05/96)
Ραδιοφωνικών Σταθμών (ΣΣΕ 31/07/2002)
Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαιδεύσεως ( ΔΑ 12/2004 ΚΑΙ ΔΑ 12/2005)
Εργοδηγοί Σχεδιαστές ( ΣΣΕ 10/07/2002)
Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων ( ΣΣΕ 23/03/2005)
Βιβλιοπωλείων, Βιβλιοχαρτοπωλείων, Εκδοτικών Οίκων κ.λ.π. ( ΔΑ 49/2005)
Σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 1 του ν.1157/1981 που αναφέρει, :
Ημέραι αργίας και ημιαργίας των δημοσίων υπηρεσιών, οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως και λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ορίζονται αι εξής:
α) Ημέραι αργίας: Η Εθνική εορτή, η 28η Οκτωβρίου, η πρώτη του έτους, τα Θεοφάνεια, η των Τριών Ιεραρχών δια τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, η Καθαρά Δευτέρα, η Μεγάλη Παρασκευή, το Μέγα Σάββατον, η Δευτέρα του Πάσχα, η 1η Μαΐου, η του Αγίου Πνεύματος (Δευτέρα της Πεντηκοστής), η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η 17η Νοεμβρίου δια τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τας Ανωτέρας Σχολάς, η πρώτη και δευτέρα ημέρα των Χριστουγέννων και άπασαι αι Κυριακαί, η ημέρα του Αγίου Πνεύματος για τους μισθωτούς του Δημοσίου είναι αργία.
Σε περίπτωση απασχόλησης μισθωτών κατά την εορτή του Αγίου Πνεύματος όταν δεν ισχύει ή ΣΣΕ-ΔΑ που το προέβλεπε σαν αργία σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 21 του Νόμου 1876/1990 «1. Εργοδότης ή εκπρόσωποι αυτού, που παραβιάζουν όρους ισχύουσας συλλογικής σύμβασης εργασίας ή διαιτητικής απόφασης ή υπουργικής απόφασης, τιμωρούνται με χρηματική ποινή 200.000 δραχμών τουλάχιστον. Η διαπίστωση παράβασης γίνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο της επιθεώρησης εργασίας, ο οποίος και υποβάλλει τη σχετική έκθεσή του στον εισαγγελέα προς άσκηση της ποινικής δίωξης, δεν μπορεί να επιβληθούν ποινικές κυρώσεις διότι ο Νόμος ορίζει ρητώς ότι κυρώσεις επιβάλλονται μόνο σε όσους παραβιάζουν όρους ισχύουσας ΣΣΕ-ΔΑ.
Προσοχή όμως στις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 24 του ν. 3996/2011, διότι πολλοί εργοδότες εξακολουθούν να εφαρμόζουν στις επιχειρήσεις τους την συγκεκριμένη διάταξη σε ορισμένους εργαζόμενους, εκτός και εάν υπάρχει γραπτός ή σιωπηρός συμφωνία μεταξύ των δύο μερών η οποία να προβλέπει την ημέρα του Αγίου Πνεύματος ως εργάσιμη ημέρα.
«Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρο 250 αριθ.17 και 253 ΑΚ προκύπτει ότι παραγράφονται σε πέντε χρόνια οι κάθε είδους μισθοί παροχές που επαναλαμβάνονται περιοδικά και ότι η παραγραφή αρχίζει μόλις λήξη το ημερολογιακό έτος εντός του οποίου γεννήθηκε και κατέστη απαιτητή η αξίωση προς καταβολή του μισθού. Στην ίδια παραγραφή υπόκεινται επίσης και οι αξιώσεις άλλων αμοιβών, όπως είναι τα δώρα εορτών, το επίδομα αδείας και η πρόσθετη αμοιβή για εργασία που παρασχέθηκε την Κυριακή». Μον. Πρωτ. Αθηνών 2770/15
Τέλος σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 1 του ν.1157/1981 που αναφέρει,:
Ημέραι αργίας και ημιαργίας των δημοσίων υπηρεσιών, οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως και λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ορίζονται αι εξής:
α) Ημέραι αργίας: Η Εθνική εορτή, η 28η Οκτωβρίου, η πρώτη του έτους, τα Θεοφάνεια, η των Τριών Ιεραρχών δια τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, η Καθαρά Δευτέρα, η Μεγάλη Παρασκευή, το Μέγα Σάββατον, η Δευτέρα του Πάσχα, η 1η Μαΐου,
η του Αγίου Πνεύματος (Δευτέρα της Πεντηκοστής), η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η 17η Νοεμβρίου δια τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τας Ανωτέρας Σχολάς, η πρώτη και δευτέρα ημέρα των Χριστουγέννων και άπασαι αι Κυριακαί, η εορτή του Αγίου Πνεύματος για τους μισθωτούς του Δημοσίου είναι αργία.
