Επιμέλεια:
Επιστημονική Ομάδα TAXHEAVEN
Με την υπ’ αριθμό 1762/2019 απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικρατείας δεχόμενο την οικεία Αίτηση Ακύρωσης και απορρίπτοντας την ασκηθείσα παρέμβαση, ακύρωσε την πράξη της Φορολογικής Αρχής με την οποία μεταβλήθηκε η επωνυμία κοινωνίας δικαιώματος που εκμεταλλεύεται επιχείρηση.
Ειδικότερα, κρίθηκε ότι η διαφορά που γεννάται από την προσβολή της πράξης της Φορολογικής Αρχής περί μεταβολής, στο φορολογικό μητρώο, των μελών της κοινωνίας δικαιώματος που εκμεταλλεύεται επιχείρηση, είναι ακυρωτική, καθώς δεν συνάπτεται, στενώς και αναγκαίως, με σχετική ατομική φορολογική υποχρέωση.
Έτσι, η κατά τις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 4174/2013, άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής – η οποία προβλέπεται για την περίπτωση άσκησης προσφυγής ενώπιον των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων – δεν ισχύει για την περίπτωση άσκησης αίτησης ακύρωσης, όπως εν προκειμένω.
Όπως κρίθηκε, από τις διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 2515/1997 προκύπτει ότι λόγω των συνεπειών που έχει η δήλωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας για τον υποβάλλοντα την δήλωση, αλλά και για την ίδια την Φορολογική Αρχή, η οποία πρέπει να γνωρίζει ποιος είναι ο φορέας της επιχείρησης που υπέχει και τις σχετικές φορολογικές υποχρεώσεις, η εγγραφή στο φορολογικό μητρώο αλλά και κάθε μεταβολή αυτής, πρέπει να αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση που υπάρχει κατά τον χρόνο της εγγραφής ή της μεταβολής, ως προς τον φορέα της επιχείρησης.
Κατά συνέπεια, εν προκειμένω, έγινε δεκτό ότι προκειμένου να προβεί σε μεταβολή της εγγραφής στο φορολογικό μητρώο, η αρμόδια Φορολογική Αρχή έπρεπε να ερευνήσει, συνεκτιμώντας και, ενδεχομένως, υπάρχοντα στο πληροφοριακό σύστημα Taxisnet φορολογικά στοιχεία, ως προς την συγκεκριμένη επιχείρηση και τους εμφανιζόμενους, ως εκμεταλλευόμενους αυτήν.
Αριθμός 1762/2019
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 3 Μαΐου 2017, με την εξής σύνθεση: Ε. Σάρπ, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος, Σ. Βιτάλη, Α. Γαλενιανού-Χαλκιαδάκη, Σύμβουλοι, Αγ. Σδράκα, Β. Μόσχου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Ζυγουρίτσα.
Για να δικάσει την από 3 Ιουνίου 2016 αίτηση:
της ... εταιρείας με την επωνυμία "...", που εδρεύει ..., η οποία παρέστη με τον δικηγόρο ............. (Α.Μ. ..), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο, κατά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με τον Χρήστο Κοραντζάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και κατά των παρεμβαινουσών: 1) ....., που εδρεύει ... και 2) ... εταιρείας με την επωνυμία ..., που εδρεύει στο ..., οι οποίες παρέστησαν με τον δικηγόρο ................. (Α.Μ. ...), που τον διόρισαν με ειδικό πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η από ...2016 πράξη της Δ.Ο.Υ. ..., με την οποία, στο μητρώο της εν λόγω Δ.Ο.Υ. μεταβλήθηκε η επωνυμία της εκμεταλλευομένης το ..." κοινωνίας δικαιώματος από ".." σε "..." και 2) κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Αγ. Σδράκα.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσας εταιρείας, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο των παρεμβαινουσών εταιρειών και τον εκπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. 0821771/5333/6.6.2016 διπλότυπο είσπραξης τύπου Α της Δ.Ο.Υ. Δ΄ Αθηνών).
2. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της από ...2016 (και όχι ...2016 όπως, προφανώς από παραδρομή, αναφέρεται στο δικόγραφο) πράξεως της Δ.Ο.Υ ..., με την οποία, στο μητρώο της εν λόγω Δ.Ο.Υ, μεταβλήθηκε η επωνυμία της εκμεταλλευομένης το ... κοινωνίας δικαιώματος από “...” σε “...”.
3. Επειδή, με έννομο συμφέρον παρεμβαίνουν στη δίκη υπέρ του κύρους της προσβαλλομένης πράξεως η κοινωνία δικαιώματος, με την επωνυμία “.., και η .. Εταιρεία “...”.
4. Επειδή, στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97), ορίζεται, στο άρθρο 1, ότι «Οι διατάξεις του Κώδικα αυτού διέπουν την εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας από τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια», στο άρθρο 2, ότι «Η εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας ανήκει στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, εκτός εκείνων που η εκδίκασή τους έχει ανατεθεί, με ειδική διάταξη νόμου, σε άλλα διοικητικά δικαστήρια», στο άρθρο 63 παρ. 1, ότι «Με την επιφύλαξη όσων ορίζονται σε ειδικές διατάξεις του Κώδικα, οι εκτελεστές ατομικές διοικητικές πράξεις ή παραλείψεις, από τις οποίες δημιουργούνται κατά νόμο διοικητικές διαφορές ουσίας, υπόκεινται σε προσφυγή» και στο άρθρο 285 παρ. 1, ότι «Από την έναρξη ισχύος του Κώδικα καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη η οποία αναφέρεται σε θέμα ρυθμιζόμενο από αυτόν». Εξάλλου, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 1 και 73 του Κώδικα Φορολογικής Δικονομίας (π.δ. 331/1985, Α΄ 116), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 4 του ν.δ. 4486/1965 (Α΄ 131), οι οποίες, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ανωτέρω άρθρο 285 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., εξακολουθούν να ισχύουν, φορολογική διαφορά υπαγόμενη στην αρμοδιότητα των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων γεννάται από ατομικές διοικητικές πράξεις, με τις οποίες είτε επιβάλλεται αμέσως φορολογικό βάρος ή φορολογική κύρωση είτε κρίνεται αντικείμενο ευθέως συναπτόμενο με συγκεκριμένη φορολογική ή συναφή υποχρέωση συνδεόμενη με φορολογητέα ύλη ατομικώς ορισμένη, η οποία αμφισβητείται εν όλω ή εν μέρει με την προσφυγή (ΣτΕ 834/2010 Ολ., ΣτΕ 1445/2016 7μ., ΣτΕ 1215/2017, 1802, 3829, ΣτΕ 4603/2012, ΣτΕ 2613-6/2009, ΣτΕ 2972-80/2008, ΣτΕ 368/2007, ΣτΕ 1272/2005, ΣτΕ 1625/2001, ΣτΕ 236/1998, ΣτΕ 2062/1968 Ολ.).
5. Επειδή, στο άρθρο 31 του ν. 2515/1997 (Α΄ 154) ορίζεται ότι: «Χορηγείται υποχρεωτικά Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και στις ενώσεις προσώπων που έχουν την κατοικία τους ή την επαγγελματική τους εγκατάσταση ή διενεργούν πράξεις φορολογικού ενδιαφέροντος εντός της Ελληνικής Επικράτειας. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται και ανακαθορίζεται ο χρόνος, ο τρόπος, η διαδικασία χορήγησης του ΑΦΜ, ο αριθμός των ψηφίων του, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για τη χορήγησή του, οι πράξεις, οι συναλλαγές και δραστηριότητες φορολογικού ενδιαφέροντος, οι εξαιρέσεις, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για τη διαδικασία χορήγησης του ΑΦΜ. Επίσης με όμοιες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται τα δικαιολογητικά και η διαδικασία ενάρξεων, μεταβολών ή διακοπών των δραστηριοτήτων των φορολογουμένων, … ». Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι λόγω των συνεπειών που έχει η δήλωση ενάρξεως επαγγελματικής δραστηριότητας για τον υποβάλλοντα την δήλωση, αλλά και για την φορολογική αρχή, η οποία πρέπει να γνωρίζει ποιος είναι ο φορέας της επιχειρήσεως, που υπέχει και τις σχετικές φορολογικές υποχρεώσεις, η εγγραφή στο φορολογικό μητρώο και κάθε μεταβολή αυτής πρέπει να αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση που υπάρχει κατά τον χρόνο της εγγραφής ή της μεταβολής ως προς τον φορέα της επιχειρήσεως.
6. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Οι ... ήταν συγκύριοι, κατά ποσοστό 50% ο πρώτος και 25% ο καθένας από τους άλλους δύο, επί ακινήτων επί των οποίων είχαν ανεγείρει το προαναφερθέν .... Το 1972 ο ... εισέφερε το ποσοστό του επί των ανωτέρω ακινήτων στην εταιρία «...». Από το 1968 έως το 1998 το ... ήταν εκμισθωμένο στην εταιρία «...». Την ...1997 υπέβαλε προς την ΔΟΥ .. δήλωση έναρξης εργασιών, με αντικείμενο την εκμετάλλευση του ..., η κοινωνία με μέλη την προαναφερθείσα εταιρεία «...», με ποσοστό 50%, και τους ..., με ποσοστό 25% ο καθένας. Στις ...1997 απεβίωσε ο ... και το ποσοστό του επί των ανωτέρω ακινήτων περιήλθε στους κληρονόμους του. Με το υπ’ αριθμ. ../...1998 συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Αθηνών ..., ο .... και οι κληρονόμοι του ... μεταβίβασαν το ανήκον σε αυτούς ποσοστό 50% επί των ανωτέρω ακινήτων αφενός μεν στην ήδη αιτούσα εταιρεία κατά ποσοστό 49% και αφετέρου στον ..., κατά ποσοστό 1%. Με βάση την υπ’ αριθμ. ../1996 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηρακλείου, που ελήφθη κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, διαχειριστής της επιχειρήσεως του ... είχε διορισθεί ο ... και με την υπ’ αριθμ. .../1999 απόφαση του ιδίου δικαστηρίου, ληφθείσα κατά την αυτή διαδικασία, διορίσθηκε ως συνδιαχειριστής της εν λόγω επιχειρήσεως ο ..., μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ήδη αιτούσης εταιρείας. Με το υπ’ αριθμ. .../2006 συμβόλαιο της ίδιας ως άνω συμβολαιογράφου ο προαναφερθείς ... μεταβίβασε στην αιτούσα εταιρεία το ανήκον σε αυτόν ποσοστό 1%. Στις ..2009 απεβίωσε και ο .... Στις ....2014 ο ως άνω ..., ως συνδιαχειριστής της κοινωνίας συνεκμετάλλευσης του ..., υπέβαλε αίτημα προς την ΔΟΥ ... για εγγραφή της αιτούσης στο μητρώο ως συνεκμεταλλευομένης το ..., προσκόμισε δε, εκτός των προαναφερθέντων συμβολαίων, και το από ...2012 ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ της αιτούσης και του ..., αφενός, και των κληρονόμων των .., αφετέρου, με το οποίο οι τελευταίοι δήλωσαν ότι αντικείμενο του υπ’ αριθμ. .../1998 συμβολαίου ήταν τόσο το ακίνητο της .. όσο και η μονάδα αυτή ως ..., ότι τόσο οι αρχικοί δικαιοπάροχοι όσο και οι ίδιοι ως καθολικοί διάδοχοι αυτών έχουν απεκδυθεί από κάθε δικαίωμά τους που απορρέει από την ... επιχείρηση, ότι ουδέποτε μετά την υπογραφή του ανωτέρω συμβολαίου αναμείχθηκαν με την διαχείριση και εκμετάλλευση της επιχειρήσεως, ούτε απεκόμισαν οποιοδήποτε εισόδημα από αυτήν και ότι έχουν μεταβιβάσει τα όποια δικαιώματά τους επί της κοινωνίας δικαιώματος εκμεταλλεύσεως της ... επιχειρήσεως. Κατόπιν τούτου η Δ.Ο.Υ .. καταχώρισε στο μητρώο μεταβολή της επωνυμίας της κοινωνίας, η οποία είχε ως αντικείμενο εργασιών την εκμετάλλευση του επιμάχου ... (δήλωση ../...2014), σε “...”. Στις ....2016 ο ... υπέβαλε προς την ως άνω Δ.Ο.Υ. αίτημα μεταβολής της επωνυμίας της ως άνω Κοινωνίας σε “...”, επικαλούμενος την υπ’ αριθμ. ../2014 απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία απερρίφθη αίτηση αναιρέσεως της ήδη αιτούσης και του ... κατά της υπ’ αριθμ. .../2011 αποφάσεως του Εφετείου Κρήτης. Με την τελευταία αυτή απόφαση είχε γίνει δεκτό ότι, με το προαναφερθέν υπ’ αριθμ. .../1998 συμβόλαιο, μεταβιβάστηκε στην αιτούσα εταιρεία και τον ... το 50% εξ αδιαιρέτου επί των ανωτέρω ακινήτων (εδάφους και κτιριακών εγκαταστάσεων) και όχι η ιδανική μερίδα των δικαιοπαρόχων τους (...) επί της ... επιχειρήσεως, ότι η μεταβίβαση του ποσοστού επί των ακινήτων δεν σήμαινε και δημιουργία κοινωνίας επί του δικαιώματος της επιχειρήσεως του... και ότι το γεγονός ότι ο ..., μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ήδη αιτούσης, διορίσθηκε συνδιαχειριστής του ..., χωρίς να αποδειχθεί ότι άσκησε και πράγματι συνδιαχείριση με τον πραγματικό διαχειριστή ..., δεν είναι στοιχείο ικανό να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η αιτούσα και ο ... κατέστησαν συνεκμεταλλευτές του .... Ακολούθως με την υπ’ αριθμ. .../2016 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηρακλείου απερρίφθη αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της αιτούσης, με την οποία είχε ζητηθεί να επιτραπεί η άσκηση πράξεων συνδιαχειρίσεως, στην εκμεταλλευόμενη το επίμαχο ... κοινωνία, από τον ...., πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της αιτούσης, και η ρύθμιση καταστάσεως ως προς την χρήση της επωνυμίας της κοινωνίας. Λαμβάνοντας υπόψη την προαναφερθείσα απόφαση του Αρείου Πάγου, την υπ’ αυτής επικυρωθείσα εφετειακή απόφαση και την ανωτέρω υπ’ αριθμ. .../2016 απόφαση, καθώς και την από ...2016 έκθεση ελέγχου, η ΔΟΥ ... εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία προέβη σε μεταβολή της επωνυμίας της κοινωνίας, που ασκεί την εκμετάλλευση του επιμάχου ... σε “...”.
7. Επειδή, εν προκειμένω, η διαφορά που γεννάται από την προσβολή εκ μέρους της αιτούσης της πράξεως της φορολογικής αρχής περί μεταβολής στο φορολογικό μητρώο των μελών της κοινωνίας δικαιώματος που εκμεταλλεύεται την ... “...” είναι ακυρωτική, καθ' όσον δεν συνάπτεται στενώς και αναγκαίως με σχετική ατομική φορολογική υποχρέωσή της (πρβλ. ΣτΕ 1215/2017, 1032/2016, 3829, 4603/2012, 2106/2015, πρβλ. ΣτΕ 2062/1968 Ολ., ΣτΕ 236/1998, 834/2010 Ολ., ΣτΕ 1185/2010, καθώς και ΣτΕ 2560, ΣτΕ 3617/2004, ΣτΕ 582/2011). Επομένως, η κατ’ άρθρον 63 του ν. 4174/2013 (Α΄ 170) άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής, που προβλέπεται για την περίπτωση άσκησης προσφυγής ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων (άρθρο 63 παρ. 8), δεν ισχύει για την περίπτωση άσκησης αιτήσεως ακυρώσεως, όπως εν προκειμένω, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων εκ μέρους των παρεμβαινουσών.
8. Επειδή, υπό τα εκτεθέντα ανωτέρω δεδομένα, η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία στο μητρώο της αρμόδιας ΔΟΥ διεγράφη από την επωνυμία της κοινωνίας, η οποία εκμεταλλεύεται το προαναφερθέν ..., η αιτούσα εταιρεία, είναι πλημμελώς αιτιολογημένη. Και τούτο, διότι, ναι μεν τα πολιτικά δικαστήρια έκριναν, με βάση τα πραγματικά στοιχεία που είχαν τεθεί υπόψη του Πρωτοδικείου Ηρακλείου (απόφαση Πρωτοδικείου .../2000) και του Εφετείου Κρήτης (απόφαση Εφετείου .../2011), αμετακλήτως, ότι με το υπ’ αριθμ. .../1998 συμβόλαιο δεν μεταβιβάστηκε στην αιτούσα και στον ... ποσοστό επί της επιχειρήσεως του ... και ότι, το γεγονός ότι ο ..., μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της αιτούσας, διορίστηκε το 1998 συνδιαχειριστής του ..., χωρίς να αποδειχθεί ότι άσκησε πράγματι συνδιαχείριση με τον πραγματικό διαχειριστή ..., δεν είναι στοιχείο ικανό να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η αιτούσα και ο ... κατέστησαν συνεκμεταλλευτές του .., η φορολογική, όμως, αρχή, προκειμένου να προβεί το 2016 σε μεταβολή στην, αφορώσα την εκμεταλλευόμενη το .... επιχείρηση, εγγραφή στο φορολογικό μητρώο [η οποία (μεταβολή) πρέπει, κατά τα προεκτεθέντα, να αποτυπώνει την πράγματι υφιστάμενη κατάσταση ως προς τον φορέα της επιχειρήσεως κατά τον χρόνο της μεταβολής] έπρεπε να ερευνήσει -συνεκτιμώντας και, ενδεχομένως, υπάρχοντα στο πληροφοριακό σύστημα Taxisnet φορολογικά στοιχεία ως προς την εν λόγω επιχείρηση και τους εμφανιζομένους ως εκμεταλλευομένους αυτήν- αν τυχόν, με βάση στοιχεία μεταγενέστερα του ανωτέρω συμβολαίου, μεταβιβάσθηκε στη συνέχεια στην αιτούσα από τους κληρονόμους των .... το φερόμενο ως ανήκον στους τελευταίους ποσοστό της επίμαχης επιχειρήσεως, ή αν πράγματι οι εν λόγω κληρονόμοι εξακολουθούν να έχουν ποσοστό στην επιχείρηση του ... και να ασχολούνται με την εκμετάλλευση αυτής. Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, να απορριφθεί η παρέμβαση, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη και η υπόθεση να παραπεμφθεί στην αρμόδια φορολογική αρχή για νέα κρίση, με βάση τα εκτεθέντα ανωτέρω.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει, κατά τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό, την υπ’ αριθμ. ../..2016 πράξη της ΔΟΥ .., με την οποία μεταβλήθηκε η επωνυμία της κοινωνίας που εκμεταλλεύεται ... στην ... από “.." σε “..” και παραπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση για νέα κρίση.
Απορρίπτει την ασκηθείσα παρέμβαση.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Επιβάλλει συμμέτρως στο Δημόσιο και στους παρεμβαίνοντες την δικαστική δαπάνη της αιτούσης, η οποία ανέρχεται σε εννιακόσια είκοσι (920) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 17 Μαΐου 2017 και στις 18 Σεπτεμβρίου 2019 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 20ής Σεπτεμβρίου 2019.
Η Πρόεδρος του Β´ Τμήματος
Ε. Σάρπ
Η Γραμματέας
Α. Ζυγουρίτσα
Πηγή: Taxheaven
