Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής - Φοροτέχνης

 
Το επίδομα εορτών Δώρο Χριστουγέννων για κάθε χρόνο πρέπει να καταβάλλεται στους δικαιούχους  την 21 Δεκεμβρίου και αφορά το χρονικό διάστημα από 01/05-30/12 κάθε έτους.

Ο εργοδότης όμως, δικαιούται να παρακρατήσει το τμήμα του επιδόματος Χριστουγέννων που αναλογεί από την 21 Δεκεμβρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου. Το  ποσό που τυχόν παρακρατηθεί καταβάλλεται στους δικαιούχους την 31 Δεκεμβρίου, εφόσον η εργασιακή σχέση διέρρευσε χωρίς διακοπή.

Το επίδομα εορτών Δώρο Χριστουγέννων μπορεί να συμψηφισθεί  με τις ανώτερες των ,νομίμων καταβαλλόμενες αποδοχές μόνο εφόσον υπάρχει συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. (ΑΠ 1352/2009)

Για τον υπολογισμό λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής και όχι η ιδιότητα ως υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης

Σύμφωνα με το άρθρο 3 της 19040/1981 Κοινής Υπουργικής Απόφασης ορίζει ότι το επίδομα εορτών Χριστουγέννων, υπολογίζεται βάσει των τακτικών αποδοχών που καταβάλλονται στους μισθωτούς την 10η Δεκεμβρίου κάθε χρόνου.

Τακτικές αποδοχές:

α) Το επίδομα αδείας, πολλαπλασιασμός του συνολικού ποσού του δώρου που δικαιούται ο μισθωτός επί τον συντελεστή 0,041666-δεν ισχύει για τα δώρα εορτών σερβιτόρων.

Ο συντελεστής αυτός εξευρίσκεται διαιρώντας το 0,50 ( μισός μισθός επιδόματος αδείας) δια των 12 μισθών του έτους, ή των 13 ημερομισθίων δια των 312 ημερομισθίων του έτους( 26χ12).

β) Η αμοιβή που λαμβάνει ο εργαζόμενος για εκτέλεση νόμιμης υπερωριακής εργασίας, εφόσον αυτή παρέχεται τακτικά. Α.Π. 1241/2007

γ) Η αμοιβή που λαμβάνει ο εργαζόμενος για εκτέλεση υπερεργασιακής εργασίας, εφόσον αυτή παρέχεται τακτικά. Α.Π. 702/2002-Α.Π. 703/2002

δ) Η αμοιβή που λαμβάνει ο εργαζόμενος  για εκτέλεση νυχτερινής εργασίας, εφόσον αυτή παρέχεται τακτικά. Α.Π. 550/2008

ε) Η αμοιβή που λαμβάνει ο εργαζόμενος για εκτέλεση εργασίας κατά τις Κυριακές, εφόσον αυτή παρέχεται τακτικά. Α.Π. 550/2008- Όχι όμως η αμοιβή της Κυριακής που παίρνει ο μισθωτός τακτικά και δεν του χορηγείται αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης, αποτελεί αποζημίωση και όχι αποδοχές. Α.Π. 1568/1999-Α.Π. 1995/1984

στ) Τα οδοιπορικά όταν η αμοιβή δεν εξαρτάται από την πραγματοποίηση μετακινήσεων και ο μισθωτός δεν υποχρεούται σε απόδοση λογαριασμού. Α.Π. 505/1980

ζ) Το επίδομα ισολογισμού εάν καταβάλλεται τακτικά κάθε έτος.

Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 της ΥΑ 19040/1981 το ποσό του δώρου μπορεί να περιοριστή στο 100πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, δυνητικά και όχι υποχρεωτικά- Α.Π.353/1986, ο περιορισμό αυτός δεν έχει εφαρμογή στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου.
 
Για τον υπολογισμό των επιδομάτων εορτών δεν προσμετρούνται οι ημέρες : αδικαιολόγητης απουσίας, μεταξύ των οποίων και της απεργίας , καθώς και οι ημέρες αδείας άνευ αποδοχών, στρατεύσεως ( εκτός από το διάστημα που απασχολήθηκε ο μισθωτός στον εργοδότη, είτε διότι στρατεύθηκε  μετά την 01/05, είτε διότι απολύθηκε από τον στρατό πριν  από την 31/12),γονικής αδείας, συνδικαλιστικής αδείας, ούτε  το διάστημα της εξαμήνου ειδικής αδείας που χορηγείται  μετά από την άδεια λοχείας καθώς και  οι ημέρες ασθένειας για τις οποίες κατεβλήθησαν επίδομα ασθένειας.

Αντιθέτως, προσμετρούνται οι ημέρες   δικαιολογημένης απουσίας, όπως είναι  ο χρόνος αποχής των γυναικών προ και μετά τον τοκετό και  το επί πλέον διάστημα που χορηγείται ως άδεια όταν ο τοκετός πραγματοποιήθηκε αργότερα από το χρονικό σημείο που είχε πιθανολογηθεί.

Στην περίπτωση της  μερικής και εκ περιτροπής  απασχόλησης διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις :

α) Ο εργαζόμενος που απασχολείται καθημερινά με σταθερό μειωμένο ωράριο θα λάβει ως επίδομα εορτών ( Δώρο Χριστουγέννων) ότι και ο πλήρως απασχολούμενος, βάσει όμως των μειωμένων, αναλόγως προς τον χρόνο απασχόλησης του, αποδοχών για το χρονικό διάστημα από 01/05 έως 31/12.

β) Ο εργαζόμενος με πλήρες ημερήσιο ωράριο, αλλά λιγότερες ημέρες εργασίας την εβδομάδα ( εκ περιτροπής   ), θα λάβει ως επίδομα εορτών ( Δώρο Χριστουγέννων )ένα ημερομίσθιο για κάθε οκτώ πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια και  ½  του ημερομισθίου για κάθε οκτώ μη πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια, με την προϋπόθεση γραπτής συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου  ότι θα λαμβάνει αμοιβή μισό ημερομίσθιο για τις ημέρες που δεν θα παρέχει εργασία λόγω του συστήματος.( άρθρο 4,παρ.3 Κ.Υ.Α 19040/1981, ΑΠ 114/1964 )

γ) Ο εργαζόμενος με μειωμένο ωράριο εργασίας και με μειωμένες ημέρες εργασίας την εβδομάδα θα λάβει ως επίδομα εορτών Δώρο Χριστουγέννων ένα ημερομίσθιο για κάθε οκτώ πραγματοποιηθέντα. Το ημερομίσθιο σε αυτή την περίπτωση είναι μειωμένο ανάλογα με τις ώρες εργασίας κάθε ημέρα και σε περίπτωση που οι ώρες ανά ημέρα είναι διαφορετικές, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος αυτών.

Για την καθυστέρηση καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων, το οποίο θεωρείται τακτική αποδοχή, όπως έχει γίνει αυτό δεκτό πάγια από τη Νομολογία του Αρείου Πάγου, επισύρονται οι ποινικές κυρώσεις του AN . 690/1945, όπως αντικαταστάθηκε με το αρθρο 8 παρ. 1 του ν. 2336/1995, και του ν.3996/2011.

Με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις , κάθε εργοδότης ή διευθυντής ή επιτετραμμένος ή με οποιονδήποτε τίτλο εκπρόσωπος οποιασδήποτε επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή εργασίας, ο οποίος δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα στους απασχολούμενους σε αυτόν τις οφειλόμενες αποδοχές του Δώρου Χριστουγέννων, τιμωρείται κατόπιν μηνύσεως των ενδιαφερομένων ή των οργάνων του Υπουργείου Εργασίας (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) ή της οικείας Αστυνομικής Αρχής ή της οικείας επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων, με φυλάκιση και χρηματική ποινή.
 
Κατόπιν των ανωτέρω οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε.   διενεργώντας ελέγχους και  βρισκόμενη σε πλήρη ετοιμότητα, μπορούν να  επεμβαίνουν άμεσα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.

Τέλος  το  Δώρο Χριστουγέννων  και η καταβολή του εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος απορρέει από την ισχύουσα νομοθεσία και σε καμία περίπτωση δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια εκάστου εργοδότη. Απώτερο χρονικό σημείο καταβολής είναι η 31 Δεκεμβρίου, αποτελεί δήλη ημέρα (ΑΠ 40/2002 Ολ.), από την επομένη , δηλαδή την 1 Ιανουαρίου, ο εργοδότης καθίσταται υπερήμερος κατά τα άρθρα ΑΚ 341 παρ. 1 και 655 και υπόκειται στις προβλεπόμενες ποινικές συνέπειες ( ΕφΑθ 4598/1994).
 
Κατηγοριοποίηση παραβάσεων και καθορισμός ύψους προστίμων που επιβάλλονται από τους Επιθεωρητές Εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) ισχύει η απόφαση του υπουργείου εργασίας 29164/755/2019.

Συγκεκριμένα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΝ  ΕΝΟΤΗΤΑ H: ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΩΝ, ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΑΒΩΝ της Αριθμ. 29164/755/2019 Κατηγοριοποίηση παραβάσεων και καθορισμός ύψους προστίμων που επιβάλλονται από τους Επιθεωρητές Εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ)   αναφέρεται η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΝ καθώς και η  ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ.
 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΝ

ΕΝΟΤΗΤΑ Η: ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΩΝ,ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΑΒΩΝ
 

Τα πρόστιμα επιβάλλονται με τη συνεκτίμηση τεσσάρων (4) βασικών μεταβλητών κριτηρίων και δύο (2) υπο-κριτηρίων.

Τα βασικά κριτήρια είναι τα εξής:

i) η σοβαρότητα της παράβασης (Σ),

ii) ο αριθμός των εργαζομένων της επιχείρησης (ΑΕ),

iii) η υποτροπή της επιχείρησης (Υ). Ως υποτροπή νοείται α) η επιβολή στην ίδια επιχείρηση δύο (2) τουλάχιστον διοικητικών κυρώσεων για παρόμοιες παραβάσεις μέσα σε μία τετραετία, η οποία ξεκινά να υπολογίζεται προς τα πίσω από την ημερομηνία διενέργειας του ελέγχου, ή β) η έκδοση μίας (1) τουλάχιστον αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης που αφορά την τέλεση αξιόποινης πράξης για παρόμοια παράβαση κατά την προηγούμενη τετραετία. Τυχόν αλλαγή του νομίμου εκπροσώπου της επιχείρησης δεν επηρεάζει την υποτροπή. Η υποτροπή προκύπτει και από το συνδυασμό των δύο παραπάνω περιπτώσεων, δηλαδή επιβολή μίας διοικητικής κύρωσης και έκδοση αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης και

iv) η παράβαση περί χρονικών ορίων, όταν ο θιγόμενος/-οι είναι εργαζόμενος/-οι με σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας (ΧΟ).

Η έλλειψη συνδρομής των υπό στοιχείο iii και iv μεταβλητών κριτηρίων δεν επηρεάζει την επιβολή του προστίμου όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των λοιπών μεταβλητών κριτηρίων.
 
Τα υπο-κριτήρια είναι τα εξής:

i) ο βαθμός συνεργασίας (ΒΣ). Για το χαρακτηρισμό του βαθμού συνεργασίας συνεκτιμώνται ιδίως η τυχόν επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση σε υποδείξεις συστάσεις, ο βαθμός υπαιτιότητας (βαθμός ευθύνης) του εργοδότη, η παρεμπόδιση του έργου του επιθεωρητή κατά τη διενέργεια του ελέγχου, η μη χορήγηση στοιχείων κατά τη διάρκεια της έρευνας, κ.τ.λ. και

ii) ο αριθμός των εργαζομένων που θίγονται (Θ), δηλαδή οι εργαζόμενοι τους οποίους αφορά η διαπιστωθείσα παράβαση.

-------

Άρθρο 28 του Ν. 3996/2011
«Άρθρο 28. – Ποινικές κυρώσεις. – 1. Κάθε εργοδότης, που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας τις σχετικές με τους όρους και τις συνθήκες εργασίας και συγκεκριμένα τα χρονικά όρια εργασίας, υπό την επιφύλαξη των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 31 του Ν. 3904/2010 (Αʹ 218), την καταβολή δεδουλευμένων, την αμοιβή, την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ή την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων (900) ευρώ ή και με τις δύο αυτές ποινές.

2. Ειδικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που προβλέπουν βαρύτερη ποινική μεταχείριση εξακολουθούν να ισχύουν».

Παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 2336/1995 :
"Κάθε εργοδότης ή διευθυντής ή επιτετραμμένος ή με οποιονδήποτε τίτλο εκπρόσωπος οποιασδήποτε επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή εργασίας, ο οποίος δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα στους απασχολουμένους σε αυτόν τις οφειλόμενες συνεπεία της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας πάσης φύσεως αποδοχές, που καθορίζονται είτε από τη σύμβαση εργασίας είτε από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είτε από αποφάσεις διαιτησίας είτε από το νόμο ή έθιμο είτε σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν. 3198/1955 συνεπεία της θέσεως των εργαζομένων σε κατάσταση διαθεσιμότητας, τιμωρείται κατόπιν μηνύσεως των ενδιαφερομένων ή των οργάνων του Υπουργείου Εργασίας ή των οργάνων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης που είναι εντεταλμένα για την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας ή της οικείας Αστυνομικής Αρχής ή της οικείας επαγγελματικής οργάνωσης των εργαζομένων, με φυλάκιση μέχρι έξι (6) μήνες και χρηματική ποινή, της οποίας το ποσό δεν μπορεί να ορίζεται κάτω του 25% ούτε πάνω του 50% του καθυστερούμενου χρηματικού ποσού, για την εξεύρεση του οποίου οι τυχόν σε είδος οφειλόμενες αποδοχές πρέπει να αποτιμώνται, με τη σχετική απόφαση, σε χρήμα. Η εκδίκαση των παραπάνω υποθέσεων γίνεται με τη διαδικασία του αυτοφώρου, όπως προβλέπεται από τα άρθρα 417 επ. του Κ.Π.Δ"