Σχέδιο διατάξεων «περί του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης»

Άρθρο 1
Αντικείμενο-πεδίο εφαρμογής

Αντικείμενο του παρόντος είναι η θέσπιση των κανόνων που διέπουν την κατάρτιση, το συντονισμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) και των επιμέρους προγραμμάτων του, που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για την εφαρμογή του παρόντος ισχύουν οι εξής ορισμοί:
1.    Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ): Έγγραφο, που βασίζεται σε ένα σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή και περιλαμβάνει τους στόχους του εθνικού μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού, με την αξιοποίηση των εθνικών πόρων του ΠΔΕ.
2.    Τομεακό και Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΤΠΑ και ΠΠΑ): Έγγραφο, που καταρτίζεται από το αρμόδιο Υπουργείο ή Περιφέρεια και περιλαμβάνει τους στόχους του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού στον τομέα ευθύνης του οικείου φορέα, με βάση τον αντίστοιχο προγραμματισμό του ΕΠΑ και την κατανομή των πόρων του ΕΠΑ, που του αναλογούν.
3.    Άξονας Προτεραιότητας: Κάθε προτεραιότητα του σχεδίου ανάπτυξης της χώρας στο πλαίσιο του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του, που έχει συγκεκριμένους μετρήσιμους ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους.
4.    Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ): Το σύνολο των κανόνων και διαδικασιών, που εφαρμόζουν οι διοικητικές αρχές διαχείρισης και ελέγχου του ΕΠΑ, με σκοπό τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των πόρων και την αποτελεσματική εφαρμογή του ΕΠΑ και των ΤΠΑ και ΠΠΑ.
5.    Υπηρεσία Συντονισμού του ΕΠΑ: Η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία συντονίζει το σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του και υποστηρίζεται, για το σκοπό αυτό, από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Δι.Δι.Ε.Π.).
6.    Υπηρεσία Διαχείρισης Προγραμμάτων και Αποθεματικών: H υπηρεσία ή ο φορέας, στον οποίο ανατίθεται η διαχείριση του συνόλου ή μέρους προγράμματος του ΕΠΑ και των σχετικών πόρων.
7.    Ειδικό Πρόγραμμα: Πρόγραμμα αναπτυξιακών και επενδυτικών παρεμβάσεων ή παρεμβάσεων για την αποκατάσταση ζημιών ή την αντιμετώπιση κρίσεων, στο χρηματοδοτικό σχήμα του οποίου μπορεί να συμμετέχουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, αναπτυξιακές τράπεζες, δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα ειδικού χρηματοδοτικού σκοπού και επενδυτικά ταμεία, με σύστημα διαχείρισης, συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και πόρους, για την αντιμετώπιση ειδικών τομεακών ή περιφερειακών προβλημάτων και αναγκών και την αξιοποίηση αναπτυξιακών ευκαιριών.
8.    Έργο: Η κατασκευή, προμήθεια, υπηρεσία, μελέτη, εμπειρογνωμοσύνη, σύμβαση, κρατική ενίσχυση, αποζημίωση, ενέργεια Τεχνικής Βοήθειας, χρηματοδοτική συνεισφορά και δράση, η οποία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της σχετικής προτεραιότητας ή των σχετικών προτεραιοτήτων.
9.    Έργο Στρατηγικής Σημασίας: Έργο που επιφέρει αποτελέσματα σημαντικής εντάσεως στη συνολική οικονομία και δημιουργεί προστιθέμενη αξία τόσο για τη χώρα όσο και για τους πολίτες της, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τα κριτήρια που προσδιορίζονται ιδίως στο εδ. 2 της παρ 1 του άρθρου 1 του ν. 3894/2010 (Α' 204).
10.    Έργο Μεγάλου Προϋπολογισμού: Έργο με κατώφλι προϋπολογισμού που προσδιορίζεται στην απόφαση της παρ. Γ του άρθρου 12 του παρόντος και που δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από είκοσι εκ. ευρώ.

Άρθρο 3
Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης

1.    Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων καταρτίζει το ΕΠΑ, αντικείμενο του οποίου αποτελεί ο μεσοπρόθεσμος αναπτυξιακός προγραμματισμός αξιοποίησης των εθνικών πόρων του ΠΔΕ, με βάση τις κατευθύνσεις και τις ανάγκες που προκύπτουν από ένα σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή.

2.    Το ΕΠΑ, για κάθε προγραμματική περίοδο, καθορίζει τις προτεραιότητες ανά τομέα πολιτικής στο πλαίσιο των εθνικών αναπτυξιακών στόχων, τους ειδικούς στόχους και δράσεις, τη διάρκεια της εφαρμογής του, το συνολικό και ανά Πρόγραμμα προϋπολογισμό, καθώς και τα αποτελέσματα που επιδιώκονται με την εφαρμογή του.

3.    Ο αναπτυξιακός προγραμματισμός διέπεται από τις αρχές της συμπληρωματικότητας προς τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση παρεμβάσεις και της αποτελεσματικότητας των πολιτικών, των προγραμμάτων και των δράσεων και λαμβάνει υπόψη του και εξειδικεύει τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τη χώρα για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καθώς και τις ανάγκες που έχουν προκύψει από όλα τα στάδια διαβούλευσης. Στο πλαίσιο των αρχών αυτών, το κάθε επίπεδο προγραμματισμού μεριμνά ώστε να επιτυγχάνεται ο τομεακός και ο χωρικός συντονισμός των παρεμβάσεων του ΕΠΑ με τις ενωσιακές πολιτικές με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση κάθε πηγής πόρων.

4.    Στις διαδικασίες του αναπτυξιακού προγραμματισμού, καθώς και κατά την υλοποίηση του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του, τηρούνται οι αρχές και οι κανόνες της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας, καθώς και των διεθνών συμφωνιών τις οποίες έχει κυρώσει η Ελλάδα, ιδίως, όσον αφορά το περιβάλλον, το χωροταξικό σχεδιασμό, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προσβασιμότητα χωρίς διακρίσεις, καθώς και τον ανταγωνισμό.

5.    Αναπόσπαστα τμήματα του ΕΠΑ είναι τα ΤΠΑ και τα ΠΠΑ.

Άρθρο 4
Διάρκεια Προγραμματικής Περιόδου

Η προγραμματική περίοδος του ΕΠΑ είναι πενταετούς διάρκειας. Με την απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων που εγκρίνει το ΕΠΑ μπορεί να ορίζεται μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου, αν τούτο επιβάλλεται για ειδικούς λόγους, όπως ο προγραμματισμός των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλες δεσμεύσεις της χώρας, οι φάσεις του οικονομικού κύκλου και το ύψος των διαθέσιμων πόρων.

Άρθρο 5
Πόροι, επιλέξιμες κατηγορίες και προϋπολογισμός του ΕΠΑ

1.    Το ΕΠΑ υλοποιείται με τους εθνικούς πόρους του ΠΔΕ που προσδιορίζονται με την απόφαση έγκρισής του. Για τον προσδιορισμό των πόρων του ΕΠΑ λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, οι δεσμεύσεις από το δημοσιονομικό πλαίσιο που ισχύει κάθε φορά, οι προοπτικές της οικονομίας για το χρονικό διάστημα προγραμματισμού, η συμπληρωματικότητα με τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση παρεμβάσεις, οι ανάγκες που προκύπτουν από άλλα προγράμματα ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ ή από άλλες πηγές χρηματοδότησης, οι ανάγκες που προκύπτουν από έργα της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου που δεν ολοκληρώνονται εντός αυτής και οι ανάγκες ωρίμανσης έργων για μελλοντική ένταξη στο ΕΠΑ, στο ΕΣΠΑ, στα προγράμματα του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή σε άλλα εθνικά, ευρωπαϊκά ή διεθνή προγράμματα.

2.    Για την κατάρτιση του προϋπολογισμού της πρώτης προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ, επιπλέον των προβλεπόμενων στην παρ. 1, και στο πλαίσιο της προσαρμογής στις νέες διαδικασίες του προγραμματισμού, λαμβάνονται υπόψη οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τα Υπουργεία και τις Περιφέρειες στο πλαίσιο της, μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, χρηματοδότησης έργων από εθνικούς πόρους.

3.    Επιλέξιμες κατηγορίες έργων για χρηματοδότηση από το ΕΠΑ, σύμφωνα με την περίπτ. 9 του άρθρου 2 είναι:
α) Εκείνες που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, σύμφωνα με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο.
β) Οι δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων, οι δράσεις μεταρρύθμισης του δημόσιου τομέα και της εκπαίδευσης του προσωπικού του, οι δράσεις ενίσχυσης της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα, οι επιχορηγήσεις ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για την παροχή Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), οι κάθε είδους πρόδρομες ενέργειες που απαιτούνται για την ωρίμανση και κατασκευή ή υλοποίηση έργων και δράσεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών, απαλλοτριώσεων και αρχαιολογικών εργασιών, τα έργα Τεχνικής Βοήθειας, σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 23 παρ. 2, οι δράσεις για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, καθώς και οι δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, όπως η κατάρτιση και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ανέργους και εργαζομένους και οι δράσεις εναρμόνισης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
γ) Οι δράσεις χρηματοδότησης πράξεων που υλοποιούνται με την αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων με τη συμμετοχή του Δημοσίου, όπως η χρηματοδοτική μίσθωση, η συμμετοχή του Δημοσίου σε επενδυτικά ταμεία ή άλλα μέσα επιμερισμού κινδύνου, καθεστώτα χορήγησης επιδοτήσεων, δανείων και εγγυήσεων, καθώς και προγράμματα επενδυτικών δανείων που αποπληρώνονται από το ΠΔΕ. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού προσδιορίζονται τα ανωτέρω χρηματοδοτικά μέσα και καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος συμμετοχής και διάθεσης πόρων του ΕΠΑ σε αυτά.
δ) Οι δράσεις και τα έργα που εντάσσονται σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της τρέχουσας, των προηγούμενων ή και των επόμενων προγραμματικών περιόδων των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ΕΠΑ μπορεί να χρηματοδοτεί τα εν λόγω έργα είτε παρέχοντας επιπλέον πόρους για την έναρξη και την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου έργου, είτε συνεχίζοντας τη χρηματοδότηση, μετά από την απένταξή του εν όλω ή εν μέρει, ή μετά τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας που προβλέπεται για τη συγχρηματοδότηση,
ε) τα ποσά που είναι καταβλητέα δυνάμει εκτελεστών δικαστικών ή διαιτητικών αποφάσεων ή λόγω συμβατικών αποζημιώσεων και αφορούν έργα που χρηματοδοτούνται ή χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠΑ, καθώς και από άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα,
στ) Οι δαπάνες διαχείρισης και διοίκησης των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, ΟΣΕ ΑΕ, ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΕ, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΕ, καθώς και της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., για την υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων από το ΕΠΑ καθώς και άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και οι οποίες δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 4% της συνολικής δημόσιας δαπάνης των έργων στα οποία αντιστοιχούν. Με την απόφαση της παρ. Γ του άρθρου 12 εξειδικεύεται η μέθοδος προσδιορισμού του ποσοστού των ανωτέρω δαπανών, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού και του τύπου των δράσεων, των δικαιολογητικών, καθώς και των καθηκόντων που αναλαμβάνουν οι φορείς. Οι διατάξεις του παρόντος εδαφίου ισχύουν ανεξάρτητα από το ρυθμιστικό πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας κατά τα άρθρα 17 και 23.

4.    Το ΕΠΑ δεν χρηματοδοτεί πάγιες λειτουργικές ανάγκες του Δημοσίου τομέα κατά την έννοια του άρθρου 14 του ν. 4270/2014.

5.    Το ΕΠΑ μπορεί να προβλέπει τη σύσταση αποθεματικών, τα οποία εντάσσονται στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για την αντιμετώπιση, μεταξύ άλλων, των άμεσων συνεπειών κρίσεων, έκτακτων αναγκών ή φυσικών καταστροφών. Η διάθεση και η διαχείριση των αποθεματικών, καθώς και ο ακριβής προϋπολογισμός τους καθορίζεται με την απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων που εγκρίνει το ΕΠΑ.

6.    Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, μπορεί να συμπληρώνονται οι κατηγορίες επιλέξιμων έργων. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος όλες οι κατηγορίες έργων και δαπανών που μπορεί να περιλαμβάνονται στο ΕΠΑ σύμφωνα με το παρόν άρθρο θεωρούνται δημόσιες επενδύσεις και μπορεί να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ.

Άρθρο 6
Κατάρτιση του ΕΠΑ

1.    Η Δι.Δι.Ε.Π. του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων καταρτίζει σχέδιο του ΕΠΑ σύμφωνα με ένα σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή συνεκτιμώντας τις προτάσεις των αρμόδιων φορέων. Το σχέδιο του ΕΠΑ περιλαμβάνει κατ' ελάχιστο:
α) την εξειδίκευση των εθνικών στόχων ανάπτυξης που θα καλυφθούν εν όλω ή εν μέρει από το ΕΠΑ σε ειδικούς στόχους και προτεραιότητες, καθώς και σε ενδεικτικές κατηγορίες έργων, σε συνδυασμό με την ανάλυση των αντίστοιχων αναπτυξιακών αναγκών και δυνατοτήτων,
β) τα επιμέρους Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα της περιόδου,
γ) τη συνολική και την ετήσια κατανομή του προϋπολογισμού ανά Πρόγραμμα, καθώς και την ενδεικτική κατανομή σε προτεραιότητες,
δ) το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης,
ε) τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα με τους μετρήσιμους προς επίτευξη στόχους,
στ) το σύστημα και τις διατάξεις εφαρμογής του ΕΠΑ.

2.    Το ΕΠΑ μπορεί να περιλαμβάνει και Ειδικά Προγράμματα του άρθρου 13, καθώς και συγκεκριμένα έργα και δράσεις στρατηγικής σημασίας. Επίσης, μπορεί να προβλέπει τη συγκέντρωση πόρων σε συγκεκριμένες κατηγορίες δράσεων ή σε συγκεκριμένες δράσεις που συνδέονται με την τήρηση δεσμεύσεων, με προτεραιότητα σε διεθνείς δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ, η μη τήρηση των οποίων μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες και να συνεπάγεται την επιβολή κυρώσεων για τη χώρα.

3.    Το σχέδιο του ΕΠΑ καταρτίζεται από τη Δι.Δι.Ε.Π. συνεκτιμώντας τις προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων το αργότερο μέχρι το τέλος του μηνός Μαΐου του προηγούμενου της έναρξης της προγραμματικής περιόδου έτους. Στη συνέχεια, το σχέδιο αυτό τίθεται σε διαβούλευση με ανάρτηση στο διαδικτυακό τόπο www.opengov.gr, για διάστημα τριάντα (30) τουλάχιστον ημερών, με στόχο τη διατύπωση απόψεων από τα Υπουργεία, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους και τους πολίτες.

4.    Μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, το ΕΠΑ διαμορφώνεται από τη Δι.Δι.Ε.Π. στην τελική του μορφή και εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων πριν από την έναρξη της προγραμματικής περιόδου στην οποία αφορά.

5.    Με την απόφαση της παρ. 4, ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων καλεί τα Υπουργεία και τις Περιφέρειες να υποβάλουν προς έγκριση τα επιμέρους τομεακά και περιφερειακά προγράμματα, ανάλογα με την αρμοδιότητά τους, και καθορίζει τη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα κατάρτισης, διαβούλευσης και υποβολής, καθώς και τις προδιαγραφές και τα κριτήρια αξιολόγησης των προγραμμάτων αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 10.

Άρθρο 7
Παρακολούθηση, αξιολόγηση και αναθεώρηση του ΕΠΑ

1.    Η πρόοδος της υλοποίησης του ΕΠΑ παρακολουθείται περιοδικά. Σύμφωνα με τις διαδικασίες της απόφασης της παρ. Γ' του άρθρου 12, η Δι.Δι.Ε.Π. υποβάλλει στον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων ενδιάμεση έκθεση προόδου για την εφαρμογή και υλοποίηση του ΕΠΑ, με βάση τα στοιχεία των εκθέσεων προόδου που υποβάλλονται από τις υπηρεσίες διαχείρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 11, καθώς και τα δεδομένα παρακολούθησης της υλοποίησης του ΕΠΑ, όπως προκύπτουν από το πληροφοριακό σύστημα του άρθρου 18. Στην έκθεση περιγράφεται η συμβολή του ΕΠΑ στην επίτευξη των στόχων και προτεραιοτήτων του σχεδίου ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή και παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν την πρόοδο των επιμέρους προγραμμάτων, καθώς και οι χρονικές ή άλλες αποκλίσεις που διαπιστώνονται κατά την υλοποίηση.

2.    Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων το ΕΠΑ μπορεί να αναθεωρείται, αν:
α) αναθεωρείται το σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή, προκειμένου να ληφθούν υπόψη σημαντικές μεταβολές εθνικών ή περιφερειακών προτεραιοτήτων,
β) από τις περιοδικές εκθέσεις προόδου και τα λοιπά δεδομένα της παρακολούθησης του προγράμματος προκύπτει ότι δεν έχει συντελεστεί η προγραμματισμένη πρόοδος της υλοποίησής του και απαιτούνται προσαρμογές,
γ) επιβάλλεται εξαιτίας της μεταβολής των οικονομικών ή άλλων συνθηκών.
Η Δι.Δι.Ε.Π. καταρτίζει σχέδιο του αναθεωρημένου ΕΠΑ, που αναρτάται στο διαδικτυακό τόπο www.opengov.gr για διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών με στόχο τη διατύπωση απόψεων από τα Υπουργεία, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού και τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους. Το αναθεωρημένο ΕΠΑ εγκρίνεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Άρθρο 8
Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα ΕΠΑ (ΤΠΑ και ΠΠΑ)

1.    Μέσα σε τρεις (3) μήνες από την έκδοση της απόφασης της παρ. 5 του άρθρου 6, τα Υπουργεία και οι Περιφέρειες καταρτίζουν τα ΤΠΑ και ΠΠΑ αντίστοιχα, εξειδικεύοντας τους στόχους του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού στον τομέα ευθύνης τους, κατανέμοντας τους πόρους του ΕΠΑ, που τους αναλογούν, σε δράσεις και έργα με υψηλή προτεραιότητα και προβλέποντας μέτρα για την έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίησή τους εντός του πλαισίου του ΕΠΑ. Τα ΤΠΑ και ΠΠΑ τίθενται σε διαβούλευση από τους φορείς κατάρτισης με τη διαδικασία της παρ.3 του άρθρου 6.

2.    Τα ΤΠΑ και ΠΠΑ περιλαμβάνουν κατ' ελάχιστο:
α) περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και των σχετικών αναγκών,
β) τους ειδικούς αναπτυξιακούς στόχους για τον τομέα πολιτικής ή την οικεία Περιφέρεια, με τους οποίους προβλέπεται να αντιμετωπισθούν εν όλω ή εν μέρει οι διαπιστωμένες ανάγκες, την αντιστοίχιση των αναπτυξιακών στόχων με προτεραιότητες και συγκεκριμένες προτεινόμενες κατηγορίες έργων ή και συγκεκριμένα έργα, καθώς και την τεκμηρίωση της εκτιμώμενης αναπτυξιακής επίδρασης και συμβολής τους στην επίτευξη των τιθέμενων στόχων.
γ) τους δείκτες εκροών και τους δυνητικούς δικαιούχους,
δ) τους αναλυτικούς χρηματοδοτικούς πίνακες,
ε) τα γενικά κριτήρια επιλογής των προς ένταξη προτεινόμενων έργων,
στ) την προτεινόμενη Υπηρεσία Διαχείρισης του προγράμματος,
ζ) την τεκμηρίωση της συμβατότητας με τις προτεραιότητες του ΕΠΑ και της συνάφειας με άλλες πολιτικές.

3.    Τα Προγράμματα διαρθρώνονται, εφόσον απαιτείται, σε Υποπρογράμματα, για τα οποία δύναται να ορίζεται διακριτή Υπηρεσία Διαχείρισης. Κάθε Πρόγραμμα ή Υποπρόγραμμα διαρθρώνεται σε άξονες προτεραιότητας οι οποίοι περιλαμβάνουν τις επιλεγμένες προτεραιότητες για τον τομέα πολιτικής ή την οικεία Περιφέρεια αντίστοιχα. Έργα και δράσεις που δεν είναι συμβατά με τα κριτήρια του άρθρου 10 δεν περιλαμβάνονται στα ΤΠΑ και ΠΠΑ.

4.    Τα ΠΠΑ τελούν σε συνάφεια με τα αντίστοιχα Τετραετή Επιχειρησιακά Προγράμματα του άρθρου 268 του ν. 3852/2010 (Α'87). Με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 6 εξειδικεύεται η διαδικασία με την οποία ο αναπτυξιακός σχεδιασμός των οργανισμών της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης λαμβάνεται υπόψη κατά την κατάρτιση των ΠΠΑ, καθώς και των ΤΠΑ, αναφορικά με τον προγραμματισμό δράσεων τοπικής σημασίας.

5.    Μετά το πέρας της διαβούλευσης και την οριστικοποίησή τους, τα ΤΠΑ και ΠΠΑ υποβάλλονται στη Δι.Δι.Ε.Π., η οποία αξιολογεί τη συμβατότητά τους με το ΕΠΑ, με βάση τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10 κριτήρια, και εισηγείται την έγκρισή τους από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Τα ΤΠΑ και ΠΠΑ εγκρίνονται μέσα σε δύο (2) μήνες από την υποβολή τους. Με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 6 μπορεί να προβλέπεται μεγαλύτερη προθεσμία έγκρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ, ιδίως στην περίπτωση που η Δι.Δι.Ε.Π. ζητά τη διόρθωση και επανυποβολή του προγράμματος από το φορέα κατάρτισης.

6.    Τα εγκεκριμένα ΤΠΑ και ΠΠΑ αναρτώνται στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του φορέα κατάρτισης.

7.    Με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 6 μπορεί να ορίζεται η διαδικασία με την οποία η Βουλή των Ελλήνων και οι ανεξάρτητες αρχές μπορούν να συμμετέχουν στα προγράμματα κάθε προγραμματικής περιόδου.

Άρθρο 9
Αρχές που διέπουν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ διέπονται από τις εξής αρχές προγραμματισμού:
α) Ο συνολικός προϋπολογισμός κάθε ΤΠΑ και ΠΠΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει τον προβλεπόμενο για αυτό στο ΕΠΑ. Ο φορέας κατάρτισης συμπεριλαμβάνει τον προϋπολογισμό όλων των έργων του που έχουν ήδη ενταχθεί σε συλλογικές αποφάσεις εθνικών πόρων του ΠΔΕ ή πρόκειται να ενταχθούν μέσα στην προβλεπόμενη προγραμματική περίοδο.
β) Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει κάθε έργο το οποίο υλοποιείται εν όλω ή εν μέρει κατά τη συγκεκριμένη προγραμματική περίοδο.
γ) Με την απόφαση της παρ. Γ του άρθρου 12, μπορεί να προβλέπονται ειδικότερες ρυθμίσεις στο πλαίσιο των διαδικασιών υλοποίησης των προγραμμάτων, καθώς και ιδιαίτερες προϋποθέσεις ένταξης ειδικών κατηγοριών έργων, όπως τα έργα στρατηγικής σημασίας και τα έργα μεγάλου προϋπολογισμού. Προϋπόθεση για την ένταξη στο
ΕΠΑ έργων υποδομής προϋπολογισμού μεγαλύτερου των είκοσι (20) εκατομμυρίων ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, αποτελεί η κατάρτιση μελέτης κόστους - οφέλους.
δ) Το ΣΔΕ προβλέπει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων για τις περιπτώσεις διαπιστούμενης μη συμμόρφωσης με τους όρους και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης των έργων στο πλαίσιο του ΕΠΑ και του ΠΔΕ καθώς και με τους όρους των αποφάσεων ένταξης. Οι εν λόγω κυρώσεις μπορούν να σχετίζονται ιδίως, με τη μείωση των πόρων που κατανέμονται στο φορέα κατά τον σχεδιασμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου, με την απένταξη έργων ή / και με την επιβολή δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων, κατά την έννοια του άρθρου 22 του ν 4314/2014 (Α' 265).

Άρθρο 10
Κριτήρια αξιολόγησης ΤΠΑ και ΠΠΑ κατά την υποβολή

Η αξιολόγηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ κατά την υποβολή τους γίνεται με βάση κριτήρια αναπτυξιακού σχεδιασμού, τα οποία αφορούν το τομεακό ή το περιφερειακό πρόγραμμα συνολικά, βάσει των οποίων αξιολογείται, ιδίως, αν το πρόγραμμα έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις τεθείσες προδιαγραφές και τους ειδικούς όρους του ΕΠΑ και είναι συμβατό με το χρονοδιάγραμμα και τους κατανεμημένους πόρους του. Έργα και δράσεις που δεν είναι συμβατά με τα ανωτέρω κριτήρια δεν περιλαμβάνονται στα ΤΠΑ και ΠΠΑ. Η Δι.Δι.Ε.Π. προτείνει στα Υπουργεία και τις Περιφέρειες τις απαιτούμενες τροποποιήσεις για τη διασφάλιση της συμβατότητας των ΤΠΑ και ΠΠΑ με το ΕΠΑ.

Άρθρο 11
Παρακολούθηση, αξιολόγηση και αναθεώρηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ

1.    Σύμφωνα με τις διαδικασίες της απόφασης της παρ. Γ του άρθρου 12, η Υπηρεσία Διαχείρισης του ΤΠΑ ή ΠΠΑ συντάσσει και υποβάλλει στη Δι.Δι.Ε.Π. ενδιάμεση έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή και υλοποίηση του προγράμματος, με συγκεντρωτικά στοιχεία για την οικονομική και φυσική πρόοδό του. Στην έκθεση αναφέρονται επίσης οι χρονικές ή άλλες αποκλίσεις που διαπιστώνονται κατά την υλοποίηση του προγράμματος και ο βαθμός επίτευξης των στόχων του ΕΠΑ. Στις εκθέσεις οι αρμόδιες υπηρεσίες διαχείρισης οφείλουν να χρησιμοποιούν δείκτες εκροής ή άλλους δείκτες, οι οποίοι περιλαμβάνονται αντίστοιχα στα κείμενα των οικείων προγραμμάτων και προσκλήσεων για να αποτυπώσουν την πρόοδο της υλοποίησης.

2.    Με πρωτοβουλία του φορέα κατάρτισης ή του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων τα ΤΠΑ και ΠΠΑ μπορεί να επανεξετάζονται και, αν απαιτείται, να αναθεωρούνται, σε μια ή περισσότερες από τις εξής περιπτώσεις:
α) ύστερα από αναθεώρηση του ΕΠΑ,
β) εφόσον από τις εκθέσεις προόδου της παρ. 1 και τα λοιπά δεδομένα της παρακολούθησης και αξιολόγησης του προγράμματος προκύπτει ότι δεν έχει συντελεστεί η προγραμματισμένη πρόοδος της υλοποίησής του,
γ) μετά την κατανομή των αποθεματικών.

3.    Οι υπηρεσίες διαχείρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ συντάσσουν το αναθεωρημένο πρόγραμμα, το οποίο εγκρίνεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων και δημοσιεύεται σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 8.

4. Εντός έξι μηνών από τη λήξη της περιόδου εφαρμογής των ΤΠΑ και ΠΠΑ, οι αρμόδιες υπηρεσίες διαχείρισης υποβάλλουν στη Δι.Δι.Ε.Π. έκθεση ολοκλήρωσης του προγράμματος, σύμφωνα με τις οριζόμενες στην απόφαση της παρ. Γ' του άρθρου 12 προδιαγραφές.

Άρθρο 12
Διαχείριση και έλεγχος των ΤΠΑ και ΠΠΑ και των έργων τους

Η διαχείριση και ο έλεγχος των ΤΠΑ και ΠΠΑ, καθώς και των έργων τους από τους αρμόδιους φορείς περιλαμβάνει τις εξής γενικές κατηγορίες ενεργειών, οι οποίες εξειδικεύονται περαιτέρω στο ΣΔΕ:
Α. Ενεργοποίηση ΤΠΑ και ΠΠΑ και ένταξη έργων.
1.    Για την ένταξη έργων προς χρηματοδότηση από τα ΤΠΑ και ΠΠΑ εκδίδεται πρόσκληση από τον αρμόδιο Υπουργό, Γενικό ή Ειδικό Γραμματέα ή Περιφερειάρχη, η οποία περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία ενημέρωσης των δυνητικών δικαιούχων σχετικά με τις δυνατότητες και τους όρους χρηματοδότησης των έργων. Για την ένταξη συγκεκριμένων έργων ή έργων στρατηγικής σημασίας δεν απαιτείται πρόσκληση και αρκεί η ανακοίνωση της πρόθεσης χρηματοδότησης προς τον φορέα υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου.
Οι προτάσεις αξιολογούνται από την Υπηρεσία Διαχείρισης, σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής που ορίζονται στην πρόσκληση ή στην ανακοίνωση της πρόθεσης χρηματοδότησης και κατηγοριοποιούνται, κατ' ελάχιστον, στις ακόλουθες «ομάδες κριτηρίων», οι οποίες εξειδικεύονται στο ΣΔΕ: α) πληρότητα και σαφήνεια του περιεχομένου της πρότασης και τήρηση του θεσμικού πλαισίου, β) σκοπιμότητα του έργου, γ) ωριμότητα του έργου και δ) επιχειρησιακή ικανότητα του δικαιούχου.
Σε ειδικές περιπτώσεις και για λόγους, που τεκμηριώνονται στην πρόσκληση, μπορεί σε αυτή να προβλέπεται η αξιολόγηση των υποβαλλόμενων προτάσεων από την Υπηρεσία Διαχείρισης με τη συνδρομή αξιολογητών εγγεγραμμένων είτε σε Μητρώο Αξιολογητών που συνιστάται, για το σκοπό αυτό, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή Περιφερειάρχη, είτε στο Μητρώο Αξιολογητών του Ενδιάμεσου Φορέα Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας (ΕΦΕΠΑΕ) ή σε άλλο υφιστάμενο Μητρώο. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Οικονομικών καθορίζεται το ύψος της καταβαλλόμενης στους αξιολογητές αποζημίωσης, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176), όπως αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 52 του ν. 4369/2016 (Α' 33) και την παρ. 5 του άρθρου 35 του ν. 4494/2017 (Α' 110).
2.    Η απόφαση ένταξης των έργων στα ΤΠΑ και στα ΠΠΑ εκδίδεται από τον αρμόδιο Γενικό ή Ειδικό Γραμματέα ή Περιφερειάρχη, στον οποίο υπάγεται η Υπηρεσία Διαχείρισης, ύστερα από προηγούμενη θετική εισήγηση της υπηρεσίας αυτής, και περιλαμβάνει κατ' ελάχιστο τον τίτλο, τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου, συνοπτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου του, τις υποχρεώσεις του δικαιούχου και άλλους ειδικούς όρους, όταν απαιτείται.
3.    Η απόφαση ένταξης έργου σε ΤΠΑ ή ΠΠΑ αποτελεί αυτοδίκαια πρόταση εγγραφής στο ΠΔΕ. Η εγγραφή πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο κανονιστικό πλαίσιο του ΠΔΕ.
4.    Σε κάθε ΤΠΑ και ΠΠΑ μπορεί να εντάσσονται έργα συνολικού προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβεί το 130% της συνολικής δημόσιας δαπάνης του οικείου ΤΠΑ ή ΠΠΑ, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 6. Μετά την έγκριση του ΕΠΑ, το παραπάνω ποσοστό μπορεί να τροποποιείται ανά ΤΠΑ ή ΠΠΑ με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ.
5.    Για τα έργα τα οποία εντάσσονται στα ΤΠΑ και ΠΠΑ οι νομικές δεσμεύσεις αναλαμβάνονται το αργότερο μέσα σε δεκαοκτώ (18) μήνες από την ένταξή τους. Σε αντίθετη περίπτωση, προκειμένου να μην απενταχθούν, απαιτείται αιτιολογημένη έκθεση της Υπηρεσίας Διαχείρισης και έγκριση της Δι.Δι.Ε.Π. με την οποία παρέχεται εύλογη παράταση.
Β. Παρακολούθηση, επαλήθευση και έλεγχος των έργων των ΤΠΑ και ΠΠΑ.
1.    Η παρακολούθηση της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των ενταγμένων έργων πραγματοποιείται με τη συγκέντρωση και την καταχώρηση των δεδομένων στο πληροφοριακό σύστημα του άρθρου 18.
2.    Η Δι.Δι.Ε.Π. σχεδιάζει σύστημα διοικητικών επαληθεύσεων, επιτόπιων επιθεωρήσεων και ελέγχων που πρέπει να διενεργούνται, από την αρμόδια, κατά περίπτωση υπηρεσία, προκειμένου να επιβεβαιώνεται η πορεία της ορθής υλοποίησης των έργων. Ειδικότερα:
α) διοικητικές επαληθεύσεις διενεργούνται από τις Υπηρεσίες Διαχείρισης με βάση τα στοιχεία των έργων που υποβάλλονται από τους δικαιούχους,
β) επιτόπιες επιθεωρήσεις στα έργα διενεργούνται δειγματοληπτικά από την Δι.Δι.Ε.Π. και από τις Υπηρεσίες Διαχείρισης,
γ) έλεγχοι στα έργα διενεργούνται δειγματοληπτικά με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία συνιστώνται ad hoc ομάδες ελέγχου, που μπορεί να συνεπικουρούνται στο έργο τους από εμπειρογνώμονες εγγεγραμμένους στο «Μητρώο Εμπειρογνωμόνων σε Δημοσιονομικούς Ελέγχους και Ελέγχους» της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ). Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η διενέργεια των ελέγχων να ανατίθεται σε ελεγκτικές εταιρείες.
3.    Από την έναρξη ισχύος του παρόντος και μέχρι την έκδοση της απόφασης της παρ. Γ, η Δι.Δι.Ε.Π. μπορεί να διενεργεί επιτόπιες επιθεωρήσεις σε έργα που χρηματοδοτήθηκαν ή χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους του ΠΔΕ. Η διαδικασία διενέργειας και το πρόγραμμα των επιτόπιων επιθεωρήσεων της παρούσας καθορίζονται από τη Δι.Δι.Ε.Π. και εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Γ. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ορίζεται το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) του ΕΠΑ, στο οποίο προβλέπονται, ιδίως, η διαδικασία ενεργοποίησης και υλοποίησης των προγραμμάτων και επιλογής των έργων, οι κανόνες επιλεξιμότητας των δαπανών, το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης, οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης, τροποποίησης και ολοκλήρωσης των έργων, το σύστημα διοικητικών επαληθεύσεων, επιτόπιων επιθεωρήσεων και ελέγχων, η μεθοδολογία δειγματοληψίας, καθώς και οι ομάδες που μπορεί να συνιστώνται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων για τη διενέργεια ελέγχων σύμφωνα με την υποπαρ. 2 της παρ. Β. Με την ίδια απόφαση μπορεί να εγκρίνονται πρότυπα προσκλήσεων, τεχνικών δελτίων, εκθέσεων, αναφορών και αποφάσεων για την εφαρμογή των ανωτέρω.

Άρθρο 13 Ειδικά Προγράμματα
   
1. Το ΕΠΑ μπορεί να χρηματοδοτεί Ειδικά Προγράμματα, τα οποία έχουν στόχο την άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων ή αναγκών ή αναπτυξιακών ευκαιριών που προκύπτουν σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, στο χρηματοδοτικό σχήμα των οποίων μπορεί να συμμετέχουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, αναπτυξιακές τράπεζες, δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα ειδικού χρηματοδοτικού σκοπού, καθώς και επενδυτικά ταμεία.
   
2. Τα Ειδικά Προγράμματα της παρ. 1 καταρτίζονται από τη Δι.Δι.Ε.Π., η οποία ορίζεται αρμόδια και για τη διαχείρισή τους. Τα Ειδικά Προγράμματα περιλαμβάνουν συγκεκριμένο προϋπολογισμό, χρονοδιάγραμμα, στόχους, καθώς και σύστημα διαχείρισης και εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
   
3. Ειδικά Προγράμματα μπορεί επίσης να καταρτίζονται και να υποβάλλονται στη Δι.Δι.Ε.Π. του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων από Υπουργεία ή Περιφέρειες, για τα θέματα αρμοδιότητάς τους. Τα Ειδικά Προγράμματα αυτά κατά την υποβολή τους περιλαμβάνουν τα στοιχεία της παρ. 2, καθώς και την προτεινόμενη Υπηρεσία Διαχείρισης. Τα Ειδικά Προγράμματα των Υπουργείων εγκρίνονται, μετά από εισήγηση της Δι.Δι.Ε.Π., με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Τα Ειδικά Προγράμματα των Περιφερειών εγκρίνονται, μετά από εισήγηση της Δι.Δι.Ε.Π., με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
   
4. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η κατάρτιση, έγκριση και διαχείριση νέων Ειδικών Προγραμμάτων διέπεται αποκλειστικά από τις παρ. 1, 2 και 3. Για την υλοποίηση και τροποποίηση Ειδικών Προγραμμάτων που έχουν εγκριθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, εξακολουθούν να εφαρμόζονται το άρθρο 110 του ν. 4497/2017 (Α' 171), καθώς και τα άρθρα 69, 70 και 71 του ν. 4509/2017 (Α' 201).

Άρθρο 14
Υπηρεσία Συντονισμού του ΕΠΑ

1.    Η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων αποτελεί την κεντρική Υπηρεσία Συντονισμού του ΕΠΑ (ΥΣ-ΕΠΑ). Για το σκοπό αυτό υποστηρίζεται από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Δι.Δι.Ε.Π.).

2.    Η Δι.Δι.Ε.Π. θέτει διαχειριστικούς στόχους και παρακολουθεί την υλοποίησή τους σε σχέση με το σχεδιασμό και την εφαρμογή του ΕΠΑ. Ειδικότερα:
α) συντονίζει τη διαδικασία κατάρτισης του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του, μεριμνώντας για τη βέλτιστη συνέργεια μεταξύ αυτών και των προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά Επενδυτικά και Διαρθρωτικά Ταμεία, καθώς και για τη συμβατότητά τους με το σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή,
β) συντονίζει τη συγκέντρωση των πόρων σε ειδικές κατηγορίες δράσεων, κατά τα οριζόμενα στο ΕΠΑ,
γ) παρακολουθεί την εφαρμογή των προγραμμάτων, ιδίως ως προς την επίτευξη των στόχων τους, προτείνει διορθωτικές παρεμβάσεις, όταν κριθεί αναγκαίο, και εισηγείται την κατανομή των προβλεπόμενων αποθεματικών,
δ) εισηγείται στον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων για την έκδοση της απόφασης της παρ. Γ του άρθρου 12,
ε) αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των έργων του ΕΠΑ, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία,
στ) παρέχει οδηγίες και κατευθύνσεις για τη σύνταξη των προβλεπόμενων στο ΣΔΕ εκθέσεων και τη διενέργεια των αξιολογήσεων, όταν απαιτείται, επεξεργάζεται τα πορίσματα των αξιολογήσεων και παρέχει κατευθύνσεις σχετικά με την αναθεώρηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ,
ζ) συντάσσει τις προδιαγραφές για τη διαμόρφωση των αναγκαίων Πληροφοριακών Συστημάτων (ΠΣ) της Γενικής Διεύθυνσης για το ΕΠΑ, μεριμνώντας για την ανάπτυξη των αναγκαίων διεπαφών και διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση των συστημάτων με τις κανονιστικές απαιτήσεις του εθνικού και ενωσιακού δικαίου, η) διενεργεί επιτόπιες επιθεωρήσεις σύμφωνα με την περιπτ. β' της υποπαρ. 2 της παρ. Β του άρθρου 12,
θ) καταρτίζει το Τομεακό Πρόγραμμα Τεχνικής Βοήθειας για την υλοποίηση του ΕΠΑ, σύμφωνα με το άρθρο 17.

Άρθρο 15
Υπηρεσίες Διαχείρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ

1.    Οι επιμέρους αρμοδιότητες που αφορούν τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των ΤΠΑ και ΠΠΑ ανατίθενται σε Υπηρεσίες Διαχείρισης που υποδεικνύονται ειδικά για το σκοπό αυτό από το αρμόδιο Υπουργείο ή Περιφέρεια κατά την υποβολή του οικείου προγράμματος. Ως Υπηρεσίες Διαχείρισης μπορούν να ορίζονται και οι Ειδικές Υπηρεσίες των άρθρων 5, 7, 16, 62 και 63 του ν. 4314/2014 (Α'265), καθώς και η αρμόδια διεύθυνση της ΜΟΔ Α.Ε. Στην περίπτωση ορισμού Ειδικής Υπηρεσίας ως Υπηρεσίας Διαχείρισης, οι αρμοδιότητες που σχετίζονται με το ΕΠΑ ανατίθενται σε μία ή περισσότερες ειδικές, για το σκοπό αυτό οργανικές μονάδες της, οι οποίες προσδιορίζονται με αντίστοιχη τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη σύσταση και τις αρμοδιότητές της. Στην πρόταση του φορέα κατάρτισης κατά την υποβολή του ΤΠΑ ή ΠΠΑ περιλαμβάνονται κατ' ελάχιστον η υπηρεσία ή ο φορέας που αναλαμβάνει τη διαχείριση, οι κατηγορίες έργων και δράσεων που αναλαμβάνονται και ο αντίστοιχος προϋπολογισμός τους. Με την απόφαση έγκρισης του προγράμματος από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 8, κατανέμεται στο Υπουργείο ή την Περιφέρεια ο προϋπολογισμός του οικείου προγράμματος και ορίζονται οι Υπηρεσίες Διαχείρισης, στις οποίες ανατίθεται η διαχείριση των αντίστοιχων πόρων.

2.    Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του οικείου Υπουργού ή Περιφερειάρχη, μπορεί να ανακαλείται ολικά ή μερικά ή να τροποποιείται η απόφαση ορισμού Υπηρεσίας Διαχείρισης. Με όμοια απόφαση, η οποία περιλαμβάνει όσα αναφέρονται στην παρ. 1, μπορεί να
ορίζονται άλλες υπηρεσίες ή φορείς που αναλαμβάνουν, με την κατανομή των αντίστοιχων πόρων, τη διαχείριση προγραμμάτων ή ταμείων αποθεματικών του ΕΠΑ ή συγκεκριμένα καθήκοντα διαχείρισης.

3. Αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Διαχείρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ είναι ιδίως:
α) η ενεργοποίηση των προγραμμάτων σύμφωνα με την παρ. Α του άρθρου 12, η σύνταξη των προσκλήσεων, καθώς και η μέριμνα για την έκδοση και δημοσιοποίησή τους,
β) η συγκέντρωση των προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων για την ένταξη έργων στο Πρόγραμμα,
γ) η παροχή πληροφόρησης και διευκρινίσεων επί του συστήματος διαχείρισης,
δ) ο έλεγχος της πληρότητας και αρτιότητας των προτάσεων για την ένταξη έργων στο Πρόγραμμα, που κατατίθενται από τους δυνητικούς δικαιούχους, η αξιολόγησή τους και η εισήγηση προς τον Γενικό ή Ειδικό Γραμματέα ή τον Περιφερειάρχη για την ένταξη των έργων στο Πρόγραμμα,
ε) η μέριμνα για την ένταξη των έργων στο ΠΔΕ και τη χρηματοδότησή τους, με βάση την ισχύουσα διαδικασία,
στ) η παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων από τους δικαιούχους και η σύνταξη των προβλεπόμενων εκθέσεων, σύμφωνα με τις παρ. 1 και 4 του άρθρου 11,
ζ) η ενημέρωση και ο συντονισμός των ενεργειών των δικαιούχων και των εμπλεκόμενων αρχών στην υλοποίηση του Προγράμματος,
η) η μέριμνα για τη δημοσιοποίηση και προβολή των δράσεων και των στόχων του Προγράμματος με βάση το ΣΔΕ,
θ) η μέριμνα για την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, προκειμένου να παρακολουθείται η εξέλιξη του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, καθώς και οι χρηματορροές των έργων και των μελετών,
ι) η διενέργεια διοικητικών επαληθεύσεων και επιτόπιων επιθεωρήσεων, σύμφωνα με την υποπαρ. 2 της παρ. Β του άρθρου 12,
ια) η αξιολόγηση των ΤΠΑ και ΠΠΑ, καθώς και της πρότασης αναθεώρησής τους, όταν διαπιστώνεται σχετική ανάγκη.
ιβ) η σύνταξη εκθέσεων ολοκλήρωσης των ΤΠΑ και ΠΠΑ.

Άρθρο 16
Υλοποίηση και πληρωμή των Έργων του ΕΠΑ

Η υλοποίηση των έργων που εντάσσονται στα ΤΠΑ και ΠΠΑ και στα Ειδικά Προγράμματα και εγκρίνονται για χρηματοδότηση από το ΠΔΕ γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία. Για τις πληρωμές των έργων εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται για τις πληρωμές των έργων του ΠΔΕ.

Άρθρο 17
Τεχνική Βοήθεια

1. Οι ενέργειες Τεχνικής Βοήθειας (τεχνικής υποστήριξης) αφορούν τον προγραμματισμό, το σχεδιασμό, την προετοιμασία, τη διαχείριση, την παρακολούθηση, την αξιολόγηση, τη δημοσιότητα, την εφαρμογή και τον έλεγχο των προγραμμάτων του ΕΠΑ, καθώς και δραστηριότητες για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας της Υπηρεσίας Συντονισμού, των Υπηρεσιών Διαχείρισης και των δικαιούχων για την υλοποίηση των προγραμμάτων. Συνίστανται ιδίως στην προμήθεια αγαθών και λήψη υπηρεσιών, στην κάλυψη δαπανών, καθώς και σε κάθε άλλη απαραίτητη δαπάνη που αποσκοπεί στην ενίσχυση της υλοποίησης των στόχων και των προγραμμάτων του ΕΠΑ.

2.    Δικαιούχοι ενεργειών στο πλαίσιο του Τομεακού Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας του ΕΠΑ, που καταρτίζεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, είναι οι αναφερόμενοι στο Πρόγραμμα. Δικαιούχοι ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας στο πλαίσιο του αντίστοιχου άξονα προτεραιότητας του οικείου ΤΠΑ ή ΠΠΑ είναι οι Υπηρεσίες Διαχείρισης, καθώς και άλλοι φορείς και υπηρεσίες, εφόσον προβλέπονται από την έγκριση των προγραμμάτων.

3.    Οι ενέργειες Τεχνικής Βοήθειας χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους μέσω του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων. Ο προϋπολογισμός του τομεακού προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας καθορίζεται ως ποσοστό μέχρι το 1% των συνολικών πιστώσεων του ΕΠΑ. Ο προϋπολογισμός του αντίστοιχου άξονα προτεραιότητας των επιμέρους προγραμμάτων του ΕΠΑ καθορίζεται ως ποσοστό μέχρι 1% των συνολικών πιστώσεών τους. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα ποσοστά αυτά μπορεί να οριστούν μέχρι το διπλάσιο των ανωτέρω.
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας της παρ. 2 του άρθρου 23 μπορεί να ανέρχεται μέχρι το 1% του ορίου δαπανών του Εθνικού ΠΔΕ που ισχύει για το έτος κατά το οποίο εκδίδεται η απόφαση έγκρισής του.

4.    Τα άρθρα 119, 200 παρ. 8 και 329 του ν. 4412/2016 (Α'147) εφαρμόζονται και για τις ενέργειες Τεχνικής Βοήθειας που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΑ.

5.    Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθορίζεται η διαδικασία κατάρτισης και έγκρισης των προγραμμάτων, εξειδικεύονται περαιτέρω οι επιλέξιμες κατηγορίες ενεργειών και ορίζονται, αν απαιτείται, και άλλοι δικαιούχοι ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας πέραν των οριζόμενων στο παρόν άρθρο.

6.    Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παρ. 5, καθώς και των αποφάσεων της παρ. 4 του άρθρου 119 και της παρ. 4 του άρθρου 329 του ν. 4412/2016, εφαρμόζεται αναλογικά η 23451/ΕΥΣΣΑ 493/24.2.2017 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β' 677), χωρίς διάκριση υποπρογραμμάτων και χωρίς περιορισμό στον προϋπολογισμό κάθε κατηγορίας επιλέξιμων ενεργειών, όπως αυτές αναφέρονται στο Παράρτημα αυτής. Στις επιμέρους κατηγορίες επιλέξιμων ενεργειών της παραπάνω απόφασης προστίθενται οι ενέργειες επίβλεψης έργων του ΕΠΑ μέσα από τις διαδικασίες του άρθρου 20 παρ. 7. Μέχρι τη δημιουργία καταλόγου προμηθευτών και παρόχων υπηρεσιών δικαιούχων Τεχνικής Βοήθειας ΕΠΑ, η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων και η Δι.Δι.Ε.Π. μπορούν, για την εκτέλεση των ενεργειών των οποίων είναι δικαιούχοι, να χρησιμοποιούν τους καταλόγους προμηθευτών και παρόχων υπηρεσιών της Εθνικής Αρχής Συντονισμού του άρθρου 14 του ν. 4314/2014, που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 10 της ανωτέρω απόφασης.

7.    Η απόφαση της παρ. 8 του άρθρου 48 του ν. 4314/2014 εφαρμόζεται αναλόγως και για τις ενέργειες τεχνικής υποστήριξης που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΑ.

Άρθρο 18
Πληροφοριακό Σύστημα

Τα δεδομένα που αφορούν την υλοποίηση και παρακολούθηση του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του καταχωρούνται σε πληροφοριακό σύστημα. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθορίζονται, μεταξύ άλλων, οι προδιαγραφές λειτουργίας του εν λόγω πληροφοριακού συστήματος, οι διεπαφές που προβλέπεται να αναπτυχθούν, καθώς και ο τρόπος αξιοποίησης της τεχνολογικής υποδομής υφιστάμενων εφαρμογών για το ΠΔΕ και τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Άρθρο 19
Θέματα προσωπικού της Υπηρεσίας Συντονισμού και των Υπηρεσιών Διαχείρισης του ΕΠΑ

1.    Η Δι.Δι.Ε.Π. και οι Υπηρεσίες Διαχείρισης των προγραμμάτων του ΕΠΑ μπορεί να στελεχώνονται και με προσωπικό που αποσπάται από τη ΜΟΔ ΑΕ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο καταστατικό αυτής, το οποίο κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 33 του ν. 3614/2007 (Α'267).

2.    Η υπερωριακή απασχόληση του προσωπικού των υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, των Ειδικών Υπηρεσιών των άρθρων 5, 7, 16, 62 και 63 του ν. 4314/2014 στις οποίες ανατίθενται καθήκοντα διαχείρισης σύμφωνα με το άρθρο 15 ή κατάρτισης των τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων σύμφωνα με το άρθρο 8, καθώς και του προσωπικού της Κεντρικής Υπηρεσίας της ΜΟΔ ΑΕ, που απασχολείται σε έργα του ΕΠΑ, εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στην οποία αναφέρονται σαφή και συγκεκριμένα στοιχεία που δικαιολογούν την υπερωριακή εργασία. Στην απόφαση αυτή καθορίζεται ο αριθμός των υπαλλήλων, καθώς και οι όροι πραγματοποίησης, το χρονικό διάστημα και οι ώρες υπερωριακής απασχόλησής τους. Η αποζημίωση της υπερωριακής απασχόλησης για το σύνολο του προσωπικού της παρούσας μπορεί να καταβάλλεται από τη ΜΟΔ ΑΕ, με επιχορήγησή της από το ΠΔΕ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οι πιστώσεις για την υπερωριακή απασχόληση των ανωτέρω υπαλλήλων που βαρύνουν το ΠΔΕ εγγράφονται σε ειδικό έργο συλλογικής απόφασης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων κάθε έτους.

Άρθρο 20
Επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων ΠΔΕ

1.    Κατά παρέκκλιση της παρ. 3 του άρθρου 77 του ν. 4270/2014 (Α'143), καθώς και κάθε άλλης ειδικής διάταξης δεν απαιτείται σύμπραξη του Υπουργού Οικονομικών για την έκδοση κανονιστικών διοικητικών πράξεων που προκαλούν δαπάνη, η οποία βαρύνει το Εθνικό και το Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

2.    Στο τέλος της παρ. 8 του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 (Α'206), όπως αυτή συμπληρώθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 4314/2014, προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Επίσης εξαιρούνται οι συμβάσεις μίσθωσης έργου που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ).»

3.    Οι δαπάνες αρχαιολογικών ερευνών και εργασιών που προκαλούνται κατά την εκτέλεση έργων του ΕΠΑ που διέπονται από τις διατάξεις του ν. 3669/2008 (Α' 116) και του ν. 4412/2016 χρηματοδοτούνται από τον κύριο του έργου και αφορούν: α) την αρχαιολογική παρακολούθηση των εργασιών από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, β) τη διενέργεια σωστικών ανασκαφών, κατά την έννοια του άρθρου 37 του ν. 3028/2002 (A' 153), γ) τη λήψη προληπτικών μέτρων προστασίας των μνημείων έναντι κινδύνων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου ή και κατά τη φάση λειτουργίας του. Αν ο προϋπολογισμός των δαπανών αυτών υπερβαίνει το ποσοστό 5% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, ο προϋπολογισμός εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη γνώμη των αρμόδιων κατά περίπτωση Κεντρικών Συμβουλίων του ίδιου Υπουργείου.

4.    Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 4 της 33/2006 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Α' 280), όπως η παρ. αυτή συμπληρώθηκε με το άρθρο 32 του ν. 4587/2018 (Α' 218), προστίθεται περίπτωση κι' ως εξής:
«κι. Οι συμβάσεις μίσθωσης έργου που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), οι συμβάσεις εργασίας ή απασχόλησης του προσωπικού ιδιωτικού δικαίου που προσλαμβάνεται για ορισμένο χρόνο ή για ωριαία απασχόληση για την εκτέλεση έργων των ανωτέρω προγραμμάτων, καθώς και οι ανανεώσεις και οι παρατάσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων που αφορούν την εκτέλεση αρχαιολογικών εργασιών επί μνημείων ή σωστικών ανασκαφών που υλοποιούνται με τη μέθοδο της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας».

5.    Η επιλογή έκτακτου προσωπικού για τις ανάγκες έργων του ΕΠΑ με οποιαδήποτε σχέση, όπως σύμβαση μίσθωσης έργου, σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ή ωριαίας απασχόλησης, πραγματοποιείται με τήρηση των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της μη διάκρισης, της ισότητας των φύλων και της διαφάνειας. Ειδικά για τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου δημοσιεύεται πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες στην ιστοσελίδα του δικαιούχου ή του φορέα στον οποίο υπάγεται η Υπηρεσία Διαχείρισης του οικείου προγράμματος. Η πρόσκληση περιλαμβάνει τα επαγγελματικά προσόντα που υπαγορεύονται από τη φύση και το σκοπό του προς υλοποίηση έργου, καθώς και τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των ενδιαφερομένων.

6.    Με απόφαση του οικείου διατάκτη δύναται να ορίζονται τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου της περίπτωσης 14 του άρθρου 3 του ν. 2362/1995 (Α' 247), όπως ισχύει, ως υπόλογοι διαχειριστές έργων εθνικού και συγχρηματοδοτούμενου σκέλους ΠΔΕ υπαγόμενα στις διατάξεις των άρθρων 54 επ. του ν. 2362/1995, όπως ισχύουν.

7.    Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών δύναται να συστήνεται μητρώο εξειδικευμένων στελεχών προερχόμενων από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να υποστηρίζουν για συγκεκριμένο χρόνο την επίβλεψη έργων του ΕΠΑ. Με την απόφαση αυτή ορίζονται οι λεπτομέρειες για τη δημιουργία και τήρηση του μητρώου, όπως οι όροι και προϋποθέσεις ένταξης σε αυτό, η διαδικασία διάγνωσης των αναγκών των δικαιούχων, όπως ο τρόπος επιλογής των στελεχών από τους δικαιούχους, η κάλυψη του σχετικού κόστους, ο ρόλος τους στην επίβλεψη των έργων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

8.    Για αναθέσεις συμβάσεων προμηθειών αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων στο πλαίσιο του ΕΠΑ, που υπόκεινται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως προβλέπεται κάθε φορά, δεν εφαρμόζεται το άρθρο 2 παρ. 2 περίπτωση γ' υποπερίπτωση δδ' του ν. 4013/2011 (Α'204), ως ισχύει, και δεν διενεργείται ο αντίστοιχος έλεγχος της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.

Άρθρο 21
Πληρωμές στους δικαιούχους

Οι προκαταβολές και οι ενδιάμεσες πληρωμές στους δικαιούχους για την υλοποίηση των πράξεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΑ δεν υπόκεινται σε κατάσχεση ή σε οποιουδήποτε είδους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με οφειλές του δικαιούχου προς το Ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι τελικές πληρωμές στους δικαιούχους, μετά την ολοκλήρωση του έργου, μπορεί να κατάσχονται, να συμψηφίζονται, να παρακρατούνται ή να αποδίδονται για λογαριασμό του δικαιούχου και καταβάλλονται με την υποχρεωτική προσκόμιση αποδεικτικών φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, όπου αυτό απαιτείται. Ο αρμόδιος διατάκτης, κατά την έκδοση της απόφασης έγκρισης πληρωμής, ορίζει ρητά αν πρόκειται για πληρωμή που εμπίπτει στις διατάξεις της παρούσας, καθώς και αν η πληρωμή αφορά προκαταβολή, ενδιάμεση ή τελική πληρωμή.

Άρθρο 22
Κρατικές ενισχύσεις

1.    Κατά την κατάρτιση και την υλοποίηση δράσεων και πράξεων κρατικών ενισχύσεων εφαρμόζεται η παρ. Β του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α' 107). Οι προκηρύξεις και οι προσκλήσεις που αφορούν δράσεις και πράξεις κρατικών ενισχύσεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΑ εκδίδονται από τον αρμόδιο Υπουργό ή Περιφερειάρχη, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, η οποία αφορά την τήρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, καθώς και την εναρμόνιση με τις προδιαγραφές του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) του άρθρου 57 του ν. 4314/2014, εφόσον ο φορέας επιλέξει τη χρήση του. Στις προκηρύξεις και στις προσκλήσεις ορίζονται οι δικαιούχοι των ενισχύσεων, οι επιλέξιμες δαπάνες, οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια υπαγωγής, οι προθεσμίες και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

2.    Με την απόφαση της παρ. 1 μπορεί να προβλέπεται η δυνατότητα να πιστοποιούνται οι δαπάνες των επί μέρους δράσεων και πράξεων κρατικών ενισχύσεων από ορκωτούς λογιστές, οι οποίοι υποβάλλουν σχετική βεβαίωση για τη νομιμότητα και την κανονικότητας διενέργειας των δαπανών, την ορθή λογιστική καταχώρηση και την εξόφλησή τους, καθώς και για το ότι οι δαπάνες πραγματοποιήθηκαν εντός της επιλέξιμης περιόδου, ότι αφορούν το εγκεκριμένο έργο, ότι τηρήθηκαν οι όροι της απόφασης χορήγησης της ενίσχυσης και ότι υπάρχουν επαρκή δικαιολογητικά. Ο ορκωτός λογιστής επιλέγεται από το δικαιούχο και η δαπάνη για την αμοιβή του είναι επιλέξιμη στο οικείο πρόγραμμα και μέχρι τρεις μήνες μετά από τη λήξη του έργου.

3.    Οι προκηρύξεις των ενισχύσεων αναρτώνται στο Πρόγραμμα «Διαύγεια» σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3861/2010 (Α' 112), καθώς και σε διαδικτυακό χώρο του ΕΠΑ, ενώ παράλληλα αξιοποιούνται όλες οι διαθέσιμες μορφές δημοσιοποίησης που κρίνονται απαραίτητες για τη διασφάλιση της ενημέρωσης των δυνητικών δικαιούχων και της διαφάνειας.

4.    Οι φορείς που χορηγούν τις κρατικές ενισχύσεις της παρ. 1 χρησιμοποιούν υποχρεωτικά το Πληροφοριακό Σύστημα Σώρευσης Κρατικών Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας (ΠΣΣΚΕΗΣ) του άρθρου 57Α του ν. 4314/2014, το οποίο προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 23 του ν. 4605/2019 (Α' 52).

5.    Με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή Περιφερειάρχη μπορεί να ανατίθενται στην αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με την επωνυμία «Ενδιάμεσος Φορέας Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας» (δ.τ. ΕΦΕΠΑΕ) καθήκοντα διαχείρισης δράσεων κρατικών ενισχύσεων χρηματοδοτούμενων από το ΕΠΑ. Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ ή ο αναπληρωτής του, που συμμετέχει στη γενική συνέλευση και στο διοικητικό συμβούλιο του ΕΦΕΠΑΕ, εκπροσωπεί και τους φορείς υλοποίησης ή διαχείρισης των δράσεων της παρούσας. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των φορέων αυτών, ορίζονται εκπρόσωποί τους ως μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου της περίπτ. ε' της παρ. 7 του άρθρου 13 του ν. 4314/2014, η οποία προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 4538/2018 (Α' 85) και εφαρμόζεται αναλόγως για την ανάθεση καθηκόντων διαχείρισης της παρούσας, καθώς και για τις λειτουργικές δαπάνες και τον προσδιορισμό τους.

6. Για τις ανάγκες αξιολόγησης των προτάσεων δράσεων κρατικών ενισχύσεων, α) συστήνεται από κάθε αρμόδιο φορέα Μητρώο Αξιολογητών, με απόφαση Υπουργού ή Περιφερειάρχη, η οποία καθορίζει, μεταξύ άλλων, τη διαδικασία σύστασης και τήρησης του Μητρώου, τις ειδικότητες, τα ειδικά προσόντα, τα δικαιολογητικά και τη διαδικασία επιλογής των αξιολογητών και εγγραφής τους στο Μητρώο, καθώς και τις ανατιθέμενες σε αυτούς αρμοδιότητες και τους όρους συμμετοχής τους στα προβλεπόμενα στάδια της αξιολόγησης, ή β) χρησιμοποιείται το Μητρώο Αξιολογητών του Ενδιάμεσου Φορέα Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας (ΕΦΕΠΑΕ), ή γ) χρησιμοποιείται άλλο υφιστάμενο Μητρώο. Το ύψος της καταβαλλόμενης στους αξιολογητές αποζημίωσης καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Οικονομικών και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015,όπως αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 52 του ν. 4369/2016 και την παρ. 5 του άρθρου 35 του ν. 4494/2017.

Άρθρο 23
Μεταβατική περίοδος

1.    Μέχρι την έναρξη της πρώτης προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ, η οποία ορίζεται την 1/1/2021, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με το συντονισμό των φορέων και των ενεργειών για την προετοιμασία του ΕΠΑ και τον προσδιορισμό των προγραμματικών στόχων της μεταβατικής περιόδου. Με όμοια απόφαση, μπορεί να ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη διαδικασία ένταξης έργων στο ΠΔΕ για χρηματοδότηση από το εθνικό σκέλος του, τη διαδικασία παρακολούθησής τους και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

2.    Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων εγκρίνεται πρόγραμμα ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας μεταβατικής περιόδου για την κατάρτιση του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του και την υποστήριξη έργων του εθνικού σκέλους, με δικαιούχο τη Δι.Δι.Ε.Π. και με περίοδο επιλεξιμότητας δαπανών που αρχίζει από την έναρξη ισχύος του παρόντος και λήγει ένα έτος μετά την έγκριση του πρώτου ΕΠΑ. Με την εν λόγω απόφαση, καθορίζεται ο προϋπολογισμός του προγράμματος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο πέμπτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 17, και μπορεί να προσδιορίζονται και άλλοι δικαιούχοι των ενεργειών. Κατά την κατάρτιση και εφαρμογή του προγράμματος ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας μεταβατικής περιόδου, ιδιαίτερη μέριμνα θα ληφθεί για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις αναγκαίες ενέργειες που αφορούν α) την κατάρτιση, την ενημέρωση και το σχεδιασμό της υλοποίησης του ΕΠΑ και των προγραμμάτων του, β) την υποστήριξη της υλοποίησης των Ειδικών Προγραμμάτων του άρθρου 110 ν. 4497/2017, και γ) την πραγματοποίηση των επιτόπιων επιθεωρήσεων της υποπαρ. 3 της παρ. Β του άρθρου 12. Η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 119, 200 παρ. 8 και 329 του ν. 4412/2016 και με ανάλογη εφαρμογή α) της 23451/ΕΥΣΣΑ 493/24.2.2017 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, χωρίς διάκριση υποπρογραμμάτων και χωρίς περιορισμό στον προϋπολογισμό κάθε κατηγορίας, και β) της απόφασης της παρ. 8 του άρθρου 48 του ν. 4314/2014. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος, η Δι.Δι.Ε.Π. και οι λοιποί οριζόμενοι δικαιούχοι μπορούν να χρησιμοποιούν τους καταλόγους προμηθευτών και παρόχων υπηρεσιών της Εθνικής Αρχής Συντονισμού του ν. 4314/2014, για την εκτέλεση των αντίστοιχων ενεργειών

3. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να τροποποιείται το χρονοδιάγραμμα κατάρτισης, διαβούλευσης και έγκρισης του πρώτου ΕΠΑ, καθώς και να καθορίζεται το χρονοδιάγραμμα κατάρτισης, διαβούλευσης και έγκρισης των επιμέρους προγραμμάτων του πρώτου ΕΠΑ.

Άρθρο 24
Καταργούμενες και τροποποιούμενες διατάξεις

1.    Οι υποπεριπτ. ζζ', ηη', θθ' και ιι' της περίπτ. α', καθώς και η υποπερίπτ. ββ' της περίπτ. β' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147/2017 (Α' 192) καταργούνται.

2.    Στις υποπεριπτ. αα', ββ', γγ' και δδ' της περίπτ. γ' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147 /2017 οι λέξεις «τεχνική υποστήριξη» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τεχνική βοήθεια».

3.    Στην παρ. 1, καθώς και στις υποπεριπτ. ιαια' της περίπτ. α' και γγ' της περίπτ. γ' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147 /2017 η λέξη «αμιγώς» διαγράφεται.

4.    Στις υποπεριπτ. στστ' και ιαια' της περίπτ. α', καθώς και στην υποπεριπτ. αα' της περίπτ. γ' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147 /2017 οι λέξεις «το Εθνικό Σκέλος» αντικαθίστανται από τις λέξεις «εθνικούς πόρους».

5.    Στην υποπερίπτ. ιγιγ' της περίπτ. α' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147/2017 οι λέξεις «εθνικού σκέλους» αντικαθίστανται από το αρκτικόλεξο «ΕΠΑ».

6.    Η υποπερίπτ. ηη' της περίπτ. β' της παρ. 3 του άρθρου 40 του π.δ. 147/2017 αντικαθίσταται ως εξής: «ηη. Διενεργεί, με εντολή της πολιτικής ηγεσίας, έκτακτες επιθεωρήσεις σε οποιαδήποτε κατηγορία έργου του ΕΠΑ ή του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ».

Άρθρο 25
Μεταβατικές διατάξεις

1.    Από την έναρξη ισχύος του παρόντος η παρ. 2 του άρθρου 19 εφαρμόζεται και για την υπερωριακή εργασία του προσωπικού των υπηρεσιών και φορέων του ίδιου άρθρου που απασχολείται για τα έργα που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του ΠΔΕ.

2.    Από την έναρξη ισχύος του παρόντος και μέχρι την έγκριση των ΤΠΑ και ΠΠΑ της πρώτης προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ οι διατάξεις των άρθρων 20 και 21 εφαρμόζονται και για τα έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους του ΠΔΕ.

Άρθρο 26
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις.Πηγή: Taxheaven