Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
Περιεχόμενα
1) Ονομαστικές και Ανώνυμες Μετοχές.
2) «Βιβλίο Μετόχων».
3) «Μετοχικοί τίτλοι ».
4) Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων».
5) Προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
6) Μεταβατικές διατάξεις έως την προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
7) Γενικά για την Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
8) Διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων (Μετοχών ) με ονομαστικούς.
9) Απόφαση του διοικητικού συμβούλιου της Α.Ε, για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.
10) Παράληψη του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Ε, να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.
11) Συνέπειες μη αναγγελίας από τους κατόχους μετοχών, των δικαιωμάτων επί των ανωνύμων μετοχών και τρόπος θεραπείας.
1) Ονομαστικές και Ανώνυμες Μετοχές.
Οι μετοχές Α.Ε., που εκδόθηκαν μέχρι 12/06/2018, μπορεί να ήταν είτε ανώνυμες είτε ονομαστικές, καθώς και εν μέρει ανώνυμες και εν μέρει ονομαστικές. Από τη 13/06/2018, οι ελληνικές ανώνυμες εταιρείες δεν μπορούν πλέον να εκδίδουν ανώνυμες μετοχές.
« 2. Ανώνυμες μετοχές : Στην περίπτωση ύπαρξης ανωνύμων μετοχών η μετατροπή τους σε κοινές καθίσταται υποχρεωτική . Η έκδοση ανώνυμων μετοχών έχει ήδη σταματήσει από την δημοσίευση του ν.4548/2018. Ως εκ τούτου μέχρι και την 31/12/2019 η ΑΕ οφείλει να ακολουθήσει τις διαδικασίες του άρθρου 184. Από την 01/01/2020 και ενόσω οι μετοχές παραμένουν ανώνυμες οι μέτοχοι δεν μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματα τους (συμμετοχής σε ΓΣ, δικαίωμα ψήφου, συμμετοχή στα κέρδη της εταιρείας κτλ.). Οι ανώνυμες μετοχές δεν μεταβιβάζονται και δεν μπορούν να εγγραφούν στις ενώσεις μετόχων του άρθρου 144.» ( ΕΝΟΤΗΤΑ 9 (Σημεία έμφασης των διατάξεων του ν.4548/2018) - 44559/2019 - Εμπορική δημοσιότητα των πράξεων και στοιχείων των ανωνύμων εταιρειών …. )
Σημείο ελέγχου :
Έλεγχος με βάση το Καταστατικό της Α.Ε, για την ύπαρξη « ανωνύμων μετοχών», ώστε να γίνει η ονομαστικοποίηση αυτών.
2.1 «Βιβλίο Μετόχων » με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920
Η τήρηση του « Βιβλίου Μετόχων», αφορούσε μόνο τις « ονομαστικές μετοχές». Ειδικότερα, προβλεπόταν τα εξής : « 6. Η μεταβίβαση των ονομαστικών μετοχών γίνεται με εγγραφή σε ειδικό βιβλίο της εταιρείας, η οποία χρονολογείται και υπογράφεται από τον μεταβιβάζοντα μέτοχο και τον αποκτώντα ή τους πληρεξουσίους αυτών. Μετά από κάθε μεταβίβαση εκδίδεται νέος τίτλος ή επισημειώνονται από την εταιρεία επί του υπάρχοντος τίτλου, εφόσον έχει εκδοθεί, η μεταβίβαση που έγινε και η εταιρική επωνυμία ή τα ονοματεπώνυμα με την έδρα και τις διευθύνσεις αντίστοιχα, το επάγγελμα και την εθνικότητα του μεταβιβάζοντος και του αποκτώντος. Τα στοιχεία αυτά καταχωρίζονται και στο ειδικό βιβλίο του πρώτου εδαφίου. Ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο αυτό ». ( παρ. 6, Αρθρο 8β. Μετοχικοί τίτλοι - Μεταβίβαση των μετοχών, ν. 2190/20 )
Σημείο ελέγχου :
Έλεγχος της ορθής ενημέρωσης του «Βιβλίου Μετόχων », σχετικά με τις Ονομαστικές Μετοχές.
2.2 «Βιβλίο Μετόχων » με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018
Η τήρηση του « Βιβλίου Μετόχων», αφορά το σύνολο των μετοχών. Ειδικότερα, προβλέπονται τα εξής :
« 2. Η εταιρεία οφείλει να τηρεί βιβλίο μετόχων. Στο βιβλίο αυτό καταχωρίζονται οι μέτοχοι, με αναγραφή του ονοματεπωνύμου ή της εταιρικής επωνυμίας και της διεύθυνσης ή της έδρας τους, καθώς και του επαγγέλματος και της εθνικότητας του κάθε μετόχου. Σε κάθε περίπτωση αναγράφεται ο αριθμός και η κατηγορία των μετοχών, που κατέχει κάθε μέτοχος. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει την ηλεκτρονική τήρηση του βιβλίου ή και την τήρησή του από κεντρικό αποθετήριο τίτλων, πιστωτικό ίδρυμα ή από επιχείρηση επενδύσεων, που έχουν το δικαίωμα να φυλάσσουν χρηματοπιστωτικά μέσα. Ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο αυτό». ( παρ. 2 του άρθρου 40 του ν. 4548/2018 )
Υπόδειγμα «Βιβλίου Μετόχων »
α) Τηρείται σαν «Ημερολόγιο» , με τα στοιχεία κάθε μεταβολής [ Πρέπει να ενημερώνεται και για τον πωλητή και για τον αγοραστή των μετοχών ]
|
Α/Α Πράξης |
Ονοματεπώνυμο ή εταιρική επωνυμία Μετόχου |
Διεύθυνση ή έδρα Μετόχου |
Επάγγελμα Μετόχου |
Εθνικότητα Μετόχου |
Αριθμός μετοχών - Κατηγορία μετοχών. |
Ημερομηνία Κτήσης ή Μεταβίβασης. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
β) Τηρείται σαν «Καρτέλα», κάθε μετόχου και ενημερώνεται με τα στοιχεία κάθε μεταβολής από το «Ημερολόγιο», με σκοπό την ορθότερη παρακολούθηση.
[ Μέτοχος Α ]
|
Ονοματεπώνυμο ή εταιρική επωνυμία Μετόχου |
Αριθμός μετοχών - Κατηγορία μετοχών. [ Μεταβολή ] |
Στοιχεία των τίτλων μετοχών |
Ημερομηνία Μεταβολής -[ Α/Α Πράξης στο ''Βιβλίο Μετόχων'' ] |
Υπόλοιπο Μετοχών μετά την μεταβολή |
Υπογραφή Μετόχου |
Υπογραφή Αρμόδιου της Εταιρείας |
Φυσικά μια ηλεκτρονική εφαρμογή παρακολούθησης των ανωτέρω, θα ήταν ότι καλύτερο.
Σημείωση : Το «Βιβλίου Μετόχων », δεν θεωρείται από κάποια αρχή. Πρέπει, κατά την αποψή μου, για λόγους ορθής διαχειριστικής παρακολούθησης, να υπογράφεται από το όργανο της Διοίκησης, που είναι αρμόδιο για την ορθή ενημέρωσή του.
Προσοχή
Στο άρθρο 20. Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων , του ν. 4557/2018, μεταξύ άλλων προβλέπονται : « Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνία γέννησης (*) , την υπηκοότητα(*) και τη χώρα διαμονής(*) των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν(*). Συμπληρώνονται δε με κάθε αναγκαίο στοιχείο για την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου».
(*) Σωστό είναι, να καταχωρούνται στο «Μητρώο Μετόχων» και αυτές οι πληροφορίες, ώστε όταν εφαρμοστεί να μην αναζητούνται.
3.1 «Μετοχικοί τίτλοι », με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920
«.. 2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αποϋλοποίηση των μετοχών και των οριζομένων στην παράγραφο 4 (*), η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους. Οι τίτλοι αυτοί μπορεί να είναι απλοί ή πολλαπλοί. Αν έχουν εκδοθεί πολλαπλοί τίτλοι, μετά από αίτηση κάθε μετόχου, η εταιρεία υποχρεούται να αντικαταστήσει τους υπάρχοντες τίτλους με νέους, που ενσωματώνουν μικρότερο αριθμό μετοχών. 3. Μέχρι την έκδοση οριστικών μετοχικών τίτλων σύμφωνα με την παράγραφο 2, η εταιρεία μπορεί να εκδώσει προσωρινούς τίτλους ». ( παρ. 2 &3 , Αρθρο 8β. Μετοχικοί τίτλοι - Μεταβίβαση των μετοχών, ν. 2190/20 )
…………………………….
(*) « 4. Εάν η εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο, το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει την υποχρέωσή της να εκδίδει μετοχικούς τίτλους. Στην περίπτωση αυτή το καταστατικό ορίζει τον τρόπο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας, προκειμένου να ασκηθούν τα δικαιώματα εκ των μετοχών. Εάν το καταστατικό δεν περιέχει σχετικό όρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου που τηρείται κατά την παράγραφο 6 ή τους τυχόν εκδοθέντες προσωρινούς τίτλους και, αν παρίσταται ανάγκη, με τα έγγραφα που κατέχει ο μέτοχος».
Υπόδειγμα «Μετοχικών Τίτλων»
α) Προσωρινός τίτλος ονομαστικών μετοχών
[ Εκδίδονται με σχετική απόφαση του Δ.Σ, στην οποία εξουσιοδοτούνται και οι υπογράφοντες, τους τίτλους ]
β) Προσωρινός τίτλος ανωνύμων μετοχών
Στην περίπτωση των ανωνύμων μετοχών, δεν αναγράφεται : «Ο τίτλος αυτός ανήκει στον : .………... ………….(πλήρη στοιχεία ταυτότητας)»
Προσοχή :
Σύμφωνα με την αιτιολογική του άρθρου 40, του νέου νόμου 4548/2018 « …δεν προβλέπονται προσωρινοί τίτλοι, που λόγω της τεχνολογίας δεν διακρίνονται πλέον από τους οριστικούς ».
Άρα : Στο ανωτέρω «Υπόδειγμα » για την έκδοση τίτλων μετά την 1/1/2019 (ημερομηνία έναρξης του νέου νόμου 4548/2018), παραλείπεται στα σημεία, που αναφέρεται η λέξη «Προσωρινός»
3.2 «Μετοχικοί τίτλοι », με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018.
« 3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αποϋλοποίηση των μετοχών και των οριζομένων στις παραγράφους 4, 5 και 6 (*) του παρόντος άρθρου, η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους. Οι τίτλοι αυτοί μπορεί να είναι απλοί ή πολλαπλοί. Αν έχουν εκδοθεί πολλαπλοί τίτλοι, ύστερα από αίτηση κάθε μετόχου, η εταιρεία υποχρεούται να αντικαταστήσει τους υπάρχοντες τίτλους με νέους, που ενσωματώνουν μικρότερο αριθμό μετοχών». ( παρ. 3 του άρθρου 40 του ν. 4548/2018 )
……………..
(*) « 4. Το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει την υποχρέωση της εταιρείας να εκδίδει μετοχικούς τίτλους. Στην περίπτωση αυτή το καταστατικό ορίζει τον τρόπο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας, προκειμένου να ασκηθούν τα δικαιώματα από τις μετοχές. Αν το καταστατικό δεν περιέχει σχετικό όρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου που τηρείται κατά την παράγραφο 2 [ βιβλίο μετόχων ] και, αν παρίσταται ανάγκη, με τα έγγραφα που κατέχει ο μέτοχος.
5. Οι μετοχές της εταιρείας μπορεί να τηρούνται σε λογιστική μορφή, ύστερα από αποϋλοποίηση ή ακινητοποίηση, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 909/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 και τα ειδικότερα προβλεπόμενα στις κείμενες διατάξεις. Το καταστατικό της εταιρείας προβλέπει τον εκ των ανωτέρω ειδικότερο τρόπο έκδοσης και τήρησης των μετοχών της σε κεντρικό αποθετήριο τίτλων.
6. Σε περίπτωση μετοχών που έχουν εκδοθεί σε λογιστική μορφή κατά την παράγραφο 5, μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο μητρώο κεντρικού αποθετηρίου τίτλων ή ο ταυτοποιούμενος ως τέτοιος μέσω των εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών. »
4) Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων».
4.1 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων», με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920 .
α) Οι ανώνυμες μετοχές μεταβιβάζονταν σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων. [ Άρθρο 1034 - Αστικός Κώδικας - Κτήση κινητού με σύμβαση. Για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού απαιτείται παράδοση της νομής του από τον κύριο σ' αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητα ]
β) Η μεταβίβαση των ονομαστικών μετοχών γίνεται με εγγραφή σε ειδικό βιβλίο της εταιρείας «Βιβλίου Μετόχων ».
4.2 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων», με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018 .
Η μεταβίβαση των μετοχών γίνεται με καταχώριση στο «βιβλίο μετόχων».
4.3 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων» - Μεταβατικές διατάξεις.
Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 για τις υφιστάμενες ανώνυμες μετοχές η μεταβίβαση γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων. ( άρθρο 184, παρ. 7 περ. γ)
Προσοχή :
(α) « 1. Κατά το χρόνο ισχύος της παρ. 7 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), οι ανώνυμες μετοχές εταιρειών μη εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης, καθώς και τα δικαιώματα αγοράς αυτών μεταβιβάζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας ταυτόχρονα με την παράδοση τίτλων, όπου απαιτείται» . ( παρ. 1, Άρθρο 54. Τροποποιούμενες καταργούμενες διατάξεις (άρθρο 66 της Οδηγίας 2015/849), ν. 4557/2018 ) – Έναρξη ισχύος : 30/7/2018.
(β) Το έγγραφο αυτό πρέπει να διαβιβάζεται στην εταιρεία και να διατηρείται στο αρχείο της για τουλάχιστον πέντε (5) έτη από τη μεταβίβαση των μετοχών ( αιτιολογική 4557/2018)
5) Προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
Ανώνυμες μετοχές που έχουν εκδοθεί από ελληνικές ανώνυμες εταιρείες ονομαστικοποιούνται υποχρεωτικά την 1η Ιανουαρίου 2020. ( παρ. 1 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
Προσοχή :
Η προθεσμία 1η Ιουλίου 2019, αφορά την απόφαση που λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο για τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους.
6) Μεταβατικές διατάξεις έως την προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
« Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 για τις υφιστάμενες ανώνυμες μετοχές ισχύουν οι εξής ρυθμίσεις:
α) Σε περίπτωση μερικής καταβολής του κεφαλαίου, σύμφωνα με το άρθρο 21, οι μετοχές μέχρι την αποπληρωμή τους είναι υποχρεωτικά ονομαστικές.
β) Η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 5 του άρθρου 26 [ πρόσκληση για την άσκηση του δικαιώματος προτίμησης, ] δεν εφαρμόζεται ενόσω οι μετοχές δεν είναι ονομαστικές στο σύνολό τους.
γ) Με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων για τη μεταβίβαση των ανωνύμων μετοχών, οι μετοχές αυτές μεταβιβάζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων.
δ) Το δικαίωμα του μετόχου, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 122 [ δικαίωμα του μετόχου, να ζητήσει από την εταιρεία να του αποστέλλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ατομική πληροφόρηση για επικείμενες γενικές συνελεύσεις τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης.] ισχύει μόνο αν ο μέτοχος έχει ονομαστικές μετοχές.
ε) Η αποστολή στους μετόχους των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, καθώς και των σχετικών εκθέσεων του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 123, είναι δυνατή εφόσον οι μετοχές είναι ονομαστικές στο σύνολό τους.
στ) Η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία χωρίς συνεδρίαση, που προβλέπεται στο άρθρο 135, είναι δυνατή μόνο αν οι μετοχές της εταιρείας είναι στο σύνολό τους ονομαστικές.
ζ) Το δικαίωμα του μετόχου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 10 και την παράγραφο 11 του άρθρου 141 [ Πληροφορίες για : α) το ύψος του κεφαλαίου της εταιρείας, τις κατηγορίες των μετοχών που έχουν εκδοθεί και τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας, ιδίως προνομιούχων, με τα δικαιώματα που κάθε κατηγορία παρέχει, καθώς και τις τυχόν δεσμευμένες μετοχές, τόσο κατά τον αριθμό τους όσο και τους περιορισμούς που προβλέπονται. Β) Ο μέτοχος θα δικαιούται επίσης να πληροφορηθεί πόσες και τι είδους μετοχές διαθέτει ο ίδιος, όπως αυτές προκύπτουν από το βιβλίο μετόχων, γ) να του χορηγηθεί πίνακας των μετόχων της εταιρείας ] ισχύει μόνο αν η εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές.
η) Μέτοχοι με ανώνυμες μετοχές δεν μπορούν να γίνουν μέλη ενώσεων μετόχων, σύμφωνα με το άρθρο 144 και να ασκούν δικαιώματα μέσω των ενώσεων με τις μετοχές αυτές.
θ) Οι μέτοχοι με ανώνυμες μετοχές μπορούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 να ασκούν τα δικαιώματα που έχουν και οι μέτοχοι με ονομαστικές μετοχές» .( παρ. 7 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 ).
7) Γενικά για την Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.
« Το άρθρο 184 προβλέπει ότι η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού.
Και αν μεν το καταστατικό προβλέπει ειδική διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων με ονομαστικούς, ακολουθείται η διαδικασία αυτή, άλλως εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του άρθρου 184. Οι ρυθμίσεις αυτές συνίστανται στα ακόλουθα:
Πρώτον, η εταιρεία που έχει εκδώσει ανώνυμες μετοχές οφείλει να αποκτήσει βιβλίο μετόχων, ή αντίστοιχη ηλεκτρονική υποδομή, που θα της επιτρέψει να καταγράψει τους μετόχους της και τα δικαιώματά τους.
Δεύτερον, θα πρέπει το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει στους μετόχους τον τρόπο με τον οποίο οι τελευταίοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων και να τους παραδοθούν οι νέοι τίτλοι.
Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020, οι μετοχές για τις οποίες δεν θα έχει γίνει καταχώριση στο βιβλίο μετόχων, δεν θα παρέχουν πια μετοχικά δικαιώματα (η άσκηση των τελευταίων θα έχει τους περιορισμούς των ιδίων μετοχών, σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 1), ούτε και θα μπορούν να μεταβιβασθούν εγκύρως. Η εταιρεία δεν θα υποχρεούται να παραδώσει νέους τίτλους, αν εκδίδει τις μετοχές σε λογιστική μορφή, ή το καταστατικό προβλέπει ότι δεν έχει τέτοια υποχρέωση.
Τρίτον, με δεδομένο ότι η διαδικασία αυτή βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια της εταιρείας, ο νόμος παρέχει στον μέτοχο τη δυνατότητα να επιδιώξει ατομικά την εγγραφή του στο βιβλίο μετόχων και την παράδοση σε αυτόν των ονομαστικών μετοχών, με την προϋπόθεση ότι το διοικητικό συμβούλιο δεν θα έχει προβεί στην παραπάνω διαδικασία μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2019. Μπορεί δηλαδή ο μέτοχος να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει να υποχρεωθεί η εταιρεία να εκδώσει και να παραδώσει στο μέτοχο τις νέες ονομαστικές μετοχές και βέβαια να εγγράψει το μέτοχο στο βιβλίο μετόχων. ( Αιτιολογική, άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
8) Διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων (Μετοχών ) με ονομαστικούς.
8.1 Περίπτωση πρώτη ( όταν το καταστατικό προβλέπει με πληρότητα την διαδικασία αντικατάστασης )
«Για την αντικατάσταση των ανωνύμων τίτλων με ονομαστικούς ακολουθούνται οι διατάξεις του καταστατικού, που αφορούν τη διαδικασία μετατροπής ανωνύμων μετοχών σε ονομαστικές». ( εδ. 1, παρ. 2 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
Σύμφωνα με το ν. 2190/1920 ( ο προηγούμενος νόμος για τις Α.Ε ) , Άρθρο 2. Περιεχόμενο του καταστατικού προέβλεπε ότι : «1. Το καταστατικό της ανώνυμης εταιρίας πρέπει να περιέχει διατάξεις: ….. ζ. Για τη μετατροπή ονομαστικών μετοχών σε ανώνυμες, ή ανώνυμων σε ονομαστικές…..»
Συνήθως στα Καταστατικά των Α.Ε προβλέπονταν τα εξής : «ΑΡΘΡΟ …. ΜΕΤΟΧΕΣ : 1. Οι μετοχές της εταιρείας είναι ………. 2. Οι μετοχές υπογράφονται από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και από ένα μέλος του, που ορίζεται απ’ αυτό. Οι τίτλοι των μετοχών μπορούν να ενσωματώνουν μία ή περισσότερες μετοχές. Τα λοιπά σχετικά με την έκδοση των μετοχών και τα στοιχεία που θα φέρουν αυτές, κανονίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις. 3. Για τη μετατροπή των ανωνύμων μετοχών σε ονομαστικές ή των ονομαστικών σε ανώνυμες, απαιτείται απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων κατά την απλή απαρτία και πλειοψηφία του άρθρου 15 του παρόντος καταστατικού και τροποποίηση του παρόντος άρθρου. 4. Επιτρέπεται η έκδοση προσωρινών τίτλων μετοχών. Αυτές ανταλλάσσονται με τις οριστικές όταν αυτές εκδοθούν.»
8.2 Περίπτωση δεύτερη ( όταν το καταστατικό δεν προβλέπει με πληρότητα την διαδικασία αντικατάστασης )
«Αν το καταστατικό δεν προβλέπει με πληρότητα [ έννοια ασαφής και πρέπει να δοθούν από την Διοίκηση, σχετικές διευκρινήσεις ] τη διαδικασία αυτή, ακολουθείται η διαδικασία των παραγράφων 3, 4, 5, 6 και 7» ( εδ. 2, παρ. 2 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
« 3. Η εταιρεία υποχρεούται με απόφαση που λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει μέσω του Γ.Ε.ΜΗ. και με άλλα πρόσφορα μέσα τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων του άρθρου 41 και να εκδοθούν οι νέοι τίτλοι». (παρ. 3 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
«4. Με την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, που λαμβάνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 3, εξειδικεύεται με σαφήνεια ο τρόπος αναγγελίας των δικαιωμάτων, ορίζεται δε και ο τρόπος με τον οποίο θα εκδοθούν και θα παραδοθούν στους μετόχους και άλλους δικαιούχους οι νέοι ονομαστικοί μετοχικοί τίτλοι. Η εταιρεία δεν υποχρεούται να παραδώσει μετοχικούς τίτλους, αν οι ονομαστικές μετοχές εκδοθούν σε λογιστική μορφή, σύμφωνα με το νόμο ή η εταιρεία δεν έχει υποχρέωση έκδοσης μετοχικών τίτλων, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 40». (παρ. 4 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
8.3 Περίπτωση τρίτη ( εταιρείες με μετοχές που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε ΠΜΔ)
«6. Στις εταιρείες με μετοχές που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε ΠΜΔ, για την καταγραφή των δικαιούχων ακολουθούνται οι κανόνες για τη νομιμοποίηση των μετόχων ενόψει συμμετοχής σε γενική συνέλευση. Επιμέρους ζητήματα της αντικατάστασης των ανωνύμων εισηγμένων μετοχών με ονομαστικές ρυθμίζονται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς». (παρ. 6 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
8.4 Ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί το Διοικητικό Συμβούλιο της Ανώνυμης Εταιρείας για να επιτευχθεί η Ονομαστικοποίηση των μετοχών
Το κρίσιμο και ουσιαστικό σημείο στην όλη διαδικασία είναι ο « εντοπισμός » των κατόχων των Ανωνύμων Μετοχών. Σημειώνεται επίσης ότι «η διαδικασία αυτή βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια της εταιρείας» ( Αιτιολογική ).
Κατά την εκτίμησή μου, με βάση τα ανωτέρω ( παρ. 7 και 8 ) το Δ.Σ πρέπει :
α) Να αποκτήσει βιβλίο μετόχων ( σε κάθε περίπτωση )
β) Το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει στους μετόχους τον τρόπο με τον οποίο αυτοί θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους.
Εδώ πρέπει να διακρίνουμε δύο περιπτώσεις :
(i) Οι κάτοχοι των Ανωνύμων μετοχών, είναι πρόσωπα γνωστά στην Α.Ε, λόγω συμμετοχής τους στις τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις.
Στην περίπτωση αυτή πρέπει με σχετική απόφαση του Δ.Σ., να απευθυνθεί στα πρόσωπα αυτά και να ζητήσει την «έγγραφη διαβεβαίωση» ότι κατέχουν τις μετοχές αυτές και να ζητήσει να τις προσκομίσουν με σκοπό την εγγραφή τους στο «βιβλίο μετόχων», μέχρι την 1η Ιουλίου 2019 ή όποια άλλη τυχόν διαδικασία τυχόν προβλέπει το Καταστατικό της Α.Ε . Στην συνέχεια και έως 31/12/2019, να αποφασίσει την Ονομαστικοποίηση η Γενική Συνέλευση των μετόχων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Καταστατικό. [ Σημείωση : Η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού ] .
(ii ) Οι κάτοχοι των Ανωνύμων μετοχών, δεν είναι πρόσωπα γνωστά στην Α.Ε, λόγω μη συμμετοχής τους στις τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις ή για άλλους λόγους.
Στην περίπτωση αυτή πρέπει με σχετική απόφαση του Δ.Σ., να ανακοινώσει μέχρι την 1η Ιουλίου 2019, μέσω του Γ.Ε.ΜΗ. και με άλλα πρόσφορα μέσα [ π.χ ανακοινώσεις, κ.λπ ] τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων, ή όποια άλλη τυχόν διαδικασία τυχόν προβλέπει το Καταστατικό της Α.Ε . Στην συνέχεια και έως 31/12/2019, να αποφασίσει την Ονομαστικοποίηση η Γενική Συνέλευση των μετόχων [ Σημείωση : Η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού ] .
Προσοχή :
- Για την «ασφάλεια Δικαίου», πρέπει η Διοίκηση να εκδώσει σχετικές αναλυτικές οδηγίες, για την διαδικασία ονομαστικοποίησης της κάθε περίπτωσης [ πότε δηλαδή χρειάζεται ανακοίνωση στο Γ.Ε.ΜΗ. , απόφαση Γ.Σ, κ.λπ ].
- Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται η συνδρομή του Νομικού Συμβούλου της Εταιρείας.
9) Απόφαση του διοικητικού συμβούλιου της Α.Ε, για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.
«4. Με την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, που λαμβάνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 3,
- εξειδικεύεται με σαφήνεια ο τρόπος αναγγελίας των δικαιωμάτων,
- ορίζεται δε και ο τρόπος με τον οποίο θα εκδοθούν και θα παραδοθούν στους μετόχους και άλλους δικαιούχους οι νέοι ονομαστικοί μετοχικοί τίτλοι. …» (παρ. 4 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
Υπόδειγμα [ Προτεινόμενο ] απόφασης/ανακοίνωσης του διοικητικού συμβουλίου
Το Διοικητικό Συμβούλιο, στα πλαίσια των άρθρων 40 και 184 του ν. 4548/2018, προκειμένου να γίνει η Ονομαστικοποίηση των Ανωνύμων Μετοχών, που έχει εκδώσει η Εταιρεία και οι κάτοχοι να εγγραφούν στο «Βιβλίο Μετόχων» , προτείνει να εκδοθεί η κατωτέρω ανακοίνωση, η οποία θα δημοσιευτεί : α) Στο Γ.Ε.ΜΗ, β) Στην Ιστοσελίδα της Εταιρείας, γ) Να αποσταλεί σε κάθε διαθέσιμη διεύθυνση Μετόχου, δ) ……..
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ
Δυνάμει της από ΧΧ/ΧΧ/2019 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας και με βάσει τα προβλεπόμενα στα άρθρα 40 και 184, ν. 4548/2018, πρέπει να γίνει η Ονομαστικοποίηση των Ανωνύμων Μετοχών, που έχει εκδώσει η Εταιρεία και οι κάτοχοι να εγγραφούν στο «Βιβλίο Μετόχων».
Κατόπιν των ανωτέρω, καλούνται οι κ.κ .μέτοχοι της εταιρίας ή άλλοι δικαιούχοι που κατέχουν ανώνυμους τίτλους μετοχών, όπως μεταβούν στα γραφεία της εταιρίας [ Ακριβής Διεύθυνση ] , κατά τις εργάσιμες ημέρες και κατά τις ώρες …………… ( Γραφείο : ……….. Υπεύθυνος : ………….., τηλ.: …………, e-mail : ….. ) , έως τις 31/12/2019, προκειμένου :
(α) Να παραδώσουν τους ανώνυμους τίτλους μετοχών ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία κατοχής των ανωνύμων μετοχών ή των δικαιωμάτων που κατέχουν. Σημειώνεται ότι θα γίνεται έλεγχος των στοιχείων των τίτλων με τις παραστάσεις στις Γενικές Συνελεύσεις.
(β) Να εγγραφούν στο «βιβλίο μετόχων», δίδοντας και τα σχετικά στοιχεία ταυτότητας, που από την Νομοθεσία απαιτούνται και να λάβουν σχετική βεβαίωση εγγραφής, ώστε να παραλάβουν μετά την έκδοσή τους αντίστοιχους ονομαστικούς τίτλους.
(γ) Οι τίτλοι των ανωνύμων μετοχών θα ακυρωθούν και οι μέτοχοι θα παραλάβουν, με βάση τα στοιχεία εγγραφής τους στο βιβλίο μετόχων», αντίστοιχους ονομαστικούς τίτλους που θα ενσωματώνουν τις μετοχές που έχουν στην κυριότητά τους.
Επισημαίνεται ότι : Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020 και ενόσω οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι δεν έχουν αναγγείλει τα δικαιώματά τους, οι μετοχές δεν παρέχουν μετοχικά δικαιώματα ούτε και μπορούν να μεταβιβασθούν.
« Αν το διοικητικό συμβούλιο δεν προβεί στις παραπάνω ενέργειες μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, κάθε μέτοχος που έχει ανώνυμες μετοχές μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων να υποχρεωθεί η εταιρεία να εγγράψει τον αιτούντα στο βιβλίο μετόχων και να εκδώσει και να παραδώσει σε αυτόν νέες ονομαστικές μετοχές».(παρ. 5 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
«Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020 και ενόσω οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι δεν έχουν αναγγείλει τα δικαιώματά τους, οι μετοχές δεν παρέχουν μετοχικά δικαιώματα ούτε και μπορούν να μεταβιβασθούν. Για την αναστολή άσκησης των μετοχικών δικαιωμάτων η παράγραφος 1 του άρθρου 50 (*) εφαρμόζεται αναλόγως». (παρ. 3 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
«Μπορεί, ο μέτοχος να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει να υποχρεωθεί η εταιρεία να εκδώσει και να παραδώσει στο μέτοχο τις νέες ονομαστικές μετοχές και βέβαια να εγγράψει το μέτοχο στο βιβλίο μετόχων». ( Αιτιολογική ν. 4548/2018 )
…………………..
α) Αναστέλλονται τα δικαιώματα παράστασης στη γενική συνέλευση και ψήφου. Οι μετοχές αυτές δεν υπολογίζονται για το σχηματισμό απαρτίας.
β) Τα μερίσματα που αντιστοιχούν στις ίδιες μετοχές προσαυξάνουν το μέρισμα των λοιπών μετόχων.
γ) Σε περίπτωση αύξησης κεφαλαίου, το δικαίωμα προτίμησης που αντιστοιχεί στις ίδιες μετοχές δεν ασκείται και προσαυξάνει το δικαίωμα των λοιπών μετόχων, εκτός αν το όργανο που αποφασίζει την αύξηση αποφασίσει τη μεταβίβαση του δικαιώματος, ολικά ή μερικά, σε πρόσωπα που δεν ενεργούν για λογαριασμό της εταιρείας. Αν η αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιείται χωρίς καταβολή εισφορών, οι ίδιες μετοχές συμμετέχουν στην αύξηση αυτή ».Πηγή: Taxheaven
