Άρθρα Διαδικασία απαλλαγής ΦΠΑ της παράδοσης υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σε πλοία της περίπτ. α της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ

Διαδικασία απαλλαγής ΦΠΑ της παράδοσης υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σε πλοία της περίπτ. α της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ

Του Φώτη Τσιατούρα
Φοροτεχνικού, συγγραφέα
τ. επόπτη Π.Ε.Κ. Αθηνών

Εισαγωγικά

Όταν έγραφα το ίδιο άρθρο την περασμένη εβδομάδα, είχα υπόψη μου μόνο την απόφαση Α.1179/25.4.2019 (ΦΕΚ Β' 1999/31-05-2019) του Διοικητή της ΑΑΔΕ. Ευτυχώς η Φορολογική Διοίκηση μας εξέπληξε θετικά και δύο μέρες αργότερα έξέδωσε την Ε.2100/4.6.2019 με την οποία παρέσχε οδηγίες εφαρμογής της εν λόγω απόφασης. Έτσι λοιπόν επανερχόμαστε για την πληρότητα του ίδιου θέματος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

I. Γενικά

II. Απαλλαγή της παράδοσης και εισαγωγής πλοίων, ναυαγοσωστικών κ.λπ. καθώς και αντικειμένων και υλικών, εφόσον προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σ’αυτά

ΙΙΙ. Διαδικασία απαλλαγής απο το ΦΠΑ της παράδοσης αγαθών, καυσίμων, λιπαντικών, τροφοεφοδίων που προορίζονται για τον εφοδιασμό πλοίων και πλωτών μέσων που ενεργούν πλόες εσωτερικού, εξωτερικού ή μικτούς, καθώς και υπερπόντιας αλιείας

IV. Διαδικασία απαλλαγής ΦΠΑ της παράδοσης υλικών, αντικειμένων, καυσίμων, λιπαντικών που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σε πλοία παράκτιας αλιείας

V. Διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ για πράξεις που διενήργησαν οι εκμεταλλευτές πλοίων παράκτιας αλιείας από 26.10.2018 έως 31.5.2019.

I. Γενικά

Αφορμή για το σημερινό μας άρθρο απετέλεσε η πρόσφατη απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Α.1179/25.4.2019 (ΦΕΚ Β' 1999/31-05-2019), με την οποία αφενός τροποποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 11, 14 και 40 της ΑΥΟ Π.8271/ 4879/18.12.1987 προκειμένου να αντιμετωπισθούν προβλήματα που έχουν ανακύψει κατά τη διαδικασία παράδοσης αγαθών σε πλοία παράκτιας αλιείας, αφετέρου καθορίστηκε ειδική διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ για πράξεις που διενήργησαν οι εκμεταλλευτές πλοίων παράκτιας αλιείας από 26.10.2018 έως 31.5.2019.

Με την παρ. 1 του άρθρου 111 του ν.4514/2018 αντικαταστάθηκε η περίπτωση α' της παρ. 1 του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ με ισχύ, σύμφωνα με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου και νόμου, από 1.4.2018. Με την νέα περίπτωση α΄ έγινε πληρέστερη εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας ΦΠΑ με την αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 148 της οδηγίας ΦΠΑ αριθ. 2006/112/ΕΚ, δεδομένου ότι αποσαφηνίσθηκε ποιές κατηγορίες παραδόσεων ή εισαγωγών πλοίων απαλλάσσονται του ΦΠΑ. Επίσης τέθηκαν συγκεκριμένες σωρευτικές προϋποθέσεις για το ποιά πλοία θεωρούνται ως πλοία ναυσιπλοΐας ανοικτής θαλάσσης.

Επιπλέον στην ίδια περίπτωση α΄ ενσωματώθηκε και η περίπτωση ια) της ίδιας παρ. 1 (αλιεία – σπογγαλιεία) προκειμένου να επιτευχθεί η αρτιότερη νομοτεχνική διατύπωση του άρθρου. Κατά συνέπεια οι απαλλαγές σε υποκείμενους στο φόρο που ασχολούνται με την αλιεία, ανεξάρτητα από το καθεστώς ΦΠΑ στο οποίο υπάγονται, συμπεριλαμβάνονται στην περίπτωση α΄ της παρ. 1 του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ. Η δε σπογγαλιεία, σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, συνεχίζει να περιλαμβάνεται στην απαλλακτική διάταξη, στα πλαίσια της αλιείας.

Ειδικότερα απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ η παράδοση και η εισαγωγή πλοίων που εμπίπτουν στις ακόλουθες κατηγορίες:

αα) πλοία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και τα οποία εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα,

ββ) πλοία παράκτιας αλιείας,

γγ) πλοία που προορίζονται για διάλυση,

δδ) πολεμικά πλοία και πλοία του Δημοσίου,

εε) ναυαγοσωστικά και άλλα πλοία επιθαλάσσιας αρωγής.

Εξαιρούνται τα πλοία ιδιωτικής χρήσης που προορίζονται για αναψυχή ή αθλητισμό.

Απαλλάσσονται επίσης η παράδοση και εισαγωγή αντικειμένων και υλικών, εφόσον προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν στα πλοία και πλωτά μέσα της περίπτωσης αυτής.

Για την εφαρμογή της απαλλαγής της υποπερίπτωσης αα', ως πλοία που προορίζονται για τη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης θεωρούνται τα πλοία που πληρούν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

(i) έχουν ναυπηγηθεί για την ανοικτή θάλασσα, ήτοι στα οποία το μέγιστο εξωτερικό μήκος του κύτους είναι ίσο ή ανώτερο των 12 μέτρων και τα οποία υπάγονται στις δασμολογικές διακρίσεις 8901 10 10, 8901 20 10, 8901 30 10, 8901 90 10, 8902 00 10, 8903 91 10, 8903 92 10, 8904 00 91 και 8906 90 10 του Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε. [Καν. (ΕΟΚ) αριθμ. 2658/87 του Συμβουλίου, όπως ισχύει] και

(ii) διενεργούν δραστηριότητα κυρίως στην ανοικτή θάλασσα.

Όπως προαναφέρθηκε, με την νομοτεχνική διατύπωση της νέας διάταξης διασαφηνίσθηκε ποιές κατηγορίες παραδόσεων ή εισαγωγών πλοίων απαλλάσσονται του ΦΠΑ, δεδομένου ότι τέθηκαν συγκεκριμένες σωρευτικές προϋποθέσεις για το ποιά πλοία θεωρούνται ως πλοία ναυσιπλοΐας ανοικτής θαλάσσης, ήτοι:

- πλοία τα οποία το μέγιστο εξωτερικό μήκος του κύτους είναι ίσο ή ανώτερο των 12 μέτρων,

- πλοία τα οποία υπάγονται στις συγκεκριμένες δασμολογικές διακρίσεις 8901 10 10, 8901 20 10, 8901 30 10, 8901 90 10, 8902 00 10, 8903 91 10, 8903 92 10, 8904 00 91 και 8906 90 10 του Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε. και

- πλοία που να διενεργούν δραστηριότητα κυρίως στην ανοικτή θάλασσα.

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την νέα διάταξη της περίπτωσης α' της παρ. 1 του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ εναρμονίσθηκε και η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 40 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987 με την περίπτωση δ΄ της παρ. 1 της προαναφερόμενης απόφασης Διοικητή της ΑΑΔΕ Α.1179/25.4.2019, με την οποία ορίζεται ότι:

«1. Για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης, πλοία που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των απαλλαγών του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ νοούνται τα πλοία που υπάγονται στις οικείες δασμολογικές διακρίσεις του καν. αριθμ. (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως ισχύει.»

Ειδικότερα, για τα πλοία των υποπεριπτώσεων αα', ββ', γγ', δδ' και εε' της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 27, από τη Φορολογική Διοίκηση με την Ε.2100/4.6.2019 διευκρινίσθηκαν τα εξής:

Αλιευτικά πλοία εκτός Ελληνικών χωρικών υδάτων

Σημειώνεται ότι αλιευτικά πλοία τα οποία δραστηριοποιούνται εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων (σε διεθνή ύδατα) υπό τη δικαιοδοσία τρίτων χωρών (πλοία υπερπόντιας αλιείας) στο πλαίσιο αλιευτικής συμφωνίας τρίτων χωρών και της Ε.Ε. ή στο πλαίσιο ιδιωτικής συμφωνίας απαιτείται να διαθέτουν, επιπροσθέτως της επαγγελματικής άδειας αλιείας, και ειδική άδεια αλιείας (άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων) του άρθρου 59 του ν.4235/2014 (παρ.1 μέρους ΙΙ Της Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

«Πλοία παράκτιας αλιείας (κωδικός ΣΟ 8902 00 10, 8902 00 90)»

Κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ενός πλοίου ως αλιευτικού και την υπαγωγή του στους κωδικούς ΣΟ 8902 00 10 και 8902 00 90 αποτελούν η ναυπήγηση του πλοίου που το καθιστά αξιόπλοο για τη διενέργεια αλιευτικής δραστηριότητας για επαγγελματικούς και όχι ερασιτεχνικούς σκοπούς.

Επιπροσθέτως, βάσει των διατάξεων που διέπουν την επαγγελματική αλιεία στη χώρα μας και σχετικών οδηγιών που έχουν δοθεί από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Εγκύκλιος 176605/28.12.2006 - Κανονισμός Ε.Κ. 1281/2005):

α) Τα επαγγελματικά αλιευτικά πλοία απαιτείται να διαθέτουν επαγγελματική άδεια αλιείας στην οποία αναγράφονται τα αλιευτικά εργαλεία με τα οποία είναι εξοπλισμένα,

β) Τα επαγγελματικά αλιευτικά πλοία παράκτιας αλιείας μπορούν να φέρουν ένα ή περισσότερα αλιευτικά εργαλεία και χαρακτηρίζονται από σχετικούς κωδικούς.

γ) Τα πλοία παράκτιας αλιείας δεν μπορεί να φέρουν τα αλιευτικά εργαλεία «Γρί Γρί» (ημέρας ή νύχτας), «Μηχανότρατα», ή «Μηχανότρατα εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων» με κωδικούς εργαλείων OTB και PS. Επομένως, επαγγελματικά αλιευτικά πλοία που φέρουν τα συγκεκριμένα εργαλεία μέσης αλιείας, έστω και αν διαθέτουν κι άλλα εργαλεία που χαρακτηρίζουν την παράκτια αλιεία, θεωρούνται μέσης αλιείας και υπόκεινται στους όρους και τις προϋποθέσεις της ΠΟΛ.1177/2018 Κ.Υ.Α και ΠΟΛ.1187/2018 απόφασης Διοικητή Α.Α.Δ.Ε περί αλιευτικής δραστηριότητας πλοίων στην ανοικτή θάλασσα, ανεξαρτήτως αν διαθέτουν άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων. Συνεπώς, πλοία παράκτιας αλιείας, για σκοπούς απαλλαγής ΦΠΑ, νοούνται τα πλοία τα οποία διαθέτουν επαγγελματική άδεια αλιείας στην οποία αναγράφονται τα αλιευτικά εργαλεία για την παράκτια αλιεία, ανεξαρτήτως εάν έχουν ναυπηγηθεί για την ανοιχτή θάλασσα.

Σημειώνεται ότι τα πλοία παράκτιας αλιείας, ως ανωτέρω, εμπίπτουν στις διατάξεις απαλλαγής ΦΠΑ ανεξαρτήτως των όρων και των προϋποθέσεων απαλλαγής από το φόρο που ισχύουν για τα πλοία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στην ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και ανεξαρτήτως εάν διαθέτουν άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων (παρ.2 μέρους ΙΙ Της Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

«Πλοία που προορίζονται για διάλυση (κωδικός ΣΟ 8908 00 00)»

Πρόκειται για πλοία και άλλες πλωτές κατασκευές των δασμολογικών κλάσεων 8901 έως 8907 όταν αυτά παρουσιάζονται με σκοπό τη διάλυσή τους. Πρόκειται για γερασμένα ή κατεστραμμένα πλοία των οποίων τα όργανα και ο μηχανολογικός τους εξοπλισμός μπορεί να έχει ήδη αφαιρεθεί (παρ.3 μέρους ΙΙ Της Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

«Πολεμικά πλοία (κωδικός ΣΟ 8906 10 00) και πλοία του Δημοσίου (κωδικοί ΣΟ 8906 90 10, 8906 90 91, 8906 90 99)»

α) Τα πολεμικά πλοία είναι σχεδιασμένα για πολεμικές επιχειρήσεις με διάφορα επιθετικά ή αμυντικά όπλα και τα οποία ενσωματώνουν διατάξεις για την προστασία από βολές. Είναι επίσης εξοπλισμένα με διατάξεις και συσκευές ανίχνευσης και ακρόασης καθώς και εξοπλισμό ραδιοεπικοινωνίας. Επίσης, πολεμικά πλοία θεωρούνται και ορισμένα ειδικά εξοπλισμένα πλοία που δεν φέρουν όπλα και θωράκιση ωστόσο αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για να χρησιμοποιηθούν σε πολεμικές επιχειρήσεις, όπως αποβατικά, ορισμένα συνοδευτικά στόλου (για την μεταφορά πυρομαχικών) και πλοία για την μεταφορά στρατευμάτων καθώς και τα υποβρύχια.

β) Πλοία του Δημοσίου θεωρούνται αυτά που διαθέτουν ορισμένα χαρακτηριστικά πολεμικών πλοίων αλλά χρησιμοποιούνται από τις δημόσιες αρχές (πχ Τελωνειακή Υπηρεσία, Αστυνομία κλπ). (παρ.4 μέρους ΙΙ Της Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

«Ναυαγοσωστικά (κωδικοί ΣΟ 8906 90 10, 8906 90 91 και 8906 90 99) και άλλα πλοία επιθαλάσσιας αρωγής (κωδικοί ΣΟ 8904 00 10, 8904 00 91 και 8904 00 99)»
Τα ναυαγοσωστικά των εν λόγω διακρίσεων προορίζονται να τοποθετηθούν σε ορισμένα σημεία στην περίμετρο της ακτής για την βοήθεια πλοίων σε κίνδυνο.

Πλοία επιθαλάσσιας αρωγής εννοούνται τα ρυμουλκά πλοία της διάκρισης ΣΟ 8904 00 10 καθώς και τα προωθητικά των διακρίσεων 8904 00 91 και 8904 00 99. Ειδικότερα:

α) Ρυμουλκά πλοία νοούνται τα πλοία που είναι κυρίως κατασκευασμένα για να έλκουν άλλα πλοία και διαφοροποιούνται από άλλα πλοία από τον ενισχυμένο, ειδικού σχήματος σκελετό τους, τις ισχυρές κινητήριες μηχανές που είναι δυσανάλογες ως προς το μέγεθος του πλοίου καθώς και από διάφορες διατάξεις του καταστρώματος για τη στερέωση σχοινιών ρυμουλκήσεως, σχοινιών πρόσδεσης κ.λ.π.

β) Προωθητικά πλοία νοούνται τα πλοία που είναι ειδικά κατασκευασμένα για την προώθηση φορτηγίδων, φορτηγίδων-δεξαμενών κ.λ.π και διακρίνονται για την πεπλατυσμένη πλώρη τους (για σκοπούς ώθησης) και την υπερυψωμένη θέση του θαλάμου πηδαλιούχησης που μπορεί να είναι τηλεσκοπικός.

γ) Στις συγκεκριμένες δασμολογικές διακρίσεις εμπίπτουν επίσης και «πλοία ρυμουλκά - προωθητικά» δηλ. πλοία τα οποία έχουν κατασκευαστεί για χρήση τόσο ως ρυμουλκά όσο και ως προωθητικά. Τα πλοία αυτά διαθέτουν πεπλατυσμένη πλώρη και η πρύμνη τους είναι διευθετημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να έλκουν προς την κατεύθυνση αυτή και να ρυμουλκούν. (παρ. 5 μέρους ΙΙ της Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

Περαιτέρω για την εφαρμογή των απαλλαγών των περιπτώσεων α΄, γ΄, δ΄ και ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ, εφόσον πρόκειται για πλοία που εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική ή βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα, εφαρμόζονται οι διατάξεις της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987, της Α.Υ.Ο. 1591/1546/4.3.1987 και της Α.Υ.Ο. Τ. 1940/2003 σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες διατάξεις της τελωνειακής εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας, όπως ισχύουν, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται σε αυτές.

Επίσης με την ίδια διάταξη, της παρ. 1 του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ, παρασχέθηκε εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής να καθορίσουν με κοινή Υπουργική Απόφαση τους όρους και τις προϋποθέσεις και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για τα ποια πλοία διενεργούν δραστηριότητα κυρίως στην ανοικτή θάλασσα. Για την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης έχει εκδοθεί η Κ.Υ.Α. ΠΟΛ.1177/19.9.2018 (ΦΕΚ Β' 4420/04.10.2018), όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Κ.Υ.Α. ΠΟΛ 1240/27.12.2018 (ΦΕΚ Β’ 5889/31.12.2018), με την οποία καθορίστηκαν οι επιπλέον όροι και προϋποθέσεις για τη διενέργεια δραστηριότητας των πλοίων κυρίως στην ανοιχτή θάλασσα για σκοπούς χορήγησης απαλλαγών από το ΦΠΑ και η οποία αναλύθηκε σε προηγούμενο άρθρο μας.

Βάσει του άρθρου 269 παρ.2γ του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα - καν. αριθ. 952/2013, για εμπορεύματα απαλλασσόμενα από ΦΠΑ ή ειδικό φόρο κατανάλωσης που παραδίδονται για τον εφοδιασμό πλοίων, ανεξαρτήτως προορισμού του πλοίου, για τα οποία απαιτείται απόδειξη του εφοδιασμού τηρούνται τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής.

Οι τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής για εμπορεύματα που παραδίδονται με απαλλαγή ΦΠΑ σε πλοία εφαρμόζονται ανεξάρτητα:

α) του είδους των αγαθών που προορίζονται να παραδοθούν σε πλοία, δηλαδή υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν στα πλοία, ή καυσίμων - λιπαντικών - τροφοεφοδίων και λοιπών αγαθών που προορίζονται για τον εφοδιασμό των ανωτέρω πλοίων (με τις προϋποθέσεις των περ. α' και γ' της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ),

β) της ιδιότητας του προσώπου που τα αποκτά (δηλαδή υποκειμένου στο κανονικό καθεστώς ή εκτός πεδίου εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ - π.χ. δημόσιο),

γ) του προορισμού του πλοίου, δηλαδή με προορισμό άλλο ΚΜ της Ε.Ε, τρίτη χώρα ή με προορισμό στο εσωτερικό της χώρας,

δ) της κατηγορίας του πλοίου, δηλαδή εάν πρόκειται για πλοία που προορίζονται για την ναυσιπλοΐα ανοιχτής θαλάσσης (τα οποία εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα), πλοία επιθαλάσσιας αρωγής, πλοία για διάλυση, πλοία του Δημοσίου, ή πολεμικά πλοία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Σημειώνεται ότι οι τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής πραγματοποιούνται σε ένα πλήρως ηλεκτρονικό περιβάλλον μέσω του υποσυστήματος Ελέγχου Εξαγωγών του μηχανογραφικού συστήματος τελωνείων ICISnet σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την αριθ. ΔΤΔ Α 1068392 ΕΞ/26.04.2016 (αντικατάσταση της με αριθ. πρωτ. Δ19Α 5012006 ΕΞ/12.04.2012) - Κεφάλαιο 5. Το υποσύστημα Ελέγχου Εξαγωγών του ICISnet επιτρέπει την επικοινωνία, μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων, μεταξύ των εμπλεκόμενων τελωνειακών αρχών (τελωνείο εφοδιασμού και τελωνείο φόρτωσης) και μεταξύ αυτών και των οικονομικών φορέων (προμηθευτών-εφοδιαστών πλοίων). Το ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 - αποδεικτικό της φόρτωσης των αγαθών στο πλοίο χρησιμοποιείται ως δικαιολογητικό της απαλλαγής από ΦΠΑ.

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω τροποποιήθηκεται το άρθρο 11 της Π. 8271/4879/18.12.1987 απόφασης ώστε να είναι εφεξής σαφές ότι τελωνειακές διαδικασίες εφαρμόζονται υποχρεωτικά για όλες τις περιπτώσεις παράδοσης αγαθών σε πλοία με απαλλαγή ΦΠΑ.

Η διαδικασία απαλλαγής απο το ΦΠΑ για τις ανωτέρω περιπτώσεις καθορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 11 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987, σε συνδυασμό με τις διατάξεις

της Α.Υ.Ο. Π. 1591/1546 /ΠΟΛ.69/1987, όπως αυτή ισχύει. Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις παρέχεται:

α) άμεση απαλλαγή στις περιπτώσεις όπου τα εν λόγω αντικείμενα και υλικά αγοράζονται ή εισάγονται απ’ ευθείας από τον προμηθευτή - εφοδιαστή και εφόσον οι παραδόσεις αυτές καλύπτονται απο τις διατάξεις της περίπτωσης γ’ της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 2859/2000 και

β) έμμεση απαλλαγή στις περιπτώσεις όπου τα εν λόγω αντικείμενα και υλικά αγοράζονται ή εισάγονται αγοραστή - εφοδιαστή και εφόσον επίσης οι παραδόσεις αυτές καλύπτονται απο τις διατάξεις της περίπτωσης γ’ της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 2859/2000.

α) άμεση απαλλαγή

Στις περιπτώσεις αυτές οι παραδόσεις αγαθών που γίνονται από τον προμηθευτή - εφοδιαστή απ’ ευθείας σε πλοία και πλωτά μέσα, που ενεργούν πλόες εσωτερικού, εξωτερικού ή μικτούς, καθώς και υπερπόντιας αλιείας, εκδίδεται από τον προμηθευτή "τιμολόγιο" ή "Δελτίο αποστολής - Τιμολόγιο", χωρίς ΦΠΑ, που προβλέπεται από τις διατάξεις των Ε.Λ.Π. (ν.4308/2014), στο οποίο εκτός των άλλων θα αναφέρονται και το όνομα, η κατηγορία του σκάφους, το είδος, η ποσότητα και η αξία των αγαθών που παραδόθηκαν, καθώς και η ένδειξη "ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ".

Στην περίπτωση που τα εν λόγω αγαθά εισάγονται ή εξάγονται, στο τιμολόγιο παράδοσης του εφοδιαστή σε πλοίο ή πλωτό μέσο που δικαιούται της απαλλαγής αυτής θα συνοδεύεται από κυρωμένο ακριβές αντίγραφο του κατά περίπτωση τελωνειακού παραστατικού, από το οποίο θα αποδεικνύεται η φόρτωση των αγαθών που αναγράφονται. Το αντίγραφο αυτό θα χορηγείται από την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή με την ένδειξη "ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΕΦΟΔΙΑΣΤΗ".

Ωστόσο, σύμφωνα με το νέο ηλεκτρονικό περιβάλλον λειτουργίας των Τελωνείων και σύμφωνα με την Ε.2100/4.6.2019 της Φορολογικής Διοίκησης, το ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 είναι αποδεικτικό της φόρτωσης των αγαθών στο πλοίο και χρησιμοποιείται ως δικαιολογητικό της απαλλαγής από ΦΠΑ και κατά συνέπεια αναπληρώνει το ανωτέρω κυρωμένο ακριβές αντίγραφο του κατά περίπτωση τελωνειακού παραστατικού.

Προκειμένου για παραδόσεις αγαθών σε πλοία που χρησιμοποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις και το Δημόσιο γενικά, αντί του παραπάνω τελωνειακού παραστατικού απαιτείται η προσκόμιση στον προμηθευτή των αγαθών εγγράφου της αρμόδιας κατά περίπτωση αρχής, στο οποίο θα αναφέρονται «Για εφοδιασμό αποκλειστικά πλοίων του πολεμικού ναυτικού ή πλοίων που χρησιμοποιούνται από το δημόσιο γενικά", το είδος και η ποσότητα των αγαθών (άρθρο 1 της ΑΥΟ Π. 1591//ΠΟΛ.69/1987, όπως αυτή ισχύει).

Η ίδια ένδειξη θα αναγράφεται και στο τιμολόγιο του προμηθευτή των αγαθών.

β) έμμεση απαλλαγή

Προκειμένου για παραδόσεις αγαθών από υποκείμενο στο φόρο σε αγοραστή - εφοδιαστή, με σκοπό τον άμεσο εφοδιασμό των εν λόγω πλοίων και πλωτών μέσων που καλύπτονται απο τις απαλλακτικές διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 2859/2000, αναστέλλεται η καταβολή του φόρου προστιθέμενης αξίας από τον αγοραστή - εφοδιαστή, στον προμηθευτή των αγαθών. Για την αναστολή καταβολής του φόρου ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία:

Ο προμηθευτής παραδίδει στον αγοραστή - εφοδιαστή τα προς εφοδιασμό αγαθά με "Δελτίο αποστολής" ή "Δελτίο αποστολής - τιμολόγιο " ή τιμολόγιο στο οποίο εκτός των άλλων θα αναφέρονται:

α) τα πλήρη στοιχεία του αγοραστή - εφοδιαστή και ο αριθμός του φορολογικού του μητρώου,

β) η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για τη φορολογία του αγοραστή - εφοδιαστή,

γ) το είδος, η ποσότητα, η αξία και ο Φόρος που αναλογεί στην αξία των αγαθών. Δεν απαιτείται η αναγραφή της αξίας των αγαθών και του φόρου που αναλογεί στο εκδιδόμενο δελτίο αποστολής. Τα στοιχεία αυτά θα αναγράφονται στο τιμολόγιο που θα εκδοθεί μέσα στην προθεσμία που ορίζεται απο τον ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.).

δ) Ο αριθμός μητρώου του εφοδιαστή στο οικείο εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο.

ε) Ο αριθμός του εξωλογιστικού λογαριασμού του εφοδιαστή στην Τράπεζα Ελλάδος (άρθρο 3 της ΑΥΟ Π. 1591//ΠΟΛ.69/1987).

Για την οριστικοποίηση της απαλλαγής, ο αγοραστής - εφοδιαστής, υποχρεούται να προσκομίσει στον προμηθευτή των αγαθών μέσα σε 40 ημέρες από την έκδοση του οριστικού φορολογικού στοιχείου της πώλησης ("Τιμολογίου" ή "Δελτίου αποστολής - τιμολογίου") υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, θεωρημένη από την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, από την οποία θα πρέπει να προκύπτει η φόρτωση των αγαθών στο συγκεκριμένο πλοίο ή πλωτό μέσο. Το περιεχόμενο της δήλωσης όσον αφορά τα στοιχεία που αναφέρονται στον προμηθευτή ως και το περιεχόμενο της βεβαιώσεως της Τελωνειακής Αρχής ορίζονται ως συνημμένο υπόδειγμα της ίδιας ΑΥΟ.

Ο προμηθευτής - πωλητής των αγαθών, όταν ο αγοραστής - εφοδιαστής του προσκομίσει το παραπάνω αποδεικτικό φόρτωσης των αγαθών στο πλοίο, μέσα στην προθεσμία της προηγούμενης παραγράφου, εκδίδει πιστωτικό σημείωμα για την έκπτωση του φόρου που αναλογεί στην αξία της ποσότητας των εν λόγω αγαθών. Το αποδεικτικό φόρτωσης των αγαθών στο πλοίο - ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 - ο προμηθευτής το επισυνάπτει ως δικαιολογητικό της έκπτωσης στο πιστωτικό σημείωμα που εκδίδει. Ως αξία για τον υπολογισμό της έκπτωσης του φόρου που αναλογεί, λαμβάνεται η αξία των συγκεκριμένων αγαθών που αναφέρεται στο τιμολόγιο παράδοσης του προμηθευτή προς τον αγοραστή - εφοδιαστή.

Σε περίπτωση που κατά την παράδοση των αγαθών ο προμηθευτής εξέδωσε "Δελτίο αποστολής" και ο εφοδιαστής προσκομίσει στον προμηθευτή το παραπάνω ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 μέχρι τη συμπλήρωση του προς έκδοση του τιμολογίου χρόνου, τότε ο προμηθευτής εκδίδει το οριστικό τιμολόγιο χωρίς την αναγραφή και είσπραξη του ΦΠΑ που αναλογεί, επισυνάπτοντας αυτό στο στέλεχος του τιμολογίου σαν δικαιολογητικό της απαλλαγής.

Σε περίπτωση που ο αγοραστής - εφοδιαστής δεν προσκομίσει στον προμηθευτή των αγαθών την παραπάνω υπεύθυνη δήλωση μέσα στην ανωτέρω προθεσμία (40 ημερών), υποχρεούται να καταβάλλει στον προμηθευτή του το φόρο που έχει αναγραφεί στο τιμολόγιο αγοράς των αγαθών και στη συνέχεια να ζητήσει την επιστροφή του, κατά το μέρος που δεν συμψηφίζεται, από την αρμόδια για την φορολογία του ΔΟΥ, σύμφωνα με την διαδικασία του άρθρου 34 του κώδικα ΦΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση αναστολής καταβολής του ΦΠΑ από τον αγοραστή - εφοδιαστή στον προμηθευτή, ο προμηθευτής υποχρεούται στην απόδοση του φόρου προστιθέμενης αξίας στο Δημόσιο μέσα στις προθεσμίες που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 2859/2000, θεωρουμένης ως γενομένης της καταβολής του φόρου αυτού από τον αγοραστή - εφοδιαστή, κατά το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου πώλησης.

Στο σχετικό τελωνειακό παραστατικό που κατατίθεται για τον εφοδιασμό πλοίου ή πλωτού μέσου, ο εφοδιαστής υποχρεούται να επισυνάψει αναλυτική κατάσταση στην οποία θα αναφέρονται:

α) Το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία η διεύθυνση και ο αριθμός φορολογικού μητρώου του προμηθευτή των αγαθών και

β) Ο αριθμός τιμολογίου ή δελτίου αποστολής του προμηθευτή, το είδος και η ποσότητα των αγαθών. (άρθρο 4 της ΑΥΟ Π. 1591//ΠΟΛ.69/1987).

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο εφοδιασμός διενεργείται με τις απλοποιημένες διατάξεις εξαγωγής εφοδίων, ο εφοδιαστής υποχρεούται να επισυνάψει στη συγκεντρωτική "Δήλωση εξαγωγής εφοδίων" την κατάσταση της προηγούμενης παραγράφου. Δεν υπάρχει η υποχρέωση αυτή στις περιπτώσεις που όμοια αναλυτική κατάσταση έχει επισυναφθεί στο υπό στοιχείο "Α" αντίτυπο του "Δελτίου Παράδοσης Εφοδίων" (άρθρο 5 της ΑΥΟ Π. 1591//ΠΟΛ.69/1987).

Σε κάθε περίπτωση, για την απόδειξη της παραλαβής των δηλώσεων - βεβαιώσεων, ο εφοδιαστής θα υπογράφει στην αναλυτική κατάσταση των προμηθευτών που έχει επισυνάψει στο σχετικό τελωνειακό παραστατικό.

Μετά τη χορήγηση των ως άνω δηλώσεων - βεβαιώσεων και προς αποφυγή επαναχορήγησης όμοιων, η αρμόδια Τελωνειακή Αρχή ενεργεί πράξη στο πρωτότυπο του σχετικού τελωνειακού παραστατικού, περί του αριθμού των δηλώσεων - βεβαιώσεων που χορηγήθηκαν (άρθρο 6 της ΑΥΟ Π. 1591//ΠΟΛ.69/1987).

Για την διαδικασία απαλλαγής από το ΦΠΑ της παράδοσης υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σε πλοία παράκτιας αλιείας και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των απαλλαγών της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ δύνανται κατ’ εξαίρεση να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 12 έως 14 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987 (περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 11, όπως ισχύει από 3.6.2019). Δηλαδή προμήθεια υλικών (συμπεριλαμβανομένων των λιπαντικών) και αντικειμένων με την έκδοση Δελτίων προμήθειας υλικών και αντικειμένων χωρίς ΦΠΑ. Τα ανωτέρω ισχύουν τόσο πριν τις 03.06.2019 όσο και εφεξής (Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

Σημειώνεται ότι, η εν λόγω διάταξη δεν αναιρεί τη δυνατότητα των υποκειμένων στο φόρο προμηθευτών-εφοδιαστών πλοίων παράκτιας αλιείας, να ακολουθούν τις τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής για την παράδοση αγαθών στα πλοία αυτά χρησιμοποιώντας το αποδεικτικό του εφοδιασμού (ηλεκτρονικό μήνυμα ΙΕ 599) ως δικαιολογητικό απαλλαγής από το φόρο προστιθέμενης αξίας.

Ειδικότερα σε κάθε σκάφος της παράκτιας αλιείας τηρείται ειδικό διπλότυπο δελτίο με τον τίτλο "ΔΕΛΤΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ (άρθρο 27, παρ. 1, περίπτ. α’ Ν.2859/2000)".

Στο δελτίο αυτό θα έχουν προεκτυπωθεί πέραν των στοιχείων που ορίζονται από τις διατάξεις του ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.) και:

α) το όνομα, το είδος και ο αριθμός νηολογίου του σκάφους,

β) η κατάλληλη γραμμογράφηση για την αναγραφή της ποσότητας και του είδους των προς αγορά ή επισκευή υλικών και αντικειμένων.

ο εν λόγω ειδικό δελτίο εκδίδεται για κάθε αγορά υλικών ή αντικειμένων για τα σκάφη και αποτελεί δικαιολογητικό για τη χωρίς ΦΠΑ έκδοση του σχετικού φορολογικού στοιχείου.

Η πλοιοκτήτρια, η διαχειρίστρια ή η εκμεταλλεύτρια, κατά περίπτωση επιχείρηση, δύναται να τηρεί ανεξάρτητη σειρά του παραπάνω ειδικού δελτίου, χωρίς να αναγράφονται τα στοιχεία της ανωτέρω περίπτωσης α’, στις περιπτώσεις που η ίδια ενεργεί αγορές υλικών και αντικειμένων για τον εφοδιασμό των σκαφών αυτής. Για τον εν συνεχεία εφοδιασμό συγκεκριμένου σκάφους της, υποχρεούται στην έκδοση δελτίου Αποστολής εις τριπλούν . Το ένα αντίγραφο του δελτίου αποστολής επιστρέφει στον εκδότη του, αφού υπογραφεί από τον πλοίαρχο ή τον Κυβερνήτη του σκάφους, για την παραλαβή των αγαθών που αναγράφονται σ’ αυτό και αφού σημειωθεί σ’αυτό ο αριθμός σελίδας που καταχωρήθηκε στο "ΕΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ’’.

Για τον τρόπο και το χρόνο έκδοσης και τη φύλαξη του ειδικού ως άνω στοιχείου, εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι σχετικές με τα φορολογικά στοιχεία διατάξεις των Ε.Λ.Π. (ν.4308/2014). Επίσης σημειώνεται ότι σύμφωνα με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ.1081/2014 το εν λόγω δελτίο καθώς επίσης και το ειδικό βιβλίο, που γίνεται λόγος στη συνέχεια, είναι πλέον αθεώρητα. Σχετικό άρθρο 12 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987.

Σε κάθε σκάφος της της παράκτιας αλιείας, τηρείται ειδικό βιβλίο με τον τίτλο "ΕΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ".

Στο ειδικό αυτό βιβλίο, που θα έχει την κατάλληλη γραμμογράφηση καταχωρούνται:

- Το είδος, ο αριθμός και η ημερομηνία του φορολογικού στοιχείου αγοράς ή του δελτίου αποστολής,

- τα στοιχεία του προμηθευτή ή της πλοιοκτήτριας επιχείρησης κτλ., κατά περίπτωση, (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, Α.Φ.Μ.)

- το είδος και η ποσότητα των υλικών και αντικειμένων που εφοδιάστηκε το σκάφος με το συγκεκριμένο στοιχείο και

- η ημερομηνία χρησιμοποίησης ή ενσωμάτωσης αυτών στο σκάφος.

Η ενημέρωση του πιο πάνω ειδικού βιβλίου γίνεται με την είσοδο των αγαθών στο σκάφος. Σχετικό άρθρο 13 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987.

Προκειμένου ο προμηθευτής των υλικών και αντικειμένων να μην επιβαρύνει με ΦΠΑ την αξία αυτών κατά την παράδοσή τους, ακολουθείται η εξής διαδικασία:

Ο υποκείμενος στο φόρο, εκδίδει και προσκομίζει στον προμηθευτή των αγαθών το ανωτέρω αναφερόμενο ειδικό διπλότυπο δελτίο για την αγορά των αναγραφομένων σ’ αυτό αγαθών χωρίς ΦΠΑ.

Επίσης οι υποκείμενοι στο φόρο εκμεταλλευτές πλοίων παράκτιας αλιείας, προσκομίζουν στον προμηθευτή των αγαθών, επιπρόσθετα τα εξής:

α) Φωτοαντίγραφο της άδειας αλιείας που πρέπει να είναι σε ισχύ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις κείμενες διατάξεις, από την οποία να προκύπτει η χρήση αλιευτικών εργαλείων που αφορούν αποκλειστικά την παράκτια αλιεία.

β) Βεβαίωση έναρξης εργασιών ή άλλο στοιχείο από το οποίο να αποδεικνύεται ότι ο εκμεταλλευτής είναι υποκείμενος στο «Κανονικό Καθεστώς» και έχει δηλώσει τη διενέργεια αλιευτικής δραστηριότητας, ή στο «Ειδικό κατ' αποκοπή καθεστώς Φ.Π.Α. αλιέων». Ως άλλο στοιχείο για την επιβεβαίωση της ιδιότητας του υποκείμενου στο φόρο εκμεταλλευτή σκάφους παράκτιας αλιείας ο προμηθευτής έχει υποχρέωση να ζητά από τον αγοραστή κάθε πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο όπως για παράδειγμα η εκτύπωση των «στοιχείων μητρώου» του, από την εφαρμογή «προσωποποιημένη πληροφόρηση» στο σύστημα «TAXISnet», με πρόσφατη ημερομηνία εκτύπωσης.

Ο προμηθευτής εκδίδει το τιμολόγιο ή άλλο νόμιμο παραστατικό πώλησης με την ένδειξη «ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ ως Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987» εφόσον προσκομίζεται από τον λήπτη των αγαθών ειδικό διπλότυπο δελτίο με την ίδια ή προγενέστερη ημερομηνία. Επισημαίνεται

ότι τα αγαθά είναι δυνατό να παραδίδονται πριν την έκδοση του παραστατικού πώλησης, εφόσον από τις κείμενες διατάξεις προβλέπεται η έκδοση αυτού σε μεταγενέστερο χρόνο από την παράδοση των αγαθών.

Το ειδικό διπλότυπο δελτίο επισυνάπτεται στο παραστατικό πώλησης. Στο παραστατικό πώλησης αναγράφονται πέραν των λοιπών απαραίτητων στοιχείων:

- ο αριθμός του πιο πάνω δελτίου αγοράς εφοδίων και

- το όνομα, το είδος και ο αριθμός νηολογίου του σκάφους, στις περιπτώσεις που η παράδοση ενεργείται κατευθείαν σ' αυτό. Σχετικό άρθρο 14 της Α.Υ.Ο. Π. 8271/4879/18.12.1987.

Επισημαίνεται ότι επί συνεχόμενων πωλήσεων στους ίδιους λήπτες εφαρμόζονται τα αναγραφόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 40 της Π. 8271/4879/18.12.1987. Ειδικότερα για παραδόσεις αγαθών στο ίδιο σκάφος από τον ίδιο προμηθευτή, μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος μπορεί να μη ζητούνται κάθε φορά τα σχετικά δικαιολογητικά, που προβλέπονται από την απόφαση αυτή, για την απόδειξη του επαγγελματικού προορισμού του σκάφους, προκειμένου να επισυναφθούν στο στέλεχος του σχετικού τιμολογίου, εφόσον αναγράφεται, στο εκάστοτε τιμολόγιο, ο αριθμός του σχετικού τιμολογίου, στο οποίο, το πρώτο, έχουν επισυναφθεί τα δικαιολογητικά αυτά και βεβαιώνεται με υπογραφή του αγοραστή, ότι τα δικαιολογητικά αυτά εξακολουθούν να ισχύουν.

Επίσης σημειώνεται ότι δεν δικαιούνται χρήσης του ανωτέρω ειδικού δελτίου οι υποκείμενοι στο φόρο - εκμεταλλευτές που διαθέτουν ένα μόνο σκάφος μήκους μέχρι 6 μέτρων που εντάσσονται στο «Απαλλασσόμενο» καθεστώς ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό από την εικόνα του υποκειμένου στο μητρώο της Α.Α.Δ.Ε. πρέπει να προκύπτει ότι ο υποκείμενος έχει αλιευτική δραστηριότητα και δεν εντάσσεται στο απαλλασσόμενο καθεστώς (ως καθεστώς ΦΠΑ θα πρέπει να αναγράφεται είτε «Κανονικό», είτε «Ειδικό κατ' αποκοπή καθεστώς Φ.Π.Α. αλιέων», Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

Τέλος εφόσον στις περιοχές εφοδιασμού δεν υπάρχουν αφορολόγητα καύσιμα (δεν υπάρχουν φορολογικές αποθήκες) ή ειδικές περιστάσεις υπαγορεύουν διαφορετική αντιμετώπιση, οι οποίες θα εξετάζονται από το αρμόδιο τελωνείο κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 19 της απόφασης Τ1940/14.4.2003, ήτοι χρησιμοποιούνται τα «Δελτία προμήθειας υλικών και αντικειμένων χωρίς ΦΠΑ» των άρθρων 12-14 της Π. 8271/4879/18.12.1987.

Οι εκάστοτε αγοραζόμενες ποσότητες καυσίμων, σύμφωνα με το ως άνω δελτίο απαλλαγής, υπόκεινται στους προβλεπόμενους από τις κείμενες διατάξεις ποσοτικούς περιορισμούς (περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 11, όπως ισχύει από 3.6.2019).

Οι υποκείμενοι στο φόρο που υπάγονται στο ειδικό κατ’ αποκοπή καταβολής του φόρου (άρθρο 40 του Κώδικα ΦΠΑ) και εμπίπτον στις απαλλαγές του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ, δικαιούνται επιστροφής του ΦΠΑ, για πράξεις που διενήργησαν ως λήπτες αγαθών και υπηρεσιών και ο φόρος κατέστη απαιτητός από 26.10.2018 έως και την έκδοση της Α.1179/25.4.2019 (31.5.2019), λόγω επιβάρυνσης των παραστατικών πώλησης με ΦΠΑ, εάν για τις ανωτέρω πράξεις αυτές δεν έχει εκδοθεί πιστωτικό τιμολόγιο λόγω εσφαλμένης χρέωσης.

Σημειώνεται ότι δύναται να εκδοθεί πιστωτικό τιμολόγιο λόγω εσφαλμένης χρέωσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΕΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ 1052/2017, ακόμη και εάν οι υποκείμενοι προσκομίσουν εκπρόθεσμα στους προμηθευτές τους τα ως άνω δελτία προμήθειας υλικών και αντικειμένων χωρίς ΦΠΑ, που διαθέτουν νομίμως (σχετ. Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ).

Επισημαίνεται ότι το ειδικό καθεστώς κατ` αποκοπή καταβολής ΦΠΑ για τους εκμεταλλευτές μικρών σκαφών παράκτιας αλιείας και σκαφών σπογγαλιείας υιοθετήθηκε με την ΑΥΟ 1320/1998, όπως αυτή συμπληρώθηκε με τις ΑΥΟ ΠΟΛ.1380/2001 και ΠΟΛ.1102/2004. Με την ανωτέρω απόφαση, που εφαρμόζεται από 1.1.1999, προσδιορίζονται τα κατ’αποκοπή ετήσια ακαθάριστα έσοδα καθώς και το ετήσιο ποσό ΦΠΑ που καταβάλλεται ανά κατηγορία σκάφους.

Με την παρ. 3 του άρθρου 2 της ανωτέρω απόφασης αρχικά ορίσθηκε ότι ο φόρος καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις με την υποβολή έκτακτης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ στη ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται ο εκμεταλλευτής του σκάφους. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι 20 Ιουνίου και η δεύτερη μέχρι 20 Δεκεμβρίου και αφορούν το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο, αντίστοιχα, κάθε ημερολογιακού έτους. Σε περίπτωση μεταβίβασης σκάφους, ο πωλητής υποχρεούται στην καταβολή του οφειλόμενου φόρου μέχρι την ημερομηνία της μεταβίβασης, πριν από την ολοκλήρωση της μεταβίβασης.

Στη συνέχεια και για πράξεις που πραγματοποιούνται από 1.1.2015 και εφεξής, με την Α.Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1010/9.1.2015 ορίσθηκε ότι η ΑΥΟ 1320/1998, όπως αυτή τροποποιήθηκεθηκε με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1380/2001, συνεχίζει να ισχύει για θέματα που αφορούν το ΦΠΑ και τα κατ’ αποκοπή ποσά που οφείλονται ετησίως, σύμφωνα με την ΑΥΟ 1320/1998, καταβάλλονται σε δύο ισόποσες δόσεις με την υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ανά ημερολογιακό εξάμηνο, με προθεσμία υποβολής και καταβολής του φόρου μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα που ακολουθεί το εξάμηνο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει (δηλαδή τέλος Ιουλίου και τέλος Ιανουαρίου του επομένου έτους). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής της ανωτέρω δήλωσης ή εκπρόθεσμης καταβολής του οφειλόμενου φόρου, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ), ενώ σε περίπτωση παράλληλης άσκησης άλλης δραστηριότητας, υποβάλλονται τόσο οι δηλώσεις ΦΠΑ που αφορούν το κατ’ αποκοπή καθεστώς για κάθε εξάμηνο, όσο και οι δηλώσεις ΦΠΑ που αφορούν την άλλη δραστηριότητα.

Η επιστροφή διενεργείται με την αναγραφή του ΦΠΑ που επιβάρυνε τα ανωτέρω παραστατικά πώλησης στην έκτακτη δήλωση, αρχική ή τροποποιητική, που υποβάλλεται σύμφωνα με τα κατά τα ανωτέρω οριζόμενα στην ΠΟΛ 1010/2015, με την επιφύλαξη των περί παραγραφής διατάξεων. Τα ανωτέρω ποσά συμπεριλαμβάνονται στην έκτακτη δήλωση που αφορά την εξάμηνη περίοδο εντός της οποίας ο φόρος καθίσταται απαιτητός.

Το τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο της έκτακτης δήλωσης, σύμφωνα με τα ανωτέρω, θεωρείται ως αίτηση επιστροφής και διεκπεραιώνεται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., αφού καλέσει εγγράφως τον υποκείμενο στο φόρο, σύμφωνα με τη διαδικασία και τον χρόνο που προβλέπεται στη παρ. 2 του άρθρου 14 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), να προσκομίσει αντίγραφα των παραστατικών πώλησης που εκδόθηκαν με ΦΠΑ. Εν συνεχεία αφού γίνει επαλήθευση του περιεχομένου των ανωτέρω παραστατικών πώλησης με το υπόλοιπο της έκτακτης δήλωσης ΦΠΑ της αντίστοιχης εξάμηνης περιόδου, προβαίνει στην έκδοση ΑΦΕΚ για την επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου. Σχετικό άρθρο 2 της Α.1179/25.4.2019.

Τέλος επισημαίνω ότι δεν διεκδικώ το αλάθητο και ευχαριστώ εκ των προτέρων για παρατηρήσεις σε τυχόν αβλεψίες ή σε άστοχες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.

Πηγές:

- Άρθρα 27, 34 και 40 του ν.2859/2000.

- Α.Υ.Ο. 1591//ΠΟΛ.69/1987), Π.8271/ 4879/18.12.1987, 1320/1998, Τ.1940/2003.

- Α.Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1010/9.1.2015.

- Α.Δ. Α.Α.Δ.Ε. Α.1179/25.4.2019.

- Ε.2100/4.6.2019 της ΑΑΔΕ.

Πηγή: Taxheaven

Πρόσφατα Νέα