Αθήνα, 26/09/2018
Αριθ. Πρωτ.: 100913 - 26/09/2018

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Ταχ. Δ/νση :Λ. Θηβών 196-198, Αγ. I. Ρέντης
Ταχ. Κώδικας :18233
Πληροφορίες :Λεωνίδας Τυροβολάς
Τηλέφωνο :2132125632
Email:I tyrovolas@keyd.gov.gr

ΠΡΟΣ: Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αυτοτελές Τμήμα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου

ΘΕΜΑ: «Απάντηση σε Ερώτηση »        

Για τα αναφερόμενα στην εισαγωγική περιγραφή της ερώτησης:

Το ιδιωτικό χρέος (δηλαδή το χρέος των πολιτών και επιχειρήσεων προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία, τις τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες, π.χ. προμηθευτές) διογκώθηκε σε μεγάλο βαθμό στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης. Συγκεκριμένα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο ξεπέρασαν τα 100 δις ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες προς ασφαλιστικά ταμεία ξεπέρασαν τα 30 δις ευρώ. Ομοίως και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεκίνησαν ως πρόβλημα το 2009, κάθε χρόνο διογκώνονταν και ξεπέρασαν τα 105 δις ευρώ, ενώ ο υπερδανεισμός προ κρίσης και η αδυναμία αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τη διάρκεια της κρίσης επιδείνωσε το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους. Παράλληλα, το χρέος μεταξύ ιδιωτών (π.χ. πελάτη - προμηθευτή, εργοδότη - εργαζόμενου) παραμένει σε άγνωστο ύφος, διότι ποτέ ιστορικά στη χώρα μας δεν έγινε καταγραφή του.

Συνέπεια όλων των ανωτέρω ήταν η ένταση του φαινομένου της υπερχρέωσης, η οποία οδήγησε σε αύξηση των φόρων και εισφορών, ενώ παράλληλα οι τράπεζες οδηγήθηκαν σε αύξηση των επιτοκίων και συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις. Γίνεται κατανοητό ότι η παρούσα κυβέρνηση κληρονόμησε ένα οξύτατο πρόβλημα από το παρελθόν που πλέον διαχειρίζεται με εμφανή θετικά αποτελέσματα, αφού από τα στατιστικά στοιχεία εξέλιξης των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τα τελευταία έτη, όπως καταγράφονται από την ΤΤΕ και την ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει ότι για πρώτη φόρα αναχαιτίζεται η γοργή τους αύξηση και παρατηρείται 
μικρή μόνο αύξηση κατά το 2015, ενώ η κατάσταση σταθεροποιείται το 2016 (δηλ. παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα) και επιτυγχάνεται μείωση τους το 2017 κατά ∼11,4 δισεκ. €, για πρώτη φορά μετά την έναρξη της κρίσης. Σημειώνεται ότι τα «κόκκινα» δάνεια αποτελούν ένα μεγάλο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα, διότι δεν επιτρέπουν στις τράπεζες να έχουν το ρόλο που πρέπει, δηλαδή της χρηματοδότησης της οικονομίας και υποστήριξης της ανάπτυξης.

Τα διαθέσιμα θεσμικά μέσα και τεχνικά εργαλεία δεν έδωσαν λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης, αφού αυτή αυξανόταν διαρκώς. Με σκοπό να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της συνεχούς αύξησης του ιδιωτικού χρέους η Κυβέρνηση τροποποίησε τα υφιστάμενα εργαλεία, ώστε να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα τους, όπως για παράδειγμα:

• η θέσπιση της δυνατότητας ρύθμισης των χρεών και προς το δημόσιο στο πλαίσιο του Νόμου 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά («Νόμος Κατσέλη - Σταθάκη»), το οποίο βοήθησε και τις ατομικές επιχειρήσεις και τους μικρο-εμπόρους που δεν διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα

• η βελτίωση του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ρύθμιση των κόκκινων δανείων σε διμερές επίπεδο με τις τράπεζες (χωρίς εμπλοκή του δημοσίου)

• η βελτίωση του προ-πτωχευτικού Κώδικα και συγκεκριμένα της διαδικασίας εξυγίανσης.

Παράλληλα η κυβέρνηση θέσπισε και νέα εργαλεία, όπως ο Νόμος 4469/2017 του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, με στόχο να αντιμετωπίσει τα χρέη των επιχειρήσεων. Ο Νόμος αυτός περιέχει ευνοϊκές ρυθμίσεις χρέους, αφού οι οφειλέτες καλούνται να πληρώσουν μόνο ότι μπορούν (δηλ. βάσει της ικανότητας αποπληρωμής τους), ενώ στο τέλος της περιόδου αποπληρωμής (δηλ. έως 10 έτη για το δημόσιο και έως 20 έτη για τις τράπεζες) οποιοδήποτε ποσό χρέους απομένει διαγράφεται οριστικά, είτε είναι πανωτόκια, τόκοι, πρόστιμα, προσαυξήσεις ή ακόμη και κεφάλαιο, βασικός φόρος και βασική εισφορά (με εξαίρεση την παρακρατούμενη εισφορά εργαζομένου του πρώην ΙΚΑ). Ο Νόμος αυτός διέπεται και από το κοινωνικό πρόσημο, αφού οι μικροί πιστωτές, όπως οι μικροί προμηθευτές και οι εργαζόμενοι, εξοφλούνται 100% και δεν επιδέχονται κανένα «κούρεμα» χρέους, ενώ παράλληλα ο οφειλέτης υποχρεούται να τους εξοφλήσει πλήρως. Αντίστοιχα οι οικονομικά αδύναμοι, πολίτες και επιχειρήσεις, προστατεύονται από κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και πλειστηριασμούς, ενώ η προστασία της πρώτης κατοικίας τους είναι απολύτως εξασφαλισμένη. Σε κάθε περίπτωση ο θεσμός του εξωδικαστικού μηχανισμού παρέχει λύση σε επιχειρήσεις που στα χρόνια της κρίσης συσσώρευσαν χρέη σε τράπεζες και Δημόσιο, ωστόσο έχουν τις προϋποθέσεις και τις προοπτικές για να επιβιώσουν και αναπτυχθούν.

Λόγω των παραπάνω οφελών και κινήτρων προκύπτει μεγάλο ενδιαφέρον για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό. Εξυπακούεται ότι τα ευνοϊκά οφέλη του Νόμου παρέχονται μόνο σε περίπτωση που ο οφειλέτης και τα συνδεδεμένα πρόσωπα (επιχείρηση, επιχειρηματίας ή/και συγγενής του) έχει οικονομική αδυναμία και δεν διαθέτει υψηλή περιουσία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έτσι αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι οποίοι διαθέτουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα χρέη τους, αλλά το αποφεύγουν με δόλια μέσα, επιβαρύνοντας το κοινωνικό σύνολο και την οικονομία ευρύτερα. Για να αποφευχθεί η χρήση του εργαλείου από στρατηγικούς κακοπληρωτές, έχει προβλεφθεί μια σειρά μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης, με εκτενείς διαδικασίες, καθώς και ελέγχους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επισημαίνεται, ότι μετά την υποβολή της αίτησης, η χρήση του μηχανισμού έχει διάρκεια από 3 έως 10 μήνες, ανάλογα με την περίπτωση. Πρόκειται για τα αναγκαία χρονικά περιθώρια, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι οφειλέτες δεν θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση, αλλά και ότι οφειλές προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή/και τις τράπεζες που έχουν λάβει σημαντικές κεφαλαιακές ενισχύσεις από τους φορολογούμενους, δεν θα διαγραφούν δολίως. Είναι δύο σημαντικές προϋποθέσεις, για την εκπλήρωση των οποίων ο Νόμος του εξωδικαστικού μηχανισμού προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και κριτήρια. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου απαιτείται η προσκόμιση κρίσιμων δικαιολογητικών, από τα οποία αποκαλύπτονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές (π.χ. πιστοποιητικά βαρών από τα αρμόδια υποθηκοφυλακεία). Όσον αφορά στη βελτίωση επί του θέματος της συγκέντρωσης των δικαιολογητικών, πρέπει να σημειωθεί ότι πλέον τα περισσότερα από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ανακτώνται αυτόματα από την ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Με σκοπό τη διευκόλυνση των ανωτέρω ελέγχων, τη διασφάλιση της διαφάνειας και του αδιάβλητου των διαδικασιών, καθώς και την διευκόλυνση των χρηστών, αξιοποιήθηκε η τεχνολογία και έτσι όλες οι διαδικασίες του Νόμου διενεργούνται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που σχεδίασε η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και ανέπτυξε η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2017, μέσω της ανωτέρω πλατφόρμας, συνδυάστηκαν οι βάσεις δεδομένων του δημοσίου, των ασφαλιστικών ταμείων και των τραπεζών, με σκοπό να προκύπτει ενιαία / σύμμετρη πληροφόρηση και επίσης να διευκολύνει τις επιχειρήσεις, αφού τους παρέχει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία και δικαιολογητικά της ΑΑΔΕ, του ΕΦΚΑ και των τραπεζών. Δηλαδή συντελέστηκε ένα κορυφαίο έργο υποδομής, που θα έπρεπε να έχει γίνει πριν από δεκαετίες, το οποίο ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από 1 έτος και υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου από το δημόσιο, χωρίς να κοστίσει ούτε ένα ευρώ στον Κρατικό Προϋπολογισμό, πέρα από τους μισθούς των υφιστάμενων δημόσιων υπαλλήλων που εργάστηκαν για το σκοπό αυτό. Η πλατφόρμα αυτή, όχι μόνο αποδείχθηκε λειτουργική, αλλά έχει ήδη αναβαθμιστεί σημαντικά, υιοθετώντας αυτοματισμούς και διασυνδέσεις με άλλες πλατφόρμες και εξυπηρετώντας ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ομόρρυθμους εταίρους. Κάθε μήνα μετά την αρχική έναρξη της πλατφόρμας διενεργούνται αναβαθμίσεις, οι οποίες συνεχίζονται ακόμη, παρέχοντας ολοένα και περισσότερες διευκολύνσεις, όπως η προγραμματισμένη αυτόματη ανάλυση βιωσιμότητας για μικρές επιχειρήσεις.

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας είναι διαθέσιμος σε όλες τις επιχειρήσεις που αδυνατούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους, σε διμερές επίπεδο, δηλαδή απευθείας με τον καθένα πιστωτή τους. Στις 400 χιλιάδες επιχειρήσεις που, ελλείψει διαθέσιμων στατιστικών στοιχείων, εκτιμήθηκε ότι χρωστούν σε έναν ή περισσότερους πιστωτές συμπεριλαμβάνονται όλα τα είδη επιχειρήσεων, όπως και οι ατομικές επιχειρήσεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες. Χιλιάδες εξ αυτών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών ενδεχομένως να μην προσέλθουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, διότι μπορούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους αξιοποιώντας άλλα διαθέσιμα εργαλεία, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών ή ο Νόμος Κατσέλη - Σταθάκη (για όσους δεν διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα) ή τη διαδικασία εξυγίανσης του προ-πτωχευτικού κώδικα. Η μη χρήση του Εξωδικαστικού Μηχανισμού και από τις 400 χιλιάδες επιχειρήσεις όλων των ειδών, δεν συνεπάγεται την αποτυχία του εργαλείου, αφού ο Νόμος αυτός αποτελεί ένα από τα διαθέσιμα εναλλακτικά εργαλεία που διαθέτουν πλέον οι επιχειρήσεις και μπορούν να αξιοποιήσουν αυτό που τους ταιριάζει καλύτερα.

Πρέπει ακόμα να σημειωθεί ότι το κριτήριο επιλεξιμότητας για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό είναι το ελαστικότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθότι δεν απαιτείται η ενδιαφερόμενη επιχείρηση να έχει φορολογητέα κερδοφορία, όπως αναφέρεται, αλλά αντιθέτως ζητείται να διαθέτει σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης εναλλακτικά:

• είτε θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA)

• είτε θετική καθαρή θέση (equity).

Γίνεται κατανοητό ότι εάν μια επιχείρηση δεν διαθέτει κανένα από τα δύο ανωτέρω εναλλακτικά κριτήρια, τότε συνεπάγεται ότι είτε αποκρύπτει εισοδήματα ή / και παρουσιάζει πλαστές / εικονικές δαπάνες και συνεπώς δεν είναι επιθυμητή η ένταξη της στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, αφού αφορά σε στρατηγικό κακοπληρωτή.

Όσον αφορά στο παράδειγμα που αναφέρεται για την ομόρρυθμη επιχείρηση στην Πάτρα, πρέπει να διευκρινιστεί ότι η διαδικασία ολοκληρώνεται επιτυχώς όταν συμφωνήσουν το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών στους οποίους περιλαμβάνεται το 40% των πιστωτών με ειδικό προνόμιο (δηλαδή κατέχουν εξασφαλίσεις, όπως για παράδειγμα υποθήκες σε ακίνητα), επομένως διευκρινίζεται ότι δεν χρειάζεται να συμφωνήσουν όλοι, παρά μόνο η πλειοψηφία.

Όσον αφορά στο παράδειγμα της ξενοδοχειακής μονάδας με μοναδική οφειλή στην ΑΑΔΕ που βεβαιώθηκε το 2018 και δεν μπορεί να τη ρυθμίσει, πρέπει να επισημανθεί ότι πανευρωπαϊκώς στις αντίστοιχες νομοθεσίες ρύθμισης οφειλών δεν εντάσσονται τα πλέον πρόσφατα χρέη (τρέχοντος έτους 2018), αλλά αντιθέτως ρυθμίζονται μόνο τα παλιά χρέη, έτσι ώστε να μην επικρατήσει η τακτική της στάσης πληρωμών και η εξάπλωση των στρατηγικών κακοπληρωτών. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός λαμβάνει υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής, δηλαδή λαμβάνει υπόψη ότι η επιχείρηση θα πρέπει να καλύψει τις οφειλές που προέκυψαν εντός του 2018 καθώς και αυτές που θα προκύψουν εντός των επόμενων 3 ετών και συνεπώς η μηνιαία δόση που καλείται η επιχείρηση να πληρώσει, εξαιρεί τα χρήματα που απαιτούνται για την εξόφληση των τρεχουσών οφειλών.

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός ως καινοτόμο εργαλείο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους των επιχειρήσεων, ομόρρυθμων εταίρων, ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών αναπόφευκτα συνάντησε δυσκολίες και συνοδεύτηκε από εμπόδια στους πρώτες μήνες εφαρμογής του. Το σημαντικότερο πρόβλημα ήταν η έλλειψη ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων και για να αντιμετωπιστεί αυτό επενδύσαμε στην παραγωγή, ελεύθερη και ευρεία διάδοση της απαιτούμενης γνώσης. Προς το σκοπό αυτό, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) έχει πραγματοποιήσει 113 ενημερωτικές Ημερίδες / Εσπερίδες σε 57 διαφορετικές πόλεις σε όλη την Ελλάδα και 14 εκπαιδευτικά σεμινάρια σε επιστημονικούς φορείς και επαγγελματικούς συλλόγους (λογιστών - οικονομολόγων, δικηγόρων, μηχανικών), ενώ παράλληλα σε αυτές τις εκδηλώσεις έχουν συνδεθεί και από άλλες πόλεις μέσω τηλεδιάσκεψης. Κατά μείζονα λόγο, το κενό πληροφόρησης στο ευρύ (μη εξειδικευμένο) κοινό κλήθηκαν να καλύψουν τα 24 Κέντρα και Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών που ήδη λειτουργούν ανά την επικράτεια, στα οποία έχουν προσέλθει και έχουν λάβει δωρεάν επίσημη ενημέρωση και εξειδικευμένη καθοδήγηση για το πρόβλημα υπερχρέωσης που αντιμετωπίζουν πάνω από 9 χιλιάδες πολίτες. Παράλληλα λειτουργεί το ειδικό helpdesk της ΕΓΔΙΧ μέσω του οποίου υποστηρίζονται διαρκώς οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες (λογιστές, οικονομολόγοι, δικηγόροι, μηχανικοί, σύμβουλοι κλπ), μέσω του οποίου έχουν απαντηθεί πάνω από 13,5 χιλιάδες μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ερωτήματα των ενδιαφερομένων. Ταυτόχρονα μέσω της ιστοσελίδας www.keyd.gov.gr, παρέχεται ενημέρωση σε όλους τους χρήστες, καθώς και δωρεάν χρηστικό υλικό (όπως αναλυτικές οδηγίες χρήσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις, υποδείγματα εντύπων που απαιτούνται για την υποβολή αίτησης, υποδείγματα μελετών βιωσιμότητας κλπ). Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για την επιτυχή αντιμετώπιση της υπερχρέωσης, πέραν των συνεχών προσπαθειών που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση, απαιτείται να υπάρχει και η ανάλογη υποστήριξη των εμπλεκόμενων επαγγελματιών και επιστημονικών φορέων που συνδράμουν στην επιτυχή εφαρμογή του. Όλοι οι ανωτέρω φορείς συνδράμουν μέχρι στιγμής στην εφαρμογή του Εξωδικαστικού Μηχανισμού και έχει καλλιεργηθεί η απαιτούμενη συνεργασία, πλην όμως δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός, αντιθέτως πρέπει διαρκώς να εντείνεται η ενεργή συμμετοχή τους.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος δυσκολίας στην εφαρμογή του εξωδικαστικού μηχανισμού αποτέλεσε η στάση αναμονής που εύλογα τήρησαν στην αρχή οι οφειλέτες και οι συνεργάτες τους (λογιστές, δικηγόροι κλπ), περιμένοντας να διαπιστώσουν που θα καταλήξει αυτός ο μηχανισμός. Και αυτό το εμπόδιο αντιμετωπίστηκε μόλις κατέληξαν επιτυχώς οι πρώτες υποθέσεις στα μέσα Δεκεμβρίου του 2017, δηλαδή 5 μήνες μετά την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Σημειώνεται ότι ο αριθμός ολοκλήρωσης αιτήσεων αυξάνεται σταθερά και σταδιακά τους τελευταίους μήνες και αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο στους επόμενους μήνες. Καθημερινώς περισσότερες επιχειρήσεις ολοκληρώνουν επιτυχώς τις απαιτούμενες διαδικασίες και συνεπώς όσο προκύπτουν παραδείγματα επιτυχούς χρήσης του μηχανισμού, τόσο η συμμετοχή θα αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

Επιπλέον οι οφειλέτες τήρησαν και μια στάση επιφυλακτικότητας στις αρχές του 2018 εξαιτίας εσφαλμένων ειδήσεων / διαδόσεων ότι επίκειται να προκύψει μια άλλη πιο ευνοϊκή ρύθμιση οφειλών προς το δημόσιο σε 120 δόσεις, μέσω μιας άλλης, πολύ απλής και γρήγορης διαδικασίας, χωρίς δικαιολογητικά και ελέγχους, κάτι το οποίο δεν ισχύει.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία τέτοια εργαλεία ρύθμισης, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός, απαιτούν τη συναίνεση των πιστωτών, δηλαδή να δέχονται να προβούν σε βιώσιμες και μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις, έναντι του να διακόψουν οι επιχειρήσεις τη λειτουργία τους, το οποίο ζημιώνει εν τέλει και τους πιστωτές. Απαιτείται συνεπώς και η προθυμία των τραπεζών να προβαίνουν σε γενναίες και ταυτόχρονα ρεαλιστικές και βιώσιμες ρυθμίσεις οφειλών. Ωστόσο στην πράξη, η αδυναμία ορθολογικής αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων αναδεικνύεται σε πολλές χώρες ως ένα μεγάλο ζήτημα. Είναι ένα ζήτημα για το οποίο πρέπει και οι τράπεζες να προβούν σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και αναβαθμίσεις της λειτουργίας τους, έτσι ώστε να παρέχουν βιώσιμες λύσεις στις επιχειρήσεις και να τις βοηθούν να επανέλθουν σε αναπτυξιακή τροχιά. Να παίξουν δηλαδή έναν ρόλο υποστηρικτικό και αναπτυξιακό, με κοινωνικό πρόσημο. Στον τομέα αυτό η κυβέρνηση εργάζεται με τις τράπεζες, έτσι ώστε να βελτιώνεται η στάση τους και να συμβάλλουν στην επίλυση του προβλήματος της υπερχρέωσης.

Η ΕΓΔΙΧ έχει λάβει υπόψη της όλες τις δυσκολίες που, όπως είναι φυσικό σε κάθε νεοπαγή θεσμό, έχουν ανακύψει κατά την διανυθείσα περίοδο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού και καθημερινά επιλύει τα εμπόδια που προκύπτουν, ενώ παράλληλα εισηγείται και τις απαραίτητες πρόσθετες βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας και τους περιορισμούς των οδηγιών και κανονισμών της Ε.Ε. και της Ε.Κ.Τ. Η συνεχής αξιολόγηση και βελτίωση των εργαλείων αποτελεί πάγια επιδίωξη της ΕΓΔΙΧ και για το σκοπό αυτό παρακολουθείται διαρκώς η πορεία του εξωδικαστικού μηχανισμού και πραγματοποιούνται όποιες αλλαγές απαιτούνται, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως τα Επιμελητήρια.

Συγκεκριμένα, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μετά από σχετική εισήγηση της ΕΓΔΙΧ, έχοντας συλλέξει τις παρατηρήσεις και έχοντας εισακούσει τα αιτήματα όλων των εμπλεκομένων φορέων, έχει υλοποιήσει μια σειρά από βελτιώσεις, με στόχο τη διευκόλυνση του οφειλέτη - επιχείρησης για την πραγματική αναδιάρθρωση των χρεών του, ταυτόχρονα με την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και την εξασφάλιση των δημοσίων εσόδων. Με το πρόσφατο πολυνομοσχέδιο Ν. 4549/2018 επιτυγχάνεται η περαιτέρω τεχνική και ουσιαστική βελτίωση τόσο του Νόμου όσο και της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υλοποίησης αυτού, προκειμένου να υπηρετήσει αποτελεσματικότερα και ταχύτερα τον επιβεβλημένο σκοπό του, ειδικά προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της κάλυψης όλων των ειδών επιχειρήσεων, την εξυγίανση των βιώσιμων επιχειρήσεων και την επαναφορά τους σε αναπτυξιακή τροχιά, καθώς και την πρόληψη του φαινομένου των στρατηγικών κακοπληρωτών. Επιπλέον, με το Ν. 4549/2018 αφενός θεσπίστηκε η διεύρυνση του πεδίου του Νόμου, ώστε να είναι περισσότεροι οι δικαιούχοι, αφετέρου επιτεύχθηκε η απλοποίηση των διαδικασιών και οι κανόνες στη συνεργασία μεταξύ των πιστωτών, που αποτελούν το τρίπτυχο των αλλαγών του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Αναλυτικότερα:

α) Διεύρυνση πεδίου εφαρμογής:
• προβλέπεται πλέον η ένταξη και των χρεών που δημιουργήθηκαν έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2017
• μπορούν πλέον να ενταχθούν και οι οφειλές ομόρρυθμων εταίρων
• θεσπίστηκε η υπαγωγή των ελευθέρων επαγγελματιών με οφειλές:
- έως 125 χιλιάδες ευρώ προς δημόσιο και 125 χιλιάδες ευρώ προς ασφαλιστικά ταμεία, με απλή διαδικασία
- άνω των 125 χιλιάδες ευρώ, με την εκπόνηση μελέτης βιωσιμότητας.

β) Διεύρυνση προστασίας:

Σε ό,τι αφορά στο πλαίσιο κανόνων για την καλύτερη συνεργασία μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, καθώς και των πιστωτών μεταξύ τους, οι αλλαγές που επήλθαν, έχουν στόχο την περαιτέρω προστασία των οφειλετών.

Μεταξύ άλλων συμφωνήθηκε να αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης του Δημοσίου και για τις περιπτώσεις που αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό αφορά διμερή διαπραγμάτευση, ενώ επεκτείνεται η προστασία του οφειλέτη από 70 ημέρες σε 90. Ενισχυμένη προστασία παρέχει για τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες η διάταξη που αφορά στους τραπεζικούς λογαριασμούς που έχουν κατασχεθεί από το Δημόσιο, τις τράπεζες και τους ιδιώτες, καθώς προβλέπεται ότι θα αποδεσμεύονται με την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Έτσι, ο οφειλέτης θα αποκτά και πάλι πρόσβαση στα ποσά των λογαριασμών που είχαν «παγώσει» από κατασχετήριο.

Στις περιπτώσεις διμερούς διαπραγμάτευσης που εκκρεμούν για τρεις μήνες, οι πιστωτές οφείλουν πλέον να ενημερώνουν την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για την πρόοδο των διαδικασιών.

Σε ό,τι αφορά εκείνους που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, όπως για παράδειγμα οι αγρότες, αυτοί πλέον αποκτούν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν διμερώς και τις τραπεζικές τους οφειλές, ακόμη και για τις τράπεζες υπό εκκαθάριση, όπως τα δάνεια προς την πρώην Αγροτική Τράπεζα (δηλαδή και προς τον Ενιαίο Εκκαθαριστή - PQH).

γ) Απλοποίηση διαδικασιών:

Με τις πρόσφατες αλλαγές του Νόμου, διευκολύνονται και επισπεύδονται οι διαδικασίες και απαιτούνται λιγότερα έγγραφα για χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που επιθυμούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς και διευκολύνει τους λογιστές, δικηγόρους, οικονομολόγους και λοιπούς συνεργάτες των επιχειρήσεων, οι οποίοι αναλαμβάνουν την υποβολή των αιτήσεων τους.

Συγκεκριμένα, με την ΚΥΑ υπ. αριθ. 64182/2018 του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και του Υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 15 Ιουνίου 2018, καταργούνται τα μισά δικαιολογητικά (δηλ. 11), ενώ θεσπίζεται η δυνατότητα προσκόμισης των υπολοίπων 11 μετά την υποβολή της αίτησης και πλέον απαιτείται η προσκόμιση μόνο 3 δικαιολογητικών κατά την υποβολή της αίτησης. Έτσι, καταργείται η υποχρέωση των αιτούντων να προσκομίζουν όλα τα έγγραφα από Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και πιστωτικά ιδρύματα, καθώς οι σχετικές πληροφορίες αντλούνται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας της ΕΓΔΙΧ.

Επί των ερωτημάτων σημειώνονται τα ακόλουθα:

1) Πριν από περίπου ένα χρόνο ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά η ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού. Έκτοτε συνεχίζεται η λειτουργία και αναβάθμισή της για τη ρύθμιση οφειλών επιχειρήσεων, ενώ σταδιακά επεκτάθηκε, με σκοπό την ένταξη και των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.

Σύμφωνα με τα αθροιστικά στοιχεία της ΕΓΔΙΧ μέχρι τις 21/09/2018:

• Έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 53.604 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επιχειρηματίες και αγρότες

• Έχουν υποβληθεί 3.528 αιτήσεις

• Έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία και ρυθμίσει τα χρέη τους με ευνοϊκό τρόπο 415 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επιχειρηματίες και αγρότες.

Συγκεκριμένα:

Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, σε διάστημα 59 εβδομάδων λειτουργίας της πλατφόρμας έχουν ήδη υποβληθεί 1.272 αιτήσεις και εξ αυτών ήδη 74 επιχειρήσεις έχουν πλέον ρυθμίσει τα χρέη τους, προς ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, Τράπεζες και προμηθευτές. Το σύνολο των οφειλών που έχουν ρυθμιστεί στις παραπάνω περιπτώσεις ανέρχεται σε ποσό περίπου 28 εκατομμυρίων ευρώ.

Όσον αφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες, σε διάστημα 33 εβδομάδων λειτουργίας της πλατφόρμας έχουν ήδη υποβληθεί 2.164 αιτήσεις, και εξ αυτών ήδη 388 ελεύθεροι επαγγελματίες έχει πλέον ρυθμίσει τις οφειλές τους προς ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ. Το σύνολο των οφειλών που έχουν ρυθμιστεί στις παραπάνω περιπτώσεις ανέρχεται σε ποσό περίπου 4,6 εκατομμυρίων ευρώ.

Όσον αφορά στους αγρότες, σε διάστημα 12 εβδομάδων λειτουργίας της πλατφόρμας έχουν ήδη υποβληθεί οριστικά 92 αιτήσεις, εκ των οποίων 18 αγρότες ρύθμισαν τα χρέη τους προς ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ (κυρίως ΟΓΑ).

Παράλληλα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΓΔΙΧ, επί του παρόντος δεκάδες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες βαίνουν προς ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης, ενώ χιλιάδες άλλοι ετοιμάζουν την αίτησή τους.

2) Η χρονική διάρκεια της διαδικασίας του εξωδικαστικού μηχανισμού δεν μπορεί να είναι πάντα η ίδια, διότι ποικίλει ανάλογα με την περίπτωση. Τα κριτήρια για τη χρονική διάρκεια της διαδικασίας είναι η πολυπλοκότητα της εκάστοτε υπόθεσης, ο αριθμός των πιστωτών, το μέγεθος της επιχείρησης (που συνεπάγεται την ενδεχόμενη υποχρέωση διορισμού ανίεξάρτητου οικονομικού εμπειρογνώμονα, καθώς και την κατάρτιση μελέτης βιωσιμότητας εφόσον πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση), καθώς και το ύφος των οφειλών, αν υπάγεται δηλαδή στην απλοποιημένη διαδικασία με τα αυτοματοποιημένα κριτήρια ή όχι. Σημειωτέον ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες η διαδικασία ολοκληρώνεται πιο γρήγορα από ότι για τις επιχειρήσεις, όπου η διαδικασία από την κατάθεση της αίτησης μέχρι την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης διαρκεί περίπου από 3 έως 10 μήνες. Πρόκειται για τα αναγκαία χρονικά περιθώρια, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο οφειλέτες δεν θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση, αλλά και ότι οφειλές προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή/και τις τράπεζες που έχουν λάβει σημαντικές κεφαλαιακές ενισχύσεις, δεν θα διαγραφούν δολίως. Είναι δύο σημαντικές προϋποθέσεις, για την εκπλήρωση των οποίων ο Νόμος του εξωδικαστικού μηχανισμού προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και κριτήρια, αποφεύγοντας έτσι τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αφού διενεργούνται ισχυροί έλεγχοι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

3) Η πλατφόρμα είναι ήδη σε λειτουργία για την υποβολή αιτήσεων που περιλαμβάνουν προς ρύθμιση οφειλές του έτους 2017. Για τα χρέη του 2018 πρέπει να επισημανθεί ότι πανευρωπαϊκούς στις αντίστοιχες νομοθεσίες ρύθμισης οφειλών δεν εντάσσονται τα πλέον πρόσφατα χρέη (τρέχοντος έτους 2018), αλλά αντιθέτως ρυθμίζονται μόνο τα παλιά χρέη, ώστε να μην επικρατήσει η τακτική της στάσης πληρωμών και η εξάπλωση των στρατηγικών κακοπληρωτών. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός λαμβάνει υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής, δηλαδή λαμβάνει υπόψη ότι η επιχείρηση θα πρέπει να καλύψει τις οφειλές που προέκυψαν εντός του 2018 καθώς και αυτές που θα προκύψουν εντός των επόμενων 3 ετών και συνεπώς η μηνιαία δόση που καλείται η επιχείρηση να πληρώσει, εξαιρεί τα χρήματα που απαιτούνται για την εξόφληση των τρεχουσών οφειλών.

4) Σκοπός του εξωδικαστικού είναι η εξυγίανση όσων επιχειρήσεων έχουν πραγματικές προοπτικές βιωσιμότητας, μέσω της ρύθμισης και διαγραφής μέρους των χρεών τους προς το σύνολο των πιστωτών τους. Το κριτήριο της βιωσιμότητας μιας επιχείρησης κρίνεται κατά περίπτωση "ad hoc" από τους πιστωτές της. Τα αντικειμενικά κριτήρια μπορούν να αφορούν μόνο στις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, οι οποίες προβλέπονται ήδη στο νόμο, δηλαδή δεν απαιτείται η ενδιαφερόμενη επιχείρηση να έχει φορολογητέα κερδοφορία, όπως αναφέρεται, αλλά αντιθέτως ζητείται να διαθέτει σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης εναλλακτικά:
• είτε θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA)
• είτε θετική καθαρή θέση (equity).

Γίνεται κατανοητό ότι εάν μια επιχείρηση δεν διαθέτει κανένα από τα δύο ανωτέρω εναλλακτικά κριτήρια, τότε συνεπάγεται ότι είτε αποκρύπτει εισοδήματα ή / και παρουσιάζει πλαστές / εικονικές δαπάνες και συνεπώς δεν είναι επιθυμητή η ένταξη της στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, αφού αφορά σε στρατηγικό κακοπληρωτή. Πρέπει ακόμα να σημειωθεί ότι το ανωτέρω κριτήριο επιλεξιμότητας για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό είναι το ελαστικότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η θέσπιση μιας «οριζόντιας» ρύθμισης των οφειλών (όπως οι 100 δόσεις προς δημόσιο του 2015) δεν έγινε δεκτή από τους ευρωπαίους εταίρους (βλέπε Ν. 4336/2015), διότι θεωρείται ότι αντιμετωπίζει όμοια όλους τους οφειλέτες, το οποίο δεν προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη, όπου ο καθένας καλείται να πληρώσει βάσει των δυνατοτήτων του. Λαμβάνοντας αυτό ως δεδομένο και με σκοπό να παρασχεθεί μια λύση για τις επιχειρήσεις, σχεδιάστηκε ο εξωδικαστικός μηχανισμός που αντιμετωπίζει όλα τα χρέη τους («κόκκινα δάνεια, καθώς και χρέη προς το Δημόσιο), εφόσον αυτές κρίνονται ως βιώσιμες. Από την άλλη πλευρά, ο Ν. 3588/2007 για τον Πτωχευτικό Κώδικα αφορά σε επιχειρήσεις που δεν έχουν προοπτικές βιωσιμότητας και οδηγούνται σε εκκαθάριση, συνεπώς η ρύθμιση των οφειλών προς την ΑΑΔΕ σε έως 180 δόσεις αντιστοιχεί σε περιπτώσεις που εντάσσονται σε διαφορετικό σκοπό (δηλ. την εκκαθάριση) και νομικό πεδίο εφαρμογής. Περαιτέρω, πρέπει να επισημανθεί ότι ο Ν. 3588/2007 αφορά σε μια δικαστική διαδικασία, όπου κυρίαρχο ρόλο έχει η κρίση του δικαστή που μπορεί να διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση και διακατέχεται από μια ευελιξία και ευχέρεια προσαρμογής στα δεδομένα της εκάστοτε υπόθεσης, σε αντίθεση με τον εξωδικαστικό μηχανισμό όπου βασικό ρόλο έχει η αυτοματοποιημένη διαδικασία του ηλεκτρονικού συστήματος, καθώς και η κρίση των πιστωτών, όπου όσον αφορά στους δημόσιους λειτουργούς τίθενται συγκεκριμένοι περιορισμοί εκ της νομοθεσίας. Σημειωτέον, επίσης, ότι ο πτωχευτικός κώδικας δεν παρέχει τις δυνατότητες ευνοϊκών ρυθμίσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού, όπως π.χ. η διαγραφή της βασικής οφειλής. Επίσης ο πτωχευτικός κώδικας δεν μπορεί να επεκταθεί οριζόντια σε όλες τις επιχειρήσεις, διότι απαιτείται να γίνεται έλεγχος ύπαρξης περιουσιακής κατάστασης (εισοδήματα, κινητή και ακίνητη περιουσία σε Ελλάδα και εξωτερικό, καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές), που πρέπει να εξετάζεται σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.

5) Δεν έχει υποπέσει σε γνώση μας ότι οι τράπεζες ζητούν τέτοια έγγραφα από τους οφειλέτες. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε οποιοδήποτε τέτοιο έγγραφο προς ενημέρωση και αντιμετώπιση.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι το δημόσιο δεν αρνείται να πληρώσει τις εγγυήσεις, αλλά αντιθέτως κάθε χρόνο πληρώνει εκατομμύρια ευρώ σε εγγυήσεις που έχει παράσχει, εφόσον πρώτα ελεγχθούν τα σχετικά αιτήματα και διαπιστωθεί ότι ισχύουν οι αντίστοιχοι όροι. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου μπορείτε να απευθυνθείτε στο αρμόδιο Υπουργείο Οικονομικών (Γενικό Λογιστήριο του Κράτους).

6) Πρέπει να σημειωθεί ότι μετά από τη λειτουργία του πρώτου έτους του εξωδικαστικού μηχανισμού, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και η ΕΓΔΙΧ παρεμβαίνουν καθημερινά σε συγκεκριμένες διαδικαστικές ενέργειες και βελτιώσεις (π.χ. αναβαθμίσεις της ηλεκτρονικής πλατφόρμας) που επιταχύνουν τους ρυθμούς ολοκλήρωσης και διευκολύνουν αποτελεσματικότερα τους χρήστες. Εξυπακούεται ότι παρακολουθείται διαρκώς η πορεία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού και οι δυσκολίες εφαρμογής που ανακύπτουν στην πράξη και εφόσον απαιτηθεί η Κυβέρνηση θα προβεί σε περαιτέρω βελτιώσεις, με σκοπό την υποστήριξη των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση των χρεών τους και την επάνοδο τους στην αναπτυξιακή πορεία.
Επίσης, το δημόσιο και οι τράπεζες πρόσφατα προέβησαν σε αυτοματισμό των εσωτερικών διαδικασιών τους, ώστε να ανταποκρίνονται πολύ πιο γρήγορα, αφού μέχρι σήμερα διενεργούσαν χειροκίνητες διαδικασίες, που συνεπαγόταν καθυστερήσεις.
Όσον αφορά στην άρνηση των πιστωτών πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό αποτελεί δικαίωμά τους και δεν μπορεί να τους επιβληθεί το αντίθετο. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι όλοι οι πιστωτές τηρούν συγκεκριμένους κανόνες χειρισμού των υποθέσεων, όπου οι κανόνες του δημοσίου έχουν αποτυπωθεί σε Υπουργικές Αποφάσεις και ειδικές εγκυκλίους, ενώ οι κανόνες των τραπεζών σε ειδικές πολιτικές, που εποπτεύονται από την ΤΤΕ. Έτσι η άρνηση στην πράξη γίνεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους, όπως:
• η διαπίστωση μη βιωσιμότητας της επιχείρησης
• η αίτηση ρύθμισης με αίτημα αποπληρωμής ποσού μικρότερου από την αξία ρευστοποίησης που αντιτίθεται στην αρχή μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών
• η διαπίστωση ότι πρόκειται για στρατηγικό κακοπληρωτή κλπ.
Περαιτέρω, πρέπει να διευκρινισθεί ότι δια ζώσης συνάντηση μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών μπορεί να γίνει, εφόσον κριθεί απαραίτητο, ωστόσο στην πράξη οι περισσότερες διαδικασίες μπορούν να υλοποιηθούν ηλεκτρονικά, γεγονός το οποίο επιτρέπει την ιχνηλασιμότητα των πράξεων που διενεργούνται και προάγει τη διαφάνεια, που αποτελεί κρίσιμο συστατικό του εξωδικαστικού μηχανισμού, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα οφέλη του Νόμου εξυπηρετούν μόνο όσους έχουν πραγματική ανάγκη και δεν γίνεται καταδολίευση / εκμετάλλευση από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές,

7) Σύμφωνα με τα αθροιστικά στοιχεία της ΕΓΔΙΧ έως τις 11/09/2018:

• Οι οριστικά υποβληθείσες αιτήσεις που απευθύνονται (μεταξύ άλλων πιστωτών) και στις τράπεζες ανέρχονται στις 732, εκ των οποίων μόνο οι 110 έχουν απορριφθεί λόγω έλλειψης απαρτίας ή καταψήφισης της πρότασης αναδιάρθρωσης.
• Οι οριστικά υποβληθείσες αιτήσεις που απευθύνονται (μεταξύ άλλων πιστωτών) και στους λοιπούς (πλην των τραπεζών) χρηματοδοτικούς φορείς (π.χ. leasing) ανέρχονται στις 39, εκ των οποίων μόνο οι 7 έχουν απορριφθεί λόγω έλλειψης απαρτίας ή καταψήφισης της πρότασης αναδιάρθρωσης.
• Οι οριστικά υποβληθείσες αιτήσεις που απευθύνονται (μεταξύ άλλων πιστωτών) και στη φορολογική διοίκηση (ΑΑΔΕ) ανέρχονται στις 1.009, εκ των οποίων μόνο οι 97 έχουν απορριφθεί λόγω έλλειψης απαρτίας ή καταψήφισης της πρότασης αναδιάρθρωσης.
• Οι οριστικά υποβληθείσες αιτήσεις που απευθύνονται (μεταξύ άλλων πιστωτών) και στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΕΦΚΑ) ανέρχονται στις 1.063, εκ των οποίων μόνο οι 148 έχουν απορριφθεί λόγω έλλειψης απαρτίας ή καταψήφισης της πρότασης αναδιάρθρωσης.
Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι τόσο οι τράπεζες όσο και το δημόσιο συναινούν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού.

8) Σύμφωνα με το άρθρο 4§2 του νόμου 4469/2017, τα δεδομένα του οφειλέτη τηρούνται στη βάση δεδομένων της ΕΓΔΙΧ για τρία (3) έτη από τη λήξη της εκτέλεσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών ή από την ακύρωσή της ή από την τελεσιδικία της απόφασης που απορρίπτει την αίτηση επικύρωσής της. Αν η αίτηση του οφειλέτη δεν καταλήξει σε σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, τα δεδομένα του διαγράφονται από το ηλεκτρονικό αρχείο της ΕΓΔΙΧ τρία (3) έτη μετά την υποβολή τους. Η ΕΓΔΙΧ ορίζεται ως υπεύθυνος επεξεργασίας για την τήρηση και την επεξεργασία των ανωτέρω δεδομένων.
Οι λόγοι διατήρησης των στοιχείων αυτών στη βάση της ΕΓΔΙΧ είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για την πορεία των ρυθμίσεων που συνάπτονται (οι οποίες είναι μακρόχρονες), καθώς και για σκοπούς σχεδιασμού και υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, όπως προβλέπει ο Ν. 4389/2016, έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα εκτίμησης της εξέλιξης της κατάστασης και της υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών και πολιτικών προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας.
Σημειωτέον ότι στην ΕΓΔΙΧ έχει χορηγηθεί άδεια από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), βάσει συστήματος που εφαρμόζει, διαθέτοντας δικλείδες ασφαλείας για την τήρηση του απορρήτου των πληροφοριών.
Δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα αυτά έχουν αποκλειστικά και μόνο οι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως ο οφειλέτης και οι πιστωτές του.

9) Αναφορικά με την πορεία της εφαρμογής του νόμου, πρέπει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή του εξωδικαστικού μηχανισμού εξελίσσεται διαρκώς ως προς την απήχηση των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών - οφειλετών, οι οποίοι εισέρχονται κατά εκατοντάδες καθημερινά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για να συμπληρώσουν την αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό, την οποία άλλοτε αποθηκεύουν προσωρινά για να επανέλθουν και να την επεξεργαστούν / συμπληρώσουν / βελτιώσουν, ενώ άλλοτε προχωρούν στην οριστική υποβολή της. Όπως δείχνουν τα στατιστικά αποτελέσματα, δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει να προστρέχουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και να χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική πλατφόρμα, ενώ μάλιστα παρατηρείται ότι ο ρυθμός του ενδιαφέροντος των επιχειρήσεων αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς σε εβδομαδιαία βάση. Σύμφωνα με τα αθροιστικά στοιχεία της ΕΓΔΙΧ μέχρι τις 21/09/2018:
• Έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 53.604 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επιχειρηματίες και αγρότες
• Έχουν υποβληθεί 3.528 αιτήσεις.

10) Σύμφωνα με το άρθρο 55§4του νόμου 4549/2018, αιτήσεις στις οποίες μέχρι την 14/6/2018 η διαδικασία έχει περατωθεί ως άκαρπη από οποιαδήποτε αιτία (π.χ. εξαιτίας πρότασης του οφειλέτη περί αποπληρωμής ποσού μικρότερου από την αξία ρευστοποίησης της περιουσίας), μπορούν να επανυποβληθούν, εφόσον συμπεριλαμβάνουν οφειλές του 2017. Περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί ότι τα χρέη του 2018 δεν μπορούν να ενταχθούν, όπως εξηγήθηκε προηγουμένως.

11) Πρέπει να διευκρινιστεί ότι η διαδικασία ολοκληρώνεται επιτυχώς όταν συμφωνήσουν το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών στους οποίους περιλαμβάνεται το 40% των πιστωτών με ειδικό προνόμιο (δηλαδή κατέχουν εξασφαλίσεις, όπως για παράδειγμα υποθήκες σε ακίνητα), επομένως διευκρινίζεται ότι δεν χρειάζεται να συμφωνήσουν όλοι, παρά μόνο η πλειοψηφία. Επίσης, πρέπει να επισημανθεί ότι η αίτηση του οφειλέτη δεν μπορεί να περιέχει ως πρόταση την αποπληρωμή ποσού μικρότερου από την αξία ρευστοποίησης της περιουσίας, διότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με την αρχή μη χειροτέρευσης της θέσης του πιστωτή που προβλέπεται τόσο στο νόμο του εξωδικαστικού μηχανισμού όσο και ευρύτερα στο εθνικό και Ευρωπαϊκό δίκαιο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου μπορείτε να απευθυνθείτε στο αρμόδιο Υπουργείο Οικονομικών (Γενικό Λογιστήριο του Κράτους).



ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο προϊστάμενος του τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης, Οργάνωσης και Τεχνικών Υπηρεσιών Τομέα Ανάπτυξης
κ.α.α.
ΖΑΝΤΟΥΛΙΑΔΟΥ ΜΕΤΑΞΙΑ

Ο Ειδικός Τομεακός Γραμματέας
Φώτης Κουρμούσης