ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της οδηγίας 2015/637/ΕΕ του Συμβουλίου της 20ης Απριλίου 2015 (EE L 106/24.4.2015)

Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Με τις διατάξεις του παρόντος νόμου εναρμονίζεται το εθνικό δίκαιο προς τις διατάξεις της οδηγίας 2015/637/ΕΕ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 20ης Απριλίου 2015 σχετικά με τα μέτρα συντονισμού και συνεργασίας προς διευκόλυνση της προξενικής προστασίας για μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες της Ένωσης σε τρίτες χώρες και την κατάργηση της απόφασης 95/553/ΕΚ.

Στόχος της οδηγίας είναι να θεσπίσει τα απαραίτητα μέτρα συνεργασίας και συντονισμού προκειμένου να διευκολύνει την παροχή προξενικής προστασίας σε μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες της Ένωσης όταν αυτοί βρίσκονται σε μια τρίτη χώρα. Ειδικότερα, παρουσιάζονται αρχές και διαδικασίες για την διευκόλυνση κατανόησης υποχρεώσεων των κρατών μελών και πιο συγκεκριμένα των προξένων, οι οποίοι καλούνται να εφαρμόσουν τα προβλεπόμενα στον εν λόγω νόμο. Τα ληφθέντα μέτρα ενισχύουν την ασφάλεια δικαίου και την αποτελεσματική συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ των προξενικών αρχών.

Τα κράτη μέλη παρέχουν προξενική προστασία σε μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους υπηκόους τους. Προς τούτο απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ του συντρέχοντος κράτους μέλους που αντιπροσωπεύεται στην τρίτη χώρα και του κράτους μέλους του οποίου είναι υπήκοος ο πολίτης. Οι πολίτες της Ένωσης θα πρέπει να θεωρούνται ως μη αντιπροσωπευόμενοι πολίτες σε τρίτη χώρα όταν το κράτος μέλος της ιθαγένειας τους δεν έχει πρεσβεία, προξενείο ή επίτιμο πρόξενο στη συγκεκριμένη τρίτη χώρα.

Οι πρεσβείες και τα προξενεία πρέπει να αλληλοενημερώνονται σχετικά για τυχόν έκτακτες συνθήκες, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάζουν προσωρινά την ικανότητά τους να παρέχουν προξενική προστασία.

Για παράδειγμα, πολίτης που ζητά προξενική προστασία ή βοήθεια από την πρεσβεία ή το προξενείο άλλου κράτους μέλους δεν πρέπει να παραπέμπεται στην πρεσβεία ή το προξενείο του οικείου κράτους μέλους του οποίου είναι υπήκοος όταν είναι αδύνατον λόγω των τοπικών συνθηκών ή λόγω έλλειψης πόρων να έρθει με ασφάλεια σε επαφή με τις εν λόγω αρχές κατά τρόπο που να μπορεί να απολαύει προξενικής προστασίας. Η έννοια της έλλειψης αντιπροσώπευσης ερμηνεύεται με στόχο τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του δικαιώματος των μη αντιπροσωπευόμενων πολιτών να προστατεύονται από την πρεσβεία ή το προξενείο άλλου κράτους μέλους αμερόληπτα, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών της εκάστοτε περίπτωσης. Οι πολίτες που έχουν υπηκοότητα περισσότερων του ενός κράτους μέλους θεωρούνται μη αντιπροσωπευόμενοι, εάν κανένα από τα κράτη μέλη των οποίων είναι υπήκοοι δεν αντιπροσωπεύεται στην εκάστοτε τρίτη χώρα.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα του δικαιώματος παροχής προξενικής προστασίας το συντρέχον κράτος μέλος ενδεχομένως απαιτηθεί να παρέχει προστασία σε μέλη της οικογένειας πολιτών της Ένωσης τα οποία είναι υπήκοοι τρίτης χώρας, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περίπτωσης. Τα κράτη μέλη ενδέχεται ωστόσο να αδυνατούν να παρέχουν ορισμένα είδη προξενικής προστασίας, όπως τα προσωρινά ταξιδιωτικά έγγραφα σε μέλη της οικογένειας που είναι υπήκοοι τρίτης χώρας.

Μη αντιπροσωπευόμενοι πολίτες δύνανται να ζητούν προξενική προστασία από την πρεσβεία, ή το προξενείο οποιουδήποτε κράτους μέλους. Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να προβαίνουν σε πρακτικές ρυθμίσεις για τον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων όσον αφορά την παροχή προξενικής προστασίας σε μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες, σύμφωνα με το παρόν σχέδιο νόμου.

Τα κράτη μέλη που λαμβάνουν αιτήματα προστασίας πρέπει να εκτιμούν στην εκάστοτε περίπτωση εάν η παροχή προξενικής προστασίας είναι αναγκαία ή εάν η υπόθεση μπορεί να παραπεμφθεί στην πρεσβεία ή το προξενείο που έχει ορισθεί ως αρμόδιο, σύμφωνα με τυχόν ισχύουσα ρύθμιση. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για κάθε τέτοια ρύθμιση, η οποία δημοσιοποιείται από την Ένωση και τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλίζεται η αναγκαία διαφάνεια.

Το κράτος μέλος ιθαγένειας μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη μπορεί να ζητά τη μεταβίβαση της αίτησης ή της υπόθεσης από το κράτος μέλος από το οποίο ο εν λόγω πολίτης ζητά ή λαμβάνει προξενική προστασία προκειμένου να παρέχει το ίδιο την προξενική προστασία. Οι επίτιμοι πρόξενοι εξαιρούνται από το σχέδιο Νόμου.

Τα αιτήματα προστασίας εξετάζονται εάν οι αιτούντες παρουσιάσουν έγκυρο διαβατήριο ή δελτίο ταυτότητας πολίτη της Ένωσης. Εντούτοις, μη αντιπροσωπευόμενοι πολίτες που χρειάζονται προξενική προστασία ενδέχεται να μην έχουν πλέον στην κατοχή τους έγγραφα της ταυτότητάς τους. Εάν οι αιτούντες αδυνατούν να παρέχουν έγκυρα έγγραφα ταυτότητας μπορούν να αποδεικνύουν την ταυτότητά τους με οποιοδήποτε άλλο μέσο. Εάν απαιτείται η ταυτότητα του ενδιαφερομένου μπορεί να εξακριβωθεί σε επικοινωνία με τις αρχές του κράτους μέλους του οποίου ο αιτών ισχυρίζεται ότι είναι πολίτης. Όσον αφορά τα μέλη οικογένειας από τρίτη χώρα που συνοδεύουν τον αιτούντα, οι αρχές του κράτους μέλους ιθαγένειας του αιτούντος πρέπει επίσης να είναι σε θέση να βοηθήσουν το συντρέχον κράτος μέλος κατά την εξακρίβωση της ταυτότητας και της ύπαρξης οικογενειακής σχέσης με τον αιτούντα.

Η προξενική προστασία για μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες περιλαμβάνει τη συνδρομή σε ορισμένες τυπικές καταστάσεις στις οποίες τα κράτη μέλη παρέχουν προξενική προστασία στους υπηκόους τους, ανάλογα με τις ξεχωριστές συνθήκες της εκάστοτε περίπτωσης, όπως σε περίπτωση σύλληψης ή κράτησης, σοβαρού ατυχήματος ή σοβαρής ασθένειας και θανάτου, καθώς και όσον αφορά την παροχή βοήθειας και τον επαναπατρισμό σε δυσχερείς περιπτώσεις ή την έκδοση προσωρινών εγγράφων. Κατά περίπτωση, πρέπει να ικανοποιούνται δεόντως οι επιθυμίες των πολιτών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την υποχρέωση ενημέρωσης μελών της οικογένειας, ή άλλων σχετικών προσώπων και, σε περίπτωση που υφίσταται τέτοια υποχρέωση, το πρόσωπο που πρέπει να ενημερώνεται. Παρομοίως, σε περίπτωση θανάτου λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι επιθυμίες του πλησιέστερου συγγενούς, σχετικά με τις ρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν όσον αφορά τη σορό του εκλιπόντος πολίτη. Το κράτος μέλος ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη είναι αρμόδιο για αυτές τις επαφές.

Οι αρχές των κρατών μελών συνεργάζονται στενά και συντονίζονται τόσο μεταξύ τους όσο και με την Ένωση, ιδίως την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ. Για τη διασφάλιση ταχείας και αποτελεσματικής συνεργασίας τα κράτη μέλη παρέχουν και επικαιροποιούν τις πληροφορίες που αφορούν τα αρμόδια σημεία επαφής στα κράτη μέλη, μέσω του ασφαλούς δικτυακού τόπου της ΕΥΕΔ (Consular On Line).

Όσον αφορά τη συνεργασία σε τοπικό επίπεδο, στο παρόν σχέδιο νόμου διευκρινίζονται οι αρμοδιότητες και οι αντίστοιχοι ρόλοι όλων των σχετικών φορέων, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι στους μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες προσφέρεται η βοήθεια την οποία δικαιούνται σύμφωνα με την αρχή της μη διάκρισης. Στις συνεδριάσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο τοπικής προξενικής συνεργασίας σε στενή συνεργασία με την αντιπροσωπεία της Ένωσης, περιλαμβάνεται η τακτική ανταλλαγή πληροφοριών για θέματα που αφορούν μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες, όπως η ασφάλεια των πολιτών, οι συνθήκες φυλάκισης, η ειδοποίηση του προξενείου και η πρόσβαση σε αυτό, καθώς και η συνεργασία σε περιπτώσεις κρίσης. Στις εν λόγω συνεδριάσεις, τα αντιπροσωπευόμενα κράτη μέλη, όπου απαιτείται, συμφωνούν επί πρακτικών ρυθμίσεων, για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας των μη αντιπροσωπευόμενων πολιτών.

Όταν ένα κράτος μέλος ενημερώνεται για αίτημα προξενικής προστασίας ή λαμβάνει τέτοιο αίτημα από πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης, πρέπει, εκτός από εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, να έρχεται πάντα σε επαφή με το κράτος μέλος ιθαγένειας του πολίτη και να του παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες πριν από την παροχή οποιασδήποτε συνδρομής. Το κράτος μέλος ιθαγένειας πρέπει, με τη σειρά του, να παρέχει κάθε πληροφορία που αφορά την υπόθεση. Η εν λόγω διαβούλευση επιτρέπει στο κράτος μέλος ιθαγένειας να ζητήσει τη μεταβίβαση της αίτησης ή της υπόθεσης, προκειμένου να παράσχει προξενική προστασία το ίδιο.

Στον παρόντα νόμο προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη που παρέχουν προξενική προστασία με τη μορφή οικονομικής συνδρομής στους πολίτες τους, το πράττουν μόνο στις περιπτώσεις που οι πολίτες δεν μπορούν να εξασφαλίσουν οικονομικούς πόρους με άλλους τρόπους, όπως μέσω εμβασμάτων από μέλη της οικογένειας, φίλους ή εργοδότες. Οι μη αντιπροσωπευόμενοι πολίτες λαμβάνουν οικονομική συνδρομή υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και έναντι των υπηκόων του παρέχοντος τη συνδρομή κράτους μέλους.

Ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης υποχρεούται να υπογράψει τη δέσμευση ότι θα επιστρέψει στο κράτος μέλος της ιθαγένειάς του τα έξοδα στα οποία υποβάλλεται αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι και οι πολίτες του παρέχοντος τη συνδρομή κράτους μέλους, ευρισκόμενοι στην ίδια κατάσταση, επιστρέφουν τα έξοδα αυτά στο δικό τους κράτος μέλος. Ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης μπορεί στη συνέχεια να υποχρεωθεί από το κράτος μέλος ιθαγένειας να επιστρέψει τα εν λόγω έξοδα, περιλαμβανομένων τυχόν προξενικών τελών. Το κράτος μέλος που παρέχει τη συνδρομή είναι αρμόδιο να αποφασίσει κατά πόσον θα ζητήσει την επιστροφή των εξόδων στα οποία υποβλήθηκε. Το παρέχον τη συνδρομή κράτος μέλος και το κράτος μέλος ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη συμφωνούν τις λεπτομερείς ρυθμίσεις της επιστροφής, εντός ορισμένων προθεσμιών.

Με τον παρόντα νόμο, η απόφαση 95/55Β/ΕΚ των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών καταργείται.

Β. ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ


ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της οδηγίας 2015/637/ΕΕ του Συμβουλίου της 20ης Απριλίου 2015 (EEL 106/24.4.2015)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'
ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Άρθρο 1
Σκοπός και αντικείμενο (άρθρο 1 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Σκοπός του παρόντος είναι η ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 20ης Απριλίου 2015 «περί των μέτρων συντονισμού και συνεργασίας προς διευκόλυνση της προξενικής προστασίας για μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες της Ένωσης σε τρίτες χώρες και κατάργηση της Απόφασης 95/553/ΕΚ».

2. Με τις διατάξεις του παρόντος θεσπίζονται τα μέτρα συντονισμού και συνεργασίας που απαιτούνται για τη διευκόλυνση της άσκησης του δικαιώματος των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE), το οποίο ορίζεται στο στοιχείο γ) της παρ. 2 του άρθρου 20 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), να απολαύουν στο έδαφος τρίτης χώρας, στην οποία δεν αντιπροσωπεύεται το κράτος μέλος του οποίου έχουν την ιθαγένεια, της προστασίας των διπλωματικών ή προξενικών αρχών της Ελλάδας, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους έλληνες πολίτες, λαμβανομένου υπόψη, επίσης, του ρόλου των Αντιπροσωπειών της Ένωσης στην εφαρμογή του δικαιώματος αυτού.

3. Οι διατάξεις του παρόντος δεν αφορούν τις προξενικές σχέσεις μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και τρίτων χωρών και δεν θίγουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες, όπως η Σύμβαση της Βιέννης για τις Προξενικές Σχέσεις της 24ης Απριλίου 1963, που έχει κυρωθεί με το ν. 90/1975 (Α' 150) ή από διμερείς προξενικές συμβάσεις.

Άρθρο 2
Γενική αρχή (άρθρα 2, 4 και 6 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι ελληνικές πρεσβείες ή τα προξενεία που βρίσκονται στο έδαφος τρίτου κράτους παρέχουν προξενική προστασία σε μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους ίδιους όρους όπως και για τους έλληνες πολίτες. Εξαιρούνται του παρόντος οι Άμισθες Προξενικές Αρχές.

2. «Μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης»: κάθε πολίτης που έχει την ιθαγένεια κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο δεν έχει πρεσβεία ή προξενείο εγκατεστημένο σε τρίτη χώρα σε μόνιμη βάση, ή δεν έχει πρεσβεία, προξενείο ή επίτιμο πρόξενο στη χώρα αυτή που να είναι πράγματι σε θέση να παράσχουν προξενική προστασία σε μια δεδομένη περίπτωση.

Άρθρο 3
Προξενική προστασία από το κράτος μέλος ιθαγένειας (άρθρο 3 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Αν έλληνας πολίτης δεν αντιπροσωπεύεται σε τρίτη χώρα, η Ελλάδα μπορεί να ζητήσει από το κράτος μέλος από το οποίο ο μη αντιπροσωπευόμενος έλληνας πολίτης έχει ζητήσει ή έχει λάβει προξενική προστασία να παραπέμψει την αίτηση ή την υπόθεσή του, στις αρμόδιες αρχές της ιδίας, προκειμένου να παράσχουν προξενική προστασία, σύμφωνα με την απόφαση των Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των κρατών μελών της 19ης Δεκεμβρίου 1995 που κυρώθηκε με την περιπτ. β' του άρθρου πρώτου του ν. 2968/2001 (Α 280) και την ισχύουσα πρακτική. Στην περίπτωση αυτή, το κράτος μέλος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση παραιτείται από την υπόθεση μόλις οι αρμόδιες ελληνικές αρχές επιβεβαιώσουν ότι παρέχουν προξενική προστασία στον μη αντιπροσωπευόμενο έλληνα πολίτη.

Άρθρο 4
Μέλη οικογένειας μη αντιπροοωπευόμενων πολιτών σε τρίτες χώρες (άρθρο 5 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Προξενική προστασία παρέχεται και σε μέλη της οικογένειας των μη αντιπροσωπευόμενων ελλήνων πολιτών σε τρίτη χώρα, τα οποία δεν είναι τα ίδια πολίτες της EE και συνοδεύουν τους μη αντιπροσωπευόμενους έλληνες πολίτες στην τρίτη χώρα. Η προστασία παρέχεται στον ίδιο βαθμό και με τους ίδιους όρους που η Ελληνική Δημοκρατία θα την παρείχε στα μέλη της οικογένειας των πολιτών του κράτους μέλους που παρέχει τη συνδρομή και τα οποία δεν είναι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 5
Πρόσβαση σε προξενική προστασία και άλλες ρυθμίσεις (άρθρο 7 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι μη αντιπροσωπευόμενοι σε τρίτη χώρα έλληνες πολίτες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν προστασία από την πρεσβεία ή το προξενείο οποιουδήποτε κράτους μέλους διαθέτει τις ανωτέρω αρχές στο έδαφος τρίτης χώρας.

2. Με την επιφύλαξη του άρθρου 2, οι αρμόδιες διπλωματικές ή προξενικές αρχές της Ελλάδας μπορούν να αντιπροσωπεύουν τις διπλωματικές ή τις προξενικές αρχές άλλου κράτους μέλους της EE σε μόνιμη βάση και να συνάπτουν, όποτε κρίνεται αναγκαίο, πρακτικές ρυθμίσεις με άλλα κράτη μέλη για τον επιμερισμό των ευθυνών, όσον αφορά την παροχή προξενικής προστασίας σε μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες. Οι αρμόδιες αρχές κοινοποιούν τις ρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ).

3. Αν έχει συναφθεί πρακτική ρύθμιση σύμφωνα με την παρ. 2 και οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές από τις οποίες ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης ζητεί προξενική προστασία δεν έχουν οριστεί ως αρμόδιες αρχές σύμφωνα με την ισχύουσα ειδική ρύθμιση της παρ. 2,οι εν λόγω αρχές διασφαλίζουν ότι η αίτηση του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη παραπέμπεται στην αρμόδια διπλωματική ή προξενική αρχή άλλου κράτους μέλους, εκτός αν με τον τρόπο αυτό θα διακυβευόταν η προξενική προστασία, ιδίως όταν ο επείγων χαρακτήρας ενός ζητήματος απαιτεί άμεση δράση από τις διπλωματικές ή προξενικές αρχές στις οποίες έχει υποβληθεί η αίτηση.

Άρθρο 6
Ταυτοποίηση (άρθρο 8 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι αιτούντες προξενική προστασία αποδεικνύουν ότι είναι πολίτες της Ένωσης με τη προσκόμιση των διαβατηρίων τους ή των δελτίων ταυτότητάς τους.

2. Αν ο πολίτης της Ένωσης δεν μπορεί να προσκομίσει έγκυρο διαβατήριο ή δελτίο ταυτότητας, η ιθαγένεια μπορεί να αποδειχτεί με κάθε άλλο τρόπο, μεταξύ άλλων, με επαλήθευση από τις διπλωματικές ή προξενικές αρχές του κράτους του οποίου ο αιτών ισχυρίζεται ότι είναι πολίτης.

3. Όσον αφορά τα μέλη της οικογένειας που αναφέρονται στις διατάξεις του άρθρου 4, η ταυτότητα και η ύπαρξη οικογενειακών δεσμών μπορεί να αποδειχτούν με κάθε μέσο, όπως με την επαλήθευση από το κράτος μέλος που παρέχει τη συνδρομή με τις διπλωματικές και προξενικές αρχές του κράτους μέλους της ιθαγένειας των πολιτών που αναφέρονται στην παρ. 1.

Άρθρο 7
Είδη συνδρομής (άρθρο 9 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Η προξενική προστασία που αναφέρεται στο άρθρο 2 μπορεί να περιλαμβάνει συνδρομή, μεταξύ άλλων στις εξής περιπτώσεις:
α) σύλληψης ή κράτησης,
β) διάπραξης εγκλήματος ή αδικήματος με θύμα πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
γ) σοβαρού ατυχήματος ή σοβαρής ασθένειας,
δ) θανάτου,
ε) βοήθειας και επαναπατρισμού, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης,
στ) ανάγκης έκδοσης προσωρινών ταξιδιωτικών εγγράφων, όπως προβλέπεται στην απόφαση 96/409 των Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών Μελών της 25ης Ιουνίου 1996, που κυρώθηκε με την περίπτ. γ' του άρθρου πρώτου του ν. 2968/2001.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
ΜΕΤΡΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Άρθρο 8
Γενικοί κανόνες (άρθρο 10 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές συνεργάζονται στενά και συντονίζονται με τις άλλες διπλωματικές και προξενικές αρχές των κρατών μελών, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να διασφαλιστεί, σύμφωνα με το άρθρο 2, η προστασία των μη αντιπροσωπευόμενων πολιτών.

2. Όταν οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές που εδρεύουν σε τρίτη χώρα παραλαμβάνουν αίτηση για παροχή προξενικής προστασίας από πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης στη χώρα αυτή ή όταν πληροφορούνται για μεμονωμένη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με το άρθρο 7, η οποία αφορά μη αντιπρόσωπε υ ό με νο πολίτη, συμβουλεύονται αμέσως το Υπουργείο Εξωτερικών του κράτους μέλους του οποίου το πρόσωπο ισχυρίζεται ότι είναι πολίτης ή κατά περίπτωση την αρμόδια πρεσβεία ή το προξενείο του εν λόγω κράτους μέλους και τους παρέχουν τις πληροφορίες που διαθέτουν σχετικά με τα στοιχεία της ταυτότητας του ενδιαφερόμενου προσώπου ή τα πιθανά έξοδα της προξενικής προστασίας που έχει παρασχεθεί σ' αυτό, καθώς και τις αντίστοιχες πληροφορίες για τα μέλη της οικογένειας του, στα οποία μπορεί να χρειαστεί να παρασχεθεί προξενική προστασία. Εκτός από εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, η προαναφερόμενη διαβούλευση πραγματοποιείται πριν από την παροχή προξενικής συνδρομής και οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του ενδιαφερόμενου πολίτη και των αρχών του κράτους μέλους του οποίου την ιθαγένεια έχει ο πολίτης αυτός.

3. Αν ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης είναι έλληνας, η Ελλάδα οφείλει να παρέχει στο Υπουργείο Εξωτερικών ή στην αρμόδια πρεσβεία ή στο προξενείο του κράτους μέλους που παρέχει συνδρομή όλες τις σχετικές πληροφορίες για τη συγκεκριμένη υπόθεση και να έρχεται σε επαφή με τα μέλη της οικογένειας του πολίτη ή με άλλα πρόσωπα και αρχές.

4. Οι αρμόδιες ελληνικές αρχές κοινοποιούν στην ΕΥΕΔ μέσω ασφαλούς δικτυακού της τόπου τα σχετικά σημεία επαφής, δηλαδή την Ε3 Διεύθυνση Διοικητικών και Δικαστικών Υποθέσεων και τη Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων (ΜΔΚ) του Υπουργείου Εξωτερικών.

Άρθρο 9
Τοπική συνεργασία (άρθρο 12 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές, για την καλύτερη παροχή προξενικής προστασίας στους μη αντιπροσωπευόμενους σε τρίτη χώρα πολίτες, συμμετέχουν σε συνεδριάσεις σε τοπικό επίπεδο, στις οποίες ανταλλάσσονται τακτικά πληροφορίες για θέματα που αφορούν τους μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες. Στις συνεδριάσεις αυτές, η Ελλάδα, όπου είναι αυτό αναγκαίο, συνάπτει πρακτικές ρυθμίσεις, σύμφωνα με το άρθρο 5, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι μη αντιπροσωπευόμενοι πολίτες προστατεύονται αποτελεσματικά στη συγκεκριμένη τρίτη χώρα. Αν δεν υπάρξει αντίθετη συμφωνία, πρόεδρος των συνεδριάσεων τοπικής συνεργασίας ορίζεται ο αντιπρόσωπος ενός κράτους μέλους της EE, σε στενή συνεργασία με την Αντιπροσωπεία της Ένωσης.

Άρθρο 10
Ετοιμότητα και συνεργασία για καταστάσεις κρίσης (άρθρο 13 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές που βρίσκονται σε τρίτη χώρα, συμμετέχουν σε τοπικό επίπεδο στο συντονισμό σχεδίων έκτακτης ανάγκης μαζί με τις διπλωματικές και προξενικές αρχές των άλλων κρατών μελών και την τοπική Αντιπροσωπεία της Ένωσης, ώστε να διασφαλίζεται πλήρης συνδρομή στους μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες, σε περίπτωση κρίσης. Οι ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές ενημερώνονται κατάλληλα σχετικά με ρυθμίσεις ετοιμότητας για περιπτώσεις κρίσης και συμμετέχουν σε αυτές κατά περίπτωση.

2. Σε περίπτωση κρίσης, οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρμόδιες αρχές συνεργάζονται στενά με τις αντίστοιχες αρχές των υπόλοιπων κρατών μελών, για να διασφαλίσουν αποτελεσματική συνδρομή στους μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες, αλληλοενημερώνονται έγκαιρα για τις διαθέσιμες δυνατότητες απομάκρυνσης και ζητούν υποστήριξη από ομάδες παρέμβασης στο επίπεδο της Ένωσης και από προξενικούς εμπειρογνώμονες, ιδίως από τα κράτη μέλη που δεν αντιπροσωπεύονται.

3. Οι διπλωματικές και προξενικές αρχές της Ελλάδας, ως κράτους που ηγείται της συνδρομής ή συντονίζει τη συνδρομή με άλλα κράτη μέλη, αναλαμβάνουν το συντονισμό οποιασδήποτε βοήθειας παρέχεται στους μη αντιπροσωπευόμενους πολίτες, με τη στήριξη των άλλων ενδιαφερόμενων κρατών μελών, της Αντιπροσωπείας της EE και των κεντρικών γραφείων της ΕΥΕΔ και ζητούν, εφόσον παραστεί ανάγκη, στήριξη από μηχανισμούς, όπως είναι οι δομές διαχείρισης κρίσης της ΕΥΕΔ και ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Άρθρο 11
Γενικοί κανόνες (άρθρο 14 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Οι μη αντιπροσωπευόμενοι σε τρίτο κράτος έλληνες πολίτες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να επιστρέψουν στις αρμόδιες ελληνικές αρχές, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 81, 82 και 83 του ν. 4270/2014 (Α' 143) και της, αναλόγως εφαρμοζόμενης, παρ. γ' του άρθρου 162 του ν. 3566/2007 (Α' 117),μέσα σε τρεις (3) μήνες από την καταβολή τους, τα έξοδα της προξενικής προστασίας, με τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους πολίτες του κράτους μέλους που παρέσχε τη συνδρομή, χρησιμοποιώντας το έντυπο που παρατίθεται στο Παράρτημα I. Οι μη αντιπροσωπευόμενοι έλληνες πολίτες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να επιστρέψουν μόνο τα έξοδα που επιβαρύνουν τους πολίτες του κράτους μέλους που παρέσχε τη συνδρομή με τις ίδιες συνθήκες.

2. Οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές, αν παρέχουν προξενική συνδρομή, μπορούν να ζητήσουν την επιστροφή των εξόδων που αναφέρονται στην παρ. 1 από το κράτος μέλος της ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη, χρησιμοποιώντας το έντυπο που παρατίθεται στο Παράρτημα II. Η Ελλάδα, όταν πρόκειται για μη αντιπρόσωπευόμενο έλληνα πολίτη, επιστρέφει τα εν λόγω έξοδα μέσα σε προθεσμία που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες από την καταβολή τους και μπορεί να ζητήσει από τον ενδιαφερόμενο μη αντιπροσωπευόμενο έλληνα πολίτη να επιστρέψει τα εν λόγω έξοδα.

3. Αν η προξενική προστασία που παρέχεται σε μη αντιπροσωπευόμενο πολίτη από τις ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές, σε περίπτωση σύλληψης ή κράτησής του συνεπάγεται ασυνήθιστα υψηλά, αλλά απαραίτητα και δικαιολογημένα, έξοδα ταξιδιού, διαμονής ή μετάφρασης, για τις διπλωματικές ή προξενικές αρχές, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ζητήσουν επιστροφή των εξόδων αυτών από το κράτος μέλος της ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη, μέσα σε εύλογη προθεσμία από την καταβολή τους που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες.

Άρθρο 12
Απλουστευμένη διαδικασία σε καταστάσεις κρίσης (άρθρο 15 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

1. Σε καταστάσεις κρίσης, οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές που παρέχουν προξενική συνδρομή υποβάλλουν στο Υπουργείο των Εξωτερικών του κράτους μέλους της ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη αιτήσεις για επιστροφή εξόδων και οποιαδήποτε στήριξη στον πολίτη αυτόν. Οι εν λόγω αρχές μπορεί να ζητήσουν επιστροφή εξόδων, ακόμα και αν ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης δεν έχει υπογράψει ανάληψη υποχρέωσης επιστροφής εξόδων, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 11.

2. Όταν ο μη αντιπροσωπευόμενος πολίτης έχει ελληνική ιθαγένεια, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές μπορεί να επιδιώξουν την επιστροφή εξόδων από συγκεκριμένο, μη αντιπροσωπευόμενο πολίτη, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 356/1974 (Α' 90).

3. Οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές που παρέχουν συνδρομή μπορεί να ζητήσουν από το κράτος μέλος ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη να επιστρέψει τα έξοδα κατ' αναλογία, διαιρώντας τη συνολική αξία των πραγματικών δαπανών με τον αριθμό των πολιτών που έχουν τύχει προξενικής συνδρομής.

4. Όταν οι ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές έχουν στηριχτεί οικονομικά μέσω συνδρομής, από το μηχανισμό πολιτικής προστασίας της EE, οποιαδήποτε συνεισφορά του κράτους μέλους της ιθαγένειας του μη αντιπροσωπευόμενου πολίτη καθορίζεται μετά την αφαίρεση της συνεισφοράς της EE.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 13
Υποβολή έκθεσης, αξιολόγηση και επανεξέταση (άρθρο 19 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Η αρμόδια αρχή αναλαμβάνει να παράσχει στην Επιτροπή, όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση και την εφαρμογή του παρόντος.

Άρθρο 14
Παραρτήματα

Προσαρτώνται και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του παρόντος τα παραρτήματα I και II.

Άρθρο 15
Καταργούμενες διατάξεις (άρθρο 18 της Οδηγίας 2015/637/ΕΕ)

Από 01.05.2018 καταργείται η περίπτ. α' του άρθρου πρώτου του ν. 2968/2001, με την οποία κυρώθηκε η 95/553/ΕΚ Απόφαση των Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών Μελών της 19ης Δεκεμβρίου 1995.

Άρθρο 16
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλως ορίζεται στις επιμέρους διατάξεις του.Πηγή: Taxheaven