Αθήνα, 23-08-2018
Αρ.Πρωτ.: ΔΣΣΕ/Υ/73/1018830
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ
Δ/ΝΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΛΕΓΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΛΕΓΧΩΝ
Ταχ. Δ/νση : Αγ. Κων/νου 8
102 41 ♦ Αθήνα
Πληροφορίες : Κ. Γεωργακοπούλου,
: Ε. Χρυσού
Τηλέφωνο : 2105215253, 247
2105233092
Fax :2105223228
E-mail:d.sxed.elegxon@efka.gov.gr
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 36
Θ Ε Μ Α : Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 5-8 του Ν. 4554/18 (ΦΕΚ 130/τ.Α'/18-7-18) περί «Αντιμετώπισης της Αδήλωτης Εργασίας»
Σχετ: η υπ'αρθ. 43614/996/9.8.2018 Υ.Α. (ΦΕΚ τ.Β'3521/21-08-2018)
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5-8 του Ν. 4554/2018, όπως ισχύουν, και της υπ' αριθ. 43614/996/9.8.2018 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ τ.Β' 3521/21-08-2018), θεσπίζεται νέο πλαίσιο αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας, καθορίζεται η διαδικασία επιβολής των διοικητικών κυρώσεων και επαναπροσδιορίζεται το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων. Ως εκ τούτου, σας κοινοποιούμε τις ανωτέρω διατάξεις και σας παρέχουμε τις κάτωθι οδηγίες για την εφαρμογή τους.
ΓΕΝΙΚΑ
Μέσω του κοινοποιούμενου νόμου καθιερώνονται νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση τόσο της αδήλωτης όσο και της υποδηλωμένης εργασίας, ενώ εντατικοποιείται η προσπάθεια της οικιοθελούς συμμόρφωσης των εργοδοτών. Στο πλαίσιο αυτό, στοχοποιούνται οι κατ' εξακολούθηση παραβάτες εργοδότες, για τους οποίους προβλέπεται η κλιμακωτή αύξηση του ποσού του προστίμου, ανάλογα με τη συχνότητα υποτροπής τους.
Παράλληλα, προωθείται το καθεστώς της πλήρους απασχόλησης των εργαζομένων, καθώς παρέχεται στους εργοδότες το δικαίωμα της έκπτωσης του προστίμου, εφόσον προβούν στην πρόσληψη του απασχολούμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Στην κατεύθυνση της διασφάλισης και της πληρέστερης προστασίας των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, συνηγορεί επίσης και η καθιέρωση μαχητού τεκμηρίου που εισάγεται με τον νέο νόμο, πως η σχέση εργασίας του απασχολούμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, έχει διαρκέσει τρεις μήνες πριν την ημερομηνία του επιτόπιου ελέγχου.
Στα πλαίσια επίτευξης της προώθησης και της προστασίας των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, θεσμοθετούνται επιπλέον διαδικασίες συνέργειας, καθώς και δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Φ.Κ.Α. και Σ.ΕΠ.Ε.), εφόσον μέσω του νέου νόμου αναδεικνύεται η έμφαση στην επίλυση των ζητημάτων της ανασφάλιστης και υποδηλωμένης εργασίας.
1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΑΔΗΛΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ειδικότερα, με το νέο θεσμικό πλαίσιο, ρυθμίζονται:
1.1 Ύψος Επιβαλλόμενων Προστίμων για Αδήλωτη Εργασία
Α. Βασικό Ποσό Προστίμου
Με την {start}παρ. 1 του άρθρου 5{end} του Ν. 4554/2018, καθορίζεται το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 10.500€, για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο που εντοπίζεται κατά τον επιτόπιο έλεγχο και για τον οποίο διαπιστώνεται η μη αναγραφή του σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού Ε4, ανεξαρτήτως ηλικίας και ειδικότητας.
Το εν λόγω πρόστιμο επιβάλλεται από τους αρμόδιους ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. ή τους ελεγκτές των αρμοδίων υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, κατά δέσμια αρμοδιότητα, ήτοι άμεσα και χωρίς προηγούμενη πρόσκληση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων.
Για τη διαπίστωση παράβασης αδήλωτης εργασίας, συντάσσεται από τα ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ, σχετικό Δελτίο Ελέγχου το οποίο συμπληρώνεται κατά τον επιτόπιο έλεγχο και επιδίδεται στον εργοδότη.
Βάσει του Δελτίου Ελέγχου αυτού, συντάσσεται η Πράξη Επιβολής Προστίμου (ΠΕΠ) στην οποία προσδιορίζονται το ύψος του προστίμου που αντιστοιχεί στην παράβαση που διαπιστώθηκε κατά τον επιτόπιο έλεγχο, καθώς και τα πλήρη στοιχεία του εργαζόμενου που βρέθηκε να απασχολείται ως αδήλωτος.
Σύμφωνα με την παρ. 3 της κοινοποιούμενης Υ.Α., η ΠΕΠ συντάσσεται και επιδίδεται στον εργοδότη εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου σε αυτόν.
Β. Υποτροπή Εργοδότη
Σύμφωνα με την {start}παράγραφο 3 του άρθρου 5{end} του Ν. 4554/2018, σε περίπτωση υποτροπής του εργοδότη, η οποία διαπιστώνεται εντός τριών (3) ετών από τον πρώτο έλεγχο που διενεργήθηκε από την ημέρα ισχύος του κοινοποιούμενου νόμου, το βασικό ποσό προστίμου των 10.500€ προσαυξάνεται ως εξής:
α) κατά 100% για την πρώτη μετά την αρχική παράβαση και
β) κατά 200% για κάθε μεταγενέστερη παράβαση από αυτήν της παραπάνω περίπτωσης.α) κατά 100% για την πρώτη μετά την αρχική παράβαση και
1.2 Δικαίωμα και Προϋποθέσεις Έκπτωσης Προστίμου
Α. Παροχή εκπτώσεων προστίμου
Με τις διατάξεις του {start}άρθρου 6{end} του Ν. 4554/2018, παρέχεται το δικαίωμα της έκπτωσης στο βασικό ποσό του προστίμου, εφόσον ο εργοδότης προβεί στη σύναψη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης με τον εργαζόμενο που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου. Έτσι, το βασικό ποσό του προστίμου μειώνεται ως εξής:
> Στο ποσό των επτά χιλιάδων ευρώ (7.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) μηνών.
> Στο ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον έξι (6) μηνών.
> Στο ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ (3.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας τουλάχιστον ενός (1) έτους.
Στις περιπτώσεις εποχικών εργασιών, εφόσον ο χρόνος λειτουργίας της επιχείρησης δεν επαρκεί για τη συμπλήρωση του ελάχιστα απαιτούμενου χρόνου απασχόλησης, ο εργοδότης δύναται να προβεί σε κατάτμηση της σύμβασης ορισμένου χρόνου κατά την περίοδο λειτουργίας που διενεργήθηκε ο έλεγχος και κατά την επόμενη περίοδο εποχικής λειτουργίας. Διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί υποχρέωσης επαναπρόσληψης εργαζομένων εποχικών επιχειρήσεων εξακολουθούν να ισχύουν.
Β. Προθεσμίες και προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης
Προκειμένου για τη χορήγηση του δικαιώματος της έκπτωσης, ο εργοδότης αποδέχεται το πρόστιμο και παραιτείται του δικαιώματος άσκησης των προβλεπόμενων ένδικων βοηθημάτων.
Επίσης, ο εργοδότης δεν δύναται να κάνει χρήση του δικαιώματος της έκπτωσης, εφόσον υπάρχει διαπιστωμένη υποτροπή αυτού, κατά τα προβλεπόμενα στην {start}παρ. 3 του άρθρου 5{end} του Ν. 4554/2018, όπως περιγράφηκε παραπάνω (σχετ. 1.1 Β).
Περαιτέρω, εκτός των ανωτέρω, καθώς και της βασικής προϋπόθεσης της πρόσληψης του/των εργαζομένου/ων που εντοπίστηκε/αν ως αδήλωτος/οι εντός της παραπάνω αναφερόμενης προθεσμίας των δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου, ο εργοδότης υποχρεούται επιπλέον:
α) Να καταβάλλει το επιβληθέν μειωμένο ποσό του προστίμου, που αντιστοιχεί ανά περίπτωση σε συνάρτηση με τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της Πράξης Επιβολής Προστίμου.
β) Στη συνέχεια, να καταθέσει στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης του προστίμου, εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την ημέρα καταβολής του μειωμένου ποσού του προστίμου:
i. το σχετικό πρωτότυπο διπλότυπο είσπραξης,
ii. το Έντυπο Αναγγελίας Πρόσληψης Ε3 και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης, καθώς και
iii. Υ.Δ. επιλογής της διάρκειας της σύμβασης, μη υποτροπής κατά το {start}άρθρο 5 παρ. 3{end} του ν. 4554/2018, αποδοχής του προστίμου και παραίτησης από την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων βοηθημάτων.
Γ. Προϋποθέσεις διατήρησης δικαιώματος έκπτωσης
Ο εργοδότης, προκειμένου να διατηρήσει το δικαίωμα των παραπάνω εκπτώσεων, δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση του προσωπικού από την ημερομηνία και ώρα του ελέγχου και καθ' όλη τη διάρκεια της επιλεγείσας σύμβασης, κατά τα ανωτέρω.
Ως μείωση του προσωπικού θεωρείται:
> η μείωση του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούνταν συνολικά στην επιχείρηση, την ημέρα του επιτόπιου ελέγχου, προσαυξημένου με αυτού ή αυτών που προσέλαβε ο εργοδότης προκειμένου να λάβει την έκπτωση,
> η καταγγελία σύμβασης εργασίας,> η εθελούσια έξοδος κατόπιν πρωτοβουλίας του εργοδότη, μέσω προγραμμάτων παροχής κινήτρων εθελουσίας εξόδου,
> η οικειοθελής αποχώρηση εργαζομένου, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο διορισμός στο Δημόσιο.
Σε περίπτωση μείωσης του προσωπικού, κατά τα παραπάνω, ο εργοδότης, προκειμένου να διατηρήσει το ευνοϊκό καθεστώς της έκπτωσης, δύναται εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επέλευσης της μείωσης, να προβεί σε νέα πρόσληψη εργαζομένου, με τους ίδιους εργασιακούς όρους, ώστε να διασφαλιστεί ο σταθερός αριθμός των απασχολουμένων στην επιχείρηση. Το διάστημα που μεσολαβεί από την ημερομηνία της μείωσης του προσωπικού έως αυτήν της νέας πρόσληψης, παρατείνει τη διάρκεια κατά την οποία ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση προσωπικού.
Αντίθετα, στην έννοια της μείωσης του προσωπικού, δεν περιλαμβάνονται οι κάτωθι ενδεικτικές περιπτώσεις :
> η συνταξιοδότηση εργαζομένου,
> οι άδειες κυήσεως, ανατροφής τέκνων κλπ,
> η λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου, που είχε συναφθεί πριν την ημέρα του επιτόπιου ελέγχου, λόγω παρόδου της συμφωνηθείσας διάρκειας,
> η καταγγελία της σύμβασης εργασίας ύστερα από την υποβολή μήνυσης του εργοδότη κατά εργαζομένου, σε περίπτωση τέλεσης αξιόποινης πράξης από τον τελευταίο,
> η στράτευση, η φυλάκιση ή ο θάνατος εργαζομένου,
> η αδυναμία ανανέωσης της άδειας διαμονής και πρόσβασης στην αγορά εργασίας αλλοδαπού εργαζομένου.
Στις παραπάνω περιπτώσεις μείωσης του προσωπικού, ο εργοδότης υποχρεούται εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την έλευση ενός εκ των ως άνω γεγονότων, να προσκομίσει στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης του προστίμου, τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη συνδρομή κάποιου από τους ανωτέρω προβλεπόμενους λόγους.
Επίσης, ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει σταθερό το καθεστώς πλήρους απασχόλησης, όσων εργαζομένων απασχολούνταν με αυτό το καθεστώς, τόσο κατά την έναρξη, όσο και καθ' όλη τη διάρκεια της επιλεγείσας σύμβασης για την έκπτωση του προστίμου.
Σε περίπτωση που υπάρξει αλλαγή καθεστώτος απασχόλησης εργαζομένων από πλήρη σε μερική ή εκ περιτροπής ή σε περίπτωση που εργαζόμενος τεθεί σε διαθεσιμότητα, ο εργοδότης χάνει το δικαίωμα της έκπτωσης και η Υπηρεσία προβαίνει στη βεβαίωση του υπολειπόμενου του αρχικού προστίμου ποσού.
Δ. Διαδικασία παρακολούθησης προϋποθέσεων έκπτωσης
Κατόπιν της ανωτέρω διαδικασίας για την άσκηση του δικαιώματος της έκπτωσης, ο αρμόδιος ελεγκτής της Υπηρεσίας έκδοσης του προστίμου, στον οποίο κατατίθενται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από τον εργοδότη, αφού ελέγξει αυτά, καθώς και την τήρηση των οριζόμενων προθεσμιών, θέτει το υπολειπόμενο ποσό της ΠΕΠ σε καθεστώς αναστολής, μέχρι την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επιλεγείσας σύμβασης.
Όταν εκπνεύσει το διάστημα διάρκειας της σύμβασης που έχει επιλεγεί, αναλόγως της έκπτωσης που χορηγήθηκε και εφόσον ο εργοδότης τήρησε τους απαιτούμενους όρους, το υπόλοιπο του βασικού προστίμου ποσό, διαγράφεται οίκοθεν.
Σε περίπτωση που χορηγηθεί το δικαίωμα της έκπτωσης σε εργοδότη και μεταγενέστερα διαπιστωθεί η μη τήρηση των προϋποθέσεων χορήγησής της, βεβαιώνεται σε βάρος του το υπολειπόμενο του αρχικού προστίμου ποσό, με σχετική ενημέρωσή του (οδηγίες καταχώρησης και λήξης αναστολής στο ΟΠΣ, παρατίθενται παρακάτω, σχετ. 2.2).
Έως την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των εργοδοτών που έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος της έκπτωσης, η παρακολούθηση της τήρησης των όρων χορήγησής της, για το απαιτούμενο διάστημα επιλογής της σύμβασης, θα πραγματοποιείται με ευθύνη των αρμόδιων υπηρεσιών έκδοσης της ΠΕΠ.
1.3 Τρίμηνη Αναδρομική Ασφάλιση
Σύμφωνα με τις διατάξεις της {start}παρ. 4 του άρθρου 5{end} του Ν. 4554/2018, καθιερώνεται μαχητό τεκμήριο, σύμφωνα με το οποίο η σχέση εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος κατά τον επιτόπιο έλεγχο, έχει διαρκέσει τρεις μήνες πριν την ημερομηνία διενέργειάς του, εκτός αν ο εργοδότης ή ο εργαζόμενος αποδείξουν διαφορετικά.
Για τον λόγο αυτό, τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ προβαίνουν στον αναδρομικό και άνευ ετέρου καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών για το τρίμηνο αυτό, αμέσως μετά την έκδοση της ΠΕΠ. Ως βάση υπολογισμού για τις εισφορές του τριμήνου, λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή το κατώτατο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Για τον καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών του τριμήνου, συντάσσεται νέα ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, με την έκδοση της οποίας ολοκληρώνονται οι σύνθετες διοικητικές ενέργειες επιβολής κυρώσεων για αδήλωτη εργασία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 1 της κοινοποιούμενης Υ.Α.. Η εν λόγω ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, παρότι αναφέρεται σε ασφαλιστικές εισφορές, δεν υπόκειται σε υπολογισμό Πρόσθετων Τελών (Π.Τ.), Δώρων και Επιδομάτων ή λοιπών προσαυξήσεων.
Για τον υπολογισμό της περιόδου της τρίμηνης αναδρομικής απασχόλησης, λαμβάνεται ως αφετηρία η προηγούμενη ημερολογιακή ημέρα που προηγήθηκε της ημερομηνίας του ελέγχου, ενώ θα χρησιμοποιείται ο ανάλογος Κωδικός Ειδικότητας και το Πακέτο Κάλυψης, που αντιστοιχούν στην ειδικότητα στην οποία εντοπίστηκε να απασχολείται ο αδήλωτος εργαζόμενος κατά τον επιτόπιο έλεγχο.
Σε περίπτωση που αποδειχθεί απασχόληση αδήλωτου εργαζόμενου πέραν των τριών μηνών ή καταβολή αποδοχών υψηλότερων από τον κατώτατο μισθό ή ειδικότητα αμειβόμενη με κυμαινόμενες αποδοχές για το τρίμηνο, θα επιβάλλονται συμπληρωματικά, σε μεταγενέστερο ουσιαστικό έλεγχο των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών του φορέα, οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Προς τούτο, θα εκδίδονται οι αντίστοιχες πράξεις (ΠΕΕ, ΠΕΠΕΕ), οι οποίες θα αφορούν είτε το παραπάνω διάστημα απασχόλησης είτε τις υψηλότερες αποδοχές ή και τα δύο αυτά και στις οποίες θα υπολογίζονται οι εισφορές Δώρων και Επιδομάτων.
Σε περίπτωση έκδοσης ΠΕΠ από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων (Τ.Ε.Ε.Σ.) του Σ.ΕΠ.Ε., ο καταλογισμός των προβλεπόμενων εισφορών του τριμήνου πραγματοποιείται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ, τα οποία εκδίδουν, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, άμεσα και άνευ ετέρου την ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης.
Στην περίπτωση αυτή, το σχετικό Δελτίο Ελέγχου και η αντίστοιχη ΠΕΠ, διαβιβάζονται από το αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ. του Σ.ΕΠ.Ε. στην αρμόδια Υπηρεσία του ΕΦΚΑ, εντός προθεσμίας επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου στον εργοδότη ή από την ημέρα κοινοποίησης της σχετικής έκθεσης/εγγράφου σχετικά με τη διαπίστωση αδήλωτης εργασίας στο αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ., όταν ο επιτόπιος έλεγχος έχει διενεργηθεί από άλλα αρμόδια ελεγκτικά όργανα (π.χ. Οικονομική Αστυνομία).
Στη συνέχεια, κατόπιν εκδόσεως και επιδόσεως στον εργοδότη της σχετικής ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, σχετικό αντίγραφο με αναφορά στην ημέρα επίδοσής της, κοινοποιείται στο αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ. του Σ.ΕΠ.Ε. που εξέδωσε την αρχική ΠΕΠ, για τυχόν περαιτέρω ενέργειες επί ενδεχομένου προσφυγής του εργοδότη (σχετ.1.6).
Η εξόφληση της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη χρήση από τον εργοδότη του δικαιώματος των εκπτώσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω (σχετ. 1.2).
1.4 Επίδοση ΠΕΠ και καταβολή προστίμου
Οι ΠΕΠ κοινοποιούνται με απόδειξη στον υπόχρεο εργοδότη εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου σε αυτόν, ενώ για την επίδοσή τους εφαρμόζονται το {start}αρ. 19{end} του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999) και τα άρθρα 47 έως 57 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Επίσης, οι ΠΕΠ με τις οποίες επιβάλλονται οι ανωτέρω κυρώσεις, αποτελούν νόμιμο τίτλο για την είσπραξη των προστίμων και εισπράττονται ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) (ν.δ. 356/1974 Α' 90), όπως ισχύει.
Καθόσον εκδίδονται από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του ΕΦΚΑ, καταβάλλονται στο αρμόδιο Κ.Ε.Α.Ο. της ασφαλιστικής περιοχής στην οποία λειτουργεί η επιχείρηση, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επίδοσής τους, άλλως το πρόστιμο βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε..
1.5 Παράλληλη έκδοση προστίμου από διαφορετικές Υπηρεσίες
Στα πλαίσια εναρμόνισης των ελεγκτικών διαδικασιών και των διοικητικών κυρώσεων μεταξύ ΕΦΚΑ και Σ.ΕΠ.Ε., καθώς και του κοινού δυνητικού πεδίου δράσης τους, δύναται να διενεργηθεί επιτόπιος έλεγχος και από τους δύο αυτούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, στην ίδια επιχείρηση την ίδια ημέρα.
Αν σε μια επιχείρηση επιβληθούν περισσότερα του ενός πρόστιμα για αδήλωτη εργασία του ίδιου εργαζομένου, που προκύπτουν από έλεγχο της ίδιας ημέρας, η καταβολή του προστίμου γίνεται άπαξ βάσει της ΠΕΠ που κοινοποιήθηκε πρώτη στον υπόχρεο εργοδότη.
1.6 Επίλυση Αμφισβητήσεων
Όπως προαναφέρθηκε, η επιβολή κυρώσεων για την αδήλωτη εργασία, ολοκληρώνεται μετά την επιβολή προστίμου για τον αντίστοιχο καταλογισμό των εισφορών τρίμηνης ασφάλισης του εργαζομένου.
Κατόπιν αυτού, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 1 της κοινοποιούμενης Υ.Α., οι δύο αυτές διοικητικές πράξεις προσβάλλονται ως σύνθετη διοικητική ενέργεια, με την άσκηση προσφυγής ουσίας ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου, εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της δεύτερης εξ αυτών.
Μέσα στην ίδια προθεσμία, η προσφυγή κοινοποιείται με μέριμνα του προσφεύγοντος και με ποινή απαραδέκτου, στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης των ανωτέρω προστίμων. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκηση αυτής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των ανωτέρω πράξεων, πλην των εξαιρέσεων που ορίζονται σε ισχύουσες διατάξεις.
Ο σχηματισμός του Διοικητικού Φακέλου και η διατύπωση των απόψεων του Φορέα προς το αρμόδιο Διοικητικό Δικαστήριο, σε περίπτωση άσκησης προσφυγής του εργοδότη, διενεργείται από την τοπική μονάδα του ΕΦΚΑ, στην ασφαλιστική περιοχή της οποίας λειτουργεί η επιχείρηση.
Στις περιπτώσεις υποβολής από τον εργοδότη αίτησης θεραπείας - ένστασης κατά των δύο αυτών ΠΕΠ, αυτές θα αρχειοθετούνται ως άνευ αντικειμένου, ενώ ταυτόχρονα θα ενημερώνεται ο υπόχρεος εργοδότης για το δικαίωμα άσκησης προσφυγής ουσίας, κατά της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, όπως προαναφέρθηκε.
Στην περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά ΠΕΠ που εκδίδονται από Επιθεωρητή του Σ.ΕΠ.Ε, όσον αφορά την αδήλωτη εργασία και από αρμόδιο ελεγκτή του ΕΦΚΑ, όσον αφορά τον καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών τριμήνου, τα συναρμόδια αυτά όργανα συνεργάζονται, εφόσον κριθεί αναγκαίο, για τη διατύπωση των απόψεων και τον σχηματισμό του διοικητικού φακέλου.
Αναφορικά με την εκτελεστότητα της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, σας γνωρίζουμε ότι επειδή περιέχει ασφαλιστική ιστορία εφαρμόζονται οι διατάξεις του {start}άρθρου 20{end} του Ν.2972/2001 όπου ορίζεται ότι: «Για τις διοικητικές διαφορές ουσίας που προκύπτουν από την εφαρμογή της νομοθεσίας του ΙΚΑ, η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλουν αυτοδικαίως την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης, εκτός των περιπτώσεων της αναγνώρισης ημερών εργασίας από οποιαδήποτε αιτία και της επιστροφής καταβληθεισών εισφορών».
Σε περίπτωση που με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ακυρωθούν οι ως άνω ΠΕΠ, ο ασφαλισμένος που κατοχύρωσε ασφαλιστικά δικαιώματα δυνάμει της ακυρωθείσας ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, δύναται, για λόγους χρηστής διοίκησης, να εξαγοράσει τον χρόνο για τον οποίο καταλογίστηκαν οι παραπάνω ασφαλιστικές εισφορές του τριμήνου. Ως βάση υπολογισμού των εισφορών αυτών λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή ημερομίσθιο, όπως ισχύει κάθε φορά.
1.7 Έναρξη ισχύος διατάξεων
Σύμφωνα με την κοινοποιούμενη υπ' αριθ. Υ.Α. 43614/996/9.8.2018 (ΦΕΚ τ.Β' 3521/21-08-18), καθορίζεται η ισχύς των άρθρων 5 έως 8 του Ν.4554/2018 (ΦΕΚ 130/τ.Α'/18-07-18), από την ημέρα δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 21-08-2018.
1.8 Καταργούμενες διατάξεις
Από την ανωτέρω ημερομηνία έναρξης ισχύος των παραπάνω άρθρων του Ν. 4554/2018, καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 1 της υπ' αριθμ.27397/122/19.8.2013 Υ.Α. (Β'2062) και της υπ' αριθ. Φ.11321/11115/802/2.6.2014 (ΦΕΚ Β' 1551/12-06-14 τ.Β7) Υ.Α.. Ως εκ τούτου καταργούνται:
i. το αυτοτελές πρόστιμο ποσού 500,00€ για μη τήρηση του Πίνακα Προσωπικού (Ε4),ii. η παροχή έκπτωσης 30% επί του επιβληθέντος προστίμου, σε περίπτωση εξόφλησής του εντός δέκα εργάσιμων ημερών,
iii. η διάκριση επιβολής του προστίμου ανάλογα με την ηλικία και την κατηγορία/ειδικότητα στην οποία εντοπίστηκε να απασχολείται ο αδήλωτος εργαζόμενος.
Επίσης, οποιαδήποτε αναφορά στις κείμενες διατάξεις στις περί αδήλωτης εργασίας ρυθμίσεις και κυρώσεις των ανωτέρω υπουργικών αποφάσεων νοείται ως αναφορά στις διατάξεις των άρθρων 5 έως 7 του Ν.4554/2018.
2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ
2.1 Έντυπα Πράξεων Επιβολής Προστίμου
Ειδικά και μόνο για το απαιτούμενο διάστημα τροποποίησης των λογισμικών εφαρμογών του ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι Πράξεις Επιβολής Προστίμου θα συντάσσονται χειρόγραφα, κατά το πρότυπο των επισυναπτόμενων εντύπων - Υποδειγμάτων.
> Στην περίπτωση παράβασης σχετικής με αδήλωτο εργαζόμενο (για πρώτη φορά, από ισχύος του {start}άρθρου 5{end} του Ν. 4554/2018), συντάσσεται το έντυπο της ΠΕΠ Ν. 4554/2018.> Στην περίπτωση διαπίστωσης υποτροπής του εργοδότη, συντάσσεται το έντυπο ΠΕΠ Υποτροπής Ν. 4554/2018, όπου θα επιλέγεται η ανάλογη προσαύξηση στο ποσό υποτροπής (100% ή 200%).
> Προκειμένου για την τρίμηνη αναδρομική ασφάλιση, θα συντάσσεται αντίστοιχα το έντυπο της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης.
Σε περίπτωση που από επιτόπιο έλεγχο διαπιστωθούν στον ίδιο εργοδότη περισσότεροι του ενός αδήλωτοι εργαζόμενοι, θα συντάσσεται για κάθε εργαζόμενο ξεχωριστή ΠΕΠ και ξεχωριστή ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης.
Για τους επιτόπιους έλεγχους, οι οποίοι διενεργήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του παραπάνω νόμου και για τους οποίους εκκρεμεί η έκδοση ΠΕΠ, θα συντάσσεται η νέα ΠΕΠ Ν. 4554/2018 και η ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, όπως περιγράφηκε παραπάνω.
2.2 Καταχώρηση ΠΕΠ στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
Κατόπιν της σύνταξης των ανάλογων Πράξεων, θα ενημερώνεται άμεσα η "Καρτέλα Καθυστερούμενων Οφειλέτη" στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μέσω της καταχώρησης των κάτωθι, κατά περίπτωση, τύπων κίνησης :
> Οικονομικές Κινήσεις Οφειλέτη/Λοιπές Χρεωστικές Κινήσεις Οφειλέτη:
■ Τύπος Κίνησης : 292 "Πράξη Επιβολής Προστίμου Ν. 4554/18",■ Τύπος Κίνησης : 293 "Πράξη Επιβολής Προστίμου Υποτροπής Ν. 4554/18", η οποία αναφέρεται στην περίπτωση υποτροπής του εργοδότη,
■ Τύπος Κίνησης: 294 "Πράξη Επιβολής Προστίμου 3μηνης Ασφάλισης Ν. 4554/18", η οποία αναφέρεται στην ΠΕΠ της Τρίμηνης Ασφάλισης.
> Στην περίπτωση έκδοσης ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, η καταχώρηση της ασφαλιστικής ιστορίας πραγματοποιείται κατά τα γνωστά από την οθόνη "Έλεγχος Εργοδοτών"/"Καταχώρηση Ασφαλιστικής Ιστορίας".
> Προκειμένου για την καταχώρηση της αναστολής, στο διάστημα της οποίας θα ελέγχεται η τήρηση των όρων χορήγησης της έκπτωσης, θα χρησιμοποιείται:
■ Τύπος Κίνησης : 835 " Αναστολή ΠΕΠ Ν. 4554/18 " και αντίστοιχα,■ Τύπος Κίνησης : 836 " Λήξη Αναστολής ΠΕΠ Ν. 4554/18 ", από την οθόνη "Οικονομικές Κινήσεις Οφειλέτη"/ "Πληροφοριακές Κινήσεις Οφειλών".
> Η καταχώρηση της επίδοσης των χειρόγραφων ΠΕΠ θα πραγματοποιείται κατά τα γνωστά, αμέσως μετά την κοινοποίησή τους, προκειμένου η ΠΕΠ Ν.4554/2018 να δύναται να επιλεγεί κατά προτεραιότητα και να εισπραχθεί το απαιτούμενο ποσό στις οριζόμενες προθεσμίες, σε περίπτωση χρήσης έκπτωσης.
Εφόσον ολοκληρωθούν οι ανάλογες λογισμικές τροποποιήσεις στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για την ορθή μηχανογραφική αποτύπωση των παραπάνω διατάξεων του Ν. 4554/2018, θα ακολουθήσουν νεότερες σχετικές οδηγίες της Δ/νσής μας.
Της παρούσης να λάβει γνώση ενυπόγραφα, με ευθύνη των Προϊστάμενων των Διευθύνσεων και των Τμημάτων, το προσωπικό αρμοδιότητάς σας.
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΦΚΑ
ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΕΜΠΟΣ
ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΕΜΠΟΣ
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΑΝ/ΤΡΙΑ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΑΙΜΙΛΙΑ ΓΚΙΟΥΖΕΛΙΑΝΠηγή: Taxheaven
