Το ζήτημα της Φοροαποφυγής με την οδηγία (ΕΕ) 2016/1164
ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
Εισηγητής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών
«Master» στο ΕΚΠΑ και I.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. με κατεύθυνση στην «Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική»
Δημοσίευση στις 16/06/2018 από Prosvasis
A. To Zήτημα της Φοροαποφυγής
Η φορολογική νομοθεσία χαρακτηρίζει την φοροαποφυγή ως παράνομη, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των ενεργειών φοροαποφυγής στερούν σημαντικά έσοδα από το Ελληνικό κράτος.
Σύμφωνα όμως με το άρθρο 38 του Ν. 4174/2013 όπου γίνεται αναφορά στην φοροαποφυγή, δεν προβλέπεται καμίας μορφής ποινή ή άλλη κύρωση, εκτός από το γεγονός ότι η φορολογική διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων που αποβλέπει σε αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα.
Ειδικότερα :
Με την παράγραφο 1 του άρθρου 38 εισάγεται για πρώτη φορά στο Ελληνικό φορολογικό δίκαιο, γενικός κανόνας κατά της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής με καταχρηστική χρήση της νομοθεσίας, προκειμένου να μην καταλύεται από τους φορολογούμενους το πνεύμα της φορολογικής νομοθεσίας.
Ειδικότερα ορίζεται ότι η Φορολογική Διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή ρύθμιση ή η τεχνητή σειρά ρυθμίσεων που έχει δρομολογηθεί με βασικό σκοπό την αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα. Διευκρινίζεται δε ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις αντιμετωπίζονται, για φορολογικούς σκοπούς, βάσει των χαρακτηριστικών της οικονομικής τους υπόστασης.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 38 ορίζεται η έννοια της ρύθμισης και ότι μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή μέρη.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 38 ορίζεται ότι μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων είναι τεχνητή εφόσον στερείται εμπορικής ουσίας. Επίσης καθορίζεται με ποιο τρόπο η Φορολογική Διοίκηση θα εξετάζει για το τεχνητό ή μη χαρακτήρα μιας ρύθμισης ή σειράς ρυθμίσεων.
Με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 38 ορίζεται πως ο στόχος μιας ρύθμισης ή σειράς ρυθμίσεων συνίσταται στην αποφυγή της φορολόγησης, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων της υπόθεσης.
Με την παράγραφο 6 του άρθρου 38 ορίζεται ότι η Φορολογική Διοίκηση προκειμένου να καθορίσει εάν η ρύθμιση ή η σειρά ρυθμίσεων έχει οδηγήσει σε φορολογικό πλεονέκτημα, συγκρίνει το ύψος του οφειλόμενου φόρου από έναν υποκείμενο στο φόρο, λαμβάνοντας υπόψη την/τις εν λόγω ρύθμιση/ρυθμίσεις, με το ποσό που θα όφειλε ο ίδιος υποκείμενος στο φόρο.
Ας δούμε αναλυτικότερα τι ονομάζουμε φοροαποφυγή
Φοροαποφυνή (tax avoidance)
Φοροαποφυνή (tax avoidance), χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά εκείνη που εκμεταλλεύεται κενά ή ατέλειες της φορολογικής νομοθεσίας, χωρίς ωστόσο να παραβιάζει άμεσα τις σχετικές διατάξεις και αποσκοπεί στην ολική ή μερική αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης.
Η φοροαποφυγή είναι επί της ουσίας μία συμπεριφορά η οποία αντίκειται στο πνεύμα και όχι στο γράμμα του νόμου.
Μία ενέργεια θεωρείται ως φοροαποφυγή, όταν έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
|
α) Να διέπεται από το στοιχείο της ανειλικρίνειας, της πλαστότητας ή της εικονικότητας. |
|
β) Να έχει συντελεστεί στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης των κενών, των ασαφειών και της κακής διατύπωσης της φορολογικής νομοθεσίας, ή διαφορετικά εκμετάλλευση δυνατοτήτων («παράθυρα»), οι οποίες δεν ήταν στην πρόθεση του νομοθέτη να παρασχεθούν. |
|
γ) Να χαρακτηρίζεται από μυστικότητα ώστε να αποτραπεί η λήψη μέτρων εκ μέρους του νομοθέτη, για την πάταξη της φοροαποφυγής. |
Η Φοροαποφυνή (tax avoidance) ,λαμβάνει χώρα μέσω του φορολογικού σχεδιασμού(taxplanning). Η έννοια του φορολογικού σχεδιασμού(taxplanning), η οποία όπως συμβαίνει και με την έννοια της φοροδιαφυγής, συχνά παρουσιάζει δυσχέρειες ως προς την διάκρισή της από την φοροαποφυγή. Ως φορολογικός λοιπόν σχεδιασμός χαρακτηρίζεται η διαμόρφωση συγκεκριμένης, αναλόγως της περίπτωσης, φορολογικής συμπεριφοράς, ώστε να επιτυγχάνονται ευνοϊκότερες φορολογικές συνέπειες για τον φορολογούμενο, χωρίς ωστόσο η εν λόγω συμπεριφορά να αντίκειται, ούτε στo γράμμα, αλλά ούτε και στο πνεύμα των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας.
Ο φορολογικός σχεδιασμός (taxplanning), σε πολλές περιπτώσεις είναι επιθετικός. Ως επιθετικός φορολογικός σχεδιασμός ορίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συγκεκριμένα από την αρμόδια Επιτροπή για τις φορολογικές αποφάσεις (TAXE 2) ,ως η εκμετάλλευση τεχνικών πτυχών ενός φορολογικού συστήματος ή αναντιστοιχιών μεταξύ δύο ή περισσότερων φορολογικών συστημάτων με σκοπό τη μείωση της φορολογικής υποχρέωσης. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει πως ο επιθετικός φορολογικός σχεδιασμός μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, με συνέπεια η εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας να μην είναι εκείνη που είχαν προβλέψει οι νομοθέτες.
Οι κύριες μορφές επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού περιλαμβάνουν τη μετατόπιση χρεών, τη γεωγραφική θέση ασώματων ακινητοποιήσεων και διανοητικής ιδιοκτησίας, τη στρατηγική μεταβιβαστική τιμολόγηση, υβριδικές αναντιστοιχίες και υπεράκτιες δανειακές δομές.1
Με την ψήφιση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος Ν.4172/2013 , εντάσσονται σημαντικές διατάξεις για την καταπολέµηση της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής που είχαν εισαχθεί τα τελευταία τρία έτη, όπως οι διατάξεις για την προσαύξηση της περιουσίας, καθώς και οι διατάξεις για τη µη αναγνώριση ως εκπιπτόµενων των δαπανών που κατευθύνονται σε µη συνεργάσιµα κράτη ή κράτη που έχουν προνοµιακό φορολογικό καθεστώς. Επίσης, λαµβάνονται υπόψη οι διατάξεις του δευτερογενούς Ενωσιακού δικαίου για τις συγχωνεύσεις και διασπάσεις των εταιρειών, εισάγονται ειδικές διατάξεις για την καταπολέµηση της διεθνούς φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής στα επί µέρους εισοδήµατα (π.χ. διατάξεις για την υποκεφαλαιοδότηση, απαλλαγές ενδοοµιλικών µερισµάτων µε προϋποθέσεις, διατάξεις για τις ελεγχόµενες αλλοδαπές εταιρείες).
Ειδικότερα στα άρθρα 65 και 66, µεταφέρονται από το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο και µε την εφαρµογή των κανόνων που θέτουν ενισχύεται έµµεσα και η διοικητική συνεργασία, καθώς και η ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ των φορολογικών διοικήσεων.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 65 καθορίζεται η έννοια του κράτους για την εφαρμογή των οριζομένων στο κεφάλαιο αυτό.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 καθορίζεται η έννοια της σύμβασης διοικητικής συνδρομής.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 ορίζονται οι προϋποθέσεις για τον καθορισμό των μη συνεργάσιμων κρατών.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών για τον καθορισμό των μη συνεργάσιμων κρατών, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς πρακτικές σχετικά με τη διοικητική συνεργασία για την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών κατά τα πρότυπα του ΟΟΣΑ.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 ρυθμίζεται ο χρόνος έναρξης εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου αυτού.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 καθορίζονται τα ειδικά προνομιακά καθεστώτα σε κράτη εκτός Ελλάδας, για την εφαρμογή των προβλέψεων του άρθρου αυτού, ακολουθώντας διεθνή πρότυπα για τη διαπίστωση της πραγματικής ή μη φορολόγησης.
B. H Οδηγία (ΕΕ) 2016/1164
Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 αποτελεί απάντηση της ΕΕ, στο σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS). Βασίζεται στην αρχή ότι οι φόροι πρέπει να πληρώνονται στο μέρος που γίνονται τα κέρδη.
Αποτελείται από έξι βασικά μέτρα για την καταπολέμηση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, ενώ προτείνει τη δημιουργία κοινών ορισμών όρων, όπως "μόνιμη εγκατάσταση", "φορολογικοί παράδεισοι" και "ελάχιστοι οικονομική ουσία".
Το πρόβλημα με αυτούς τους όρους σήμερα είναι, ότι με τον τρόπο που είναι διατυπωμένοι είναι ανοιχτοί σε διαφορετικές ερμηνείες.2
Βάσει του Άρθρου 11 (Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο) της Οδηγίας ,τα κράτη μέλη, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018, θεσπίζουν και δημοσιεύουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων. Εφαρμόζουν αυτές τις διατάξεις από 1ης Ιανουαρίου 2019.
Η Ελλάδα ως ιδρυτικό μέλος του ΟΟΣΑ από το 1961 θα πρέπει να θεσπίσει και δημοσιεύσει τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθεί με την παρούσα οδηγία.
Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών (BEPS)
Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών, είναι οι φορολογικές στρατηγικές που εκμεταλλεύονται κενά στην αρχιτεκτονική του διεθνούς φορολογικού συστήματος και στρέφουν τα κέρδη σε μέρη όπου υπάρχει μικρή ή καθόλου οικονομική δραστηριότητα ή φορολογία, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ελάχιστοι ή καθόλου εταιρικοί φόροι. Οι απώλειες εσόδων από τις τεχνικές μετατόπισης της φορολογικής βάσης (BEPS) υπολογίζονται συντηρητικά σε 100-240 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως, ή το ισοδύναμο του 4-10% των παγκόσμιων εσόδων από φόρους εισοδήματος των εταιρειών.
Η πολυμερής σύμβαση για την εφαρμογή μέτρων που σχετίζονται με την πρόληψη της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS) θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2018 με σχετική απόφαση ΟΟΣΑ , σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα στις διεθνείς προσπάθειες επικαιροποίησης των διμερών φορολογικών συνθηκών για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Η έναρξη ισχύος της σύμβασης, μόλις ένα χρόνο μετά την πρώτη υπογραφή, υπογραμμίζει την ισχυρή πολιτική δέσμευση για μια πολυμερή προσέγγιση για την καταπολέμηση της διάβρωσης της βάσης και της αλλαγής του κέρδους (BEPS) από πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Η έναρξη ισχύος της σύμβασης, μόλις ένα χρόνο μετά την πρώτη υπογραφή, υπογραμμίζει την ισχυρή πολιτική δέσμευση για μια πολυμερή προσέγγιση για την καταπολέμηση της διάβρωσης της βάσης και της αλλαγής του κέρδους (BEPS) από πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Σημείωση :
Το κείμενο της Σύμβασης, η αιτιολογική έκθεση και οι γενικές πληροφορίες υπάρχουν στη διεύθυνση: http://oe.cd/mli.
Βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κανόνες κατά της διάβρωση των φορολογικών βάσεων στην εσωτερική αγορά και της μετατόπισης των κερδών εκτός της εσωτερικής αγοράς. Απαιτούνται κανόνες στους ακόλουθους τομείς για την επίτευξη αυτού του στόχου:
- Περιορισμοί στη δυνατότητα έκπτωσης των τόκων,
- Φορολόγηση κατά την έξοδο,
- Γενικός κανόνας απαγόρευσης των καταχρήσεων,
- Κανόνες για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες και κανόνες για ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων.
Ειδικότερα έχουμε:
Περιορισμοί στη δυνατότητα έκπτωσης των τόκων
Σε μια προσπάθεια να μειώσουν τη συνολική τους φορολογική οφειλή, όλο και περισσότερο όμιλοι εταιρειών επιχειρούν BEPS, μέσω υπερβολικών πληρωμών τόκων. Ο κανόνας περιορισμού των τόκων είναι αναγκαίος για να αποτραπούν οι πρακτικές αυτές περιορίζοντας τη δυνατότητα έκπτωσης του υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού των φορολογουμένων.
Παράδειγμα :
Μια ομάδα που βρίσκεται στην ΕΕ, ιδρύει θυγατρική με χαμηλή φορολογική δικαιοδοσία και η θυγατρική της δίνει πίσω ένα δάνειο που έρχεται με "φουσκωμένα" επιτόκια. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία που εδρεύει στην ΕΕ πρέπει να πληρώσει μεγάλα ποσά σε τόκους. Αυτοί οι τόκοι συνήθως μπορούν να αφαιρεθούν από το φορολογητέο εισόδημα.
Μετά την καταβολή των τόκων η εταιρεία αυτή που εδρεύει στην ΕΕ έχει ελάχιστο ή καθόλου κέρδος, σε αυτό το καταβληθέν ποσό των φόρων είναι ελάχιστο και τα χρήματα παραμένουν μέσα στην εταιρεία.
Φορολόγηση κατά την έξοδο
Λειτουργία της φορολόγησης κατά την έξοδο είναι να εξασφαλίζει ότι, όταν ένας φορολογούμενος μεταφέρει περιουσιακά στοιχεία ή τη φορολογική του κατοικία εκτός της φορολογικής δικαιοδοσίας ενός κράτους, το εν λόγω κράτος φορολογεί την οικονομική αξία οποιουδήποτε κεφαλαιακού κέρδους που παράγεται στο έδαφός του, ακόμη και αν το εν λόγω κέρδος δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί κατά τον χρόνο της εξόδου.
Γενικός κανόνας απαγόρευσης των καταχρήσεων (ΓΚΑΚ)
Οι γενικοί κανόνες απαγόρευσης των καταχρήσεων (ΓΚΑΚ) περιλαμβάνονται στα φορολογικά συστήματα για την αντιμετώπιση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί με ειδικά στοχοθετημένες διατάξεις. Ως εκ τούτου, η λειτουργία των ΓΚΑΚ έχει σκοπό να συμπληρώνει κενά, πράγμα που δεν θα πρέπει να θίγει την εφαρμογή ειδικών κανόνων κατά των καταχρήσεων. Εντός της Ένωσης, οι ΓΚΑΚ θα πρέπει να εφαρμόζονται σε διευθετήσεις που δεν είναι γνήσιες· σε αντίθετη περίπτωση, ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να επιλέγει την πιο αποτελεσματική από φορολογική άποψη δομή για τις εμπορικές υποθέσεις του.
Κανόνες για τις Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρείες
Οι κανόνες για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες (ΕΑΕ) έχουν ως αποτέλεσμα την ανακατανομή του εισοδήματος μιας ελεγχόμενης θυγατρικής με χαμηλή φορολογία προς τη μητρική της εταιρεία. Στη συνέχεια, η μητρική εταιρεία υπόκειται στον φόρο για το ανακατανεμημένο αυτό εισόδημα στο κράτος όπου είναι κάτοικος για φορολογικούς σκοπούς.
Σημείωση: Σχετικό Αρθρο 66. Ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες (ΕΑΕ) ν.4172/2013, ΠΟΛ.1076/17.3.2014
Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 66 του ν.4172/2013
ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ ΠΟΛ.1076/17.3.2014 :
Ημεδαπή Α.Ε. της οποίας η χρήση λήγει στις 31.12.2014, κατέχει το 60% των μη εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών αλλοδαπής εταιρείας η οποία είναι εγκατεστημένη σε κράτος μη συνεργάσιμο.
Με βάση τον τελευταίο επίσημο ισολογισμό της αλλοδαπής εταιρείας προκύπτουν τα ακόλουθα:
Το συνολικό καθαρό ποσό τόκων και δικαιωμάτων που έχει αποκτήσει η αλλοδαπή εταιρεία εντός του οικείου φορολογικού έτους ανέρχεται σε € 400.000 και 250.000, αντίστοιχα, ενώ τα καθαρά κέρδη προ φόρων ανέρχονται σε € 1.000.000.
Η υπόψη εταιρεία δεν έχει άλλα εισοδήματα που αναφέρονται στις κατηγορίες της παρ. 3 του αρ. 66 του Κ.Φ.Ε.
Επομένως, το καθαρό εισόδημα προ φόρων που πραγματοποιεί η αλλοδαπή εταιρεία και εμπίπτει στις ανωτέρω κατηγορίες ανέρχεται σε ποσοστό 65% ([(400.000+250.000)/1,000.0000)*100]=65%)του συνολικού καθαρού κέρδους αυτής, δηλαδή σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%.
Με βάση τα βιβλία της ημεδαπής Α.Ε. διαπιστώνεται ότι έχει καταβάλλει στην υπόψη αλλοδαπή εταιρεία ποσά τόκων και δικαιωμάτων, ύψους €300.000 και €50.000, αντίστοιχα, δηλαδή καλύπτει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εισοδημάτων της αλλοδαπής για μία εκ των δύο κατηγοριών εισοδήματος (75% και 20%, αντίστοιχα).
Επομένως, η ημεδαπή Α.Ε. θα υπολογίσει ως φορολογητέο εισόδημα στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2014 το ποσό των €600.000 (€1.000.000*60%). (ΠΟΛ.1076/17.3.2014)
Κανόνες για ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων
Η ΕΕ προχώρησε σε ένα ακόμη βήμα για την πρόληψη της εταιρικής φοροαποφυγής, με τη θέσπιση κανόνων για την εξάλειψη των «ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων» με τα φορολογικά συστήματα τρίτων χωρών.
Οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων είναι συνέπεια των διαφορών ως προς τον νομικό χαρακτηρισμό των πληρωμών (χρηματοπιστωτικά μέσα) ή των οντοτήτων και οι διαφορές αυτές εκδηλώνονται κατά τη συνεργασία μεταξύ των νομικών συστημάτων δύο δικαιοδοτικών οργάνων.
Οι επιπτώσεις αυτών των ασυμφωνιών είναι συχνά η διπλή έκπτωση (δηλαδή έκπτωση σε καθένα από τα δύο κράτη) ή η μείωση του εισοδήματος σε ένα κράτος χωρίς η διαφορά να καταχωρίζεται στη φορολογική βάση του άλλου.
Για να εξουδετερωθούν οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, είναι απαραίτητο να καθοριστούν κανόνες σύμφωνα με τους οποίους ένα από τα δύο δικαιοδοτικά όργανα σε ασυμφωνία θα πρέπει να απορρίψει την έκπτωση μιας πληρωμής που οδηγεί σε αυτό το αποτέλεσμα.
Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 θεσπίζει κανόνες κατά των ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων στις οποίες εμπλέκονται τρίτες χώρες. Επιπλέον, η παρούσα οδηγία καλύπτει τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μόνιμων εγκαταστάσεων, τόσο στην ενδοενωσιακή τους διάσταση όσο και σε σχέση με τρίτες χώρες, τις υβριδικές μεταβιβάσεις, τις εισαγόμενες ασυμφωνίες και τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση διπλής έδρας
Σημείωση:
- Υπάρχουν και άλλα είδη ασυμφωνιών, όπως οι ασυμφωνίες ως προς τη μεταχείριση υβριδικών μόνιμων εγκαταστάσεων, οι υβριδικές μεταβιβάσεις, οι επονομαζόμενες εισαγόμενες ασυμφωνίες και οι ασυμφωνίες στη μεταχείριση διπλής έδρας, οι οποίες δεν καλύπτονται από το άρθρο 9 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 κατά της φοροαποφυγής.
- Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία. Κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.
Εφαρμόζουν αυτές τις διατάξεις από 1ης Ιανουαρίου 2019.
Συμπεράσματα –Επισημάνσεις
· Φοροαποφυγή είναι η χρήση νομίμων μεθόδων για να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η φορολογική υποχρέωση
· Για την φοροαποφυγή δεν προβλέπεται καμίας μορφής ποινή ή άλλη κύρωση, εκτός από το γεγονός ότι η φορολογική διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων που αποβλέπει σε αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα.
· Η φοροαποφυγή, χρησιμοποιεί νομικά μέσα με στόχο τη μείωση τη μείωση της φορολογητέας ύλης. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη φοροδιαφυγή, που αφορά παράνομη και εσκεμμένη ενέργεια με στόχο να πληρωθούν λιγότεροι ή καθόλου φόροι.
· Ως φορολογικός σχεδιασμός χαρακτηρίζεται η διαμόρφωση συγκεκριμένης, αναλόγως της περίπτωσης, φορολογικής συμπεριφοράς, ώστε να επιτυγχάνονται ευνοϊκότερες φορολογικές συνέπειες για τον φορολογούμενο, χωρίς ωστόσο η εν λόγω συμπεριφορά να αντίκειται, ούτε στo γράμμα, αλλά ούτε και στο πνεύμα των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας.
· Ως επιθετικός φορολογικός σχεδιασμός ορίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συγκεκριμένα από την αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις φορολογικές αποφάσεις (TAXE 2) ως η εκμετάλλευση τεχνικών πτυχών ενός φορολογικού συστήματος ή αναντιστοιχιών μεταξύ δύο ή περισσότερων φορολογικών συστημάτων με σκοπό τη μείωση της φορολογικής υποχρέωσης.
- Οι φορολογικοί παράδεισοι είναι χώρες ή περιοχές, όπου ξένες εταιρείες ή ιδιώτες, πληρώνουν λίγους ή καθόλου φόρους. Οι χώρες αυτές προκειμένου να προσελκύσουν επενδυτές δεν διαθέτουν οποιαδήποτε στοιχεία σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο έδαφός τους.
- Φορολογική απόφαση είναι μια γραπτή δήλωση που εκδίδεται από τη φορολογική αρχή και καθορίζει πώς θα πρέπει να υπολογίζεται η φορολογία στις επιχειρήσεις αλλά και ποιες φορολογικές διατάξεις θα χρησιμοποιούνται.
- Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών (BEPS), είναι οι φορολογικές στρατηγικές που εκμεταλλεύονται κενά στην αρχιτεκτονική του διεθνούς φορολογικού συστήματος και στρέφουν τα κέρδη σε μέρη όπου υπάρχει μικρή ή καθόλου οικονομική δραστηριότητα ή φορολογία, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ελάχιστοι ή καθόλου εταιρικοί φόροι.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικός στόχος της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 είναι να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα της εσωτερικής αγοράς στο σύνολό της έναντι διασυνοριακών πρακτικών φοροαποφυγής, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη όταν ενεργούν μεμονωμένα. Τα εθνικά συστήματα φορολογίας των εταιρειών διαφέρουν μεταξύ τους και η ανεξάρτητη ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη απλώς θα αναπαραγάγει τον υφιστάμενο κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς στον τομέα της άμεσης φορολογίας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην έκθεσή που συνέταξε, με αφορμή το σκάνδαλο με τα έγγραφα του Παναμά, ζήτησε τη δημιουργία μαύρης λίστας με χώρες που αποτελούν φορολογικοί παράδεισοι. Η λίστα αυτή συντάχθηκε τελικά στις αρχές του 2018 από το Συμβούλιο, το οποίο ωστόσο δεν συμπεριέλαβε 8 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Παναμά, για τις οποίες υπάρχουν βάσιμα στοιχεία ότι αποτελούν φορολογικοί παράδεισοι. Αυτό δεν συνάδει με τον παραπάνω βασικό στόχο της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164,τα συμπεράσματα δικά σας …..
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι με το παρών άρθρο εκφράζω τις προσωπικές μου απόψεις που στηρίζονται στη δική μου ερμηνευτική προσέγγιση. Σε καμία περίπτωση δεν διεκδικώ το αλάθητο και θα δεχθώ τις όποιες επισημάνσεις ή παρατηρήσεις σας.
|
Πηγές: |
|
•Εφηµερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, Νόµος υπ’ αριθµ. 4172,Φορολογία εισοδήµατος, επείγοντα µέτρα εφαρµογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4172/2013 και άλλες διατάξεις, Αριθµός φύλλου 167, 23 Ιουλίου 2013 |
|
•Ανάκτηση πληροφοριών από : |
|
ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2016/1164 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 12ης Ιουλίου 2016 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς |
|
• ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4174 Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α' 170/26-07-2013), ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ |
|
• Έκθεση της ειδικής επιτροπής για τις φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος (TAXE 2) |
|
•Πληροφορίες Άρθρα Το ζήτημα της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής (Νασόπουλος Αντώνης) |
|
•ΠΟΛ.1076/17.3.2014 |
|
•Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος Ν.4172/2013 /Ανάλυση - Ερμηνεία Ν. 4172/2013, Νασόπουλος Α. Αντώνιος ,Αθήνα 2016. |
1 Έκθεση της ειδικής επιτροπής για τις φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος (TAXE
2 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32016L1164
Πηγή: Taxheaven