Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου, Έκθεση Διαχειριστή  και Υπόδειγμα, μετά τον Ν. 4403/2016.

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven

[ (*) Στην σύνταξη του «υποδείγματος» συνεργάστηκαν τα στελέχη της ΩΡΙΩΝ ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε : Αθανασόπουλος Λάμπρος, Αραβανής Θανάσης, Δεληγιάννης Θοδωρής, Λώλας Φώτης και Μοντεσάντου Λίνα ]


Περιεχόμενα
1. Γενικά : Υπόχρεοι – Δημοσίευση – Έλεγχος από την υπηρεσία.
2. Νομοθετικό πλαίσιο « Έκθεσης Διαχείρισης » για Α.Ε, Ε.Π.Ε, Ι.Κ.Ε .
3. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/34/EE
4. Ερμηνευτική εγκύκλιος της Διεύθυνσης Εταιρειών και Γ.Ε.ΜΗ.
5. « Υπόδειγμα » Έκθεσης Διοικητικού Συμβουλίου ή Διαχειριστή.


1. Γενικά : Υπόχρεοι – Δημοσίευση – Έλεγχος από την υπηρεσία.

1.1 Υπόχρεοι

Ενώ σύμφωνα με την Νομοθεσία η « έκθεση διαχείρισης », πρέπει να συντάσσεται από την Διοίκηση της κάθε εταιρείας, στην πράξη ( στην πλειονότητα των περιπτώσεων ), αυτή συντάσσεται από τον Λογιστή, ως ένα « τυπικό » στοιχείο, απαραίτητο για την «συμπλήρωση» των απαιτούμενων στοιχείων, με αποτέλεσμα να παραμένει στα όρια του «τύπου» και όχι της «ουσίας».

Σημειώνω ότι ενώ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/34/EE δινόταν η δυνατότητα τα κράτη μέλη να απαλλάσσουν τις μικρές επιχειρήσεις από την υποχρέωση κατάρτισης έκθεσης διαχείρισης εφόσον οι εν λόγω επιχειρήσεις παραθέτουν, στο προσάρτημα, τις ενδείξεις , η Ελληνική Νομοθεσία απαλλάσσει μόνο τις «Πολύ μικρές » εταιρείες.

Πάντως, κατά την άποψή μου, θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον , για την Εταιρεία και την Διοίκησή της, η ουσιαστική κατάρτιση από την Διοίκησή της « έκθεσης διαχείρισης », από άποψη « αυτογνωσίας», αλλά και χάραξης « στόχων και στρατηγικής ».

Με το άρθρο 1 του ν. 4403/2016 το οποίο ισχύει για οικονομικές καταστάσεις εταιρικών χρήσεων που λήγουν μετά τη δημοσίευση του ν. 4403/2016 στο Φ.Ε.Κ, ( δηλαδή για χρήσεις που λήγουν από τις 31/12/2016 και μετά ) τροποποιήθηκε το άρθρο 43α του ν. 2190/1920, η παράγραφος 3 του άρθρου 22 του ν. 3190/1955 η οποία αφορά την «έκθεση διαχείρισης» Ε.Π.Ε και η παράγραφος 2 του άρθρου 98 του ν. 4072/2012 η οποία αφορά την «έκθεση διαχείρισης» Ι.Κ.Ε.

Μεταξύ των άλλων προβλέπονται τα εξής :

(1) Νέο ελάχιστο απαιτούμενο περιεχόμενο στην « έκθεση Δ.Σ ( Α.Ε ) » και στην « έκθεση διαχείρισης ( Ε.Π.Ε και Ι.Κ.Ε ) » (άρθρο 43α του ν. 2190/1920 ) και όσον αφορά τις περιπτώσεις των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων ισχύει το άρθρο 107Α του ν. 2190/1920 .

(2) Απαλλαγές από την κατάρτιση « έκθεσης διαχείρισης », για τις πολύ μικρές οντότητες.

(3) Υποχρέωση των Ε.Π.Ε και Ι.Κ.Ε, να εφαρμόζουν τις διατάξεις που ισχύουν για τις Α.Ε , όσον αφορά την « έκθεσης διαχείρισης »

(4) Προβλέπονται επίσης :

α) « Έκθεσης μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης» ( παράγραφο 6 του άρθρου 43α του ν. 2190/1920 )

Αφορά μεγάλες ανώνυμες εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος, κατά την έννοια του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014, και οι οποίες, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους, υπερβαίνουν τον μέσο αριθμό των 500 εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν στην έκθεση διαχείρισης μία μη χρηματοοικονομική κατάσταση.
 

β) Δήλωση Εταιρικής Διακυβέρνησης (άρθρο 20 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ και παρ. 2 άρθρου 1 Οδηγίας 2014/95/ΕΕ) ( άρθρο 2 του ν. 4403/2016 ).

Αφορά ανώνυμες εταιρείες με κινητές αξίες δεκτές προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν στην έκθεση διαχείρισης που συντάσσουν και δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης.

γ) Εκθέσεις πληρωμών σε κυβερνήσεις (άρθρα 41, 42, 43, 44, 45, 46 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ), ( άρθρο 7 του ν. 4403/2016 ).
Στον κ. ν. 2190/1920 προστίθεται Κεφάλαιο 16 με τίτλο «Εκθέσεις πληρωμών σε κυβερνήσεις», που περιλαμβάνει τα άρθρα 144 έως 146. Αφορά μεγάλες ανώνυμες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξορυκτική βιομηχανία ή στην υλοτόμηση πρωτογενών δασών, οι οποίες πρέπει να οφείλουν να καταρτίζουν και να δημοσιεύουν σε ετήσια βάση έκθεση για τις πληρωμές που καταβάλλουν προς κυβερνήσεις.

 

( Πηγή πίνακα : Εγκύκλιος Αρ. πρωτ.: 62784/2017 - Εμπορική δημοσιότητα των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων που λήγουν την 07/07/2016 …)

1.2 Δημοσίευση

Σημειώνουμε ότι οι οικονομικές καταστάσεις και η « Έκθεση » δεν προδημοσιεύονται, αλλά δημοσιεύονται μετά την έγκρισή τους από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων.

Ειδικότερα ισχύουν τα εξής :

α) Την παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ν. 4403/2016, ορίζει ότι: «Οι ανώνυμες εταιρείες δημοσιεύουν στο Γ.ΕΜ.Η.: α. τις νόμιμα εγκεκριμένες από την τακτική γενική συνέλευση ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, β. την έκθεση διαχείρισης και γ. την γνώμη του νόμιμου ελεγκτή ή του ελεγκτικού γραφείου, όπου απαιτείται, εντός είκοσι (20) ημερών από την έγκρισή τους από την τακτική γενική συνέλευση ».
Δηλαδή, η 30η Σεπτεμβρίου 2017 (εφόσον η Συνέλευση συνέλθει έως 10/09/2017).

β) Το άρθρο 27 του ν. 2190/1920, ορίζει ότι : «Δέκα ημέρες πριν από την τακτική Γενική Συνέλευση, κάθε μέτοχος μπορεί να πάρει από την εταιρεία τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της, καθώς και τις σχετικές εκθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και των ελεγκτών».

Σχετικά δείτε και το εξαιρετικό άρθρο του Άρη Μανουρά Διευθυντή της Νομικής Υπηρεσίας της ΣΟΛ Α.Ε., Ο νέος τρόπος δημοσίευσης προσκλήσεων σε γενική συνέλευση και οικονομικών καταστάσεων - ΣΟΛ Α.Ε.

Επίσης στην εγκύκλιο Αρ. πρωτ.: 62784/2017, ορίζονται τα εξής : Ενότητα 10 (Εμπορική δημοσιότητα των ετήσιων και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων στο ΓΕΜΗ)

Από τον συνδυασμό των διατάξεων του ν. 3419/2005, του ν. 2190/1920, του ν.3190/1955, ν.4072/2012 και του ν.4308/2014 δεν προκύπτει υποχρέωση δημοσιότητας στο Γ.Ε.ΜΗ.. των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων για τις Προσωπικές Εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε.) και την Ατομική Επιχείρηση- Αντίθετα οι προσωπικές εταιρείες και η Ατομική Επιχείρηση (ως πάντοτε όφειλαν) έχουν υποχρέωση υποβολής των απαραίτητων λογιστικών αρχείων στον Φορολογικό Φορέα σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του ν.4308/2014.

Εξαίρεση στο παραπάνω κανόνα αποτελούν οι Προσωπικές Εταιρείες της παρ.2β του άρθρου 1 του ν.4308/2014 ήτοι τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι των προσώπων αυτών έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι είτε νομικά πρόσωπα ή άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης αυτής. Οι εν λόγω οντότητες θα υποβάλλουν από φέτος για πρώτη φορά στο ΓΕΜΗ τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις εντός εννέα μηνών από την λήξη της χρήσης32

Για τις λοιπές νομικές μορφές (ήτοι Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε., Συνεταιρισμοί, Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Οικονομικού Σκοπού, Ευρωπαϊκή Εταιρεία, Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία) η υποχρέωση δημοσιότητας υφίσταται και προς τον σκοπό αυτό είναι διαθέσιμη στο πληροφοριακό σύστημα του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) σχετική αίτηση καταχώρησης (διαφοροποιημένη σε σχέση με τις προηγούμενες χρήσεις) με την ονομασία

«Αίτηση καταχώρησης Απόφασης Γ.Σ. για την έγκριση των ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων με εκλογή ελεγκτών και καταχώριση Ισολογισμού κατά ΕΛΠ - Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα ή Δ.Λ·Π·(αφορά χρήσεις που λήγουν την 07/07/2016 και μετά)». Στην εν λόγω αίτηση ο υπόχρεος, καλείται να συμπληρώσει εκτός των άλλων και μια σειρά από στοιχεία τα οποία είναι:

i. Σύνολο Ενεργητικού/ ii. Καθαρό Ύψος Κύκλου Εργασιών /iii. Μέσος Όρος Απασχολούμενων / iv. Πάγια /v. Αποθέματα /vi. Απαιτήσεις /vii. Προκαταβολές και Έσοδα Εισπρακτέα / viii. Σύνολο Καθαρής Θέσης / ix. Σύνολο Υποχρεώσεων /x. Αποτελέσματα προ Φόρων (Κέρδη/Ζημιές προ Φόρων)

Τα πρώτα τρία στοιχεία (i, ii και iii) χρησιμοποιούνται προς χάριν κατάταξης σε κατηγορία οντοτήτων ή και ομίλων σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 2 και 31 του ν.4308/2014 και ως εκ τούτου η καταχώρισή τους είναι υποχρεωτική ενώ τα υπόλοιπα επτά στοιχεία (iv έως χ) ζητούνται για καθαρά στατιστικούς και μελετητικούς λόγους.

Επισημαίνουμε ότι η ανωτέρω αίτηση οικονομικών καταστάσεων χρησιμοποιείται και από τις οντότητες που συντάσσουν με βάσει τα Δ.Π.Χ.Π. και η οποία αίτηση τροποποιείται σύμφωνα με τις επιλογές του χρήστη αναφορικά με τον τρόπο σύνταξης. Επίσης η ανωτέρω αίτηση είναι όμοια και για τις οντότητες που δεν έχουν την υποχρέωση εκλογής ελεγκτών χρήσης και η οποία τιτλοφορείται «Αίτηση καταχώρησης Απόφασης Γ.Σ. για την έγκριση των ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων χωρίς εκλογή ελεγκτών και καταχώριση Ισολογισμού κατά ΕΛΠ - Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα ή Δ.Λ.Π.(αφορά χρήσεις που λήγουν την 07/07/2016 και μετά)».

Για τα υποκαταστήματα ή πρακτορεία που είναι εγκατεστημένα στη χώρα μας και που η έδρα της «Μητρικής εταιρείας» βρίσκεται σε άλλο Κ-Μ ή σε τρίτη χώρα _q υποχρέωση δημοσιότητας των ετήσιων ή και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων υφίσταται. Στις περιπτώσεις αυτές οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις αρκεί να έχουν συνταχθεί σύμφωνα με το δίκαιο του Κ-Μ ή της τρίτης χώρας. Οι ανωτέρω οικονομικές καταστάσεις υποβάλλονται μεταφρασμένες στην Ελληνική Γλώσσα και καταχωρίζονται στην μερίδα του υποκαταστήματος ή πρακτορείου εντός 30 ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης τους στο αντίστοιχο Εμπορικό Μητρώο ή Μητρώο Εταιρειών του Κ-Μ με σχετική μνεία (ημερομηνία δημοσίευσης, αριθμός καταχώρισης, ακριβής διαδικτυακός σύνδεσμος δημοσιότητας, κ.ο.κ.).

Αν η εταιρεία διατηρεί περισσότερα του ενός υποκαταστήματα η δημοσιότητα εκτελείται σε όλα τα υποκαταστήματα/πρακτορεία της εταιρείας και όχι σε κατ' επιλογήν υποκατάστημα/πρακτορείο.

Υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι πέραν των ανωτέρω τα υποκαταστήματα αλλοδαπής Κοινοτικής Προέλευσης έχουν υποχρέωση δημοσιότητας σε μια σειρά πράξεων και στοιχείων που ρητά προβλέπονται στην διάταξη της παρ.2 του άρθρου 7α του ν. 2190/1920, όπως επίσης και τα υποκαταστήματα εταιρειών τρίτων χωρών έχουν υποχρέωση δημοσιότητας πράξεων και στοιχείων που ρητά προβλέπονται στην διάταξη της παρ.3 του άρθρου 7α του ν. 2190/1920, όπως ρητά περιγράφεται στις διατάξεις του ν. 2190/1920.

Εξαίρεση στις ανωτέρω υποχρεώσεις χορηγείται στα υποκαταστήματα τα οποία έχουν ιδρύσει χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που αποτελούν αντικείμενο της Οδηγίας 89/117/ΕΟΚ αναφορικά μόνο με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. »


1.3 Έλεγχος από την υπηρεσία.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο : Αρ. πρωτ.: 62784/2017 , προβλέπονται και τα εξής : Ενότητα 13 (Οδηγίες προς τις Υπηρεσίες) : … Επισημαίνουμε στο σημείο αυτό στις Περιφερειακές Ενότητες όλης της χώρας ότι κρίσιμο στοιχείο ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων αποτελούν οι συνοδευτικές εκθέσεις όπου από την κείμενη νομοθεσία απαιτούνται. Ειδικότερα ο έλεγχος της έκθεσης διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου από τις Περιφερειακές Ενότητες της χώρας στην περίπτωση των ανωνύμων εταιρειών θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ενότητα 6 της παρούσας εγκυκλίου και το υπόδειγμα που σε αυτήν παρουσιάζεται και που αφορά το σύνολο της πληροφορίας που απαιτείται από τις διατάξεις τους ν. 2190/1920.

Στις περιπτώσεις των λοιπών οντοτήτων (πλην Α.Ε.) η Υ.Γ.Ε.ΜΗ. πραγματοποιεί το ίδιο εύρος ελέγχου κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα και αμέσως μετά προβαίνει σε σχετική καταχώριση των ετήσιων οικ. Καταστάσεων και των συνοδευτικών τους αρχείων στο ΓΕΜΗ αφού πρωτίστως έχει εξαντλήσει τον έλεγχο πληρότητας και νομιμότητας της αίτησης. Εφιστούμε την προσοχή στις Π.Ε. και στις Υ.Γ.Ε.ΜΗ. της χώρας αναφορικά με την ακρίβεια των αναφερομένων στην έκθεση διαχείρισης του Δ.Σ. ή των διαχειριστών. »

Κάνοντας την «κριτική » στην Εγκύκλιο : Αρ. πρωτ.: 62784/2017 , πρέπει να επισημάνουμε ότι η έλλειψη παράθεσης ενός Υποδείγματος Έκθεσης Δ.Σ - Διαχείρισης και με ενδεικτικές απαντήσεις, δημιουργεί σύγχυση και ερωτηματικά, σχετικά με ποια είναι τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να αναλύονται στην «Έκθεση» . Χαρακτηριστικά αναφέρω τις έννοιες : «περιγραφή επιχειρηματικού μοντέλου» και «Αλυσίδα αξίας» .

Ποτέ βέβαια δεν είναι αργά, για την δημοσίευση από την αρμόδια αρχή ενός τέτοιου « Υποδείγματος», γιατί σε αντίθετη περίπτωση οι εκθέσεις « διαχείρισης του Δ.Σ. ή των διαχειριστών », κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν συλλήβδην «ανεπαρκείς», από την αρμόδια Υπηρεσία.

Σε κάθε περίπτωση βαδίζουμε, όπως και πριν στον «αχρείαστο» δρόμο της « τυπικής » και όχι της «ουσιαστικής» κατάρτισης της έκθεση διαχείρισης, που μόνο βάρος προκαλεί στους Λογιστές και τις εταιρείες .

2. Νομοθετικό πλαίσιο « Έκθεσης Διαχείρισης » για Α.Ε, Ε.Π.Ε, Ι.Κ.Ε .

2.1 Ανώνυμες Εταιρείες

Το άρθρο 43α του ν. 2190/1920, (αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 4403/2016 (ΦΕΚ Α' 125/07-07-2016) και ισχύει για οικονομικές καταστάσεις εταιρικών χρήσεων που λήγουν μετά τη δημοσίευση του ν. 4403/2016 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 8 του ιδίου νόμου. ) προβλέπει τα εξής :

« 1. [Υποχρέωση σύνταξης και υποβολής στη γενική συνέλευση έκθεση διαχείρισης ]
Το διοικητικό συμβούλιο της ανώνυμης εταιρείας υποχρεούται κάθε χρόνο να συντάσσει και να υποβάλλει στη γενική συνέλευση έκθεση διαχείρισης.

2. [ Περιεχόμενο της έκθεση διαχείρισης - 1 ]
α) Η έκθεση διαχείρισης περιλαμβάνει πραγματική απεικόνιση της εξέλιξης και των επιδόσεων των δραστηριοτήτων της ανώνυμης εταιρείας και της θέσης της, καθώς και περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζει.
β) Η απεικόνιση παρουσιάζει ισορροπημένη και ολοκληρωμένη ανάλυση της εξέλιξης και των επιδόσεων των δραστηριοτήτων της ανώνυμης εταιρείας και της θέσης της, κατάλληλη για την κλίμακα και την πολυπλοκότητα της ανώνυμης εταιρείας.
γ) Στο βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης της ανώνυμης εταιρείας, των επιδόσεων ή της θέσης της, η ανάλυση αυτή περιλαμβάνει τόσο χρηματοοικονομικούς όσο και, όπου ενδείκνυται, μη χρηματοοικονομικούς βασικούς δείκτες επιδόσεων που έχουν σχέση με το συγκεκριμένο τομέα δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά και εργασιακά θέματα. Στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής, η έκθεση διαχείρισης περιλαμβάνει, όπου ενδείκνυται, αναφορές και πρόσθετες εξηγήσεις για τα ποσά που αναγράφονται στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.
3. [ Περιεχόμενο της έκθεσης διαχείρισης - 2 ]

Η έκθεση διαχείρισης αναφέρει επίσης:

α) την προβλεπόμενη εξέλιξη της ανώνυμης εταιρείας,

β) τις δραστηριότητες στον τομέα ερευνών και ανάπτυξης,

γ) τις πληροφορίες που αναφέρονται στην απόκτηση ιδίων μετοχών όπως προβλέπεται στην παράγραφο 9 του άρθρου 16,

δ) την ύπαρξη υποκαταστημάτων της ανώνυμης εταιρείας και

ε) σε σχέση με τη χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων από την ανώνυμη εταιρεία και εφόσον είναι ουσιαστικής σημασίας για την εκτίμηση των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, της οικονομικής κατάστασης και του λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης: αα) τους στόχους και τις πολιτικές της ανώνυμης εταιρείας όσον αφορά τη διαχείριση του χρηματοοικονομικού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής της για την αντιστάθμιση κάθε σημαντικού τύπου προβλεπόμενης συναλλαγής για την οποία εφαρμόζεται λογιστική αντιστάθμισης και ββ) την έκθεση της ανώνυμης εταιρείας στον κίνδυνο μεταβολής των τιμών, στον πιστωτικό κίνδυνο, στον κίνδυνο ρευστότητας και στον κίνδυνο ταμειακών ροών.

[ Σύμφωνα με το άρθρο 5, του Ν.3606/2007 Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και άλλες διατάξεις. Χρηματοπιστωτικά μέσα είναι :
(α) Οι κινητές αξίες.
(β) Τα μέσα χρηματαγοράς.
(γ) Τα μερίδια οργανισμών συλλογικών επενδύσεων.
(δ) Τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής, οι προθεσμιακές συμβάσεις επιτοκίων και άλλες παράγωγες συμβάσεις σχετιζόμενες με κινητές αξίες, νομίσματα, επιτόκια ή αποδόσεις ή άλλα παράγωγα μέσα, χρηματοπιστωτικούς δείκτες ή άλλα χρηματοπιστωτικά μεγέθη που είναι δεκτικά εκκαθάρισης με φυσική παράδοση ή με ρευστά διαθέσιμα.
(ε) Τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής (swaps), οι προθεσμιακές συμβάσεις επιτοκίου και κάθε άλλη σύμβαση παράγωγου μέσου σχετιζόμενη με εμπορεύματα, που πρέπει να εκκαθαρισθούν με ρευστά διαθέσιμα ή μπορούν να εκκαθαρισθούν με ρευστά διαθέσιμα κατ’ επιλογή ενός συμβαλλόμενου μέρους (αλλά όχι λόγω αδυναμίας πληρωμής ή άλλου γεγονότος που επιφέρει τη λύση της σύμβασης).
(στ) Τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής και κάθε άλλη σύμβαση παράγωγου μέσου σχετιζόμενη με εμπορεύματα, που είναι δεκτικά εκκαθάρισης με φυσική παράδοση, εφόσον είναι διαπραγματεύσιμα σε οργανωμένη αγορά ή ΠΜΔ.
(ζ) Τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής (swaps), οι προθεσμιακές συμβάσεις (forwards) και κάθε άλλη σύμβαση παράγωγου μέσου σχετιζόμενη με εμπορεύματα, που είναι δεκτικά εκκαθάρισης με φυσική παράδοση, εφόσον δεν αναφέρονται άλλως στην περίπτωση στ΄ του άρθρου αυτού και δεν προορίζονται για εμπορικούς σκοπούς και που έχουν τα χαρακτηριστικά άλλων παράγωγων χρηματοπιστωτικών μέσων, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το κατά πόσον υπόκεινται σε εκκαθάριση ή διακανονισμό μέσω αναγνωρισμένων γραφείων συμψηφισμού ή σε τακτικές κλήσεις για κάλυψη περιθωρίων.
(η) Τα παράγωγα μέσα για τη μετακύληση του πιστωτικού κινδύνου.
(θ) Οι χρηματοπιστωτικές συμβάσεις επί διαφορών (contracts for differences).
(ι) Τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, οι συμβάσεις ανταλλαγής (swaps), οι προθεσμιακές συμβάσεις επιτοκίου και κάθε άλλη σύμβαση παράγωγου μέσου σχετιζόμενη με κλιματικές μεταβλητές, ναύλους, άδειες εκπομπής ρύπων, ή ποσοστά πληθωρισμού ή άλλες επίσημες οικονομικές στατιστικές, που εκκαθαρίζονται υποχρεωτικά με ρευστά διαθέσιμα ή μπορούν να εκκαθαρισθούν με ρευστά διαθέσιμα κατ’ επιλογή ενός συμβαλλόμενου μέρους (αλλά όχι λόγω αδυναμίας πληρωμής ή άλλου γεγονότος που επιφέρει τη λύση της σύμβασης, καθώς και κάθε άλλη σύμβαση παράγωγου μέσου σχετιζόμενη με περιουσιακά στοιχεία, δικαιώματα, υποχρεώσεις, δείκτες και μέτρα, εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικά στο παρόν άρθρο, που έχουν τα χαρακτηριστικά άλλων παράγωγων χρηματοπιστωτικών μέσων, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το κατά πόσον είναι διαπραγματεύσιμα σε οργανωμένη αγορά ή ΠΜΔ, υπόκεινται σε εκκαθάριση ή διακανονισμό μέσω αναγνωρισμένων γραφείων συμψηφισμού ή σε τακτικές κλήσεις για κάλυψη περιθωρίων.]

4. [ Απαλλαγή κατάρτισης έκθεσης διαχείρισης ]
Οι πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, εκτός από τις ανώνυμες εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος, κατά την έννοια του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014 (Α' 251), εξαιρούνται από την υποχρέωση να καταρτίζουν έκθεση διαχείρισης με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις που αναφέρονται στην περίπτωση γ' της παραγράφου 3 [ γ) τις πληροφορίες που αναφέρονται στην απόκτηση ιδίων μετοχών όπως προβλέπεται στην παράγραφο 9 του άρθρου 16,
] του παρόντος άρθρου περιλαμβάνονται στο προσάρτημα ή στο κάτω μέρος του ισολογισμού.

5. Πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, εκτός από τις ανώνυμες εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος, κατά την έννοια του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014, οι οποίες συντάσσουν έκθεση διαχείρισης εξαιρούνται από την υποχρέωση που προβλέπεται στην περίπτωση γ' της παραγράφου 2 γ) [ Στο βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης της ανώνυμης εταιρείας, των επιδόσεων ή της θέσης της, η ανάλυση αυτή περιλαμβάνει τόσο χρηματοοικονομικούς όσο και, όπου ενδείκνυται, μη χρηματοοικονομικούς βασικούς δείκτες επιδόσεων που έχουν σχέση με το συγκεκριμένο τομέα δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά και εργασιακά θέματα.
Στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής, η έκθεση διαχείρισης περιλαμβάνει, όπου ενδείκνυται, αναφορές και πρόσθετες εξηγήσεις για τα ποσά που αναγράφονται στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.] του παρόντος άρθρου όσον αφορά τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση.

6. [Υποχρέωση σύνταξης «μη χρηματοοικονομικής κατάστασης » από τις Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος ] .
Οι μεγάλες ανώνυμες εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος, κατά την έννοια του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014, [Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος (Public interest entities): Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος είναι οντότητες που υπόκεινται στον Ελληνικό νόμο και περιλαμβάνουν:
α) Τις οντότητες των οποίων μετοχές ή άλλες κινητές αξίες είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/39/ΕΟΚ και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κανονισμού 1606/2002 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
β) Τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις των περιπτώσεων 5 και 6 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 648/2012. γ) Τα πιστωτικά ιδρύματα όπως αυτά καθορίζονται από την περίπτωση 1 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) αριθ. 575/2013. δ) Οντότητες που καθορίζονται από τη νομοθεσία ως δημοσίου ενδιαφέροντος οντότητες, με βάση τη φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, το μέγεθος ή τον αριθμό των απασχολούμενων. ]
και οι οποίες, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους, υπερβαίνουν τον μέσο αριθμό των 500 εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, περιλαμβάνουν στην έκθεση διαχείρισης μία μη χρηματοοικονομική κατάσταση που περιέχει πληροφορίες, στον βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης, των επιδόσεων, της θέσης και του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων της, σε σχέση, τουλάχιστον, με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά θέματα, τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και με θέματα σχετικά με τη δωροδοκία, όπου συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

α) σύντομη περιγραφή του επιχειρηματικού μοντέλου της ανώνυμης εταιρείας,

β) περιγραφή των πολιτικών που εφαρμόζει η ανώνυμη εταιρεία σε σχέση με τα εν λόγω θέματα, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζει,

γ) τα αποτελέσματα των εν λόγω πολιτικών,

δ) οι κυριότεροι κίνδυνοι που αφορούν τα εν λόγω θέματα και που συνδέονται με τις δραστηριότητες της ανώνυμης εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση και αναλογικά, των επιχειρηματικών σχέσεών της, των προϊόντων της ή των υπηρεσιών της τα οποία είναι πιθανόν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στους εν λόγω τομείς και ο τρόπος με τον οποίο η ανώνυμη εταιρεία διαχειρίζεται αυτούς τους κινδύνους,

ε) μη χρηματοοικονομικοί βασικοί δείκτες επιδόσεων που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο τομέα επιχειρήσεων. Όταν η ανώνυμη εταιρεία δεν ασκεί πολιτικές σε σχέση με ένα ή περισσότερα από τα εν λόγω θέματα, παρέχεται στην μη χρηματοοικονομική κατάσταση σαφής και αιτιολογημένη εξήγηση για την απουσία των εν λόγω πολιτικών.
Η μη χρηματοοικονομική κατάσταση που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο περιλαμβάνει επίσης, όπου ενδείκνυται, αναφορές και πρόσθετες εξηγήσεις για τα ποσά που αναγράφονται στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορούν να παραλειφθούν πληροφορίες σχετικά με επικείμενες εξελίξεις ή θέματα υπό διαπραγμάτευση όταν, κατά τη δεόντως αιτιολογημένη γνώμη των μελών των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών οργάνων, που ενεργούν εντός των αρμοδιοτήτων τους και που υπέχουν σχετικώς συλλογική ευθύνη της εν λόγω γνώμης, η δημοσιοποίηση αυτών των πληροφοριών θα έβλαπτε σοβαρά την εμπορική θέση της ανώνυμης εταιρείας, υπό την προϋπόθεση ότι η παράλειψη αυτή δεν εμποδίζει την ορθή και ισορροπημένη κατανόηση της εξέλιξης, των επιδόσεων, της θέσης και του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων της ανώνυμης εταιρείας.
Για την παροχή των πληροφοριών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, οι ανώνυμες εταιρείες μπορούν να βασίζονται σε εθνικά πλαίσια, πλαίσια βασισμένα στην Ένωση ή διεθνή πλαίσια και, στην περίπτωση αυτή, οι ανώνυμες εταιρείες διευκρινίζουν σε ποια πλαίσια βασίστηκαν.

7. Για τις ανώνυμες εταιρείες που εκπληρώνουν την υποχρέωση που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου θεωρείται ότι έχουν εκπληρώσει την υποχρέωση που αφορά την ανάλυση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του στοιχείου γ' [γ) Στο βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης της ανώνυμης εταιρείας, των επιδόσεων ή της θέσης της, η ανάλυση αυτή περιλαμβάνει τόσο χρηματοοικονομικούς όσο και, όπου ενδείκνυται, μη χρηματοοικονομικούς βασικούς δείκτες επιδόσεων που έχουν σχέση με το συγκεκριμένο τομέα δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά και εργασιακά θέματα. Στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής, η έκθεση διαχείρισης περιλαμβάνει, όπου ενδείκνυται, αναφορές και πρόσθετες εξηγήσεις για τα ποσά που αναγράφονται στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις].

8. [ Έκθεση διαχείρισης θυγατρικής εταιρείας ]
Ανώνυμη εταιρεία, η οποία είναι θυγατρική, απαλλάσσεται από τις υποχρεώσεις που ορίζονται στην παράγραφο 6, εάν αυτή και οι θυγατρικές της εταιρείες συμπεριλαμβάνονται στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης ή στη χωριστή έκθεση άλλης ανώνυμης εταιρείας.

9. [ Υποχρέωση Ορκωτού Ελεγκτή ]
Ο νόμιμος ελεγκτής ή το ελεγκτικό γραφείο εξετάζει εάν έχει υποβληθεί η μη χρηματοοικονομική κατάσταση που αναφέρεται στην παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου .

10. [ Δημοσίευση της έκθεσης διαχείρισης]
Η έκθεση διαχείρισης δημοσιεύεται, σύμφωνα με το άρθρο 43β του παρόντος νόμου.

11. Για το σκοπό της εφαρμογής του παρόντος άρθρου ο καθορισμός του μεγέθους των ανωνύμων εταιρειών γίνεται, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4308/2014.

12. [ Υποχρέωση κατάρτισης έκθεσης διαχείρισης και από τις Ο.Ε και Ε.Ε όταν όλοι οι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της Α.Ε, Ε.Π.Ε ή Ι.Κ.Ε ]

Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου εμπίπτουν και προσωπικές εταιρείες, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας ή της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας.

«Αιτιολογική έκθεση»
Στην «αιτιολογική έκθεση» του ν. 4403/2016 αναφέρονται τα εξής : «Με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου αντικαθίσταται η παρ. 3 του άρθρου 43α του κ. ν. 2190/1920 με σκοπό την ενσωμάτωση των άρθρων 19 και 19α Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, καθώς και του άρθρο 40 της ίδιας Οδηγίας σχετικά με το περιεχόμενο της ετήσιας έκθεση διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου και της μη χρηματοοικονομικής κατάστασης.
Με βάση τις νέες διατάξεις, το διοικητικό συμβούλιο της α.ε. υποχρεούται κάθε χρόνο να συντάσσει και να υποβάλλει στη γενική συνέλευση των μετόχων έκθεση διαχείρισης. Η έκθεση διαχείρισης παρέχει σημαντικά στοιχεία α χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και συγκεκριμένα θα πρέπει να παρέχει πραγματική εικόνα της εξέλιξης των εργασιών της επιχείρησης και της θέσης της, κατά τρόπο που να συμβαδίζει με το μέγεθος και την πολυπλοκότητα των εργασιών της. Οι πληροφορίες δεν θα πρέπει να περιορίζονται στις οικονομικές πτυχές των εργασιών της επιχείρησης και θα πρέπει να γίνεται ανάλυση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πτυχών των εργασιών που είναι αναγκαίες για την κατανόηση της ανάπτυξης, της επίδοσης ή της θέσης της επιχείρησης.

Οι μεγάλες επιχειρήσεις που είναι οντότητες δημόσιου συμφέροντος και οι οποίες, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους, υπερβαίνουν το μέσο αριθμό των 500 εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, περιλαμβάνουν στην έκθεση διαχείρισης μία μη χρηματοοικονομική κατάσταση που περιέχει πληροφορίες, στο βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης, των επιδόσεων, της θέσης και του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων της, σε σχέση, τουλάχιστον, με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά θέματα, τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και με θέματα σχετικά με τη δωροδοκία.

Η εν λόγω κατάσταση θα πρέπει να περιλαμβάνει, όσον αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα, λεπτομέρειες για τις υφιστάμενες και τις προβλεπόμενες επιπτώσεις των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης στο περιβάλλον και, κατά περίπτωση, στην υγεία και την ασφάλεια, στη χρήση ανανεώσιμων και/ή μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, στη χρήση των υδάτων και στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Όσον αφορά τα κοινωνικά θέματα και τα θέματα που συνδέονται με τους εργαζόμενους, οι πληροφορίες που παρέχονται στην κατάσταση μπορούν να αφορούν τις δράσεις που αναλαμβάνονται για τη διασφάλιση της ισότητας των φύλων, της εφαρμογής των θεμελιωδών συμβάσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, των συνθηκών εργασίας, του κοινωνικού διαλόγου, του σεβασμού του δικαιώματος των εργαζομένων για ενημέρωση και διαβούλευση, του σεβασμού των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία και του διαλόγου με τις τοπικές κοινότητες και/ή τις δράσεις που αναλαμβάνονται για τη διασφάλιση της προστασίας και της ανάπτυξης των κοινοτήτων αυτών. Όσον αφορά τα δικαιώματα του ανθρώπου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας, η μη χρηματοοικονομική κατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες για την πρόληψη των παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και/ή για τα υφιστάμενα μέσα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας.

Ακόμα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παρέχουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με θέματα που ξεχωρίζουν ως τα πλέον πιθανά να προκαλέσουν τους κυριότερους κινδύνους με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγική τους λειτουργία. Η σοβαρότητα των εν λόγω επιπτώσεων θα πρέπει να κρίνεται με βάση την κλίμακα και τη βαρύτητά τους.

Στην κατεύθυνση της ελάφρυνσης των διοικητικών επιβαρύνσεων για τις μικρές επιχειρήσεις, οι πολύ μικρές εταιρείες απαλλάσσονται από την υποχρέωση να καταρτίζουν έκθεση διαχείρισης υπο την προϋπόθεση της τήρησης ορισμένων ελάχιστων εγγυήσεων παροχής πληροφόρησης.

Με τις παραγράφους 2 και 3 του ίδιου άρθρου τροποποιούνται οι διατάξεις των νόμων 3190/1955 και 4072/2012 προκειμένου να έχουν εφαρμογή και στις ΕΠΕ και στις ΙΚΕ οι διατάξεις του κ. ν. 2190/1920 με τις οποίες ενσωματώνονται τα άρθρα 19 και 19α της Οδηγίας 34.

Σημειώνεται ότι με το παρόν άρθρο (και συγκεκριμένα στις παραγράφους 4 και 5 του τροποποιούμενου άρθρου 43α του κ. ν. 2190/1920) ενσωματώνονται και οι πρόνοιες του άρθρου 40 της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, σύμφωνα με το οποίο οι απλουστεύσεις και τις απαλλαγές που προβλέπονται στο σχέδιο νόμου δεν ισχύουν για οντότητες δημοσίου συμφέροντος, εκτός αν η εξαίρεση προβλέπεται ρητά για τις συγκεκριμένες οντότητες.»

2.2 Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης ( Ε.Π.Ε )

« 2. Η παρ. 3 του άρθρου 22 του ν. 3190/1955 (Α' 91) περί εταιρειών περιορισμένης ευθύνης αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Για την κατάρτιση της έκθεσης διαχείρισης του ή των διαχειριστών, που απευθύνονται στη Συνέλευση των εταίρων, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 43α του κ. ν. 2190/1920, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, και εφόσον η εταιρεία υποχρεούται στη σύνταξη ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, σύμφωνα με το ν. 4308/2014 (Α' 251), εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 107Α του ν. 2190/1920.»» (άρθρο 1, παρ. 2 του ν. 4403/2016 ) .

2.3 Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες ( Ι.Κ.Ε )

«3. Η παρ. 2 του άρθρου 98 του ν. 4072/2012 (Α' 86) αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Με μέριμνα του διαχειριστή γίνεται δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ.. Για τη δημοσίευση των εγκεκριμένων ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 43β του ν. 2190/1920. Για την κατάρτιση της έκθεσης διαχείρισης του διαχειριστή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 43α του κ. ν. 2190/1920, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, και εφόσον η εταιρεία υποχρεούται στη σύνταξη ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, σύμφωνα με το ν. 4308/2014 (Α' 251), εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 107Α του κ. ν. 2190/1920.»» (παρ. 2 του άρθρου 1  του ν. 4403/2016 ) .

2.4 Ο.Ε & Ε.Ε μόνο όταν όλοι οι εταίροι είναι νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή Α.Ε – Ε.Π.Ε – Ι.Κ.Ε .

Οι προσωπικές εταιρείες, όταν όλοι οι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη, λόγω του ότι είναι νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας ή της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας, τότε είναι υπόχρεες στην κατάρτιση « έκθεσης διαχείρισης ».

3. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/34/EE

Στην Οδηγία 2013/34/EE, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών, την τροποποίηση της οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση των οδηγιών 78/660/EOK και 83/349/ΕΟΚ του Συμβουλίου , μεταξύ άλλων αναφέρονται :

«… (26) Η έκθεση διαχείρισης και η ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης αποτελούν σημαντικά στοιχεία χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Θα πρέπει να παρέχουν πραγματική εικόνα της εξέλιξης των εργασιών της επιχείρησης και της θέσης της, κατά τρόπο που να συμβαδίζει με το μέγεθος και την πολυπλοκότητα των εργασιών της. Οι πληροφορίες δεν θα πρέπει να περιορίζονται στις οικονομικές πτυχές των εργασιών της επιχείρησης και θα πρέπει να γίνεται ανάλυση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πτυχών των εργασιών που είναι αναγκαίες για την κατανόηση της ανάπτυξης, της επίδοσης ή της θέσης της επιχείρησης. Στις περιπτώσεις στις οποίες η ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης και η έκθεση διαχείρισης της μητρικής επιχείρησης υποβάλλονται σε μια ενιαία έκθεση, είναι ενδεχομένως σκόπιμο να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στα θέματα που είναι σημαντικά για όλες τις επιχειρήσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στην ενοποίηση ως σύνολο. Λαμβανομένων, ωστόσο, υπόψη των πιθανών επιβαρύνσεων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, είναι σκόπιμο να έχουν τα κράτη μέλη την επιλογή να απαλλάσσουν τις επιχειρήσεις αυτές από την υποχρέωση δημοσίευσης μη οικονομικών πληροφοριών στην έκθεση διαχείρισής τους.

(27) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να απαλλάσσουν τις μικρές επιχειρήσεις από την υποχρέωση κατάρτισης έκθεσης διαχείρισης εφόσον οι εν λόγω επιχειρήσεις παραθέτουν, στο προσάρτημα, τις ενδείξεις που αναφέρονται στην απόκτηση ιδίων μετοχών όπως προβλέπεται στο άρθρο 24 παράγραφος 2 της οδηγίας 2012/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, περί συντονισμού των εγγυήσεων που απαιτούνται στα κράτη μέλη εκ μέρους των εταιρειών, κατά την έννοια του άρθρου 54 δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, για την προστασία των συμφερόντων των εταίρων και των τρίτων, με σκοπό να καταστούν οι εγγυήσεις αυτές ισοδύναμες όσον αφορά τη σύσταση ανωνύμων εταιρειών και τη διατήρηση και τις μεταβολές του κεφαλαίου τους [7].

(28) Δεδομένου ότι οι εισηγμένες επιχειρήσεις είναι δυνατόν να διαδραματίζουν προεξέχοντα ρόλο στις οικονομίες στις οποίες εντάσσονται, οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας όσον αφορά τη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης θα πρέπει να εφαρμόζονται στις επιχειρήσεις των οποίων οι κινητές αξίες είναι δεκτές προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά » .

Δείτε ολόκληρη την Οδηγία : https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/16804

4. Ερμηνευτική εγκύκλιος της Διεύθυνσης Εταιρειών και Γ.Ε.ΜΗ.
Στην εγκύκλιο « Αρ. πρωτ.: 62784/2017 - Εμπορική δημοσιότητα των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων που λήγουν την 07/07/2016 και μετά, των σχετικών εκθέσεων (ελέγχου, διαχείρισης Δ.Σ., μη χρηματοοικονομικής κατάστασης, πληρωμών προς κυβερνήσεις) και της δήλωσης εταιρικής διακυβέρνησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4403/2016 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 4308/2014. Χρόνος και τρόπος σύγκλισης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης και της Συνέλευσης των εταίρων» , την οποία εξέδωσε στις 07-06-2017 η Δ/ΝΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΓΕΜΗ , για το θέμα αυτό αναφέρονται τα εξής :

« Ενότητα 6 (Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου ή του Διαχειριστή/των)
1. Έκθεση διαχείρισης:
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 43α του ν. 2190/1920, όπως σήμερα ισχύει, συντάσσεται κατ' έτος ετήσια Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανώνυμης εταιρείας προς την τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων η οποία περιλαμβάνει, τουλάχιστον, την πραγματική εικόνα της εξέλιξης και των επιδόσεων των δραστηριοτήτων της εταιρείας και της θέσης της, καθώς και την περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζει.

Η εικόνα αυτή πρέπει να δίνει μία ισορροπημένη και περιεκτική ανάλυση της εξέλιξης και των επιδόσεων των δραστηριοτήτων της εταιρείας και της θέσης της, η οποία πρέπει να αντιστοιχεί προς το μέγεθος της και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων της.

Η κατά τα ανωτέρω ανάλυση περιλαμβάνει τόσο χρηματοοικονομικούς όσο και, όπου ενδείκνυται, μη χρηματοοικονομικούς βασικούς δείκτες επιδόσεων και έχουν άμεση σχέση με το συγκεκριμένο τομέα δραστηριοτήτων της οντότητας.

Στην εν λόγω ανάλυση θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις πληροφορίες που αφορούν περιβαλλοντικά 5 και εργασιακά θέματα. Ειδικότερα κατ' ελάχιστον στην έκθεση διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου θα πρέπει να παρουσιασθούν τα κατωτέρω θέματα όπως αυτά αναλύονται κατωτέρω σε άξονες-στόχους:

Στο παρόν σημείο επισημαίνουμε ότι το τροποποιημένο περιεχόμενο της έκθεσης διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4403/2016 είναι απαιτητό για τις οικονομικές καταστάσεις περιόδου 01/01/2016-31/12/2016 και εντεύθεν. Αντίθετα για τις κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΑΕ,ΕΠΕ,ΙΚΕ και Ετερόρρυθμη κατά μετοχές) που η χρήση τους θα λήξει την 30/06/2016 (περίοδος 01/07/2015-30/06/2016) ισχύει η προηγούμενη έκθεση διαχείρισης.

Στις περιπτώσεις που η οντότητα παραλείψει κάποια από τις ανωτέρω πληροφορίες θα πρέπει να παρέχει σαφή και αιτιολογημένη εξήγηση γιατί το έπραξε.

Περαιτέρω η απαίτηση σύνταξης ετήσιας έκθεσης διαχείρισης του διαχειριστή/διαχειριστών προς την Γενική Συνέλευση των εταίρων αναφέρεται τόσο στη ρητή διάταξη της παρ.3 του άρθρου 22 του ν.3190/1955 για τις Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης όσο και στην ανάλογη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 98 του ν.4072/2012 για τις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.

Επίσης με τις νέες πρόνοιες του ν.4403/2016 χορηγήθηκαν ορισμένες εξαιρέσεις και απαλλαγές οι οποίες αφορούν οικονομικές καταστάσεις που λήγουν μετά την 07/07/2016 ( π.χ. 01/01/2016-031/12/2016) και συνίστανται σε:

I. Οι πολύ μικρές οντότητες εξαιρούνται από την υποχρέωση που προβλέπεται στην περίπτωση γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν.4403/2016.

II. Οι πολύ μικρές οντότητες μπορούν να απαλλαγούν ολικά από την απαίτηση σύνταξης έκθεσης διαχείρισης εφόσον παρουσιάζουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στην απόκτηση ιδίων μετοχών στο προσάρτημα ή στο κάτω μέρος του ισολογισμού. Στην περίπτωση αυτή και μόνο τους δίδεται η δυνατότητα μη σύνταξης έκθεσης διαχείρισης.

2. Ενοποιημένη Έκθεση Διαχείρισης:

Στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης αναφέρονται, τουλάχιστον, οι πληροφορίες που απαιτεί το άρθρο 43α του ν. 2190/1920, λαμβανομένων υπόψη των αναγκαίων προσαρμογών που υπαγορεύονται από τις ιδιομορφίες της ενοποιημένης έκθεσης διαχείρισης σε σχέση με την έκθεση διαχείρισης, κατά τρόπο που να διευκολύνει την εκτίμηση της θέσης του συνόλου των επιχειρήσεων που συμπεριλαμβάνονται στην ενοποίηση.
Επιπρόσθετα η κείμενη νομοθεσία (ειδικές διατάξεις) μπορεί να προβλέπει την αναφορά και άλλων πληροφοριών στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης πλην των ανωτέρω.

Στο σημείο αυτό σημειώνουμε ότι πέραν των πληροφοριών που απαιτούνται από τις διατάξεις του άρθρου 43α του ν. 2190/1920, όπως σήμερα ισχύει, πρόσθετη πληροφόρηση απαιτείται στην σύνταξη της ενοποιημένης έκθεσης διαχείρισης για τις αποκτηθείσες μετοχές ή μερίδια, και για τις οποίες (μετοχές ή μερίδια) αναφέρεται ο αριθμός αυτών και η ονομαστική τους αξία ή ελλείψει ονομαστικής αξίας, η εσωτερική λογιστική αξία του συνόλου των μετοχών ή μεριδίων της μητρικής ανώνυμης εταιρείας που κατέχονται είτε από την ίδια μητρική εταιρεία είτε από θυγατρικές της εταιρείας αυτής (μητρική εταιρεία), είτε από πρόσωπο που ενεργεί επ' ονόματι του αλλά για λογαριασμό οποιασδήποτε από τις εταιρείες αυτές.

Στις περιπτώσεις που εκτός από την έκθεση διαχείρισης απαιτείται και ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης, οι δύο εκθέσεις μπορούν να υποβάλλονται υπό μορφή ενιαίας έκθεσης.


5. « Υπόδειγμα » Έκθεσης Διοικητικού Συμβουλίου ή Διαχειριστή

5.1 « Πολύ μικρές οντότητες » (εκτός από τις ανώνυμες εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος ) – Απαλλάσσονται.

Θυμίζουμε ότι για τον χαρακτηρισμό των «πολύ μικρών οντότητων» (Οντότητες της παρ.2 του άρθρου 2 του ν.4308/14), ισχύουν τα εξής :
 

Οι πολύ μικρές οντότητες απαλλάσσονται ολικά από την απαίτηση σύνταξης έκθεσης διαχείρισης.

Όμως στην περίπτωση αυτή πρέπει :

Να παρουσιάζουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στην απόκτηση ιδίων μετοχών στο προσάρτημα ή στο κάτω μέρος του ισολογισμού.

Ειδικότερα όταν συντρέχει η περίπτωση αυτή πρέπει, να αναφέρουν τα εξής :

Αποκτήθηκαν «ίδιες μετοχές », κατά την διάρκεια της χρήσης 2016, για τις οποίες παρέχονται οι κάτωθι πληροφορίες :

(α) οι λόγοι των αποκτήσεων είναι : ……………………………………

(β) ο αριθμός και η ονομαστική αξία των μετοχών που αποκτήθηκαν και μεταβιβάστηκαν καθώς και το τμήμα του κεφαλαίου που αντιπροσωπεύουν είναι : ………………………

(γ) [σε περίπτωση κτήσης ή μεταβίβασης από επαχθή αιτία] Η αξία των μετοχών ήταν :……..

(δ) ο αριθμός και η ονομαστική αξία του συνολικού αριθμού των μετοχών που κατέχονται από την εταιρεία, καθώς και το τμήμα του κεφαλαίου που αντιπροσωπεύουν, είναι : ………

Επίσης στην εγκύκλιο : Αρ. πρωτ.: 62784/2017 - Εμπορική δημοσιότητα των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων που λήγουν την 07/07/2016 …, προβλέπονται και τα εξής : Ενότητα 12 (Προβλέψεις άρθρου 47 και 48 του ν. 2190/1920 και επιπλέον πληροφόρηση για ύψος μετοχικού κεφαλαίου) ….

Στις περιπτώσεις των πολύ μικρών οντοτήτων πέραν των αναφερόμενων στις διατάξεις του ν.4308/2014 απαιτείται να παρουσιάζεται στο κάτω μέρος του Ισολογισμού σχετική σημείωση υπό μορφή πληροφορίας σχετικά με το καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο τέλους χρήσης, και το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων αυτής. Εναλλακτικά του ανωτέρω και πάντοτε στις περιπτώσεις των πολύ μικρών οντοτήτων μπορούν οι ανωτέρω πληροφορίες (μετοχικό κεφάλαιο και ίδια κεφάλαια της οντότητας) να τεθούν στην παρ. ΙΕ του προσαρτήματος «Άλλες Σημειώσεις με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των Οικονομικών Καταστάσεων».

5.2 «Μικρές οντότητες » , «Μεσαίες οντότητες » και «Μεγάλες οντοτητες » (οι οποίες δεν αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος ), για Α.Ε, Ε.Π.Ε και Ι.Κ.Ε.
 

Επεξηγήσεις :
[1] Πηγή : Καθηγητής Χάρρυ Παπαπανάγος / Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, « Ανάπτυξη Ηλεκτρονικής Επιχειρηματικής Δράσης» [ Ο ορισμός είναι του «επιχειρηματικού μοντέλου» των : (Affuah & Tucci, 2001) ] - http://mke.uom.gr/documents/BSAS/Lessons_7_9.pdf
 

[2 ] Πηγή : Βαλασκατζής Μάνος, Value Chain - Θέμα: Τι είναι ... Αλυσίδα Αξίας;.
Μια αλυσίδα αξίας είναι μια αλυσίδα δραστηριοτήτων που μια επιχείρηση εκτελεί, προκειμένου να παραδώσει ένα προϊόν ή υπηρεσία για την αγορά. Η έννοια προέρχεται, περιγράφηκε και διαδόθηκε για πρώτη φορά από τον Michael Porter το 1985. Οι Αλυσίδες Αξιών καθορίζουν τα κόστη, επηρεάζουν τα κέρδη και δημιουργούν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που μοχλεύει την ανάπτυξη. Το κλειδί στην ανάλυση της αλυσίδας αξίας, είναι το να προσδίδουμε με κάθε μία (κύρια ή υποστηρικτική) λειτουργία προστιθέμενη αξία στον πελάτη μας, σε σχέση με την αξία που πήραμε από τον προμηθευτή μας. Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε κινδυνεύουμε: - να απαξιώσουμε το προϊόν μας, - να χάσουμε τον πελάτη, - να χάσουμε τον προμηθευτή, - να δημιουργούμε κόστη χωρίς αξία, - να δυσλειτουργεί η επιχείρηση.