Αθήνα 14 - 06 - 2017
Αριθ. Πρωτ: 2/46492/0026

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ
Δ/ΝΣΗ : ΣΥΝΤ/ΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ

Ταχ. Δ/νση : Κηφισίας 124 και Ιατρίδου 2
Ταχ. Κώδικας : 115 26 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο : 210 6987704,727,729,722
FAX : 210 6987730

ΘΕΜΑ: Εφαρμογή των διατάξεων του πδ 80/2016 από τους Δήμους

Με αφορμή ερωτήματα που περιήλθαν στην Υπηρεσία μας από Δήμους, σχετικά με την εφαρμογή του π.δ 80/2016 (Α.145), σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Ι. Α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11, του β.δ. 17-5/1959 (Α.114) κάθε ανάληψη δαπάνης σε βάρος των από τον προϋπολογισμό χορηγούμενων πιστώσεων, πραγματοποιείται από το Δήμαρχο, υπό τις προϋποθέσεις και διατυπώσεις που ορίζονται στα επόμενα άρθρα του διατάγματος αυτού.

Β. Με τις διατάξεις του άρθρου 72, παρ. 1δ του ν.3852/2010 (Α.87) ορίζεται ότι η Οικονομική Επιτροπή του δήμου είναι όργανο παρακολούθησης και ελέγχου της οικονομικής λειτουργίας του δήμου και μεταξύ άλλων είναι αρμόδια να αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση (δέσμευση) των πιστώσεων του προϋπολογισμού, εκτός από εκείνες που σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις αποφασίζει το Δημοτικό 
Συμβούλιο, καθώς επίσης αποφασίζει αιτιολογημένα και για τις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης έργων σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις.

Γ. 1. α. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν.4270/2014 (Α.143) για την ενίσχυση του πλαισίου χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης επέρχεται η σημαντική μεταβολή του διαχωρισμού και ασυμβίβαστου των ρόλων του διατάκτη και του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών (ΠΟΥ) των φορέων. Παράλληλα, ενισχύεται ο ρόλος του ΠΟΥ με αυξημένες αρμοδιότητες αλλά και υποχρεώσεις.
β. Με τις διατάξεις της παρ.1β. του άρθρου 14 του ν.4270/2014, ορίζεται ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (οτα) αποτελούν έναν από τους τρείς υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης.

2.α. Με τις διατάξεις του άρθρου 25 του ανωτέρω νόμου ορίζεται ότι στους λοιπούς, πλην Κεντρικής Διοίκησης, φορείς της Γενικής Κυβέρνησης οι αρμοδιότητες του εν λόγω άρθρου ασκούνται από τον, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, ΠΟΥ. Για τους ΠΟΥ και τα από αυτούς εξουσιοδοτούμενα, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ιεραρχικά υφιστάμενά τους όργανα, ισχύουν οι απαγορεύσεις και τα ασυμβίβαστα που ισχύουν και για τους υπαλλήλους των ΥΔΕ.
β. Ο ΠΟΥ είναι υπεύθυνος για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του δήμου και εποπτεύει την ομαλή λειτουργία των οικονομικών υπηρεσιών, την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού και τη λογιστική αποτύπωση των δραστηριοτήτων του φορέα, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, τη σχετική κείμενη νομοθεσία και τις οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Ειδικότερα, μεριμνά, μεταξύ άλλων, για τη μη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς και την ανάληψη υποχρεώσεων από τον φορέα αυτό, ώστε να διενεργούνται δαπάνες μόνον εφόσον υπάρχει αντίστοιχη πίστωση στον οικείο προϋπολογισμό και προκειμένου περί ΝΠΔΔ, υπό αντίστοιχους κωδικούς.
γ. Για την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων ο ΠΟΥ έχει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- Είναι υπεύθυνος για τη διενέργεια όλων των δημοσιονομικών δεσμεύσεων και τη διασφάλιση της ορθής τήρησης του Μητρώου Δεσμεύσεων.
- Μεριμνά ώστε τα τιμολόγια αγαθών και υπηρεσιών να εξοφλούνται εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις.
- Με την έναρξη κάθε οικονομικού έτους, μεριμνά για την εφαρμογή των αναφερομένων στην παράγραφο 7 του άρθρου 66.
- Εφαρμόζει υποχρεωτικά τις οδηγίες οικονομικής διαχείρισης που εκδίδονται από το ΓΛΚ και το εποπτεύον Υπουργείο και μπορεί να εισηγείται την εξειδίκευσή τους.
- Ασκεί τις αρμοδιότητες που τους ανατίθενται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 69Γ του εν λόγω νόμου, ήτοι μεταξύ άλλων,
- ο έλεγχος και η εκκαθάριση των δημόσιων δαπανών με βάση τα απαραίτητα δικαιολογητικά στοιχεία και
- την εντολή πληρωμής των δημόσιων δαπανών και την έκδοση χρηματικών ενταλμάτων εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας από την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

3.α. Με τις διατάξεις του άρθρου 65, παρ. 1 του ιδίου νόμου, διατάκτης είναι ο Υπουργός ή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία ή τις οργανικές διατάξεις όργανο κάθε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτούς όργανο, που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του προϋπολογισμού του φορέα του, αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού αυτού και προσδιορίζει τις απαιτήσεις σε βάρος του.
β. Περαιτέρω, στις διατάξεις της δεύτερης παραγράφου του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι τα καθήκοντα του διατάκτη είναι ασυμβίβαστα με τα καθήκοντα του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών. Στις περιπτώσεις όπου ο Προϊστάμενος των Οικονομικών Υπηρεσιών ταυτίζεται με τον διατάκτη ή αυτός είναι αρμόδιος για οποιαδήποτε ενέργεια που τείνει στην ανάληψη υποχρέωσης σε βάρος πίστωσης της Γενικής Διεύθυνσης στην οποία προΐσταται, είναι υποχρεωμένος να εκχωρήσει την αρμοδιότητα δημοσιονομικής έγκρισης για δεσμεύσεις στο νόμιμο κατά τον Υπαλληλικό Κώδικα αντικαταστάτη του. Η παράβαση της υποχρέωσης του προηγούμενου εδαφίου συνιστά πειθαρχικό αδίκημα.

4.α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 66, παρ. 1 του ανωτέρω νόμου ανάληψη υποχρέωσης είναι η διοικητική πράξη με την οποία γεννάται ή βεβαιώνεται υποχρέωση του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης έναντι τρίτων (νομική δέσμευση). Προκειμένου να αναληφθεί εγκύρως οποιαδήποτε δέσμευση ή να εκτελεσθεί οποιαδήποτε δαπάνη, εκδίδεται απόφαση ανάληψης υποχρέωσης η οποία περιέχει βεβαίωση του αρμόδιου, κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, οργάνου περί ύπαρξης και δέσμευσης της αναγκαίας πίστωσης (δημοσιονομική δέσμευση).
β. Στις διατάξεις της δεύτερης παραγράφου του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης υπογράφεται από τον διατάκτη και περιέχει βεβαίωση του ΠΟΥ του φορέα ότι το ποσό της δαπάνης που αφορά βρίσκεται εντός των ορίων της σχετικής πίστωσηc, και ειδικά για την Κεντρική Διοίκηση, εντός του διαθέσιμου ποσοστού αυτής, και ότι έχει δεσμευθεί από τον προϋπολογισμό του φορέα. Το ποσό παραμένει δεσμευμένο μέχρι την καταβολή του ή μέχρι την ανάκληση της δέσμευσης της πίστωσης κατόπιν αιτήματος του διατάκτη, σύμφωνα με την περίπτωση γ' της παραγράφου 3.

Δ. 1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1, παρ. 1 του Π.Δ. 80/2016 (Α.145) οι διατάξεις του παρόντος προεδρικού διατάγματος εφαρμόζονται σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.

2. Στις διατάξεις του άρθρου 2, παρ. 1 του ανωτέρω π.δ. ορίζεται ότι για την εφαρμογή του προεδρικού διατάγματος αυτού «ως ανάληψη υποχρέωσης νοείται η διοικητική πράξη με την οποία γεννάται ή βεβαιώνεται υποχρέωση του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης έναντι τρίτων» (νομική δέσμευση-άρθρο 66 παρ.1 ν.4270/2014).

3. Περαιτέρω, στις διατάξεις της παρ. 2α, του ιδίου άρθρου, ορίζεται ότι προκειμένου να αναληφθεί έγκυρα οποιαδήποτε υποχρέωση ή να εκτελεσθεί οποιαδήποτε δαπάνη από τους φορείς του άρθρου 1, εκδίδεται από το διατάκτη ή το κατά νόμο εξουσιοδοτημένο όργανο σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης με την οποία δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση και εγκρίνεται, όσον αφορά στους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, η πραγματοποίηση της δαπάνης (δημοσιονομική δέσμευση), ενώ στην παρ. 2β ορίζεται ότι για τους λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η έκδοση της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης διενεργείται σε συνέχεια της απόφασης έγκρισης πραγματοποίησης της σχετικής δαπάνης από το αρμόδιο όργανο του φορέα.

ΙΙ. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα ακόλουθα:

α. Αρμόδιο όργανο για την υπογραφή των αποφάσεων αναλήψεων του δήμου είναι ο Δήμαρχος.

β. Η έγκριση των δαπανών του δήμου διενεργείται από την οικεία Οικονομική Επιτροπή και σε ορισμένες περιπτώσεις από το Δημοτικό Συμβούλιο και προηγείται της έκδοσης της σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, στο προοίμιο της οποίας και μνημονεύεται.

γ. Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις (διάθεση πιστώσεων) διενεργούνται από τον Π.Ο.Υ. του δήμου. Είναι το όργανο εκείνο που παρέχει την απαιτούμενη βεβαίωση (παρά πόδας βεβαίωση/παρ. 2, άρθρο 3 του Π.Δ. 80/2016) ότι το ποσό της δαπάνης που αφορά βρίσκεται εντός των ορίων της σχετικής πίστωσης και ότι έχει δεσμευθεί από τον προϋπολογισμό του.

δ. Επίσης, από τον Π.Ο.Υ. και την Υπηρεσία στην οποία προΐσταται ασκούνται οι αρμοδιότητες του ελέγχου, της εκκαθάρισης και της εντολής πληρωμής των δαπανών του δήμου και η έκδοση χρηματικών ενταλμάτων εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας σύμφωνα με την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, κατά συνέπεια ο Δήμαρχος δεν νομιμοποιείται να υπογράφει τις πράξεις εκκαθάρισης των δαπανών και τα αντίστοιχα χρηματικά εντάλματα για την πληρωμή τους, διότι οι εν λόγω αρμοδιότητες ασκούνται από τον οικείο Π.Ο.Υ.

IΙΙ. Τέλος, το Υπουργείο Εσωτερικών στο οποίο κοινοποιείται το παρόν, παρακαλείται να μεριμνήσει κατά λόγο αρμοδιότητας για την τροποποίηση διατάξεων (π.χ. αρμοδιότητες διάθεσης πιστώσεων, αρμοδιότητες υπογραφής χρηματικών ενταλμάτων) που αντίκεινται στις διατάξεις του ν.4270/2014 και του Π.Δ. 80/2016, προκειμένου να αποφεύγονται τυχόν παρερμηνείες και φαινόμενα δυσλειτουργίας των οικείων φορέων.




Με εντολή Αναπ. Υπουργού
Ο Γενικός Γραμματέας
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗΣ

Ακριβές αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος του Αυτοτελούς Γραφείου Γραμματείας και Αρχείου κ.α.α.