Επιμέλεια:
Επιστημονική ομάδα Taxheaven
Στα άρθρα 13 και 13Α του ν. 2523/1997 αναφέρονται οι περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων επιτηδευματιών και ποινές αφαίρεσης πινακίδων και αδειών κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων καθώς και περιπτώσεις ποινών αφαίρεσης αδειών οδήγησης των οδηγών τους.
Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθ. 13 του ν. 2523/1997 δεν έχουν εφαρμογή για διαπιστώσεις μετά τη δημοσίευση του ν. 4465/2017 δηλαδή από 4.4.2017 και μετά (σ.σ. ημερομηνία δημοσίευσης στο Φ.Ε.Κ.), καθώς για τις περιπτώσεις αυτές, ισχύουν οι διατάξεις του νέου άρθρου 13Α που προστέθηκε με το άρθρο 47 του ν. 4465/2017 και με το οποίο, προβλέπεται νέο καθεστώς αναστολής λειτουργίας των επαγγελματικών εγκαταστάσεων σε περιπτώσεις παρεμπόδισης ελέγχου, περιπτώσεις μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης στοιχείων και σε περιπτώσεις επανάληψης των παραβάσεων. Υπουργικές αποφάσεις και κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του άρθ. 13 του ν. 2523/1997 εξακολουθούν να εφαρμόζονται αναλόγως μέχρι την έκδοση των, κατά περίπτωση οριζόμενων στο άρθ.13Α, αποφάσεων.
Σε περίπτωση που παρεμποδίζεται η διενέργεια του φορολογικού ελέγχου με χρησιμοποίηση βίας ή απειλής κατά των οργάνων που διενεργούν τον φορολογικό έλεγχο, προβλέπεται πλέον η αναστολή λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου στην οποία αφορά ο έλεγχος και όχι όλων των επαγγελματικών εγκαταστάσεων του υπόχρεου όπως ίσχυε έως σήμερα.
Επίσης με το νέο αυτό άρθρο, εισάγεται ρύθμιση σύμφωνα με την οποία, σε κατηγορίες υπόχρεων που θα προσδιοριστούν με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, αντί της αναστολής λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου, θα επιβάλλεται κατά περίπτωση ειδική χρηματική κύρωση και αυτό, σε περιπτώσεις που η αναστολή της επαγγελματικής εγκατάστασης καθίσταται δυσχερής λόγω της φύσεως της δραστηριότητας συγκεκριμένων επιχειρήσεων όπως π.χ. ενοικίαση σκαφών αναψυχής, πλανόδιοι πωλητές, γηροκομεία, ξενοδοχεία, φροντιστήρια, ιατρεία.
Μετά τις αλλαγές που επήλθαν με το νέο καθεστώς, συγκεντρώσαμε σ' έναν χρηστικό πίνακα τις περιπτώσεις παραβάσεων που επισύρουν αναστολή λειτουργίας επαγγελματικής εγκατάστασης, αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων κ.λπ., τα διαστήματα αναστολής που επιβάλλονται και πως γίνεται η εφαρμογή των διατάξεων, όπως προβλέπονται από το ν. 2523/1997 για διαπιστώσεις από 4.4.2017 και μετά.
| α/α |
Περίπτωση |
Πότε επιβάλλεται |
Διάστημα αναστολής λειτουργίας εγκατάστασης, αφαίρεσης στοιχείων κυκλοφορίας |
Διατάξεις ν.2523/1997 |
Εφαρμογή |
Επιβολή χρηματικής κύρωσης αντί αναστολής λειτουργίας |
| 1 | Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση πλέον των 10 παραστατικών πώλησης ή, ανεξαρτήτως του πλήθους, η αξία των αγαθών ή των υπηρεσιών για τα οποία δεν εκδόθηκε παραστατικό πώλησης ή αυτό εκδόθηκε ανακριβώς υπερβαίνει τα 500 ευρώ | Σε διαπίστωση από τον ίδιο μερικό επιτόπιο έλεγχο | Άμεση αναστολή λειτουργίας της εγκατάστασης που διενεργήθηκε ο έλεγχος για 48 ώρες | Άρθρο 13Α παράγ. 1 εδάφιο 1 | Με πράξη των οργάνων της Α.Α.Δ.Ε. υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί ειδική εντολή ελέγχου από τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. για την εφαρμογή του μέτρου | Σε κατηγορίες υπόχρεων που θα προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών
(από 1.000 έως 2.500 ευρώ) |
| 2 | Αν εντός του ίδιου ή του επόμενου φορολογικού έτους από τη διαπίστωση των παραβάσεων της περίπτωσης 1 διαπιστωθεί εκ νέου η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση τουλάχιστον 3 παραστατικών πώλησης, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, στην ίδια ή σε άλλη επαγγελματική εγκατάσταση του υπόχρεου | Σε διαπίστωση από τον ίδιο μερικό επιτόπιο έλεγχο | Άμεση αναστολή λειτουργίας της εγκατάστασης που διενεργήθηκε ο έλεγχος για 96 ώρες | Άρθρο 13Α παράγ. 1 εδάφιο 2 | Με πράξη των οργάνων της Α.Α.Δ.Ε. υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί ειδική εντολή ελέγχου από τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. για την εφαρμογή του μέτρου | Σε κατηγορίες υπόχρεων που θα προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών
(από 2.501 έως 5.000 ευρώ) |
| 3 | Αν εντός 2 φορολογικών ετών από τη διαπίστωση της περίπτωσης 2 διαπιστωθεί εκ νέου η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση τουλάχιστον 3 παραστατικών πώλησης, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, σε οποιαδήποτε επαγγελματική εγκατάσταση του υπόχρεου | Σε κάθε επόμενη από την περίπτωση 2 διαπίστωση από τον ίδιο μερικό επιτόπιο έλεγχο | Αναστολή λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης στην οποία διενεργήθηκε ο έλεγχος αμελλητί για 10 ημέρες | Άρθρο 13Α παράγ. 1 εδάφιο 3 | Με πράξη των οργάνων της Α.Α.Δ.Ε. υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί ειδική εντολή ελέγχου από τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. για την εφαρμογή του μέτρου | Σε κατηγορίες υπόχρεων που θα προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (5.000 ευρώ) |
| 4 | Παρεμπόδιση διενέργειας φορολογικού ελέγχου με χρησιμοποίηση βίας ή απειλής κατά των οργάνων που διενεργούν φορολογικό έλεγχο | Σε κάθε περίπτωση παρεμπόδισης | Αναστολή λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης, στην οποία αφορά ο έλεγχος μέχρι 1 μήνα | Άρθρο 13Α παράγ. 3 | Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. και επίδοσης σημειώματος διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου με κλήση προς ακρόαση εντός χρονικού διαστήματος 5 ημερών | Σε κατηγορίες υπόχρεων που θα προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (5.000 ευρώ) |
| 5 | Παραβίαση αναστολής λειτουργίας από τον υπόχρεο | Σε κάθε περίπτωση παραβίασης | Πέραν των ποινικών κυρώσεων που προβλέπονται, επιπλέον αναστολή της επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου για 10 ημέρες | Άρθρο 13Α παράγ. 5 | Με πράξη των οργάνων της Α.Α.Δ.Ε. | - |
| 6 | Μεταφορά αγαθών3 χωρίς να έχουν εκδοθεί τα οικεία στοιχεία που ορίζονται στα Ε.Λ.Π. για τη μεταφορά τους ή όταν τα στοιχεία αυτά έχουν εκδοθεί αλλά δεν συνοδεύουν τα μεταφερόμενα αγαθά | Μετά από διενέργεια ελέγχου | Αφαίρεση πινακίδων και άδειας κυκλοφορίας μεταφορικού μέσου καθώς και της άδειας οδήγησης4 από 15 ημέρες έως 3 μήνες5 | Άρθρο 13 παράγ. 2 εδάφιο 1 | Με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιβολή κυρώσεων Δ.Ο.Υ. μετά τη διαπίστωση από τα ελεγκτικά όργανα | - |
| 7 | Άρνηση με οποιονδήποτε τρόπο οδηγών των μεταφορικών μέσων διενέργειας ελέγχου των φορολογικών στοιχείων που συνοδεύουν τα μεταφερόμενα αγαθά | Σε κάθε περίπτωση άρνησης διενέργειας ελέγχου | Αφαίρεση πινακίδων και άδειας κυκλοφορίας μεταφορικού μέσου καθώς και της άδειας οδήγησης4 από 15 ημέρες έως 3 μήνες5 | Άρθρο 13 παράγ. 2 εδάφιο 2 | Με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιβολή κυρώσεων Δ.Ο.Υ. μετά τη διαπίστωση από τα ελεγκτικά όργανα
|
- |
| 8 | Μεταφορά αγαθών που συνοδεύονται με ανακριβή φορολογικά στοιχεία εφόσον από την ανακρίβεια αυτή προκύπτει διαφορά που υπερβαίνει το 25% της συνολικής ποσότητας των μεταφερόμενων αγαθών | Μετά την οριστικοποίηση της οικείας πράξης επιβολής προστίμου για την παράβαση | Αφαίρεση πινακίδων και άδειας κυκλοφορίας μεταφορικού μέσου καθώς και της άδειας οδήγησης4 έως 2 μήνες5 | Άρθρο 13 παράγ. 3 | Με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιβολή κυρώσεων Δ.Ο.Υ. μετά την οριστικοποίηση της οικείας πράξης επιβολής προστίμου για την παράβαση | - |
►Επισημάνσεις:
Η τυχόν αλλαγή στη νομική μορφή ή στο πρόσωπο του φορέα της επιχείρησης ή η διακοπή της επιχείρησης από το χρόνο διαπίστωσης μέχρι το χρόνο της εκτέλεσης της απόφασης των περιπτώσεων 1 έως και 5 του παραπάνω πίνακα, δεν κωλύει την επιβολή και την εκτέλεση της απόφασης (ή πράξης) αναστολής, εφόσον στον ίδιο χώρο δραστηριοποιείται επιχείρηση με ίδιο ή παραπλήσιο αντικείμενο εργασιών ή σ' αυτήν συμμετέχουν ένα ή περισσότερα από τα αρχικά μέλη του φορέα ή συνδεόμενα με αυτούς πρόσωπα.
Η αναστολή λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης ουδεμία ασκεί επιρροή στις ενοχικές σχέσεις του υπόχρεου με μισθωτούς που συνδέονται με αυτόν με σύμβαση παροχής εξαρτημένης εργασίας.
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών θα προσδιορίζονται οι κατηγορίες των υπόχρεων που μπορεί, αντί της αναστολής λειτουργίας εγκατάστασης, να επιβάλλεται (περιπτώσεις 1 έως και 5 του παραπάνω πίνακα), με τους όρους και τις προϋποθέσεις των οριζόμενων στις περιπτώσεις των παρ. 1 έως και 7 του άρθρου 13Α, κατά περίπτωση, ειδική χρηματική κύρωση ως εξής:
α) εφόσον συντρέχουν οι διαπιστώσεις της περίπτωσης 1 του παραπάνω πίνακα από 1.000 έως 2.500 ευρώ,
β) εφόσον συντρέχουν οι διαπιστώσεις της περίπτωσης 2 του παραπάνω πίνακα από 2.501 έως 5.000 ευρώ,
γ) εφόσον συντρέχουν οι διαπιστώσεις των περιπτώσεων 3 και 4 του παραπάνω πίνακα 5.000 ευρώ.
Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στις διατάξεις του άρθρου 13Α, για τις πράξεις επιβολής της ειδικής χρηματικής κύρωσης εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 62 του ν. 4174/2013 (Α'170).
Κατ' εξαίρεση των οριζόμενων στις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 «Ειδική διοικητική διαδικασία - Ενδικοφανής προσφυγή» για τις πράξεις και τις αποφάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 13Α (περιπτώσεις 1 έως και 5 του παραπάνω πίνακα), έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 96 του άρθρου 13 του ν. 2523/1997.
Εφόσον οι παραβάσεις των περιπτώσεων 1, 2 και 3 του παραπάνω πίνακα διαπιστώνονται από άλλες Αρχές στο πλαίσιο ελέγχων της αρμοδιότητάς τους, τα σχετικά έγγραφα διαπίστωσης των παραβάσεων διαβιβάζονται αμελλητί στην Α.Α.Δ.Ε.
Η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13Α είναι ανεξάρτητη από την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4174/2013 ή άλλων διατάξεων με τις οποίες επιβάλλονται διοικητικές ή λοιπές φορολογικές κυρώσεις.
Για τις πράξεις, τις αποφάσεις και τις εντολές που εκδίδονται με βάση το άρθρο 13Α εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 4174/2013.
Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. θα προσδιορίζεται το είδος του φορολογικού ελέγχου στο πλαίσιο του οποίου επιβάλλονται το μέτρο της αναστολής λειτουργίας και η ειδική χρηματική κύρωση, καθώς και ο τρόπος, η διαδικασία, τα όργανα και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 13Α.
Η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων στις περιπτώσεις 6, 7 και 8 του παραπάνω πίνακα, γίνεται με απόφαση του αρμόδιου για την επιβολή κυρώσεων προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.
►Για διαπιστώσεις έως 4.4.2017 (κατ' αντιστοιχία των περιπτώσεων 1 έως και 5 του προηγούμενου πίνακα) ισχύουν τα κάτωθι:
| α/α |
Περίπτωση |
Πότε επιβάλλεται |
Διάστημα αναστολής λειτουργίας εγκατάστασης ή αφαίρεσης πινακίδων και άδειας κυκλοφορίας μεταφορικού μέσου και αδειών οδήγησης |
| 1 | Παρεμπόδιση διενέργειας φορολ. ελέγχου με χρησιμοποίηση βίας ή απειλών κατά των ελεγκτικών οργάνων | Σε κάθε περίπτωση παρεμπόδισης | Αναστολή λειτουργίας μέχρι 1 μήνα2 |
| 2 | Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση προβλεπόμενου στοιχείου1 κατά την πώληση ή διακίνηση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, εφόσον αυτή έχει ως αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής ή μέρους αυτής | Κάθε φορά που διαπιστώνεται από διαφορετικούς φορολ. ελέγχους η επανάληψη, μέσα στην ίδια ή την επόμενη χρήση | Αναστολή λειτουργίας μέχρι 1 μήνα2 |
| 3 | Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση στοιχείου1 (όπως τα προβλεπόμενα στην περίπτωση 2) για τουλάχιστον 3 διαφορετικές συναλλαγές | Σε διαπίστωση από τον ίδιο φορολογικό έλεγχο | Αναστολή λειτουργίας μέχρι 1 μήνα2 |
| 4 | Επανάληψη μια από τις παραβάσεις των περιπτώσεων 1,2 ή 3 εντός 3 ετών από την έκδοση της απόφασης αναστολής λειτουργίας | Σε διαπίστωση ελέγχου | Αναστολή λειτουργίας μέχρι 6 μήνες2 |
| 5 | Μη έκδοση πλέον των 10 παραστατικών στοιχείων1 ή, ανεξαρτήτως του πλήθους, τα μη εκδοθέντα ή το μη εκδοθέν παραστατικό στοιχείο υπερβαίνει σε αξία τα 500 ευρώ | Σε διαπίστωση κατά τον ίδιο έλεγχο | Αναστολή λειτουργίας για 48 ώρες2 |
►Σχετικές διατάξεις:
-
Άρθρα 13 και 13Α ν. 2523/1997 «Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νομοθεσία και άλλες διατάξεις»
-
Ν.4465/2017 «Ενσωµάτωση στην εθνική νοµοθεσία της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 για τη συγκρισιµότητα των τελών που συνδέονται µε λογαριασµούς πληρωµών, την αλλαγή λογαριασµού πληρωµών και την πρόσβαση σε λογαριασµούς πληρωµών µε βασικά χαρακτηριστικά και άλλες διατάξεις»
-
ΠΟΛ. 1117/2016 «Διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α'), όπως ισχύει, για την άμεση αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων για 48 ώρες, από τα ελεγκτικά όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων»
-
Κ.Υ.Α. αριθ. 1135781/ 4484/17.12.1997 «Τρόπος και διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 2523/97 (ΦΕΚ Α' 179) για την αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων επιτηδευματιών»
----------------------------------------------------------------------------------------------------
1Η διακίνηση αγαθών χωρίς την ύπαρξη του προβλεπόμενου συνοδευτικού στοιχείου θεωρείται ως μη έκδοση του στοιχείου αυτού.
2Η αναστολή αφορά τη λειτουργία του καταστήματος, γραφείου, εργοστασίου, εργαστηρίου, αποθήκης και γενικά κάθε επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου επιτηδευματία. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, μετά από πρόταση της Διεύθυνσης Ελέγχου, καθορίζεται ο αριθμός των ημερών αναστολής λειτουργίας των εγκαταστάσεων του υπόχρεου επιτηδευματία.
3Με αυτοκίνητο επιβατικό ιδιωτικής ή μικτής ιδιωτικής χρήσης ή με αυτοκίνητο φορτηγό ή ημιφορτηγό ή τρίκυκλο δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσης.
4Η άδεια οδήγησης του προσώπου που οδηγούσε το όχημα κατά τη μεταφορά των αγαθών. Δεν αφαιρείται η άδεια του οδηγού του μεταφορικού μέσου, στις περιπτώσεις 6 και 8, μόνον όταν αυτός παρέχει εξαρτημένη εργασία στην επιχείρηση που έχει πωλήσει τα μεταφερόμενα αγαθά ή σε εκείνη που διενεργεί τη μεταφορά των αγαθών ως αποστολέας ή παραλήπτης, ανεξάρτητα αν αυτά ανήκαν στην κυριότητα της ή στην κυριότητα τρίτου. Η απόφαση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. κοινοποιείται στον υπόχρεο που αφορά, στη Διεύθυνση Συγκοινωνιών που εξέδωσε την άδεια κυκλοφορίας του οχήματος και την άδεια οδήγησης του οδηγού, κατά περίπτωση, και στην αστυνομική αρχή που είναι αρμόδια για την εκτέλεση της απόφασης.
5Όταν μεταβιβασθεί το όχημα με επαχθή ή χαριστική αιτία ή αντικατασταθεί ή μετατραπεί πριν από την επιβολή των ανωτέρω κυρώσεων και μέχρι την εκτέλεση αυτών, επιβάλλεται με πράξη του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. το πρόστιμο της παραγράφου 1 του άρθ. 4 του ν.4523/1997 σε βάρος αυτού που ήταν ιδιοκτήτης ή εκμεταλλευτής του κατά το χρόνο που διαπράχθηκε η παράβαση.
6Κατά των αποφάσεων που εκδίδονται με βάση τα άρθρα 13 και 13Α, επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ενώπιον του προέδρου πρωτοδικών του διοικητικού πρωτοδικείου του τόπου της κατοικίας του φορολογουμένου ή της έδρας της επιχείρησης και, στην περίπτωση αναστολής λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης, του τόπου, όπου βρίσκεται η επαγγελματική εγκατάσταση, στην οποία αναφέρεται η απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Η προθεσμία για την άσκηση προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλει την εκτέλεση των αποφάσεων αυτών.
Αν συντρέχουν οι λόγοι αναστολής του άρθρου 202 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, μπορεί ο πρόεδρος πρωτοδικών ή ο οριζόμενος απ' αυτόν πρωτοδίκης να αναστείλει την εκτέλεση της απόφασης κατά της οποίας ασκήθηκε προσφυγή, εφαρμοζόμενων αναλόγως των διατάξεων των άρθρων 200 και επόμενων του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Ο διοικητικός φάκελος με αναλυτική έκθεση των απόψεων της διοικητικής αρχής αποστέλλεται στο δικαστήριο εντός δεκαπέντε ημερών από την επίδοση, κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 126 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, της προσφυγής.
Η δικάσιμος ορίζεται σε διάστημα δύο μηνών το πολύ από την περιέλευση στο Δικαστήριο του φακέλου και η απόφαση δημοσιεύεται εντός δύο μηνών από τη συζήτηση της υπόθεσης. Η απόφαση που δημοσιεύεται επί της προσφυγής κοινοποιείται μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη δημοσίευσή της στη διάδικο αρχή, η οποία φροντίζει για την εκτέλεση αυτής μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από την κοινοποίηση. Άσκηση έφεσης κατά της απόφασης του προέδρου πρωτοδικών δεν χωρεί.
