• Κάτοικοι Εξωτερικού:  Τελειώνει η Οδύσσεια της ταλαιπωρίας των Ελλήνων που ξενιτεύονται;
• 12 σημεία που θέλουν προσοχή πριν πέσει η αυλαία της προθεσμίας για τη φορολογική τους δήλωση.
• Από την κρυφή εγκύκλιο προς τις Εφορίες που κρατούσαν σε ομηρία χιλιάδες κατοίκους εξωτερικού, στις λύσεις και τις νέες ρυθμίσεις.
• Γιατί ορισμένες Εφορίες παρερμηνεύουν την σχετική εγκύκλιο της ΓΓΔΕ για τη διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας.

 

Του Γιώργου Δ. Χριστόπουλου. Φοροτεχνικός Εισηγητής φορολογικών σεμιναρίων με διδακτική και αρθογραφική εμπειρία.
Πρώην καθηγητής Τ.Ε.Ι. e-mail: g.christopoulos@mental.gr
 

Επιμέλεια ύλης:
Κωνσταντίνος Γ. Χριστόπουλος- Φοροτεχνικός.
Διεύθυνση:
Address: Σωρού 14, 151 25 Μαρούσι Αττικής
14 Sorou str., 151 25 Marousi, Attika, Greece
Τηλ./Tel.: (+30) 210 672 7149 / (+30) 210 672 1585
Fax: (+30) 210 674 8683
e-mail: g.christopoulos@mental.gr
Url: www.mental.gr
 

Κάτοικοι Εξωτερικού: 12 σημεία που θέλουν προσοχή πριν πέσει η αυλαία της προθεσμίας για τη φορολογική τους δήλωση.

Στον αντίποδα της σημαντικής απόφασης (ΣτΕ 1445/2016) του ΣτΕ που δημοσιεύθηκε πρόσφατα (29-6-2016) σε δημόσια συνεδρίαση, και αναγνωρίζει τη δυνατότητα φορολόγησης εκτός Ελλάδος για όσα κερδίζουν στην αλλοδαπή χιλιάδες συμπατριώτες μας, που έχουν μεταναστεύσει για οικονομικούς λόγους και κατοικούν πλέον μόνιμα στο εξωτερικό λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα, ακόμα κι αν έχουν εδώ την οικογένειά τους και το σπίτι τους, βρίσκεται το σημερινό άρθρο μας .

……νοητή η χωριστή κατοικία των συζύγων:

Ως γνωστόν η απόφαση απέρριψε τον ισχυρισμό του προϊσταμένου της ΔΟΥ και γνωμοδότησε:
 

• «ότι με βάση τις γενικότερες κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις της εποχής, αλλά και ανάλογα με τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα των συζύγων, σε περίπτωση που έγγαμο φυσικό πρόσωπο δεν είναι υπόχρεο σε υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα, (βλ. πιο κάτω ότι οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, από πηγές Ελλάδας, που φορολογείται με οποιονδήποτε τρόπο, π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς, ή απαλλάσσεται) είναι νοητή η χωριστή κατοικία αυτών,
• για τον λόγο ότι το ίδιο, δεν έχει τη φορολογική κατοικία του σ' αυτήν, δεν τίθεται εν πάση περιπτώσει ζήτημα υποβολής κοινής δήλωσης φόρου εισοδήματος, (που προβλέπει το άρθρο 67 παρ. 4 του ν. 4172/2013), με τον ή τη σύζυγο του, αποκλειστικώς και μόνον επειδή ο ή η σύζυγος πληροί τα κατά το άρθρο 4 παρ. 1 του εν λόγω νόμου κριτήρια(1) για να χαρακτηρισθεί φορολογικός κάτοικος Ελλάδας,
• και τούτο ανεξαρτήτως αν η υποχρέωση υποβολής κοινής δήλωσης είναι ή όχι σύμφωνη με διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος».
  
   

… η φορολογική αρχή φέρει το βάρος της απόδειξης:

Περαιτέρω η απόφαση του ΣτΕ, προβλέπει και μεριμνά για την έννομη προστασία του φορολογούμενου έναντι υποκειμενικής κρίσης (ή και αυθαιρεσιών) κατά τη θεμελίωση της κυρίαρχης φορολογικής εξουσίας του Ελληνικού κράτους, προκειμένου, να εξετάσει την ύπαρξη επαρκούς συνδετικού στοιχείου του φορολογουμένου με το αυτό, με δεδομένο ότι η κατοικία αποτελεί τέτοιο στοιχείο, στο οποίο στηρίζεται, κατά γενικό κανόνα, το διεθνές φορολογικό δίκαιο και, ιδίως, το πρότυπο της Σύμβασης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σχετικά με τη διπλή φορολόγηση, με σκοπό την κατανομή μεταξύ των κρατών της φορολογικής αρμοδιότητας.

Έτσι ρητά παραγγέλλει ότι «για τη θεμελίωση της προαναφερόμενης φορολογικής υποχρέωσης ενός φυσικού προσώπου, η φορολογική αρχή πρέπει να προβαίνει σε ειδικώς αιτιολογημένη κρίση αναφορικά με το εάν το πρόσωπο αυτό έχει κατοικία στην Ελλάδα, φέρουσα κατ' αρχήν και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τεκμηριώνουν, επαρκώς, ενόψει των συνθηκών, την ύπαρξή της.

Συναφώς, το δικαστήριο της ουσίας, όταν εκδικάζει προσφυγή κατά πράξης περί της εν λόγω φορολογικής υποχρέωσης φυσικού προσώπου, οφείλει να ερευνήσει το ίδιο, κατ' ενάσκηση πλήρους δικαιοδοσίας, αν συντρέχει η αμφισβητούμενη πραγματική βάση της, δηλαδή η ύπαρξη ή μη κατοικίας αυτού στην Ελλάδα, και να κρίνει το ζήτημα, στο πλαίσιο δε αυτό, έχει την εξουσία, κατ' άρθρο 152 επ. του Κ.Δ.Δ., να διατάξει συμπλήρωση των αποδείξεων και, τελικώς, αν δεν βεβαιώνεται στον αναγκαίο βαθμό για τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, να αποφανθεί, αφού κατανείμει το βάρος αποδείξεως μεταξύ των διαδίκων».

Πρέπει να εναρμονιστεί και το taxis ώστε να δέχεται χωριστές δηλώσεις.

Το ΣτΕ προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα σχολιάζοντας τη μη πρόβλεψη στο σύστημα (σημ. το taxis) της δυνατότητας υποβολής δήλωσης από τον ένα μόνο σύζυγο, όταν ο άλλος δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, αποφαίνεται ότι "θα πρέπει αντιθέτως να προσαρμόζεται στους κανόνες της φορολογικής νομοθεσίας και να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ορθής εφαρμογής της και όχι η εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας να προσαρμόζεται στις δυνατότητες του συστήματος."

…..ο δρόμος της νομοθετικής ρύθμισης

Συνεπώς ανατρέπει τα δεδομένα για τη φορολογία κατοίκων εξωτερικού και ανοίγει το δρόμο της νομοθετικής ρύθμισης για χωριστές δηλώσεις των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία.

Ας δούμε λοιπόν τις αναγκαίες επισημάνσεις για τους κατοίκους εξωτερικού:

Έτσι μέχρι να δούμε νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες με βάση την παραπάνω απόφαση του ΣτΕ, εμείς θα προσεγγίσουμε όπως ισχύουν σήμερα τις φορολογικές υποχρεώσεις μιας τέτοιας απόφασης που πήραν οι χιλιάδες συμπατριώτες μας, καθώς από τη στιγμή της μετεγκατάστασης και μετά γεννιούνται τα ερωτήματα:
- ποιου κράτους είναι φορολογικός κάτοικος το φυσικό πρόσωπο;
- πώς θα φορολογηθεί;
- πρέπει ή δεν πρέπει να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα και σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν.

1. Πότε οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται και πότε όχι, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα:

Οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, από πηγές Ελλάδας, που φορολογείται με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλάσσεται.

Επομένως υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, όπως εισόδημα από τόκους, εισόδημα από ενοίκια, εισόδημα από δωρεών παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων, μερίσματα, κλπ.). Γίνεται συνεπώς σαφές ότι στην έννοια του πραγματικού εισοδήματος δεν συμπεριλαμβάνεται τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζεται με βάση τις δαπάνες διαβίωσης.

Αντίθετα, δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα από πηγές Ελλάδας. Έτσι ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Αυτό προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 με τις διατάξεις της περ. η' του άρθρου 33 του ν.4172/2013 (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1067/20.3.2015).
 

Ανακεφαλαιώνοντας τα παραπάνω:
Οι κάτοικοι εξωτερικού φορολογούνται κατ’ αρχήν μόνο για το εισόδημα που αποκτούν στην Ελλάδα. Αναφερόμενοι σε εισόδημα εννοούμε πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο.
Στην περίπτωση που αποκτούν πραγματικό εισόδημα, θα ενεργοποιηθούν για αυτούς και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, αλλά όχι και οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης οι οποίες δεν ισχύουν σε καμία περίπτωση για αυτούς.
Πέρα τούτου εάν δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, δεν ισχύουν ούτε οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και κατά συνέπεια δεν έχουν υποχρέωση υποβολής και φορολογικής δήλωσης. ) Βλ. και πιο κάτω για τα τεκμήρια και τα παραδείγματα.


2. Κοινή δήλωση;

Στον πίνακα 2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, του εντύπου Ε1 της δήλωσης, απαλείφθηκε (δεν υπάρχει ο κωδικός 320 στην ερώτηση 2 «Είστε φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής και υποχρεούστε να υποβάλλετε φορολογική δήλωση στην Ελλάδα;»

Προκειμένου για εγγάμους κατοίκους εξωτερικού εφόσον διαγραμμίζεται ο κωδικός 319, η σύζυγος είναι υποχρεωμένη να κάνει κοινή δήλωση με τον σύζυγο καθόσον η κατοικία της οικογένειας είναι μία και επομένως η κατοικία της συζύγου είναι η ίδια με αυτή του υπόχρεου. (ΠΟΛ.1042/30.3.2009, ΠΟΛ.1060/31.3.2011, ΠΟΛ.1106/24.4.2012).
Σημειώνουμε ότι η σύζυγος είναι υποχρεωμένη να κάνει κοινή δήλωση με τον σύζυγο. Αν ο σύζυγος έχει κάνει αλλαγή της φορολογικής του κατοικίας και είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, στην περίπτωση που η σύζυγος του διαμένει και εργάζεται στην Ελλάδα, ή έχουν ανήλικα παιδιά, υποχρεούται (ο σύζυγος) να υποβάλει δήλωση στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημα του («Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον: α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του…….» βλ. άρθρο 4 του ΚΦΕ- Ν. 4172/2013).
Αυτή τη σημασία έχει το παραπάνω ερώτημα και ο κωδ. 319, οπότε στις περιπτώσεις αυτές ο σύζυγος θα απαντήσει «ΝΑΙ» και θα υποβάλει κοινή δήλωση με τη σύζυγό του.
 

 

3. Που υποβάλλεται η δήλωση:

• Όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η διεύθυνση της έδρας της επιχειρηματικής δραστηριότητας κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης.
 

• Όσοι έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο που υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ του Νομού Αττικής ή διαθέτουν ταχυδρομική δ/νση όπου διαμένουν προσωρινά που υπάγεται σε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του Νομού Αττικής, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού.

• Όσοι έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο που υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ εκτός του Νομού Αττικής ή διαθέτουν ταχυδρομική δ/νση όπου διαμένουν προσωρινά που υπάγεται σε Δ.Ο.Υ. εκτός της περιοχής του Νομού Αττικής, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού.

• Εάν στην πρωτεύουσα ενός νομού λειτουργούν περισσότερες Δ.Ο.Υ., αρμόδια για την υποβολή της δήλωσης είναι η Α' Δ.Ο.Υ. του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης όπου αρμόδια είναι η Δ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.

• Όσοι έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο που υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται ο φορολογικός εκπρόσωπος. Εάν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση όπου διαμένουν προσωρινά που υπάγεται σε Δ.Ο.Υ. αυτών των νομών, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγονται.

Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο. (βλ. την ΠΟΛ.1283/30.12.2013).

4. Περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται καθ' όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και το αργότερο έως τις 31/12/2016 :

 

Στις περιπτώσεις:
- θανάτου του φορολογούμενου (ΠΟΛ.1041/5.4.2016) ή
- σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, (ΠΟΛ.1058/18.3.2015).
 

Παράδειγμα: εάν ένας φορολογούμενος απεβίωσε στις 25/6/2015 η δήλωση, με τα εισοδήματα του από 01/01/2015 έως 25/06/2015, θα μπορεί να υποβληθεί από τους κληρονόμους του μέχρι και τις 30/12/2016.
Επίσης αν ένας φορολογούμενος μετέφερε την κατοικία του στο εξωτερικό μέσα στο 2015 με τη διαδικασία που ορίζεται στην ΠΟΛ.1058/18.3.2015 (αίτηση μέχρι 10-3-2016 κλπ και εφόσον εγκριθεί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά), μπορεί να υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση μέχρι 30/12/2016.

5. Οι νέες ρυθμίσεις για τους κατοίκους εξωτερικού (Δηλώσεις –τεκμήρια):

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου1 του Ν. 4330/2015, ρυθμίζεται η φορολόγηση των φορολογικών κατοίκων εξωτερικού, συμπεριλαμβανομένων και των ελλήνων ομογενών, και καθιερώνεται ένα φορολογικό καθεστώς αντίστοιχο με αυτό που ίσχυε με τον προηγούμενο ΚΦΕ (ν.2238/1994) για το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013).

Έτσι με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015: Η περίπτωση η' του άρθρου 33 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο 33. Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών.
Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται: α)…β)….γ)….δ)….ε)….στ)…ζ)….
«η) Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή. Προκειμένου για δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.»
Η παραπάνω περίπτωση που αντικαθίσταται είχε ως εξής:

η) Προκειμένου για φυσικό πρόσωπο που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.

Η νέα διάταξη ισχύει για το φορολογικό έτος 2014 και εξής.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση των παραπάνω νέων ρυθμίσεων «Για τους εν λόγω φορολογούμενους η υποχρέωση να αναγράφουν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος όλα τα εισοδήματα πηγής Ελλάδας, ανεξαρτήτως ποσού, δεν ενεργοποιεί τα τεκμήρια διαβίωσης. Π.χ. στην περίπτωση που ένας φορολογικός κάτοικος εξωτερικού αποκτά εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ, δεν θα επιβάλλεται φόρος στην Ελλάδα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος (π.χ. βάσει δευτερεύουσας κατοικίας, ΕΙΧ κ.λπ.).
Με το προηγούμενο καθεστώς , φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή, και εφόσον στο 2014, είχε εισόδημα από οποιαδήποτε αιτία στην Ελλάδα, π.χ. από τόκους καταθέσεων ύψους έστω και 1 ευρώ, ή από ενοίκια, τότε θα λειτουργούσε κανονικά και το τεκμαρτό του εισόδημα (δαπανών διαβίωσης) και θα φορολογείτο βάσει του υψηλότερου εισοδήματος μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού.
Αυτό, όμως, είχε ως αποτέλεσμα οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και ιδίως οι Έλληνες ομογενείς να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τα ημεδαπά τραπεζικά ιδρύματα, με προφανή συνέπεια την απώλεια κεφαλαίων και φόρων επί των τόκων ή να εισάγουν χρηματικά κεφάλαια στην Ελλάδα προκειμένου να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης και στη συνέχεια να τα εξάγουν στο κράτος της φορολογικής τους κατοικίας.
 

Έτσι:
Με την παραπάνω τροποποίηση από 1-1-2014 για φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού:

- σε καμία περίπτωση δεν θα εφαρμόζεται τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης (αποκτούν δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα),
- επίσης για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), δεν εφαρμόζονται τεκμαρτή δαπάνη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.

Θυμίζουμε για την πληρότητα της ενημέρωσης και συσχέτισης των παραπάνω περιπτώσεων, ότι:

 

Α. Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (τρόπου ζωής), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 31 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και είναι:
α) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας, καθώς και των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας,
β) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών.
γ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης,
δ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης,
ε) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,
στ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής,
ζ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα
κυριότητας ή κατοχής,
η) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, δεξαμενής κολύμβησης που προκύπτει για τον
κύριο ή κάτοχο αυτής,
θ) η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου ορίζεται σε 3 000
ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που
υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

Β. Τα τεκμήρια δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων («πόθεν έσχες» ), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 32 του ΚΦΕ-Ν. 4172, «Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων», λογίζονται τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για:
 

α) Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.
Ως κινητά πράγματα μεγάλης αξίας νοούνται εκείνα που η αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.

β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς.

γ) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης.

δ) Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε.

ε) Η ετήσια δαπάνη για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα 300 ευρώ,

στ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής.

Παράδειγμα 1ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 8.500 ευρώ. Αποκτά πραγματικό εισόδημα από οποιαδήποτε αιτία στην Ελλάδα (π.χ. από ενοίκια 1.200 ευρώ).
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποίου εισοδήματος θα φορολογηθεί.
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1067/20.3.2015 «οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο, από πηγές Ελλάδας.
Αντιθέτως, ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος»
Απάντηση: Συνεπώς θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη νέα πιο πάνω ρύθμιση, δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (8.500 ευρώ) που θα ήθελαν τη φορολόγηση βάσει του υψηλότερου εισοδήματος μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού.
Δηλαδή θα φορολογηθεί μόνο για το πραγματικό εισόδημα (1.200 ευρώ) από ενοίκια.

Παράδειγμα 2ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, από το 2011, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 8.500 ευρώ. Μέσα στο 2015 αγόρασε μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών αξίας 70.000 ευρώ και εισέπραξε από την πώληση και επαναγορά άλλων, υπεραξία (κέρδη) 4.500 ευρώ. Επίσης κατέβαλε στην Εθνική Τράπεζα το ποσό 9.500 ευρώ για τόκους και κεφάλαιο (τοκοχρεολύσιο), από χορήγηση δανείου που είχε λάβει πριν τέσσερα χρόνια όντας τότε φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποίου εισοδήματος θα φορολογηθεί.

Απάντηση: Εδώ έχουμε τεκμήρια απόκτησης τόσο για την αγορά των μετοχών, όσο και για την απόσβεση του δανείου (βλ. σχ. άρθρο 32, περ. β΄ και στ΄). Παράλληλα προέκυψε και εισόδημα από υπεραξία πώλησης των μετοχών. Συνεπώς για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), εφαρμόζονται (ενεργοποιούνται) τα τεκμήρια, αφού απέκτησε εισόδημα στην Ελλάδα.
Άρα θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη νέα πιο πάνω ρύθμιση,
- δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (8.500 ευρώ) διαβίωσης (άρθρο 31),
- ενώ θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια απόκτησης (άρθρο 32).

Όσον αφορά τη συμπλήρωση της δήλωσης:
 

• Το ποσό της υπεραξίας (κέρδη) 4.500 ευρώ, από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο χρηματιστήριο Αθηνών, είναι αφορολόγητο όταν ο πωλητής συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό κάτω οπό 0,5%. (σχ. βλ. το άρθρο 40 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και την πολ. 1032/26-1-2015). Σ' αυτή την περίπτωση το κέρδος γράφεται στους κωδικούς 659-660 του πίνακα 6 της δήλωσης (έντυπο Ε1)
• Το ποσό 70.000 ευρώ που κατέβαλε στο 2015 για την αγορά μετοχών (εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών), θα καταχωρηθεί στον κωδικό 743 του πίνακα 5 που αφορά τα τεκμήρια.
   

Εκκαθάριση της δήλωσης:


Το εισόδημα που προκύπτει για φορολόγηση στην Ελλάδα, είναι η διαφορά μεταξύ του πραγματικού εισοδήματος 4.500 ευρώ και του τεκμαρτού ποσού 70.000 ευρώ, από το τεκμήριο αγοράς των μετοχών. Ήτοι 70.000 – 4.500 = 65.500.

Για την διαφορά αυτή για να μη φορολογηθεί, (πέραν των δυνατοτήτων που παρέχονται σε όλους τους φορολογούμενους, π.χ. δάνεια, γονικές παροχές, ανάλωση κεφαλαίου κλπ.), ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού έχει τη δυνατότητα να την καλύψει με εισαγωγή συναλλάγματος για το οποίο δεν απαιτείται δικαιολόγηση της απόκτησής του.
 

Με την ευκαιρία υπενθυμίζω ότι για τα ποσά που εισάγονται, απαιτείται πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει η τράπεζα με το οποίο θα μπορεί να εξακριβωθεί ότι ο φορολογούμενος είναι ο δικαιούχος του εισαγόμενου χρηματικού κεφαλαίου, το ύψος του εισαγόμενου ποσού, το νόμισμα, η ευρωποίηση του και η χώρα προέλευσης.
Προσοχή: όταν πρόκειται για κάλυψη δαπάνης απόκτησης περιουσιακού στοιχείου από εκείνα που αναφέρονται στο άρθρο 32 πρέπει να αποδεικνύεται ότι η εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων και η ευρωποίησή τους, αν είναι σε ξένο νόμισμα, έγινε πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.

Επισημαίνεται ότι το Μοναδικό Δελτίο εισαγόμενων μετρητών και αξιών που εκδίδεται από το Τμήμα Ασφαλείας αερολιμένων - τελωνείων της ΕΛΑΣ δεν αποτελεί πλέον αποδεικτικό στοιχείο εισαγωγής χρηματικών κεφαλαίων στην Ελλάδα για κάλυψη δαπανών. (πολ. 1076/26-3-2015).
Για τη δικαιολόγηση της απόκτησης των εισαγόμενων χρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό απαιτούνται επίσημα στοιχεία από τα οποία να προκύπτει η απόκτησή τους, όπως π.χ. η βεβαίωση της αρμόδιας φορολογικής αρχής της αλλοδαπής, αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων που είχαν υποβληθεί κ.τ.λ.

Δεν απαιτείται η δικαιολόγηση της απόκτησης χρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό για τα πρόσωπα:

1ον) που είναι φορολογικοί κάτοικοι άλλου κράτους,
2ον) που είχαν διαμείνει τουλάχιστον επί 3 χρόνια στην αλλοδαπή και η εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό γίνεται μέσα σε 2 χρόνια από τη μετοικεσία τους,
3ον) που είχαν διαμείνει 5 τουλάχιστον συνεχή χρόνια στην αλλοδαπή και τα επικαλούμενα χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό προέρχονται από καταθέσεις στο όνομά τους ή στο όνομα του άλλου συζύγου σε τραπεζικό λογαριασμό ανοιγμένο σε χώρα της Ε.Ε./ΕΟΧ ή σε υποκατάστημα Ελληνικής τράπεζας στο εξωτερικό κατά το χρόνο που διέμεναν στην αλλοδαπή ή από καταθέσεις τους μέσα σε 1 χρόνο από τη μετοικεσία τους στην Ελλάδα χωρίς τα χρηματικά κεφάλαια αυτά να έχουν επανεξαχθεί στην αλλοδαπή.
Στην προκειμένη περίπτωση ο φορολογούμενος είχε φέρει στην Ελλάδα πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης, ποσό 75.000 ευρώ. Συνεπώς το εσαχθέν αυτό ποσό θα καταχωρηθεί στον κωδικό 781του πίνακα 6.



Όσον αφορά τον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματός τους, ισχύει η ίδια κλίμακα ανά κατηγορία εισοδήματος που ισχύει και για τους κατοίκους Ελλάδας, με τη διαφορά ότι δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου των άρθρων 16 έως 19 του ΚΦΕ, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και,
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματός τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημά τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
 

6. Πόσες και ποιες είναι οι κατηγορίες εισοδημάτων:

Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες εισοδημάτων στην Ελλάδα: α) το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, β) το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, γ) το εισόδημα από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, ακίνητη περιουσία) και δ) το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (π.χ. μετοχές, μερίδια ή μερίδες σε προσωπικές εταιρείες, κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα).

7. Ποιες είναι οι κλίμακες φορολογίας εισοδήματος - εισοδήματα που φορολογούνται αυτοτελώς:

α) Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υποβάλλεται σε φόρο, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

 

Φορολογητέο εισόδημα (Ευρώ)	Φορολογικός συντελεστής (%)
< 25.000	22%
25.000,01 έως και 42.000	32%
> 42.000	42%

Επισημαίνεται ότι οι κάτοικοι εξωτερικού δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και

α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή

β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.

 

Φορολογητέο εισόδημα (ευρώ)	Συντελεστής(%)
< 50.000	26%
> 50.000	33%

 

Τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται με συντελεστή δεκατρία τοις εκατό (13%).

γ) Το εισόδημα που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα από ακίνητη περιουσία φορολογείται με την ακόλουθη κλίμακα:

 

Σχ. βλ. τα άρθρα 35, 39, 40, του ΚΦΕ-Ν.4172/2013 και τις πολ.1042/26.1.2015, πολ.1069/23-3-2015, πολ.1088/17.4.2015. Επίσης βλ. την πολ. 1024/12.2.2016 σχετικά με τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας

Υπάρχουν εισοδήματα που φορολογούνται αυτοτελώς:
Ορισμένα εισοδήματα που προκύπτουν στην Ελλάδα φορολογούνται αυτοτελώς, ως εξής:
α) μερίσματα (10%),
β) τόκοι (15% - απαλλαγή για τόκους ομολογιακών δανείων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου και για τόκους ομολόγων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας),
γ) δικαιώματα (20%) και
δ) υπεραξία μεταβίβασης τίτλων (15% - απαλλαγή για φορολογικούς κατοίκους σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος εφόσον προσκομίσουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας).
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος που έχει συνάψει η Ελλάδα.

8. Διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας - Βασικές επισημάνσεις:

Για το σημαντικό αυτό ζήτημα δίνουμε τις σχετικές διατάξεις πιο κάτω. Εδώ αρκούμεθα να υπενθυμίσουμε ότι με την απόφαση της Γ.Γ.Δ.Ε. πολ. 1058/18.3.2015 καθορίστηκε εκ νέου η διαδικασία σύμφωνα με την οποία θα μπορεί κάποιος φορολογικός κάτοικος Ελλάδας που αναχώρησε στο εξωτερικό, να χαρακτηριστεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

8.1 Επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις του άρθρου 20, κατά τα διεθνή πρότυπα και τη νομολογία, ορίζεται ρητά ότι η χορήγηση του φορολογικού πλεονεκτήματος της μείωσης φόρου που χορηγείται υπό τις προϋποθέσεις του ΚΦΕ σε ημεδαπούς φορολογικούς κατοίκους δεν χορηγούνται σε αλλοδαπούς.
Συνεπώς δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.

8.2 Υπάρχει υποχρέωση υποβολής δικαιολογητικών σύμφωνα με την ΠΟΛ.1136/10.6.2013;

Από το φορολογικό έτος 2014 και εφεξής οι κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα δεν υποχρεούνται να προσκομίζουν δικαιολογητικά στη Δ.Ο.Υ. όπου υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως κάτοικοι αλλοδαπής, προκειμένου να αποδείξουν ότι είναι όντως κάτοικοι εξωτερικού.

8.3 Υπάρχει διαδικασία μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής;

Για τους φορολογούμενους που εγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό έως τις 31.12.2013, έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1177/14.07.2014.
Ειδικότερα, όσοι φορολογούμενοι δεν θεωρούνται φορολογικοί κάτοικο
Ελλάδας κατά τις διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας και προκειμένου να διενεργηθεί η μεταβολή της κατοικίας τους, πρέπει να προσκομίσουν:
• πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας ή
• αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης Φ.Ε. ή
• ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της δήλωσης Φ.Ε..
• Σε περίπτωση αδυναμίας προσκόμισης των προηγουμένων, προσκομίζεται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή
άλλη αναγνωρισμένη αρχή από την οποία να προκύπτει η κατοικία του φορολογούμενου.

8.4 Υπάρχει διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας μετά την 01-01- 2014;

Για τους φορολογούμενους που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό μετά την 01.01.2014, έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1058/18.03.2015.
Ειδικότερα, τα φυσικά πρόσωπα που δεν θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, κατά τις διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας, οφείλουν να υποβάλουν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης & Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της Δ.Ο.Υ. όπου είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας: αίτηση (έντυπο Μ0) με συνημμένα τα έντυπα Μ1 και Μ7 συμπληρωμένα, όπως ορίζουν οι κείμενες διατάξεις, καθώς και έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους, για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου τους στην Ελλάδα.
Παράλληλα, εφόσον διαθέτουν, συνυποβάλλουν και τα σχετικά δικαιολογητικά όπως περιγράφονται κατωτέρω.

Τα προαναφερθέντα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να προσκομίσουν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ.:

• Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους  όπου δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι, από την οποία να προκύπτει ότι είναι
φορολογικοί κάτοικοι αυτού του κράτους. Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή
• αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν στο άλλο κράτος ή
• ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους.
• Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος.

Σε περίπτωση που φορολογούμενος, ο οποίος έχει υποβάλει τα έντυπα (Μ0-Μ1- Μ7) και προσκομίσει, εμπροθέσμως, τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, τα εν λόγω έντυπα (Μ0-Μ1-Μ7) προωθούνται, μαζί με την έγγραφη δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου και τη σχετική έγκριση, στο Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής & Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., προκειμένου να καταχωρισθούν στο υποσύστημα Μητρώου οι σχετικές μεταβολές.
Η βεβαίωση μεταβολής θα αποστέλλεται από το Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής & Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., ταχυδρομικώς, στο φορολογικό εκπρόσωπο.
Ο φορολογούμενος, εφόσον είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, δύναται να την υποβάλει ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης (π.χ. όσοι μετέβαλαν τη φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2015 μπορούν να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα το αργότερο έως τις 31.12.2016).

Γιατί ορισμένες Εφορίες παρερμηνεύουν τον νόμο:

Συχνή «διένεξη» μεταξύ των Λογιστών –Φοροτεχνικών και ορισμένων Εφοριών, προκαλείται , κατά την εφαρμογή της παραπάνω εγκυκλίου. Εντοπίσαμε αμέσως με την έκδοση της ΠΟΛ.1058/18.3.2015, τον λόγο και κατ΄επανάληψη έχουμε θέσει το ζήτημα στην αρμόδια υπηρεσία του Υπ. Οικονομικών, τόσο προσωπικά, όσο και θεσμικά από την ΠΟΦΕΕ.
Ας δούμε πιο κάτω τη διαφορά στη διατύπωση της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του ΚΦΕ-Ν. 4172/82013, μεταξύ της αρχικής διατύπωσης και της ισχύουσας μετά την τροποποίηση της με τον νόμο 4223/2013.

 

Κείμενο παραγράφου όπως κωδικοποιήθηκε με τον νόμο 4172/2013 (2013-07-23).

Κείμενο παραγράφου όπως κωδικοποιήθηκε με τον νόμο 4223/2013 (2013-12-31).

2. Ένα φυσικό πρόσωπο που έχει φυσική παρουσία στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα άνω των εκατόν ογδόντα τριών (183) ημερών εντός οποιασδήποτε δωδεκάμηνης περιόδου, αδιαλείπτως ή με διαλείμματα, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για το φορολογικό έτος στη διάρκεια του οποίου συμπληρώνεται η δωδεκάμηνη περίοδος.

2. Ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό. Η παρούσα παράγραφος δεν αποκλείει την εφαρμογή της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

Πολλές Εφορίες θεωρούν ότι για να εγκρίνουν την αίτηση του ενδιαφερόμενου ώστε να θεωρηθεί κάτοικος εξωτερικού από το φορολογικό έτος αναχώρησης του (π.χ στο 2015), ο φορολογούμενος πρέπει να αποδείξει ότι διήνυσε τις 183 ημέρες μέσα στο 2015 στη χώρα εγκατάστασης του.
Στις περιπτώσεις μάλιστα αυτές αξιώνουν να υποβάλει δήλωση για το 2015 και να δηλώσει στην Ελλάδα και το εισόδημα που απέκτησε στο εξωτερικό για το διάστημα από την ημέρα εγκατάστασης του μέχρι το τέλος του έτους 2015.
Παραβλέπουν δηλαδή ότι η εγκύκλιος δεν έβαλε τυχαία ότι « τα προαναφερθέντα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να προσκομίσουν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ.» τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά(2) και ότι η ιδιότητα ως κατοίκου εξωτερικού ανατρέχει (και νομιμοποιείται) από την πρώτη ημέρα παρουσίας του εκεί.

Παράδειγμα:

Έστω ότι ο φορολογούμενος (που ξενιτεύεται λόγω της ανεργίας στην Ελλάδα, πχ. πάει στη Γερμανία), υπέβαλε την αίτηση για τη μεταβολή και μεταφορά του στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού στις 5-3-2016 και από τη βεβαίωση φορολογικής κατοικίας, από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους (της Γερμανίας), προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος (της Γερμανίας) από 1-9-2015.
Σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της παραπάνω παραγράφου 2 του άρθρου 4, δεν χωράει αμφιβολία ότι πρέπει να θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού από τη 1η Σεπτεμβρίου 2015.
Επομένως η φορολογική του υποχρέωση στην Ελλάδα είναι να υποβάλλει τη δήλωσή του μέχρι 31-12-2016(3) (πλέον στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού) και να δηλώσει μόνο το εισόδημα που είχε αποκτήσει στη Ελλάδα από 1/1 μέχρι 31/8/2015 και σε καμία περίπτωση το παγκόσμιο εισόδημα του, όπως αβάσιμα αξιώνουν ορισμένες Εφορίες.  Θέλουμε να πιστεύουμε -όπως μας επιβεβαίωσε και ο Γ.Γ.Δ.Ε. κος Γ.Πιτσιλής- ότι θα βρεθεί σύντομα λύση στο θέμα.

8.5 Θέματα συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήματος:

Η Ελλάδα διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ με άλλα κράτη. Τις ευεργετικές διατάξεις της οικείας ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ επικαλείται ο κάτοικος εξωτερικού, σχετικά με τα εισοδήματά του ή την ωφέλεια που αποκτά από πηγές Ελλάδας, ενώπιον της αρμόδιας ελληνικής φορολογικής αρχής.
Ειδικότερα:
Για να έχουν εφαρμογή οι ευεργετικές διατάξεις της αντίστοιχης Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, ο πραγματικός δικαιούχος του εισοδήματος υποβάλει με τη δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. την AITHΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ (C L A I M FOR THE APPLICATION OF THE DOUBLE TAXATION CONVENTION BETWEEN GREECE AND ) η οποία κατά τη στιγμή της δήλωσης πρέπει να είναι ήδη δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο, καθώς και συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.

Στην περίπτωση κατά την οποία ο κάτοικος εξωτερικού αιτείται την επιστροφή παρακρατηθέντος φόρου πρέπει να προσκομίσει στη Διεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων - Τμήμα Α' (Καραγεώργη Σερβίας 8 - 101 84 ΑΘΗΝΑ) την ΕΤΗΣΙΑ ΑΙΤΗΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ANNUAL CLAIM ΤΟ REFUND OF INCOME ΤΑΧ), δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο.

Η ΑΙΤΗΣΗ αυτή υποβάλλεται συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία, λαμβάνοντας γνώση της ΑΙΤΗΣΗΣ του φορολογικού κατοίκου της σχετικά με επιστροφή παρακρατηθέντος ελληνικού φόρου για εισόδημα που αυτός απέκτησε από πηγές Ελλάδας, πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι / ήταν για την αντίστοιχη χρήση κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.

Τέλος, σχετικά με την εφαρμογή των ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ στα εισοδήματα από συντάξεις, παραπέμπουμε και στην με αριθμό 1128/2006 ΠΟΛΥΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ·
 

Στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (www.gsis.gr/gsis/info/gsis site/ddos) βρίσκονται αναρτημένα μεταξύ άλλων:
 

• Τα κείμενα των Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, που έχει συνάψει η Ελλάδα με άλλα Κράτη (στην ελληνική και στην αγγλική ή/και γαλλική γλώσσα)
• Τα ΕΝΤΥΠΑ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ (μεταξύ αυτών : ΕΝΤΥΠΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ –  ΕΝΤΥΠΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ, τα οποία ενδιαφέρουν τους κατοίκους εξωτερικού).
• Άλλες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με διεθνή φορολογικά ζητήματα της άμεσης φορολογίας


9. Νέοι κωδικοί 015-016: (Διπλωμάτες, υπάλληλοι Ε.Ε. -Απαλλαγή από τεκμήρια διπλωματών κλπ).



Οι ενδείξεις «ΝΑΙ» των κωδικών 015-016, αφορούν:
1ον) το αλλοδαπό διπλωματικό ή προξενικό εκπρόσωπο,
2ον) κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για τη διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων που είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου,
3ον) κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.
 

Υπενθύμιση: Με την παράγραφο 4 του άρθρου 30 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του εναλλακτικού τρόπου υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας ο αλλοδαπός διπλωματικός ή προξενικός εκπρόσωπος, κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για τη διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων που είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου, καθώς και κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.
Συνεπώς αυτό το σκοπό έχει η σημείωση στους παραπάνω κωδικούς (015-016).
Ότι δηλαδή οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, υποβάλλοντας τη δήλωση τους, δεν έχουν υποχρέωση να δικαιολογήσουν τεκμήρια και συνεπώς δεν εφαρμόζονται για αυτούς οι διατάξεις των άρθρων 30 έως 34 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013, κατά ρητή διατύπωση της παρ. 4 του άρθρου 30.

10. Εισόδημα που προκύπτει από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, από φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα (φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού):

Σύμφωνα:

α) Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν.4172/2013 ορίζεται, ότι ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος και
β) Επίσης, με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5 του ίδιου νόμου ορίζεται, ότι εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή είναι το εισόδημα από την πώληση ολόκληρης επιχείρησης, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, εφόσον οι παραπάνω τίτλοι έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πιο πάνω πρόσωπα από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υπόκειται σε φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 και της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5, ως εισόδημα από πηγή Ελλάδος, με συντελεστή 15%.
Για το εισόδημα αυτό τα πιο πάνω πρόσωπα θα υποβάλλουν δήλωση και θα το συμπεριλάβουν στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο έλαβε χώρα η μεταβίβαση των τίτλων (στον πίνακα 4Ε εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, κωδικοί 829-830). (σχ. βλ. την πολ.1032/26-1-2015).

11. Εισόδημα που προκύπτει από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, από φυσικό πρόσωπο που έχει τη φορολογική του κατοικία σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη:

Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη με βάση το άρθρο 65 του ν.4172/2013, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος, όπου συμπεριλαμβάνεται το υπόψη εισόδημα, από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. πριν από την οποιαδήποτε μεταβίβαση και ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ. Για τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά απόδοσης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ) θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που ορίζεται με βάση τις ΠΟΛ.1283/30.12.2013 και ΠΟΛ.1006/31.12.2013 Αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα που εκδόθηκαν κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων των άρθρων 8 και 10 του ν.4174/2013. (σχ. βλ. την πολ.1032/26-1-2015).

12. Εισόδημα που προκύπτει από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, από φυσικό πρόσωπο που έχει τη φορολογική του κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας:

Όταν ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων αυτών απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική του κατοικία.
Η φορολογική κατοικία στην περίπτωση αυτή αποδεικνύεται με πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας με βάση τα οριζόμενα στην οικεία ΣΑΔΦ.
Διευκρινίζεται ότι τα εν λόγω πρόσωπα δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ελληνικού Α.Φ.Μ. και δεν απαιτείται να υποβάλλουν μηδενική δήλωση από την αιτία αυτή.
Περαιτέρω, το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο τεκμηριώνει την απαλλαγή τους, απαιτείται να έχει κατατεθεί στο θεματοφύλακα του εν λόγω προσώπου, καθόσον ο τελευταίος θα είναι υπόχρεος για την απόδειξη της φορολογικής απαλλαγής έναντι της φορολογικής αρχής. (σχ. βλ. την πολ.1032/26-1-2015).

Κάτοικοι εξωτερικού με δραστηριότητα στην Ελλάδα:

… ένα πρόβλημα που απογοητεύει τους έλληνες ομογενείς και αποθαρρύνει τις επενδύσεις

Στις υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών και της ΓΓΔΕ, χρονίζει ένα κρίσιμο θέμα που με κοινή επιστολή 15 νησιωτικών λογιστικών συλλόγων της χώρας, (που έγινε με πρωτοβουλία της ΕΛΦΕΕ ΡΟΔΟΥ), και έχει αναδείξει σε υπομνήματα της η ΠΟΦΕΕ.
Πρόκειται για κατοίκους εξωτερικού, κυρίως Έλληνες ομογενείς, που έχουν δραστηριότητα στην Ελλάδα, ( π.χ. τουριστικά καταλύματα, βιλίτσες, θαλάσσια σπορ κτλ) όπου το οι κατά τόπους Εφορίες τους χαρακτηρίζει σαν «φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας», με την υποχρέωση να δηλώσουν εδώ και το παγκόσμιο εισόδημα τους !!
Σύμφωνα με χθεσινή επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ένωσης Λογιστών Ελεύθερων Επαγγελματιών Ρόδου, Γιάννη Ηρακλείδη, για να ενημερωθώ για την εξέλιξη του χρονίζοντος αυτού θέματος, αναδεικνύονται για άλλη μια φορά, οι επιπτώσεις από τη μη επίλυση.
 

Να σημειώσω εδώ ότι τόσο ο Αναπληρωτής Υπουργός οικονομικών κος Τρύφωνας Αλεξιάδης, όσο και ο Γ.Γ.Δ.Ε., κος Γιώργος Πιτσιλής έχουν καθίσει «στο τραπέζι των συζητήσεων», με τους εκπροσώπους των παραπάνω συλλόγων και της ΠΟΦΕΕ, πολλές φορές, ακούγοντας την αγωνία των Λογιστών- Φοροτεχνικών, ότι «Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να ενισχυθεί η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή, ωθώντας τους ομογενείς αυτούς, σε λύσεις άμυνας και ανάγκης, στο να εκμισθώνουν για παράδειγμα τις βιλίτσες τους παράνομα και αδήλωτα, πράγμα που ενισχύεται και από το ΦΕΚ 94 Α /2015 σελ 935, όπου από 1/11/2015 , κάθε ιδιώτης πλέον θα μπορεί να νοικιάσει το ακίνητο του σε άλλο ιδιώτη ( του εσωτερικού η εξωτερικού), και για διάστημα μικρότερο των 3 μηνών ( βραχεία μίσθωση) χωρίς τα προαπαιτούμενα του άρθρου 2 παρ 2 β (ββ) του ν.4276/2014, δηλαδή χωρίς σήμα του ΕΟΤ και έναρξη στην εφορία».
 

Αν πράγματι δεν δοθεί λύση από τα αρμόδια Υπουργεία (Οικονομικών και Τουρισμού) – οι νησιώτες Λογιστές - Φοροτεχνικοί, εκτιμούν ότι - «αυτοί οι κάτοικοι εξωτερικού, κυρίως (με σήμα του ΕΟΤ και έναρξη στην εφορία), που εκμεταλλεύονται ΝΟΜΙΜΑ μια τουριστική επιπλωμένη κατοικία (κατάλυμα) συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας, τις επενδύσεις στην χώρα μας, την απασχόληση και τα φορολογικά έσοδα, θα αναγκάζονται να φύγουν από την Ελλάδα, ή να συνεχίσουν παράνομα την δραστηριότητα τους, αν χαρακτηρίζονται ως φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας».

Θα περιμένουμε να δούμε την επίλυση του ζητήματος αυτού, καθότι ο κος Αλεξιάδης και ο κος Πιτσιλής, έχουν δώσει οδηγίες στις αρμόδιες υπηρεσίες για τα ζητήματα φορολογίας των κατοίκων εξωτερικού, προκειμένου να εκδοθεί σχετική πλήρης και σαφέστατη εγκύκλιος, που να αποσαφηνίζει πλήρως το ζήτημα της φορολογικής κατοικίας και της φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματος των παραπάνω θιγόμενων ελλήνων ομογενών.
 

----------

(1) Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 4 καθορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται κάτοικος Ελλάδας.
Τα κριτήρια αυτά είναι η μόνιμη ή κύρια κατοικία, η συνήθης διανομή και το κέντρο των προσωπικών, οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων [...].».
Κατά την έννοια, λοιπόν, σύμφωνα με όλα τα προεκτιθέμενα, των διατάξεων των άρθρων 3 και 4 παρ. 1 του ν. 4172/2013, σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του, ήτοι για εκείνο που προκύπτει τόσο στην ημεδαπή όσο και στην αλλοδαπή, υπόκειται, μεταξύ άλλων, το φυσικό πρόσωπο το οποίο έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει δηλαδή σ' αυτήν μόνιμη και κύρια πραγματική εγκατάσταση, την οποία έχει καταστήσει, σύμφωνα με τη βούληση του, το κέντρο των εν γένει βιοτικών του σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων (πρβλ. καθ' ερμηνεία του άρθρου 51 ΑΚ, ΣτΕ 259, ΣτΕ 3254/2011, ΣτΕ 1113/2008 κ.ά., ΑΠ 660/2015, ΑΠ 1730/2009 κ.ά.), το οποίο αποτελεί στοιχείο προσδιοριστικό της έννοιας της κατοικίας.

(2) (α) Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του κράτους. Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή (β) αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν στο άλλο κράτος ή (γ) ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος.

(3) σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 67 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013 «Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος αποβιώσει ή μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, η δήλωση υποβάλλεται από τους κατά περίπτωση υπόχρεους, καθ' όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και συνοδεύεται από δικαιολογητικά και στοιχεία που καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».

Πηγή: Taxheaven