ΟΔΗΓΙΑ 2013/43/ΕΕ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 22ας Ιουλίου 2013

για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας όσον αφορά την προαιρετική και προσωρινή εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις ορισμένων αγαθών και την παροχή υπηρεσιών που είναι επιδεκτικά απάτης

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 113,:

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Η οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου (3) ορίζει ότι ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) οφείλεται από τον υποκείμενο στον φόρο ο οποίος πραγματοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Σε περίπτωση διασυνοριακών συναλλαγών, και για ορισμένους εγχώριους τομείς υψηλού κινδύνου, ωστόσο, προβλέπεται ότι την υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ έχει το πρόσωπο στο οποίο πραγματοποιείται η παράδοση ή η παροχή (μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης).
 
(2) Λόγω της σοβαρότητας της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν, σε προσωρινή βάση, ένα μηχανισμό στο πλαίσιο του οποίου η υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ, για τις παραδόσεις ορισμένων κατηγοριών αγαθών και τις παροχές ορισμένων κατηγοριών υπηρεσιών,μετατίθεται στο πρόσωπο στο οποίο πραγματοποιείται η υποκείμενη σε φόρο παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, μεταξύ άλλων οι κατηγορίες που ούτε απαριθμούνται στο άρθρο 199 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ ούτε υπόκεινται σε ειδικές παρεκκλίσεις που παρέχονται στα κράτη μέλη.
 
(3) Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση το 2009, η οποία περιλαμβάνει κατάλογο αγαθών και υπηρεσιών για τα οποία μπορεί να εφαρμοσθεί, για περιορισμένη περίοδο, μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης. Το Συμβούλιο επέλεξε να διασπάσει την πρόταση και εξέδωσε την οδηγία 2010/23/ΕΕ του Συμβουλίου (4), η οποία όμως περιοριζόταν μόνο στα δικαιώματα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δεδομένου ότι, σε περίπτωση απάτης στον τομέα αυτόν, απαιτείται άμεση αντίδραση. Ταυτόχρονα, το Συμβούλιο ανέλαβε την πολιτική δέσμευση να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το εναπομένον μέρος της πρότασης της Επιτροπής.
 
(4) Εν τω μεταξύ, παρατηρήθηκε απάτη και σε άλλους τομείς και, συνεπώς, θα πρέπει να προστεθούν νέα αγαθά και υπηρεσίες στο εναπομένον μέρος της πρότασης της Επιτροπής όσον αφορά τον προκαθορισμένο κατάλογο αγαθών και υπηρεσιών για τα οποία θα μπορούσε να εφαρμοσθεί η αντιστροφή της επιβάρυνσης. Ειδικότερα, αναφέρθηκε ότι σημειώθηκαν απάτες σχετικά με την παροχή φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, τις κονσόλες παιχνιδιών, τους προσωπικούς υπολογιστές-ταμπλέτες και τους φορητούς υπολογιστές, τα δημητριακά, τα βιομηχανικά φυτά, μεταξύ άλλων ελαιούχοι σπόροι και σακχαρότευτλα, καθώς και τα ακατέργαστα και ημικατεργασμένα μέταλλα, συμπεριλαμβανομένων των πολύτιμων μετάλλων.
 
(5) Η θέσπιση ενός μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης που αφορά αυτά τα αγαθά και τις υπηρεσίες, τα οποία σύμφωνα με την πρόσφατη εμπειρία είναι ιδιαίτερα επιδεκτικά απάτης, σε αντίθεση με την γενική του εφαρμογή, δεν θα πρέπει να επηρεάσει δυσμενώς τις θεμελιώδεις αρχές του συστήματος του ΦΠΑ, όπως είναι οι τμηματικές πληρωμές.
 
(6) Ο προκαθορισμένος κατάλογος, από τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν, θα πρέπει να περιορίζεται σε παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, οι οποίες, βάσει της πρόσφατης εμπειρίας, είναι ιδιαίτερα επιδεκτικές απάτης.
 
(7) Με την εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης, τα κράτη μέλη έχουν τη διακριτική ευχέρεια να καθορίσουν τους όρους εφαρμογής του μηχανισμού, μεταξύ άλλων τον καθορισμό των κατωφλίων, τις κατηγορίες των παρόχων ή των ληπτών στους οποίους μπορεί να εφαρμοσθεί ο μηχανισμός αυτός, και τη μερική εφαρμογή του μηχανισμού εντός κατηγοριών.
 
(8) Εφόσον ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης αποτελεί προσωρινό μέτρο εν αναμονή περισσότερο μακροπρόθεσμων νομοθετικών λύσεων προκειμένου το σύστημα ΦΠΑ να καταστεί περισσότερο ανθεκτικό σε περιπτώσεις απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης που καθορίζεται στο άρθρο 199α της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, οφείλει να εφαρμοσθεί μόνο για περιορισμένη χρονική περίοδο.
 
(9) Προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης μπορεί να εφαρμοσθεί επί αρκετά μακρό διάστημα ώστε να είναι αποτελεσματικός και να μπορέσει να αξιολογηθεί μεταγενέστερα, είναι απαραίτητο να παραταθεί η τρέχουσα προθεσμία, που λήγει στις 30 Ιουνίου 2015. Παρομοίως, θα πρέπει να αναβληθεί η ημερομηνία της περιόδου αξιολόγησης και η ημερομηνία λήξης της περιόδου, κατά την οποία θα πρέπει να αναφέρεται μετατόπιση των τάσεων όσον αφορά δόλιες δραστηριότητες.
 
(10) Προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τον μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης που καθορίζεται ανωτέρω, απαιτείται ειδική τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ.
 
(11) Δεδομένου ότι ο στόχος της προτεινόμενης δράσης, ήτοι η αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ με προσωρινά μέτρα τα οποία παρεκκλίνουν από τους ισχύοντες ενωσιακούς κανόνες, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορεί, συνεπώς, να επιτευχθεί καλλίτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.
 
(12) Η οδηγία 2006/112/ΕΚ θα πρέπει, συνεπώς, να τροποποιηθεί αναλόγως,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 2006/112/ΕΚ τροποποιείται ως ακολούθως:

(1) Στο άρθρο 193, η αναφορά στα «άρθρα 194 έως 199» αντικαθίσταται από την αναφορά στα «άρθρα 194 έως 199β.»
 
(2) Το άρθρο 199α τροποποιείται ως εξής:

α) Στην παράγραφο 1, η πρώτη πρόταση αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Τα κράτη μέλη μπορούν, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018 και για ελάχιστη περίοδο δύο ετών, να προβλέπουν ότι υπόχρεος του ΦΠΑ είναι ο υποκείμενος στον φόρο προς τον οποίο πραγματοποιείται οποιαδήποτε από τις ακόλουθες παραδόσεις ή παροχές:»·
 
β) στην παράγραφο 1, προστίθενται τα ακόλουθα σημεία:

«(γ) παράδοση κινητών τηλεφώνων, ήτοι συσκευών που έχουν κατασκευασθεί ή προσαρμοσθεί για χρήση σε αναγνωρισμένο δίκτυο και λειτουργούν σε συγκεκριμένες συχνότητες, ανεξαρτήτως του αν χρησιμοποιούνται ή όχι για άλλους σκοπούς,
 
(δ) παράδοση μηχανισμών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, όπως μικροεπεξεργαστών και κεντρικών μονάδων επεξεργασίας πριν από την ενσωμάτωσή τους σε προϊόντα προοριζόμενα για τον τελικό χρήστη,
 
(ε) παράδοση φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού σε υποκείμενο στο φόρο μεταπωλητή όπως ορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 38,
 
(στ) παράδοση πιστοποιητικών παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού,
 
(ζ) παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών όπως ορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 24,
 
(η) παροχή κονσολών για παιχνίδια, ταμπλετών ΗΥ και φορητών υπολογιστών,
 
(θ) παράδοση δημητριακών και βιομηχανικών φυτών, μεταξύ άλλων ελαιούχων σπόρων και σακχαρότευτλων, που δε χρησιμοποιούνται κανονικά στη μη επεξεργασμένη τους μορφή για τελική κατανάλωση,
 
ι) παράδοση ακατέργαστων και ημικατεργασμένων μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων των πολύτιμων μετάλλων, εφόσον δεν καλύπτονται από το άρθρο 199 παράγραφος 1 στοιχείο δ), το ειδικό καθεστώς που εφαρμόζεται στα μεταχειρισμένα αγαθά και στα αντικείμενα καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας, σύμφωνα με τα άρθρα 311 έως 343, ή από το ειδικό καθεστώς για τον επενδυτικό χρυσό σύμφωνα με τα άρθρα 344 έως 356.»·

γ) παρεμβάλλονται οι ακόλουθες παράγραφοι:

«1α. Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν τους όρους εφαρμογής του μηχανισμού που προβλέπει η παράγραφος 1.

1β. Η εφαρμογή του κανονισμού που προβλέπει η παράγραφος 1 στην παράδοση οιουδήποτε από τα αγαθά ή την παροχή οιασδήποτε από τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στα σημεία (γ) έως (ι) της εν λόγω παραγράφου, υπόκειται στην εισαγωγή κατάλληλων και αποτελεσματικών υποχρεώσεων αναφοράς στοιχείων για τους υποκείμενους στο φόρο που παραδίδουν τα αγαθά ή παρέχουν τις υπηρεσίες στα οποία εφαρμόζεται ο μηχανισμός που προβλέπει η παράγραφος 1.»·
 
δ) η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από ακόλουθο κείμενο:

«2.   Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την επιτροπή του ΦΠΑ σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού που προβλέπεται στην παράγραφο 1 στα πλαίσια της θέσπισης οιουδήποτε τέτοιου μηχανισμού και παρέχουν τις ακόλουθες πληροφορίες στην επιτροπή του ΦΠΑ:

(α) το πεδίο εφαρμογής του μέτρου για την εφαρμογή του μηχανισμού μαζί με τη μορφή και τα χαρακτηριστικά της απάτης, καθώς και λεπτομερή περιγραφή των συνοδευτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων τυχόν υποχρεώσεων αναφοράς στοιχείων για κάθε υποκείμενο στο φόρο και ενδεχόμενων μέτρων ελέγχου·
 
(β) τις δράσεις που έχουν αναληφθεί για την ενημέρωση των υποκειμένων στο φόρο όσον αφορά τη θέσπιση της εφαρμογής του μηχανισμού·
 
(γ) τα κριτήρια αξιολόγησης που επιτρέπουν τη σύγκριση μεταξύ των δολίων δραστηριοτήτων όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 πριν και μετά την εφαρμογή του μηχανισμού, των δολίων δραστηριοτήτων όσον αφορά άλλα αγαθά και υπηρεσίες πριν και μετά την εφαρμογή του μηχανισμού, καθώς και κάθε τυχόν αύξησης των άλλων τύπων δολίων δραστηριοτήτων πριν και μετά την εφαρμογή του μηχανισμού·
 
(δ) την ημερομηνία έναρξης και την περίοδο που θα καλύψει το μέτρο για την εφαρμογή του μηχανισμού.»·

ε) στην παράγραφο 3, πρώτο εδάφιο, η πρώτη πρόταση αντικαθίσταται από ακόλουθο κείμενο:

«Τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν τον μηχανισμό που προβλέπεται στην παράγραφο 1 υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση, το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2017, με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που καθορίζονται στην παράγραφο 2 στοιχείο γ).»·
 
στ) στην παράγραφο 3, δεύτερο εδάφιο, το στοιχείο (α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«(α) την επίπτωση στις δόλιες δραστηριότητες σχετικά με τις παραδόσεις αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών που καλύπτει το μέτρο»·
 
ζ) η παράγραφος 4 αντικαθίσταται από ακόλουθο κείμενο:

«4. Κάθε κράτος μέλος που έχει εντοπίσει μετατόπιση των τάσεων των δολίων δραστηριοτήτων στο έδαφός του σχετικά με τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος άρθρου όσον αφορά τα εν λόγω αγαθά ή υπηρεσίες, υποβάλλει έκθεση στην Επιτροπή έως τις 30 Ιουνίου 2017, το αργότερο.

5. Η Επιτροπή υποβάλει, πριν από την 1η Ιανουαρίου 2018, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, συνολική έκθεση εκτίμησης σχετικά με τα αποτελέσματα του προβλεπόμενου στην παράγραφο 1 μηχανισμού για την καταπολέμηση της απάτης.».

Άρθρο 2

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 3

Η οδηγία εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.


Βρυξέλλες, 22 Ιουλίου 2013.
Πηγή: Taxheaven