Αθήνα 16/5/2016
Αριθμ. Πρωτ·: 506

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
Αχαρνών 2, 101 76 Αθήνα, Τηλ. 210-2124180 Fax: 210-2124524

Προς:
Βουλή των Ελλήνων
Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου
Τμήμα Ερωτήσεων

ΘΕΜΑ: «Τροποποίηση Κώδικα Τροφίμων και Ποτών»

ΣΧΕΤ: Η Ερώτηση 4530/6.4.2016

Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Ν. Κακλαμάνης, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:

Η τροποποίηση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών όσον αφορά στο εμπορικό πρότυπο για το γιαούρτι ήταν υποχρέωση στο πλαίσιο των μνημονίων από το 2013 με βάση τις εργαλειοθήκες του ΟΟΣΑ και υλοποιήθηκε ως «προαπαιτούμενο» στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης της χώρας μας με τους δανειστές της. Στο υπό διαβούλευση σχέδιο τροποποίησης, η πρόσβαση είναι ελεύθερη μέσω του συστήματα TRIS της Ε.Ε.

Με την προωθούμενη τροποποίηση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών θα απαγορεύεται η χρήση σκόνης γάλακτος για την παραγωγή γιαουρτιού και θα επιτρέπεται, για τεχνικούς και μόνο λόγους, που συνδέονται με την εποχικότητα του γάλακτος, μία προσθήκη πρωτεϊνών γάλακτος με τη βασική διαφορά ότι πλέον αυτή η πληροφορία (για το είδος του γάλακτος) θα αναγράφεται με ευκρινή και ευανάγνωστο τρόπο στη συσκευασία ώστε να την πληροφορείται ο καταναλωτής και να κάνει συνειδητά τις επιλογές του.

Τα προϊόντα που περιγράφονται στις νέες διατάξεις δεν είναι νέα προϊόντα που τώρα θα εισέλθουν στην ελληνική αγορά αλλά, τα προϊόντα που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά από τις ελληνικές και ξένες εταιρείες εδώ και 25 χρόνια.

Το παραδοσιακό γιαούρτι με την πέτσα θα συνεχίσει να παράγεται αποκλειστικά από νωπό ή παστεριωμένο γάλα που δεν έχει υποστεί τροποποίηση της φυσικής του σύνθεσης. Η επικαιροποίηση της νομοθεσίας με ξεκάθαρους πλέον κανόνες εμπορίας δίχως παρεκκλίσεις, αστερίσκους και ειδικές άδειες, που κυριαρχούσαν στην αγορά κατά το παρελθόν, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση ουσιαστικών ελέγχων στην αγορά θα συμβάλλουν στη διαφάνεια της αγοράς και την πλήρη ενημέρωση του καταναλωτή. Ο καταναλωτής πλέον θα γνωρίζει και θα μπορεί να επιλέξει το προϊόν που επιθυμεί να καταναλώσει μέσα από την υποχρεωτική επισήμανση του είδους του γάλακτος. Ο καταναλωτής θα γνωρίζει και θα μπορεί, εάν θέλει, να επιλέγει το προϊόν που θα είναι αποκλειστικά από νωπό γάλα.

Όσον αφορά στη στήριξη του κλάδου της γαλακτοπαραγωγού αγελαδοτροφίας, στον οποίον το παρόν διάστημα ασκείται ακόμη πιο έντονη πίεση από τις διεθνείς, ευρωπαϊκές αλλά και εθνικές συγκυρίες κρίσης, απαιτούνται συντονισμένες δράσεις και συνέργειες. Για τον λόγο αυτό, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, θα υλοποιηθεί συντονισμένο σχέδιο δράσης για τον έλεγχο της αγοράς του γάλακτος κατά μήκος όλης της αλυσίδας παραγωγής και εμπορίας, με εντατικοποίηση των ελέγχων στις εισόδους και σε όλη την αλυσίδα διακίνησης μέχρι το ράφι του καταναλωτή, ώστε να παταχθούν φαινόμενα ελληνοποιήσεων, φοροδιαφυγής, αισχροκέρδειας και παραπλάνησης του καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογείται η διασύνδεση ψηφιακών βάσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και του Υπουργείου Οικονομικών για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της ιχνηλασιμότητας όλων των σταδίων της εμπορίας και διακίνησης του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Παράλληλα, επειδή τα προβλήματα του συγκεκριμένου κλάδου, λιγότερο ή περισσότερο, τα αντιμετωπίζει όλη η Ευρώπη, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) στα τελευταία συμβούλια Υπουργών Γεωργίας κάνει συστηματική αναφορά σε μερικές προϋποθέσεις που θεωρεί ότι είναι, ειδικά για τον εν λόγω κλάδο, πάρα πολύ σημαντικές και μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που συνδέοντα άμεσα με την ευρωπαϊκή κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα. Συγκεκριμένα, σε επίπεδο EE, το ΥΠΑΑΤ θα συνεχίσει να διεκδικεί:

- την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που λειτουργεί προς την κατεύθυνση βελτίωσης της διαφάνειας της αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει τη δυνατότητα της προαιρετικής αναγραφής της χώρας προέλευσης της πρώτης ύλης ειδικά για τα γαλακτοκομικά. Σημειώνεται ότι το ΥΠΑΑΤ επιμένει στην υποχρεωτική αναγραφή και καλεί ειδικά τις ελληνικές βιομηχανίες να προχωρήσουν στην αναγραφή, με το επιχείρημα ότι ο Έλληνας καταναλωτής πρέπει να πληροφορείται και να αποφασίζει εάν θέλει να πληρώσει τέσσερα, πέντε ή δέκα λεπτά παραπάνω για το φρέσκο γάλα το ελληνικό που έχει όλες αυτές τις προϋποθέσεις που όλοι στηρίζουμε και είναι μία πραγματικότητα.

- την έμπρακτη στήριξη της διαπραγματευτικής δύναμης των παραγωγών μέσα από τη στήριξη της δημιουργίας και ενίσχυσης συλλογικών δομών και καθετοποιημένων μοντέλων,

- το σύστημα κεντρικής εποπτείας και έναν μηχανισμό εξισορρόπησης της γαλακτοπαραγωγής σε όλο το μήκος και το πλάτος της EE και τη διασφάλιση τιμών παραγωγού άνω του κόστους,

- την εφαρμογή σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενός κώδικα δεοντολογίας στις εμπορικές σχέσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου πώλησης γάλακτος κάτω του κόστους παραγωγής ή σε τιμές καταναλωτή μακράν των τιμών παραγωγού χωρίς ισοκατανομή της προστιθέμενης αξίας,

- την καθιέρωση συγκεκριμένων κανόνων καθορισμού των περιθωρίων κέρδους σε όλη την τροφική αλυσίδα,

- την έγκριση επιπλέον χρηματοδότησης για προγράμματα προώθησης στην εσωτερική αγορά αλλά και στις τρίτες χώρες με παράλληλη εντατικοποίηση των προσπαθειών της EE για αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων με τρίτες χώρες και την εξεύρεση νέων αγορών με διασφάλιση ισοτιμίας μεταξύ των συμφερόντων όλων των χωρών της EE κατά τις διαπραγματεύσεις και

- τη σύσταση Ειδικής Ομάδας Υψηλού Επιπέδου από την EE προς αναζήτηση και ανάδειξη λύσεων (α) για εργαλεία παρέμβασης στην αγορά και πρόληψης κρίσεων, (β) για κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης (πολύ χαμηλότοκα δάνεια για διευκόλυνση της ρευστότητας ή και άμεσες ενισχύσεις) και (γ) για διασφάλιση δίκαιου εισοδήματος για τους παραγωγούς.

Όσον αφορά στο εσωτερικό της χώρας, επισημαίνεται ότι αξιοποιούνται τα διαθέσιμα εργαλεία παρέμβασης και συγκεκριμένα:

- Συνεχίζεται η στήριξη του κλάδου μέσα από τις άμεσες ενισχύσεις, την ενίσχυση του γάλακτος των μικρών νησιών του Αιγαίου Πελάγους και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (ΠΑΑ) 2014-2020. Το νέο ΠΑΑ θα αποτελέσει πηγή χρηματοδότησης για τη στήριξη των Οργανώσεων Παραγωγών, για τη δημιουργία τους αλλά και για την εμπορική δραστηριοποίησή τους καθώς και για ευρύτερες συμπράξεις με ερευνητικά κέντρα ή φορείς για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, την ανάπτυξη καινοτομιών και, ενδεχομένως, για τη δημιουργία συμπράξεων πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης/εμπορίας/διάθεσης των προϊόντων στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των τοπικών προϊόντων, του εξαγωγικού προσανατολισμού και της διασύνδεσης με τον τουρισμό.

- Για την προβολή και προώθηση των γαλακτοκομικών προϊόντων που παράγονται από εγχώρια πρώτη ύλη έχει θεσπιστεί το Εθνικό Σήμα σε εφαρμογή του Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ Α 2012). Με βάση την αριθμ. Κ4-7838/28.5.2014/ΦΕΚ Β/1432/04.06.14 ΚΥΑ, ως φορέας απονομής του Ελληνικού Σήματος στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα ορίστηκε ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στον οποίο υποβάλλονται οι σχετικές αιτήσεις από ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Απαιτείται προώθηση και γνωστοποίηση στο ευρύ καταναλωτικό κοινό της διαφοροποίησης του εν λόγω σήματος, η οποία θα γίνει συντονισμένα από την αρμόδια Γενική Γραμματεία Εμπορίου.

- Για τη στήριξη των μικρών μονάδων παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, καθετοποιημένων ή μη, έχουν εκδοθεί εθνικά μέτρα και παρεκκλίσεις από τo ενωσιακό πλαίσιο των Καν. (ΕΚ) 852/2004 και (ΕΚ) 853/2004, προς την κατεύθυνση της στήριξης και της διευκόλυνσης της μικρής, τοπικής και παραδοσιακής παραγωγής.

- Η δημιουργία ειδικής συλλογικής ταυτότητας για το ελληνικό γιαούρτι αφορά άμεσα και στους ίδιους τους παραγωγικούς φορείς μέσα από ένα συλλογικό φορέα όπως μία Διεπαγγελματική Οργάνωση, τη δημιουργία της οποίας το ΥΠΑΑΤ στηρίζει και αναμένει την ανάληψη των σχετικών πρωτοβουλιών όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Όσον αφορά στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδος (ΠΑΑ) 2014-2020, βασική προτεραιότητα, μεταξύ των άλλων, της στρατηγικής για την αγροτική ανάπτυξη αποτελούν η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας του αγροδιατροφικού συστήματος και η ενίσχυση της αξίας αλυσίδας των εγχώριων αγροτικών προϊόντων. Η εν λόγω προτεραιότητα, προσεγγίζεται μέσα από:

- την ενθάρρυνση αφενός ιδιωτικών επενδύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την καθετοποίηση της παραγωγής τους σε προϊόντα με συγκριτικό πλεονέκτημα και αφετέρου βασικών δημόσιων υποδομών, όπως για την εξασφάλιση προσβασιμότητας, την εξοικονόμηση και αξιοποίηση των υδατικών τους πόρων κλπ., με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας αλλά και την περαιτέρω τουριστική, περιβαλλοντική ή και άλλη αξιοποίηση των αγροτικών περιοχών,

- την παροχή κινήτρων για την καλύτερη οργάνωση των παραγωγών σε υγιή συλλογικά σχήματα, προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη διαχείριση, αμεσότερη συμμετοχή και πρόσβασή τους σε αγορές, προμηθευτές και επενδύσεις, καθώς και αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ έναντι των μεσαζόντων και των προμηθευτών,

- την αναδιάρθρωση των βασικών παραγωγικών κλάδων και τομέων της αγροτικής οικονομίας και τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, με στόχο τη μείωση του κόστους εισροών και την αύξηση της παραγωγικότητας και

- τη δημιουργία βιώσιμων δομών συμβουλευτικής υποστήριξης των παραγωγών, μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης, κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και προώθησης καινοτομιών μέσω συμπράξεων με επιστημονικούς φορείς και φορείς της αγοράς, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το εγχώριο επιστημονικό και γεωτεχνικό δυναμικό, καθώς και τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης γεωργικής έρευνας.

Σημειώνεται ότι ιδιαίτερη μέριμνα θα ληφθεί για την ενίσχυση του κλάδου της κτηνοτροφίας γενικότερα στη χώρας μας, μέσω ειδικών κριτηρίων επιλογής για συγκεκριμένες δράσεις.

Όλα τα ανωτέρω επιδιώκεται να επιτευχθούν στο πλαίσιο υλοποίησης των εξής Μέτρων και Υπο-μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020:

Μέτρο 1: Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης.

Μέτρο 2: Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση.

Υπο-μέτρο 4.1: Στήριξη για επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις (Σχέδια Βελτίωσης).

Υπο-μέτρο 4.2: Στήριξη σε επενδύσεις για τη μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη των γεωργικών προϊόντων που υπάγονται στο Παράρτημα I της Συνθήκης ή του βάμβακος.

Μέτρο 9: Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας.

Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων Μέτρων και Υπο-μέτρων, οι κτηνοτρόφοι-αγελαδοτρόφοι θα έχουν, μεταξύ των άλλων, τη δυνατότητα για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα αλλά και τη δυνατότητα για την κατάρτιση και λήψη συμβουλευτικών υπηρεσιών, προκειμένου να καταστήσουν ανταγωνιστικές και βιώσιμες τις εκμεταλλεύσεις τους. Το εγκεκριμένο ΠΑΑ 2014-2020 βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.agrotikianaptixi.gr.

Τέλος, επισημαίνεται ότι για την αντιμετώπιση αυτής της δύσκολης συγκυρίας, η οποία προέκυψε όχι μόνο εξαιτίας της κρίσης και της κατάργησης των ποσοστώσεων αλλά και από την τροποποίηση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, καλούνται οι Έλληνες καταναλωτές να προσέχουν και να επιδιώκουν την κατανάλωση τοπικών προϊόντων και, βεβαίως, οι ελληνικές βιομηχανίες να στηρίξουν τον συγκεκριμένο χώρο.


Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ