ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδότησης 71/2016

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Γ' ΤΜΗΜΑ)

Συνεδρίαση της 28-3-2016

Σύνθεση:
Πρόεδρος: Βασιλική Δούσκα Αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους
Μέλη: Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Παναγιώτης Σπανός, Ευαγγελία Βελώνη, Νίκη Μαριόλη, Κωνσταντίνος Κατσούλας, Αθηνά Αλεφάντη, Βασιλική Παπαθεοδώρου Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους. Εισηγήτρια: Μαρία Δεληγιάννη, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.
Αριθμός Ερωτήματος: Το υπ' αριθμ. πρωτ. Α7/13918/662/19-6-2015 έγγραφο του Τμήματος Οδικών Εμπορευματικών Μεταφορών, της Δ/νσης Συνδυασμένων Μεταφορών, της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών, του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων.

Ερώτημα: α) Εάν κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 3 παρ. 2 γ' του ν. 3651/2008 παρέχεται η δυνατότητα προς τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να παρέχουν οδική βοήθεια συνάπτοντας συμβάσεις με τις οποίες αναθέτουν τον τομέα δραστηριότητας της παροχής οδικής βοήθειας σε άλλη αδειοδοτημένη για την δραστηριότητα αυτή επιχείρηση χωρίς να αδειοδοτούνται οι ίδιες ως επιχειρήσεις οδικής βοήθειας ή αδειοδοτούνται ως επιχειρήσεις οδικής βοήθειας χρησιμοποιώντας άλλες αυτόνομες πανελλαδικές ή μικτές επιχειρήσεις, (ασφαλιστικές ή μη) και στη δεύτερη περίπτωση ποια τα δικαιολογητικά και η διαδικασία που απαιτείται.
β) Εφόσον μια ασφαλιστική επιχείρηση μπορεί να αδειοδοτηθεί ως επιχείρηση οδικής βοήθειας, σύμφωνα με την παρ. 2γ του άρθρου 3 του ν. 3651/2008, ισχύει και το αντίστροφο, οπότε μια μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας οχημάτων μπορεί να αδειοδοτηθεί συνεργαζόμενη με άλλη μικτή ασφαλιστική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών οδικής βοήθειας προς χρήστες στις περιοχές που δεν δραστηριοποιείται με δικά της μέσα.

Επί του πρώτου ερωτήματος

Αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

1. Στο άρθρο 6 παρ. 2 και 6 του ν.3086/2002 «Οργανισμός ΝΣΚ κατάσταση Λειτουργών-Υπαλλήλων.» (Α'324) ορίζονται τα ακόλουθα:
«Άρθρο 6
Αρμοδιότητες Επιτροπών, Τμημάτων και Ολομέλειας
2. Τα Τμήματα γνωμοδοτούν:
α).......,β..,
γ) Σε ερωτήματα της Βουλής των Ελλήνων πού υπογράφονται από τον Πρόεδρο ή τον Γενικό Γραμματέα της Βουλής, καθώς και σε ερωτήματα της Διοίκησης, που υπογράφονται από τον Υπουργό, Αναπληρωτή Υπουργό, Υφυπουργό και Γενικό Γραμματέα Υπουργείου εφόσον ο τελευταίος είναι ειδικά εξουσιοδοτημένος και μόνο για θέματα της αρμοδιότητάς του. Επίσης σε ερωτήματα, που υπογράφονται από τον Πρόεδρο Διοικητικού Συμβουλίου ή άλλο κατά νόμο όργανο Διοίκησης Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ή Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής των οποίων η νομική υπηρεσία διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ., εφόσον αφορούν ζητήματα της αρμοδιότητάς τους, ενώ ερωτήματά τους με γενικότερο ενδιαφέρον υπογράφονται μόνο από τον εποπτεύοντα Υπουργό.
3.., 4...., 5....,
6. Τα ερωτήματα της Διοίκησης πρέπει να διαλαμβάνουν πλήρη εξιστόρηση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και προσδιορισμό των προβληματισμών της, για την έννοια και το περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, των οποίων ζητείται η ερμηνεία από το Ν.Σ.Κ., προκειμένου να τις εφαρμόσει στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της."

2. Στο άρθρο 1 ν.3867/2010, ( Α 128), ορίζεται ότι:
« 1. Το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης» (ΕΠ.Ε.Ι.Α.), που συνεστήθη με τη διάταξη του άρθρου 1 του ν. 3229/2004 (ΦΕΚ 38 Α) καταργείται από την πρώτη ημέρα του τέταρτου μήνα μετά τη δημοσίευση αυτού του νόμου και ο Σκοπός αυτού, όπως καθορίζεται στο άρθρο 2 του παραπάνω νόμου, ανατίθεται στην Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία μεταφέρονται από την ίδια ημερομηνία όλες οι Αρμοδιότητες της ΕΠ.Ε.Ι.Α., όπως αυτές ενδεικτικά απαριθμούνται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου, πλην της υπό στοιχείο (Γ), η οποία καταργείται
Μεταφέρονται, επίσης, στην Τράπεζα της Ελλάδος και οι εποπτικές αρμοδιότητες, που έχουν ανατεθεί με διατάξεις νόμων σε άλλα όργανα εποπτείας της ιδιωτικής ασφάλισης.
Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται η «ΕΠ.Ε.Ι.Α.» νοείται εφεξής η Τράπεζα της Ελλάδος. Το κέντρο πληροφοριών του άρθρου 27 β του ν. 489/1976 (ΦΕΚ 331 Α) αποτελεί, από την ημέρα κατάργησης της Ε.Π.Ε.Ι.Α., υπηρεσιακή μονάδα του επικουρικού κεφαλαίου ασφάλισης ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων, που συστάθηκε με το άρθρο 16 του ίδιου νόμου. Με αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος ρυθμίζεται κάθε ειδικό ή τεχνικό θέμα για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.»

3. Κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 6 παρ. 3 και 6 του ν.3086/2002, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδοτεί επί αρμοδίως υποβαλλομένων ερωτημάτων για την έννοια και το περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, προκειμένου η Διοίκηση να τις εφαρμόσει στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της και όχι επί ερωτημάτων, τα οποία δεν αφορούν στην άσκηση των αρμοδιοτήτων των Υπηρεσιών των Υπουργείων που η νομική τους υπηρεσία διεξάγεται από αυτό, αλλά εμπίπτουν στην αρμοδιότητα νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τα οποία έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και η νομική τους υπηρεσία δεν διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ.

4. Στην προκειμένη περίπτωση με το πρώτο από τα εξεταζόμενα ερωτήματα η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών, του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων υποβάλει ερώτημα σχετικώς με την ερμηνεία της περίπτωσης γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του ν. 3651/2008 η οποία αφορά αποκλειστικώς τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις που προσφέρουν οδική βοήθεια χρησιμοποιώντας άλλες αυτόνομες πανελλαδικές ή μικτές επιχειρήσεις, ασφαλιστικές ή μη. Όπως όμως προκύπτει από τις οικείες διατάξεις στο νόμο 3651/08 (οι οποίες παρατίθενται στη συνέχεια για την εξέταση του δεύτερου ερωτήματος) σε όλες τις περιπτώσεις η συνολική εποπτεία, η αδειοδότηση, ο έλεγχος της σύννομης λειτουργίας αλλά και η επιβολή κυρώσεων των ασφαλιστικών εταιρειών που παρέχουν οδική βοήθεια έχει ανατεθεί στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης στην θέση της οποίας μετά την κατάργησή της με το άρθρο 1 του ν. 3867/2010, έχει υπεισέλθει σύμφωνα με το την παρ. 3 της ως άνω διάταξης η Τράπεζα της Ελλάδος.

5. Εν όψει των ανωτέρω η ερωτώσα υπηρεσία και ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων δεν έχουν αρμοδιότητα για τα θέματα που περιλαμβάνει το πρώτο ερώτημα καθόσον ούτε αδειοδοτούν, ούτε παραλαμβάνουν δικαιολογητικά ούτε ελέγχουν ασφαλιστικές εταιρείες που παρέχουν οδική βοήθεια, αρμοδιότητα η οποία ανήκει ήδη στην Τράπεζα της Ελλάδος δηλαδή σε νομικό πρόσωπο του οποίου η νομική υπηρεσία δεν διεξάγεται από το ΝΣΚ. (Γνωμ ΝΣΚ 117/2014)

Εν όψει των ανωτέρω το Τμήμα απέχει από την έκδοση γνωμοδότησης ως προς το πρώτο από τα εξεταζόμενα ερωτήματα

Επί του δεύτερου ερωτήματος

Ιστορικό

6. Σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο ερώτημα που υποβλήθηκε προς την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου, η επιχείρηση (Α) έχει υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία αναγγελία λειτουργίας μικτής επιχείρησης οδικής βοήθειας. Κατά δήλωσή της στο Νομό Θεσσαλονίκης θα δραστηριοποιείται με ίδια μέσα, ενώ στο Νομό Αττικής και στη λοιπή Ελλάδα θα συνεργάζεται με την ασφαλιστική επιχείρηση οδικής βοήθειας (Β). Βάσει δε σχετικού προσκομιζόμενου ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ των εταιριών (Α) και (Β), η τελευταία θα παρέχει τις υπηρεσίες της τόσο με ίδια μέσα όσο και με Συνεργάτες Οδικής Βοήθειας. Ήδη κατά το παρελθόν, η ενδιαφερόμενη (Α) επιχείρηση υπέβαλε ερώτημα στην υπηρεσία, σχετικά με το εάν δύναται να αδειοδοτηθεί ως μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας βάσει της συνεργασίας με την ασφαλιστική επιχείρηση (Β) οδικής βοήθειας. Η υπηρεσία που υποβάλει το ερώτημα με το υπ' αριθμ. πρωτ. Α7/56089/4510/21-11-2014 έγγραφο, υποστήριξε την άποψη ότι οι μικτές επιχειρήσεις, όταν επιτρέπεται η δραστηριοποίησή τους χωρίς ίδια μέσα, μπορούν να συνεργάζονται μόνον με "συνεργάτες οδικής βοήθειας", όπως αυτοί ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ.8 και 6 του ν. 3651/2008. Δεν προβλέπεται στο νόμο η δυνατότητα της μικτής επιχείρησης να καλύπτει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τα άρθρα 2 και 5 του νόμου μέσω συνεργασίας με άλλου είδους επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής. Με το από 26.02.2015 νεότερο έγγραφο προς την υπηρεσία που υποβάλλει το ερώτημα, η ενδιαφερόμενη επιχείρηση ζήτησε εκ νέου να εξεταστεί η ερμηνεία συγκεκριμένων διατάξεων του νόμου 3651/2008, όπως ισχύει.

Το νομοθετικό πλαίσιο

7. Στο ν. 3651/2008 «Οδική βοήθεια οχημάτων» (Α 44), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει στα άρθρα 1, 2, 3, 4, 5, 6 και 14 ορίζονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα :
«Άρθρο 1
Ορισμοί
1. Οδική βοήθεια οχημάτων είναι η δραστηριότητα που περιλαμβάνει εργασίες, οι οποίες εκτελούνται σε περίπτωση ατυχήματος ή βλάβης οδικού οχήματος που το ακινητοποιεί ή δυσχεραίνει την κυκλοφορία του.
α. Οι εργασίες αυτές είναι οι ακόλουθες:
i) Η επί τόπου επισκευή του οχήματος.
ii) Η μεταφορά του οχήματος, μέχρι τον πλησιέστερο ή καταλληλότερο τόπο για την επί τόπου επισκευή του.
iii) Η μεταφορά του οχήματος σε συνεργείο επισκευής οχημάτων επιλογής του ιδιοκτήτη του, καθώς και η μεταφορά του οδηγού και των επιβατών του οχήματος μέχρι τον πλησιέστερο τόπο από τον οποίο θα μπορέσουν να επιβιβαστούν σε άλλα μέσα κατά την επιλογή του δικαιούχου της παροχής οδικής βοήθειας, σύμφωνα με τις Υποχρεώσεις που ανέλαβε η επιχείρηση οδικής βοήθειας και οι οποίες προβλέπονται στη Σύμβαση οδικής βοήθειας.
iv) Η μεταφορά του οχήματος, καθώς και του οδηγού και των επιβατών του μέχρι την κατοικία τους, το σημείο εκκίνησης ή τον αρχικό προορισμό τους εντός της Ελλάδας, σύμφωνα με τις Υποχρεώσεις που ανέλαβε η επιχείρηση οδικής βοήθειας.................
2. Επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων είναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κοινοπραξίες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, που δραστηριοποιούνται στην παροχή οδικής βοήθειας οχημάτων και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
Οι επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων διακρίνονται σε:
α. Αυτόνομες Πανελλαδικές είναι οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής που παρέχουν Οδική βοήθεια οχημάτων αποκλειστικά και μόνο με ίδια μέσα.
β. Μικτές είναι οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής, οι οποίες παρέχουν οδική βοήθεια όχι μόνο με ίδια μέσα αλλά και με συνεργάτες οδικής βοήθειας.
γ. Επιχειρήσεις οδικής βοήθειας βαρέων οχημάτων είναι οι επιχειρήσεις που παρέχουν οδική βοήθεια αποκλειστικά σε λεωφορεία και φορτηγά άνω των 3,5 τόνων.
3. ... 4. ... 5. ..., 6. ..., 7...,
8. Συνεργάτης οδικής βοήθειας οχημάτων είναι η επιχείρηση νομαρχιακής δραστηριότητας, η οποία παρέχει Οδική βοήθεια οχημάτων μόνον ως συμβαλλόμενη με τις λοιπές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας.»

«Άρθρο 2
Υποχρεώσεις
Όλες οι επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων:
1 Λειτουργούν καθ' όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου και όλες τις ημέρες του χρόνου στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Εύβοια. Στα υπόλοιπα νησιά, όπου δραστηριοποιούνται, λειτουργούν τουλάχιστον από 7:00 έως 23:00 πλην των νήσων Κρήτης, Ρόδου και Κέρκυρας, καθώς και άλλων νησιών τα οποία μπορεί να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών.
2..., 3..., 4......., ........
15. Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να παρέχουν την οδική βοήθεια σε είδος ή και σε χρήμα, ενώ οι μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας μόνο σε είδος»

«Άρθρο 3
Ασφαλιστικές επιχειρήσεις που παρέχουν οδική βοήθεια
1. Όλες οι ημεδαπές και αλλοδαπές ασφαλιστικές επιχειρήσεις ζημιών, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και στον κλάδο 18 Βοήθεια, μπορούν να προσφέρουν Οδική βοήθεια οχημάτων, σύμφωνα με το ν.δ. 400/1970 (ΦΕΚ 10 Α) και με τον παρόντα νόμο.
2. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις δύνανται να προσφέρουν οδική βοήθεια ως ακολούθως:
α) Οι ίδιες ως αυτόνομες πανελλαδικές, εφόσον παρέχουν την οδική βοήθεια οχημάτων με δικά τους μέσα που προβλέπονται από τον παρόντα νόμο.
β) Οι ίδιες ως μικτές, σύμφωνα με το άρθρο 5 του παρόντος.
γ) Χρησιμοποιώντας άλλες αυτόνομες πανελλαδικές ή μικτές επιχειρήσεις, ασφαλιστικές ή μη.
3..., 4...,
7. Σε περίπτωση που οι ασφαλιστικές εταιρίες για την παροχή της οδικής βοήθειας οχημάτων συμβάλλονται με οποιαδήποτε επιχείρηση οδικής βοήθειας οχημάτων της παραγράφου 2 του παρόντος καταθέτουν μέχρι την 31η Οκτωβρίου στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης και τη σύμβαση που έχουν συνάψει με την άλλη Επιχείρηση.............»

«Άρθρο 4
Αυτόνομες πανελλαδικές επιχειρήσεις
1. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, οι αυτόνομες πανελλαδικές επιχειρήσεις πρέπει να διαθέτουν οι ίδιες την οργάνωση που προβλέπεται στο άρθρο 2 του παρόντος νόμου.
2. Προκειμένου να εκδοθεί η άδεια αυτόνομης πανελλαδικής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων, απαιτείται η κατάθεση αίτησης και του καταστατικού της ενδιαφερόμενης επιχείρησης, στην υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Νομαρχιακής υποδιοίκησης της έδρας της, καθώς και τα παρακάτω δικαιολογητικά:
α) Υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης ότι η δραστηριότητα της οδικής βοήθειας που θα παρέχει είναι σύμφωνη προς τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
β).........ε)..., στ) ...
ζ) Εφόσον πρόκειται για ασφαλιστική εταιρία που ενδιαφέρεται για άδεια αυτόνομης πανελλαδικής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων τα ανωτέρω δικαιολογητικά κατατίθενται στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης.
3. Εντός δύο (2) μηνών από τη χορήγηση της προσωρινής άδειας, η επιχείρηση υποχρεούται να καταθέσει στην αρμόδια υπηρεσία τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
α)...
β) ...γ) ...δ)...,
Μετά την κατάθεση δικαιολογητικών, χορηγείται από την υπηρεσία άδεια αυτόνομης πανελλαδικής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων αορίστου χρόνου.
4. Μέχρι την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος λειτουργίας της, η επιχείρηση υποχρεούται να καταθέτει στην αρμόδια υπηρεσία όλες τις καταστάσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 και 3 του παρόντος άρθρου.
Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, η αυτόνομη πανελλαδική επιχείρηση οφείλει να συμμορφωθεί εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την κοινοποίηση σχετικού εγγράφου της Διοικήσεως, άλλως η αρμόδια υπηρεσία αφαιρεί από την επιχείρηση την άδεια λειτουργίας αυτόνομης πανελλαδικής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων και η επιχείρηση υποχρεούται να παραδώσει τις πινακίδες κυκλοφορίας όλων των οχημάτων της, καθώς και να επιστρέψει τις μη δεδουλευμένες συνδρομές στους δικαιούχους.»

«Άρθρο 5
1. Μικτές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων θεωρούνται οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής, που ήδη λειτουργούν ή πρόκειται να λειτουργήσουν σε διάφορους νομούς της Ελλάδας, παρέχουν Οδική βοήθεια οχημάτων και στις οποίες χορηγείται άδεια μικτής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
2. Οι επιχειρήσεις αυτές δραστηριοποιούνται τουλάχιστον στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης. Οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται με ίδια μέσα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2, τουλάχιστον στον ένα από τους παραπάνω νομούς.
3......, 4........
5. Σε όσους Νομούς προβλέπεται από τον παρόντα νόμο η υπάρχει σύμβαση συνεργασίας με συνεργάτη, η υποψήφια μικτή επιχείρηση υποχρεούται να καλύψει τις περιοχές αυτές με δικά της μέσα και να δραστηριοποιείται η ίδια στους νομούς αυτούς.
6. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας εννέα μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος η υποψήφια μικτή επιχείρηση υποχρεούται να καταθέσει στην Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης της έδρας της, αίτηση με το καταστατικό και τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
α) ..., β)..., ...ια)...,
Εφόσον πρόκειται για ασφαλιστική εταιρεία που αιτείται άδεια μικτής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων τα ανωτέρω δικαιολογητικά κατατίθενται στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης.
7. Μετά την κατάθεση των ανωτέρω δικαιολογητικών η αρμόδια υπηρεσία χορηγεί προσωρινή άδεια μικτής επιχείρησης οδικής βοήθειας οχημάτων διάρκειας τριών (3) μηνών, η οποία μετατρέπεται σε οριστική με την έκδοση των αδειών κυκλοφορίας των οχημάτων της.
8. Η σύμβαση οδικής βοήθειας προς τους συνδρομητές εκδίδεται αποκλειστικά από τη μικτή επιχείρηση και όχι από τον συνεργάτη και παραδίδεται, το αργότερο εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών στον δικαιούχο, από την επιχείρηση που εισέπραξε τα χρήματα της συνδρομής.
11. Μέχρι την 30ή Νοεμβρίου εκάστου έτους, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της δημοσίευσης του παρόντος νόμου, η μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας οχημάτων, υποχρεούται να καταθέτει στην αρμόδια υπηρεσία μεταφορών και Επικοινωνιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης της έδρας της, τα δικαιολογητικά των παραγράφων 6 και 1 του παρόντος άρθρου.
Προκειμένου για τις μικτές ασφαλιστικές επιχειρήσεις τα ανωτέρω δικαιολογητικά κατατίθενται στην Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης.»

«Άρθρο 6
Συνεργάτες οδικής βοήθειας οχημάτων
1. Οι συνεργάτες οδικής βοήθειας οχημάτων υποχρεούνται να διαθέτουν οι ίδιοι στους νομούς όπου δραστηριοποιούνται την οργάνωση, τον εξοπλισμό και το προσωπικό του άρθρου 2 του παρόντος. Ο έλεγχος της λειτουργίας των συνεργατών ασκείται από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων της χώρας, οι οποίες χορηγούν στους συνεργάτες άδεια λειτουργίας συνεργάτη οδικής
βοήθειας οχημάτων.
2. α)....β)...
γ. Αντίγραφο της σύμβασης συνεργασίας που έχει συνάψει με μια (1) έως τρεις (3) κατ' ανώτατο όριο μικτές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων.
3. ..., 4. ......
5. Οι συνεργάτες υποχρεούνται να χρησιμοποιούν στα οχήματα οδικής βοήθειας και στους σταθμούς παραμονής και μεταφόρτωσης το διακριτικό τίτλο και τα σήματα που κατέχουν οι μικτές επιχειρήσεις, με τις οποίες συνεργάζονται, σύμφωνα με τη σύμβαση που έχει υπογραφεί μεταξύ τους.
6. Η παροχή οδικής βοήθειας από συνεργάτη επιτρέπεται μόνο για λογαριασμό της μικτής επιχείρησης σύμφωνα με τη σύμβαση που έχει υπογραφεί μεταξύ τους.
7. Οι συνεργάτες υποχρεούνται να παραδίδουν στη μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας οχημάτων τα κάτωθι δικαιολογητικά εις διπλούν:
α) ...,β)..,. γ) ...»

«Άρθρο 14
Κυρώσεις
5. Αρμόδιο όργανο για την επιβολή των παραπάνω διοικητικών κυρώσεων είναι ο Νομάρχης ή η Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης κατά περίπτωση.»

Ερμηνεία των διατάξεων

8. Από τις ως άνω διατάξεις αυτοτελώς και συνδυαστικώς ερμηνευόμενες σε σχέση με το ερώτημα με το οποίο, κατ' ουσίαν, ερωτάται εάν μια αμιγώς εμπορική, μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας, μπορεί να λειτουργήσει νομίμως συνεργαζόμενη με άλλη αδειοδοτημένη μικτή ασφαλιστική επιχείρηση για να καλύψει τους νομούς εκείνους στους οποίους δεν δραστηριοποιείται με δικά της μέσα, συνάγονται τα ακόλουθα:

9. Με τον νόμο 3651/2008 «Οδική Βοήθεια Οχημάτων» θεσπίζεται για πρώτη φορά σε ένα βασικό νομοθέτημα, το πλέγμα των διατάξεων που αφορούν τις υπηρεσίες οδικής βοήθειας οχημάτων δεδομένου ότι μέχρι και την εισαγωγή του παραπάνω νόμου, όπως τονίζεται και στην αιτιολογική έκθεση, η παροχή οδικής βοήθειας ρυθμιζόταν ως ζήτημα σε πλήθος νομοθετικών και άλλων κανονιστικών κειμένων. (Βλ. αναλυτική αναφορά στο προϊσχύσαν νομικό και κανονιστικό πλαίσιο στην Έκθεση επί του νομοσχεδίου-Βουλή των Ελλήνων).

10. Με τον ως άνω νόμο οργανώνεται εξ αρχής ως αυτοτελής εμπορική επαγγελματική δραστηριότητα για τις επιχειρήσεις της εγχώριας αγοράς η παροχή στον Έλληνα πολίτη υπηρεσιών οδικής βοήθειας σε οχήματα, δεδομένου ότι δίνεται η δυνατότητα, να ασκούν τη δραστηριότητα αυτή και οι μη ασφαλιστικές εταιρίες, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ενώ σύμφωνα με το προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο η παροχή της οδικής βοήθειας στο εθνικό επίπεδο επιτρεπόταν να ασκείται μόνον από ασφαλιστικές εταιρίες που δραστηριοποιούνταν στον κλάδο 18 της βοήθειας. Παραλλήλως με το άρθρο 3 του ίδιου νόμου δίνεται η δυνατότητα οι ασφαλιστικές εταιρείες να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες οδικής βοήθειας εφόσον προσαρμόσουν την λειτουργία τους στις προϋποθέσεις του ν. 3651/2008.

11. Στο ως άνω πλαίσιο ο νομοθέτης ήδη στο άρθρο 1 παρ.2, στο πεδίο των ορισμών, οριοθετεί ως «Επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων» τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κοινοπραξίες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, που δραστηριοποιούνται στην παροχή οδικής βοήθειας οχημάτων θέτοντας ως στοιχείο του ορισμού την λειτουργία των επιχειρήσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 3651/2008.

Περαιτέρω περιλαμβάνει την διάκριση των ως άνω επιχειρήσεων σε πανελλαδικές, μικτές και βαρέων οχημάτων στην ίδια παράγραφο που δίδει τον ορισμό της επιχείρησης Οδικής Βοήθειας οχημάτων καθιστώντας ουσιαστικά μέρος του ορισμού την ως άνω κατηγοριοποίηση. Στη συνέχεια δε αναπτύσσει τις προϋποθέσεις, την διαδικασία έναρξης λειτουργίας, τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των ως άνω επιχειρήσεων στη βάση ακριβώς αυτής της κατηγοριοποίησης (Πανελλαδικές, Μικτές) που έχει περιλάβει στον ορισμό. Στις οικείες διατάξεις του νόμου κατά τρόπο διεξοδικό και εξαντλητικό προβλέπονται μια σειρά προϋποθέσεων οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν και να αποδεικνύονται με μια σειρά δικαιολογητικών για την δραστηριοποίηση κάποιου φορέα στη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Από το σύνολο αυτών των διατάξεων καθίσταται σαφές ότι προϋπόθεση για την χορήγηση έγκρισης προς οποιοδήποτε φορέα για την δραστηριοποίηση του στην οδική βοήθεια είναι ο φορέας αυτός να πληροί εξ ιδίων μια σειρά προσόντων εις ότι αφορά το επαγγελματικό του προφίλ, και την κατοχή μέσων και προσωπικού με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που είναι αναγκαία ώστε ο φορέας να παρέχει την οδική βοήθεια προς τους χρήστες, ανάλογα με το οργανωτικό μοντέλο που επιλέγει, εντασσόμενος σε μία από τις προβλεπόμενες τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων οδικής βοήθειας τις Αυτόνομες Πανελλαδικές, τις Μικτές και τις επιχειρήσεις οδικής βοήθειας βαρέων οχημάτων. Είναι φανερό δηλαδή ότι ο νομοθέτης ρυθμίζει την λειτουργία των ως άνω επιχειρήσεων και αναγνωρίζει αυτές μόνο εφόσον διαθέτουν τα προβλεπόμενα στον νόμο ως άνω «οργανωτικά συστήματα».

12. Ειδικότερα ως μικτές χαρακτηρίζονται από τον νόμο 3651/2008 στο άρθρο 1 παρ.2 οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής, οι οποίες παρέχουν οδική βοήθεια όχι μόνο με ίδια μέσα αλλά και με «συνεργάτες» οδικής βοήθειας.

Ως «συνεργάτης» ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 8 η επιχείρηση νομαρχιακής δραστηριότητας, η οποία παρέχει οδική βοήθεια οχημάτων μόνον ως συμβαλλόμενη με τις λοιπές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας. Ο συνεργάτης υποχρεούται σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 να διαθέτει ο ίδιος στο νομό όπου δραστηριοποιείται, την οργάνωση, τον εξοπλισμό και το προσωπικό του άρθρου 2 του νόμου. Οι μικτές επιχειρήσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του νόμου δραστηριοποιούνται τουλάχιστον στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης. Οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται με ίδια μέσα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2, τουλάχιστον σε έναν από τους δύο παραπάνω νομούς.

Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.5 σε όσους νομούς προβλέπεται η υποχρεωτική λειτουργία των επιχειρήσεων οδικής βοήθειας οχημάτων από το άρθρο 2 παρ.1 και δεν υπάρχει σύμβαση συνεργασίας με συνεργάτη, η υποψήφια μικτή επιχείρηση υποχρεούται να καλύψει τις περιοχές αυτές με δικά της μέσα και να δραστηριοποιείται η ίδια στους νομούς αυτούς. Συνεπώς, με την ως άνω διάταξη, αποκλείεται η δραστηριοποίηση με άλλο τρόπο, όπως εν προκειμένω την κάλυψη με άλλη αδειοδοτημένη μικτή επιχείρηση. Επιπλέον ο νομοθέτης στην περίπτωση των ασφαλιστικών εταιρειών που θέλησε να υπάρχει η δυνατότητα δραστηριοποίησης μέσω άλλων αδειοδοτημένων επιχειρήσεων οδικής βοήθειας, μικτών ή
πανελλαδικών, το προέβλεψε ρητά στο άρθρο 3 παρ. 2 γ του ν. 3651/2008. Η ρητή αυτή πρόβλεψη δεν θα ήταν αναγκαία αν από τις λοιπές διατάξεις δεν αποκλείονταν αυτή η δυνατότητα.

13. Εν όψει των ανωτέρω ρυθμίσεων δεν παρέχεται από το νόμο 3651/2008 η δυνατότητα στις μικτές επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν κατ άλλο τρόπο πέραν από τους ως άνω, χρησιμοποιώντας δηλαδή για τους νομούς που δεν καλύπτουν με δικά τους μέσα, άλλη αδειοδοτημένη επιχείρηση οδικής βοήθειας και όχι κάποια τοπική επιχείρηση που διαθέτει άδεια λειτουργίας ως «συνεργάτης».

14. Τέλος, ο νόμος 3651/2008 αφορά αποκλειστικά την εγχώρια αγορά και δεν περιλαμβάνει ρυθμίσεις με στοιχείο αλλοδαπότητας ώστε να τίθεται ζήτημα εφαρμογής διατάξεων του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε κάθε περίπτωση ακόμη και αν ήθελε διαπιστωθεί από τους αρμόδιους φορείς ότι διατάξεις του ν.3651/2008 νοθεύουν τον ανταγωνισμό ή περιορίζουν δυσανάλογα την οικονομική ελευθερία, όπως υποστηρίζεται από την κατά το ιστορικό ενδιαφερόμενη επιχείρηση, τίθεται ζήτημα νομοθετικής μεταβολής καθόσον δεν μπορούν να λυθούν τα ως άνω θέματα ερμηνευτικά εντός του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου του ν. 3651/2008.

Συμπέρασμα

15. Από το σύνολο των ως άνω προβλέψεων προκύπτει ότι υπό το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο του ν. 3651/2008, δεν είναι δυνατόν να εγκριθεί η λειτουργία ή να διατηρηθεί άδεια σε μικτή επιχείρηση οδικής βοήθειας οχημάτων, η οποία χρησιμοποιεί άλλη μικτή επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών οδικής βοήθειας προς χρήστες στις περιοχές που δεν δραστηριοποιείται με δικά της μέσα.


Θεωρήθηκε

Αθήνα, 8 Απριλίου 2016

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Βασιλική Δούσκα
Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
Μαρία Δεληγιάννη
Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.Πηγή: Taxheaven