Αριθμ. απόφ. 141/3/19.6. 2015

(ΦΕΚ Β' 2154/07-10-2015)

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Αφού έλαβε υπόψη:

α) το άρθρο 55Α του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως ισχύει,

β) την πράξη της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος 1/20.12.2012 «Ανασύσταση Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων και ανάθεση αρμοδιότητας» (ΦΕΚ Β' 3410), όπως ισχύει μετά την τελευταία τροποποίησή της με την Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής 40/30.5.2014 «Τροποποίηση των Πράξεων Εκτελεστικής Επιτροπής 1/20.12.2012, 4/8.1.2013 και 6/8.1.2013» (ΦΕΚ Β' 1567),

γ) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 648/2012, L 176/27.6.2013, και ιδίως τα άρθρα 431, 432, 443, 433 και 434 αυτού,

δ) το Ν. 4261/2014 «Πρόσβαση στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων και προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ), κατάργηση του Ν. 3601/2007 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 107), όπως ισχύει, και ιδίως τις διατάξεις του άρθρου 4 αυτού,

ε) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 1093/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), την τροποποίηση της απόφασης αριθμ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/78/ΕΚ της Επιτροπής, L 331/15.12.2010, και ιδίως το άρθρο 16 αυτού,

στ) τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών της 27ης Ιουνίου 2014 σχετικά με τη δημοσιοποίηση βεβαρημένων και μη βεβαρημένων στοιχείων του ενεργητικού (EBA/GL/2014/03),

ζ) τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 2015/79 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2014 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 680/2014 της Επιτροπής, της 16ης Απριλίου 2014, για τη θέσπιση εκτελεστικών τεχνικών προτύπων όσον αφορά την υποβολή εποπτικών αναφορών από τα ιδρύματα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τη σύσταση βαρών, το ενιαίο μοντέλο σημείων δεδομένων και τους κανόνες επικύρωσης, L 14, 21.1.2015, και ιδίως το παράρτημα XVII αυτού,

η) τη Σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου της 20ης Δεκεμβρίου 2012 (ΕΣΣΚ/2012/2) σχετικά με τη χρηματοδότηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, ΕΕ C 119, και ιδίως τη Σύσταση Δ για τη διαφάνεια των αγορών όσον αφορά τη σύσταση βαρών επί στοιχείων του ενεργητικού,

θ) τη σκοπιμότητα υιοθέτησης των κατευθυντήριων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών της 27ης Ιουνίου 2014 σχετικά με τη δημοσιοποίηση βεβαρημένων και μη βεβαρημένων στοιχείων του ενεργητικού (EBA/ GL/2014/03) προκειμένου να επιτευχθεί διαφάνεια στο περιεχόμενο και στον τρόπο δημοσιοποίησης των πληροφοριών που αφορούν τα βεβαρημένα και μη βεβαρημένα στοιχεία ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων,

ι) το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφασίζει:

να καθορίσει τις υποχρεώσεις δημοσιοποίησης των βεβαρημένων και μη βεβαρημένων στοιχείων ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων, ως ακολούθως:

Τίτλος I - Πεδίο εφαρμογής και γενικές αρχές

1. Η παρούσα καθορίζει τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης σύμφωνα με το όγδοο μέρος του Κανονισμού 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 (εφεξής: «Κανονισμός (ΕΕ) 575/2013») και δεν θίγει την υποχρέωση και τον τρόπο συμμόρφωσης προς άλλες απαιτήσεις δημοσιοποίησης.

2. Για την εφαρμογή της παρούσας σε ενοποιημένη βάση, απαιτείται εφαρμογή της ενοποίησης σύμφωνα με τον τίτλο ΙΙ κεφάλαιο 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013. Προς αποφυγή αμφιβολιών, από το πεδίο εφαρμογής της ενοποίησης εξαιρούνται οι θυγατρικές ασφαλιστικές εταιρείες.

3. i. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, ως βεβαρημένα στοιχεία ενεργητικού νοούνται:
- τα στοιχεία του ενεργητικού τα οποία έχουν ενεχυραστεί ή υπόκεινται σε οποιαδήποτε μορφή ρύθμισης για την εξασφάλιση, εγγύηση ή πιστωτική αναβάθμιση οποιασδήποτε συναλλαγής εντός ή εκτός ισολογισμού και τα οποία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα (για παράδειγμα, να ενεχυραστούν για σκοπούς χρηματοδότησης),
- τα ενεχυριασθέντα στοιχεία ενεργητικού τα οποία υπόκεινται σε περιορισμό ως προς τη δυνατότητα ανάληψής τους, όπως τα στοιχεία του ενεργητικού για τα οποία απαιτείται προηγούμενη συγκατάθεση πριν από ανάληψη ή αντικατάσταση από άλλα στοιχεία ενεργητικού.
ii. Βεβαρημένες θεωρούνται οι ακόλουθες μορφές συμβάσεων:
α. οι συναλλαγές εξασφαλισμένης χρηματοδότησης, περιλαμβανομένων των συμβάσεων και των συμφωνιών επαναγοράς, ο δανεισμός τίτλων και οι λοιπές μορφές πιστοδότησης με εξασφάλιση'
β. οι συμφωνίες εξασφάλισης, για παράδειγμα, μια πρόσθετη εξασφάλιση για την αγοραία αξία συναλλαγών παραγώγων'
γ. οι εξασφαλισμένες χρηματοοικονομικές εγγυήσεις'
δ. η εξασφάλιση που παρέχεται στο πλαίσιο συστημάτων εκκαθάρισης, με κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και άλλα ιδρύματα στον τομέα των υποδομών, ως προϋπόθεση για παροχή πρόσβασης σε υπηρεσίες. Εδώ περιλαμβάνονται τα κεφάλαια εκκαθάρισης και τα αρχικά περιθώρια ασφάλειας'
ε. οι διευκολύνσεις που παρέχονται από κεντρική τράπεζα' τα προκατατεθειμένα στοιχεία ενεργητικού θεωρούνται μη βεβαρημένα μόνον εάν η κεντρική τράπεζα επιτρέπει την ανάληψή τους χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση'
στ. τα υποκείμενα στοιχεία ενεργητικού σε συναλλαγές τιτλοποίησης, στις περιπτώσεις όπου τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού δεν έχουν παύσει να απεικονίζονται λογιστικά από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού του ιδρύματος' τα υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία πλήρως παρακρατηθέντων τίτλων δεν θεωρούνται βεβαρημένα, εκτός εάν οι εν λόγω τίτλοι έχουν ενεχυραστεί ή έχουν χρησιμοποιηθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο προς εξασφάλιση συναλλαγής'
ζ. τα στοιχεία του καλύμματος των καλυμμένων ομολογιών με την έννοια του άρθρου 152 παρ. 3 του Ν. 4261/2014' τα στοιχεία αυτά θεωρούνται βεβαρημένα, εκτός από τις περιπτώσεις που το ίδρυμα κατέχει τις αντίστοιχες καλυμμένες ομολογίες σύμφωνα με το άρθρο 33 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013.

4. Τα στοιχεία ενεργητικού που διατίθενται για μη χρησιμοποιούμενες διευκολύνσεις και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα δεν θεωρούνται βεβαρημένα.

5. Τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη σύσταση βαρών επί των στοιχείων του ενεργητικού που προέρχονται από το σύνολο των συναλλαγών, περιλαμβανομένου του συνόλου των δραστηριοτήτων τους με κεντρικές τράπεζες.

6. Τα εναρμονισμένα υποδείγματα δημοσιοποίησης, όπως παρατίθενται στο παράρτημα των παρουσών κατευθυντήριων γραμμών, παρέχουν στους συμμετέχοντες στην αγορά τη δυνατότητα σύγκρισης ιδρυμάτων με σαφήνεια και συνέπεια σε όλα τα κράτη μέλη.

Τίτλος II - Απαιτήσεις δημοσιοποίησης

1. Πληροφορίες σχετικά με τα βεβαρημένα και μη βεβαρημένα στοιχεία του ενεργητικού κατά είδος προϊόντος σε ενοποιημένη βάση δημοσιοποιούνται σύμφωνα με τον μορφότυπο που καθορίζεται στο παράρτημα της παρούσας, και λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες που παρατίθενται στο παράρτημα XVII του εκτελεστικού κανονισμού (EE) 2015/79 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2014. Η δημοσιοποίηση αυτή γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 433 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013 και τουλάχιστον σε ετήσια βάση.

2. Η δημοσιοποίηση πραγματοποιείται δυνάμει του ισχύοντος λογιστικού πλαισίου κατά είδος στοιχείου ενεργητικού σύμφωνα με το υπόδειγμα A του παραρτήματος. Τα βεβαρημένα στοιχεία ενεργητικού που περιλαμβάνονται στο υπόδειγμα A είναι στοιχεία εντός ισολογισμού τα οποία είτε έχουν ενεχυραστεί είτε μεταβιβαστεί χωρίς να παύουν να απεικονίζονται λογιστικώς είτε είναι με άλλο τρόπο βεβαρημένα, καθώς και εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί και πληρούν τις προϋποθέσεις αναγνώρισης στον ισολογισμό του αποκτώντος δυνάμει του ισχύοντος λογιστικού πλαισίου.

3. Τα ιδρύματα οφείλουν να δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με τις εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί κατά είδος στοιχείου ενεργητικού σύμφωνα με το υπόδειγμα Β του παραρτήματος. Οι βεβαρημένες και μη βεβαρημένες εξασφαλίσεις στο υπόδειγμα B είναι εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί αλλά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αναγνώρισης στον ισολογισμό του αποκτώντος δυνάμει του ισχύοντος λογιστικού πλαισίου. Συνεπώς, πρόκειται για εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί και τηρούνται εκτός ισολογισμού. Οι εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί και αναγνωρίζονται στον ισολογισμό δημοσιοποιούνται στο υπόδειγμα A.

4. Σε περίπτωση που η Τράπεζα της Ελλάδος αναλάβει να διευκολύνει τη ρευστότητα μέσω συναλλαγών ανταλλαγής εξασφαλίσεων, η αρμόδια αρχή, με την έννοια του άρθρου 4 παρ. 1 σημ. 40 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013, δύναται, σύμφωνα με τη σύσταση ESRB/2012/2 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, να αποφασίσει ότι τα ιδρύματα δεν πρέπει να δημοσιοποιήσουν το υπόδειγμα Β, εφόσον η αρμόδια αρχή κρίνει ότι η δημοσιοποίηση στον συγκεκριμένο μορφότυπο μπορεί να επιτρέψει, στο παρόν ή στο μέλλον, τον εντοπισμό της διευκόλυνσης ρευστότητας που παρέχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος μέσω πράξεων ανταλλαγής εξασφαλίσεων. Η απαλλαγή από την υποχρέωση δημοσιοποίησης πρέπει να βασίζεται σε όρια και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία γνωστοποιούνται δημοσίως.

5. Οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με βεβαρημένα στοιχεία ενεργητικού και εξασφαλίσεις που έχουν ληφθεί δημοσιοποιούνται σύμφωνα με το υπόδειγμα Γ του παραρτήματος. Στην εν λόγω δημοσιοποίηση περιλαμβάνονται και οι υποχρεώσεις που δεν σχετίζονται με χρηματοδότηση, όπως τα παράγωγα.

6. Οι πληροφορίες δημοσιοποιούνται εκφρασμένες στο ίδιο νόμισμα και στις ίδιες μονάδες με τις υπόλοιπες απαιτήσεις δημοσιοποίησης που προβλέπονται στο όγδοο μέρος του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013. Σε περίπτωση που η δημοσιοποίηση της σύστασης βαρών σε στοιχεία του ενεργητικού περιλαμβάνεται στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων ή σε αυτό καθ' αυτό το έγγραφο των οικονομικών καταστάσεων, απαιτείται αντιστοιχία νομισμάτων και μονάδων με τις οικονομικές καταστάσεις των ιδρυμάτων. Τα ιδρύματα δύνανται να προβούν σε περαιτέρω δημοσιοποιήσεις εκφρασμένες σε νόμισμα διαφορετικό από το νόμισμα των δημοσιοποιήσεων του όγδοου μέρους του Κανονισμού, κατά περίπτωση.

7. Οι πληροφορίες δημοσιοποιούνται βάσει διάμεσων τιμών για τριμηνιαία τουλάχιστον δεδομένα σε κυλιόμενη βάση κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Όσον αφορά τη δημοσιοποίηση για την πρώτη χρονική περίοδο αναφοράς, τα ιδρύματα δύνανται, με την επιφύλαξη της έγκρισης της αρμόδιας αρχής, να επιλέξουν αντ' αυτού τη χρήση δεδομένων από την 31η Δεκεμβρίου 2014. Ωστόσο, θα πρέπει εν συνεχεία να συμπεριλάβουν στην αφηγηματική πληροφόρηση το είδος της χρονικής περιόδου αναφοράς.

8. Στο υπόδειγμα Δ του παραρτήματος πρέπει να δημοσιοποιείται αφηγηματική πληροφόρηση σχετικά με την επίπτωση του επιχειρησιακού μοντέλου των ιδρυμάτων στο επίπεδο βαρών επί των στοιχείων του ενεργητικού και τη σημασία της σύστασης βαρών στο μοντέλο χρηματοδότησής τους. Οι πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν κατ' ελάχιστο τις εξής πτυχές:
α. κύριες πηγές και είδη βαρών, με λεπτομερή περιγραφή, κατά περίπτωση, των βαρών που οφείλονται σε σημαντικές δραστηριότητες με παράγωγα, δανεισμό τίτλων, συμφωνίες επαναγοράς, έκδοση καλυμμένων ομολογιών και τιτλοποίηση'
β. διαχρονική εξέλιξη των βαρών επί στοιχείων του ενεργητικού και, ειδικότερα, μετά την τελευταία περίοδο δημοσιοποίησης'
γ. διάρθρωση των βαρών επί στοιχείων του ενεργητικού μεταξύ των οντοτήτων του ομίλου'
δ. πληροφορίες σχετικά με υπέρμετρη εξασφάλιση'
ε. γενική περιγραφή των όρων και των προϋποθέσεων των συμφωνιών εξασφάλισης οι οποίες έχουν συναφθεί για την εξασφάλιση υποχρεώσεων'
στ. γενική περιγραφή του ποσοστού των στοιχείων που περιλαμβάνονται στη στήλη 060 «Λογιστική αξία μη βεβαρημένων στοιχείων ενεργητικού» σειρά 120 «Λοιπά στοιχεία ενεργητικού» στο υπόδειγμα Α του παραρτήματος, τα οποία δεν θεωρούνται από το ίδρυμα διαθέσιμα προς επιβάρυνση στο πλαίσιο της συνήθους πορείας των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του (π.χ. τα άυλα στοιχεία ενεργητικού, μεταξύ των οποίων η υπεραξία, οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις, τα ακίνητα, οι εγκαταστάσεις και λοιπά πάγια στοιχεία του ενεργητικού, τα παράγωγα στοιχεία του ενεργητικού, τα αντίστροφα σύμφωνα επαναγοράς (reverse repos) και τα χρεόγραφα που συνδέονται με δανεισμό μετοχών)'
ζ. λοιπές πληροφορίες τις οποίες το ίδρυμα θεωρεί συναφείς για την αξιολόγηση της σύστασης βαρών επί των στοιχείων του ενεργητικού του.

9. Στην αφηγηματική πληροφόρηση του υποδείγματος Δ δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνονται πληροφορίες σε σχέση με τη λήψη ή τη μη λήψη διευκόλυνσης ρευστότητας από κεντρικές τράπεζες.

10. Οι πληροφορίες δημοσιοποιούνται στον ίδιο τόπο όπως ορίζεται στο άρθρο 434 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013. Στο μέτρο του δυνατού, η δημοσιοποίηση πρέπει να περιλαμβάνεται στο ίδιο έγγραφο με τις υπόλοιπες δημοσιοποιήσεις που προβλέπονται στο όγδοο μέρος αυτού. Κατά περίπτωση, πρέπει να παρέχονται κατάλληλες αναφορές στο εν λόγω έγγραφο σχετικά με τον τόπο των δημοσιοποιήσεων, δυνάμει του άρθρου 434 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013.

11. Σύμφωνα με το άρθρο 433 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013 η ετήσια δημοσιοποίηση που περιγράφεται στην παρούσα πρέπει να πραγματοποιείται ανάλογα με την ημερομηνία δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων. Η εν λόγω ετήσια δημοσιοποίηση πρέπει να πραγματοποιείται το αργότερο εντός έξι μηνών από την ημερομηνία αναφοράς των οικονομικών καταστάσεων.

Τίτλος III - Τελικές διατάξεις

1. Οι διατάξεις της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται για τα στοιχεία με ημερομηνία αναφοράς από την 31 Δεκεμβρίου 2014 και εφεξής.

2. Εξουσιοδοτείται η Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος για την παροχή διευκρινίσεων και οδηγιών ως προς την εφαρμογή της παρούσας.

3. Το επισυναπτόμενο Παράρτημα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.


Ο Πρόεδρος
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ